به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم ، آیین رونمایی از «موسوعه معارف شیعه» امروز در سالن کنفرانس مجمع جهانی اهلبیت(ع) برگزار شد. در این مراسم رونمایی که با عنوان «معرفی تشیع در جهان امروز؛ ضرورتها و چالشها»، برگزار شد، حجت الاسلام و المسلمین محمد تقی سبحانی مدیر موسسه البیان به ایراد سخن پرداخت.
وی در ابتدا با اشاره به ارائه اساتید در نشست بیان کرد: نکاتی که در این جلسه مطرح شد، در حقیقت ناظر به چگونگی کاری است که مؤسسهی البیان در حوزهی معارف شیعه به عنوان یکی از آرمانهای بنیادین خود دنبال میکند. همانگونه که در سخنان استادان بزرگوار اشاره شد، بحمدالله مؤسسات مختلف ما، چه در ایران و چه در خارج از کشور، طی دهههای گذشته تلاشهای گسترده و پیگیرانهای برای معرفی اندیشهی تشیع با زبان روز و متناسب با نیازهای زمانه انجام دادهاند.
سبحانی گفت: این مجموعهی آموزشی که امروز معرفی شد، یکی از حلقههای همین زنجیرهی ارزشمند تلاشهاست؛ حلقهای در تداوم فعالیتهای معرفتی و فرهنگی علمای بزرگ و مؤسسات علمی شیعه.
این استاد حوزه به ضرورت همافزایی و نگاه تمدنی اشاره کرد و بیان داشت: به نظر میرسد نکاتی که استادان در این نشست فرمودند، نشان میدهد که جامعهی شیعه امروز در حال دستیابی به یک آگاهی تاریخی جدید است؛ آگاهیای که نقطهی عزیمت آن، حرکت به سوی آینده با نگاهی تمدنی و جامعنگر است. دولتها، مراکز علمی و نهادهای دینی ما امروز بیش از گذشته به بایستهها و چالشهای مسیر آیندهی شیعه واقفاند و در حوزههای علمیه، دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی، اهتمام جدی برای پاسخ به این نیازها دیده میشود.
سبحانی درباره چیستی پیام اصلی این نشست عنوان کرد : ظرفیتها را بشناسیم، نیازها را دقیقاً درک کنیم، و میان آنها پیوند و همافزایی ایجاد کنیم. بر همین اساس، پیشنهاد میکنم که مؤسسات علمی و فرهنگی شیعی، با رویکردهای مختلف و به زبانهای گوناگون، در مسیر همکاریهای هدفمند گرد هم آیند.همگرایی و برنامهریزی مشترک میتواند بسیاری از خلأهای معرفتی و فرهنگی موجود را پر کند.
پیشنهاد تأسیس اندیشکده راهبردی شیعی در سطح جهانی
وی در بخشی از سخنان خود پیشنهاد ایجاد اندیشکده راهبردی را ارائه کرد و گفت: در راستای فرمایشات ارزشمند اساتید، پیشنهاد میکنم مجمع جهانی اهلبیت (ع) با میزبانی خود، اندیشکدهای راهبردی برای توسعهی ارتباطات شیعی در سطح جهانی تأسیس کند. چنین اندیشکدهای، با بهرهمندی از تجربه، دانش و نگاهی تمدنی، میتواند به شناخت میانفرهنگی، توسعهی گفتمان اصیل شیعی و پاسخگویی علمی به نیازهای روز کمک کند. ما نیز در مجموعهی البیان آمادگی خود را برای همکاری کامل در این مسیر اعلام میکنیم.
تجربهی البیان؛ از شکلگیری ایده تا خلأ معرفی تشیع به زبان روز
سبحانی در ادامه نگاهی گذرا به تجربهی مؤسسه البیان و چگونگی خلق ایدهی «موسوعه معارف شیعه» در مؤسسه البیان اشاره کرد و گفت: مؤسسه البیان ثمرهی تجربهای است که حدود بیست سال پیش در لبنان توسط مرحوم سید جواد الهاشم و فضلا و عالمان برجستهی حوزهی تهران آغاز شد؛ تجربهای با هدف معرفی اندیشهی اسلامی و شیعی با زبان هنر و دانش به مخاطبان جهانی. امروز، پس از دو دهه تلاش، مؤسسه البیان موفق شده است بیش از پانصد اثر علمی و فرهنگی را به زبان عربی و در قالبهای نو تولید و منتشر کند؛ آثاری که اکنون در دسترس بسیاری از دانشگاهها، مراکز اندیشه و علاقهمندان در سراسر جهان قرار دارد.
سبحانی در بخشی از سخنرانی خود گفت: در تعاملات علمی و بینالمللی خود، ما احساس کردیم یک خلأ جدی در معرفی تشیع به زبان روز وجود دارد؛ خلاءای که نه از سر کمبود محتوا، بلکه از فقدان ارائهی درست و علمیِ آموزههای اصیل شیعی ناشی میشود. هدف ما در البیان این است که تشیع را همانگونه که عالمان، اندیشمندان و متفکران بزرگ ما شناختهاند، معرفی کنیم؛ بیافراط و بیتفریط، بدون حاشیهسازی یا شعارزدگی، و با زبان گفتوگوی معاصر.
وی تاکید کرد : مؤسسه البیان با این رویکرد وارد عرصه شده است که نه قصد شیعهسازی دارد و نه به دنبال جدل و مناقشه با دیگر مذاهب است. هدف، تنها معرفی علمی، صادقانه و انسانیِ تشیع به دنیای اسلام و جهان معاصر است؛ آنگونه که منطقی، مستدل، و قابل گفتوگو باشد.
رئیس موسسه البیان در ادامه به دو چالش کلیدی در معرفی تشیع اشاره کرد و بیان داشت: در سخنان امروز نیز بهدرستی به دو نیاز اساسی تفکر شیعی در عصر معاصر اشاره شد:
1. احیای اصالتها: ما باید اصالتهای فکری، معنوی و تمدنی مذهب شیعه را بشناسیم و بر اساس آن به تولید علم و اندیشه بپردازیم.
2. توانایی برقراری ارتباط مؤثر: ادبیات گفتوگوی ما با دیگران هنوز کامل نیست. باید بتوانیم زبان و بیان خود را پویا کنیم تا ارتباط مؤثر و سازندهای با مخاطبان جهانی برقرار شود. دشمنان یا رقیبان میکوشند ارتباط ما با جهان بیرون را قطع کنند، اما وظیفهی ماست که گفتوگو، ارتباط نهادی و تعامل فرهنگی را گستردهتر سازیم.
پروژه «موسوعه معارف شیعه»؛ پاسخ علمی به دو چالش بنیادین
سبحانی در ادامه به معرفی پروژهی بزرگ «موسوعه معارف شیعه» پرداخت و ابراز داشت: پروژهی «موسوعه معارف شیعه» در همین مسیر طراحی و اجرا شده است.
وی مهمترین ویژگی های این طرح را اینگونه برشمرد:
1. جامعیت موضوعی: در این مجموعه هیچ زمینهای فروگذار نشده است. از مبانی اصلی شیعی ــ مانند عقل، قرآن و سنت ــ تا تازهترین مباحث روز جهان، ازجمله حقوق بشر، صلح، محیط زیست، جایگاه زن، و مسألهی خانواده، همه مورد بررسی قرار گرفتهاند.
2. توجه به سازمان روحانیت: یکی از مجلدات این مجموعه به معرفی «روحانیت و حوزههای علمیه» اختصاص دارد؛ زیرا در پرسشهای جهانی، یکی از نخستین مسائل این است که روحانیت شیعه چیست و چه نقشی در ساختار دینی دارد.
3. مطالعات راهبردی و ژئوپلیتیک شیعه: جلد دیگر به پهنهی حضور شیعیان در منطقه و جهان میپردازد و جنبههای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این حضور را تبیین میکند.
4. تخصص در نگارش: در نگارش هر اثر، سعی شده است از نویسندگان و پژوهشگرانی استفاده شود که در آن حوزه، رزومهی علمی معتبر و تراز اول دارند.
5. تدوین بر مبنای اجماع علمی: بر اساس شیوهنامهی مؤسسه، در این آثار از بیان دیدگاههای شخصی پرهیز شده و تنها آرای مورد اتفاق و اجماع عالمان شیعه ارائه گردیده است.
6. ارزیابی و داوری علمی: هر اثر پیش از انتشار، چندینبار مورد ارزیابی، نقد و بازنگری گروهی از اساتید قرار گرفته است؛ بهگونهای که گاه تا پنج استاد همزمان دربارهی هر فصل به گفتوگو و بررسی پرداختهاند.
وی مجموعهی «موسوعه معارف شیعه» را کوششی دانست برای آنکه «شیعه، خود را به زبان جهانی معاصر بیان کند»؛ بیجدال، بیتحریف، و بر پایهی عقل و فهم مشترک انسانی.
حجت الاسلام سبحانی در پایان تکمیل فرآیند تولید محتوا و برنامههای آتی مؤسسه البیان را تبیین کرد و توجه به ابعاد رسانه ای و تولید محتوا به زبان های مختلف از این اثر فاخر را در این عرصه، مهم و ضروری دانست.
انتهای پیام/