به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، آسوشیتدپرس در گزارشی اعلام کرد که همچنان موانع عمدهای پیشروی مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 وجود دارد.
به نوشته این خبرگزاری، حوزههای عمده اختلاف بین طرفین مذاکره کننده عبارتند از:
- بازرسی: رهبر ایران چند روز پیش مسأله اجازه بازرسی از تأسیسات نظامی و مصاحبه با دانشمندان ایرانی را رد کرد. همچنین مجلس ایران قانونی را به تصویب رساند که چنین دسترسیهایی را ممنوع کرد. از طرف دیگر، ایالات متحده همچنان از ایده بازرسی «ناگهانی» یا «هرجا، هر زمان» حمایت میکند. اما گفته است که (حصول) یک توافق وابسته به این است که نهادهای ناظر بتوانند در مورد هرچیزی که به نظرشان ضروری است طی یک مدت زمان معقول تحقیق کنند (دسترسی داشته باشند).
- کاهش تحریمها: ایران خواهان این است که تحریمها در ابتدا برداشته شوند؛ غرب میگوید که ایران باید در ابتدا مسئولیتهای خود را انجام دهد. رهبر ایران میگوید که رویکرد آمریکا بسیار طولانی (زمانبر) است و شامل «لغو کامل تحریمها» نیست. دولت اوباما به خاطر کنگره نمیتواند خیلی سریع عمل کند. همچنین در حال بررسی و تلاش برای جدا کردن تحریمهایی که تعلیق خواهند شد از تحریمهایی که همچنان حفظ خواهند کرد، است، مواردی همچون تحریمهای اعمالی علیه تلاشهای ایران در زمینه موشکهای بالستیک یا حمایت از حقوق بشر و موارد مرتبط با تروریسم.
بازگشت فوری تحریم: قدرتهای جهانی در حالی طراحی یک فرمول بین خود هستند تا در صورتی که ایران توافق را نقض کرد بتوان تحریمها را به سرعت دوباره اعمال کرد. در مورد تحریمهای مصوب سازمان ملل، چین و روسیه به طور سنتی مخالف هرنوع طرحی هستند که بتواند قدرت ناشی از حق وتوی آنها را تضعیف کند.
تحقیق و توسعه: چارچوب تفاهم حاصل شده در ماه آوریل (بیانیه لوزان) بین قدرتهای جهانی و ایران در مورد سطح مجاز تحقیق و توسعه مبهم است. در مورد سانتریفیوژهای پیشرفته، ایالات متحده گفته است که ایران یک برنامه تحقیق و توسعه «محدود» داشته باشد. ایالات متحده همچنین گفته است که پس از 10 سال، تهران باید به یک طرح تحقیق و توسعه که به آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه شده است، پایبند باشد. اما رهبر ایران گفته است که کشورش حتی چنین محدودیتهایی را برای ده سال اول نخواهد پذیرفت و آن را «زور مضاعف و غلط مضاعف» توصیف کرد.
اما در این بین برخی چالشهای سیاسی نیز وجود دارد که عبارتند از:
کنگره: سنا میتواند این توافق را ارزیابی کند، اما رأی «منفی» آن توافق را از بین نمیبرد، زیرا باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا برای یک توافق چندجانبه که شکل معاهده ندارد، نیازمند تأیید کنگره نیست. قانونگذاران آمریکایی 30 روز برای بررسی توافق زمان دارند، دورهای که طی آن اوباما نمیتواند مجازاتهای اعمالی علیه ایران را کاهش دهد. اگر مذاکرهکنندگان از 9 جولای بدون دستیابی به توافق گذر کنند، دوره بررسی کنگره تا 60 روز افزایش مییابد. اگر قانونگذاران بتوانند با اکثریت ضد وتو قانون جدیدی را برای اعمال تحریمهای جدید یا ممانعت از تعلیق تحریمهای موجود از سوی اوباما تصویب کنند، دولت آمریکا از اجرا و پایبندی به توافق منع خواهد شد.
تندروهای ایرانی: زمانی که پارلمان ایران هفته پیش دسترسی به پایگاههای نظامی را با رأی خود ممنوع کرد، برخی قانونگذاران این کشور شعار «مرگ بر آمریکا» سر دادند. این ماجرا نشان دهنده مخالف عمیق با هرگونه تفاهم (در داخل ایران است) با آنچه که تندروها آن را «شیطان بزرگ» مینامند، است. آنها با حمایت رهبر ایران، توافق را از نظر هرگونه امتیاز اعطا شده بررسی خواهند کرد.
اسرائیل: سران اسرائیل به شدت علیه هرگونه توافقی که به نظر آنها زمینهساز یک زرادخانه هستهای ایران در آینده است، لابی کردهاند، امری که به نظر آنها یک تهدید امنیت ملی خطرناک است. اسرائیل سالها است که تهدید میکند اگر احساس کند ایرانیها در حال نزدیکی به قابلیت تسلیحاتی هستند، به سایتهای هستهای حمله خواهد کرد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل به طور مستقیم از کنگره خواست تا فشار تحریمها علیه ایران را حفظ کند.
عربستان سعودی: سعودیها، نیز به شیوهای مشابه، میگویند هر اقدامی را انجام خواهند داد تا امنیت آنها تضمین شود. عربستان سعودی همراستا با دیگر شیخنشینهای خلیج فارس، به طور خاص نگران دستیابی ایران به حدود 100 میلیارد دلار پول بلوکه شده خود در خارج و انتقال بخشی از آن به گروهها و طرفهای متحد آن در منطقه است. سعودیها چندان مایل نیستند که به طور آشکار عنوان کنند در صورت حصول توافق و برای رسیدن به قابلیتهای هستهای مشابه با ایران، آیا یک برنامه غنیسازی هستهای را آغاز خواهند کرد یا خیر.
فرانسه: فرانسویها در ملاء عام مواضعی را اتخاذ کردهاند که در مورد موضوع اشاعه (هستهای) حتی سختتر از مواضع آمریکایی دارند. آنها توافق موقت سال 2013 با ایران را به تأخیر انداختند، به خاطر اینکه این توافق به اندازه کافی در مورد ایران سختگیری نداشته است. مقامات فرانسوی در حال حاضر نیز در مورد بسته (توافق) در حال شکلگیری چنین نظری داشته و تهدید کردهاند که مانع اجماع خواهند شد مگر اینکه نگرانیهای آنها مورد رسیدگی قرار بگیرد.
انتهای پیام/