به گزارش خبرنگار اعزامی تسنیم به وین، شرمین نروانی، کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار تسنیم در وین شرکت کرد. وی معتقد استدر آمریکا بر خلاف ایران گروههای فشار به صورت کامل بر سیستم تصمیمگیری و حکومتی این کشور نفوذ کردهاند. متن این مصاحبه به شرح زیر است:
تسنیم: شرمین، از اینکه وقت خود را در اختیار ما قرار دادید متشکرم. ابتدا مایلم نظر شما را درباره مذاکراتی که بین ایران و گروه 5+1، و این دور از مذاکرات که برخی معتقدند میتواند دور آخری گفتگوها باشد جویا شوم. آیا احتمال دستیابی به توافق وجود دارد یا نه؟
نروانی: فکر میکنم که اگر به ورای جزئیاتی که اشاره میشود به مانند بازرسیها نظامی، پروتکل الحاقی و یا زماندبندی لغو تحریمها برویم، چنین احساس خواهید کرد که دیگر جزئیات دیگر آنچنان مهم نیستند. هر طرف میداند که مواضع طرف مقابل دیگر چیست و اما به دلیل مصارف داخل، مسائل حاکمیتی و لجستیکی نیاز به امتیازاتی دارند. فهمی از همه موضوعات وجود دارد. فکر میکنم آنچه مسائل اکنون در ورای جزئیات قرار دارند، یعنی همانگونه که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، گفت نیاز به اراده سیاسی وجود دارد. آیا آمریکا اراده سیاسی لازم برای حرکت ورای بوروکراسی عظیمش که رژیم تحریمها و ایران را به عنوان یک دشمن، نهادینه کرده است، دارد یا نه. آیا دولت بزرگ دایناسور گونه آمریکا قادر است از این چیزها گذشته و در مسیر جدید قدم بگذارد؟
این امر مستلزم شجاعت است و رهبری نیز همین است: گرفتن تصمیمات. اما اکنون زمان مناسب فرا رسیده است. طرفها این را میدانند و فرصتی بسیار عالی در اختیار دارند و این بر عهده آنها است که از این فرصت استفاده کنند. بنابراین در هفته جاری بیشتر شاهد تغییر نگرشها و نیات خواهیم بود نه جزئیات. فکر میکنم همه آنها این را میدانند.
تسنیم: آیا فکر میکنید که هر دو طرف غربی و ایران اراده سیاسی لازم را برای دستیابی به یک توافق خواهند داشت؟
نروانی: فکر میکنم که کار از جانب طرف ایرانی بسیار سادهتر است. در ایران تصمیمگیری متمرکز است. در این کشور همکاری و حمایت از یکدیگر وجود دارد. شاید تفاوتهایی نیز وجود داشته باشد اما در نهایت همه خطوط قرمز و مواضعشان را میدانند. در آمریکا وضعیت بسیار متفاوت است. در این کشور گروههای لابیگری وجود دارند که به صورت کاملی به سیستم تصمیمسازی و حکومتی نفوذ کردهاند دیگر برای تصمیمگیری به نمایندگان انتخابی نمیتوان تکیه کرد. تأثیرگذران بسیاری وجود دارند. اما فکر میکنم یک نکته مثبت این است که اوباما و کری بسیار مشتاق هستند که به این توافق دست یابند. به عملکرد دولت اوباما در یک سال گذشته و تغییری که در روابط با کوبا بوجود آمد بنگرید. این امر نیاز به اراده سیاسی داشت و وی آن را انجام داد. البته مورد کوبا آسانتر بود و پرداختن به موضوع ایران برای آمریکاییها بسیار سختتر است.
فکر میکنم واقعیت این است که اوباما میخواهد میراثی از خود بر جای بگذارد. و اگر این کار در عرصه داخلی ناممکن و بسیار سخت باشد، در سیاست خارجی این کار را انجام خواهد داد. شکستن دشمنیها با کوبا و ایران دستاوردهای بزرگی هستند. بنابراین من فکر میکنم که آمریکاییها این را میخواهند، اما آیا آنها شجاعت کافی را دارند تا جنگی که پس از دستیابی به توافق وجود خواهد داشت را به پیش برند؟
تسنیم: برخی معتقدند که این توافق پایانی به چالشهای مسأله هستهای ایران خواهد بود و برخی دیگر چنین میگویند که مراحل بعدی نیز وجود خواهد داشت و این یک نقطه آغازین برای هر دو طرف است تا همدیگر را امتحان کنند. آیا فکر میکنید که چالشهای هستهای و منطقهای بین ایران و آمریکا پایان خواهد یافت یا باید منتظر ماند و دید که چه پیش میآید؟ فکر میکنید این یک نقطه پایانی در مسائل بین ایران و آمریکا است یا یک آغاز؟ آیا فشارها از جانب طرف غربی پس از این توافق پایان خواهد یافت؟
نروانی: خیر. یقینا فشارها از جانب طرف غربی پایان نخواهد یافت. فکر میکنم چه این توافق رخ دهد و چه نه، شاهد تغییری بنیادین در مناقشات مختلف منطقه نخواهیم بود و جنگ بلوکها بر سر موازنه قدرت در منطقه به هیچ عنوان تغییر نخواهد کرد. اما میتواند یک نقطه آغازین باشد. این توافق و آنچه که پس از آن در ماههای بعدی پدید خواهند آمد روابط، عزم و نیات و کارآمدی را امتحان خواهد کرد. در حقیقت آمریکاییها خیلی مایل بودند که مسائل منطقهای را به مذاکرات هستهای پیوند بزنند اما ایرانیها اجازه آن را ندادند. زیرا تصورش را بکنید که به دشمنتان اجازه دهید که یک کارزار نظامی به راه اندازد و مردم کشته شوند تا طرف دیگر را مجبور سازد که در یک موضوع دیگر تسلیم شود.
بنابراین البته که، به محض اینکه ماههای اولیه به پایان رسیدند، میتواند این توافق بخشی از یک فرآیند باشد. به نظرمن چالشبرانگیزترین قسمت کار اقدامات دو جانبه و همزمانی است که هر دو طرف گام به گام انجام خواهند داد. زمانی که این مرحله رد شود البته که کانالهای باز خواهد شد تا مسائل و فوریتهای ناشی از مناقشات در منطقه مورد بحث قرار گیرد. این امر مسأله بسیار خوبی است اما ایران و آمریکا در این مناقشات منطقهای متحد نیستند و این تغییر نخواهد کرد.
انتهای پیام/پ