Amerika, İngiltere ve Fransa'nın Yemen Savaşında Arabistan'a Destek Vermelerinin Amacı

Tesnim Haber Ajansı - Amerikalı analist şu ifadeleri kullandı: Asıl rezalet şudur; Amerika, İngiltere ve diğer ülkeler Suudi Arabistan'ın ne yaptığını çok iyi biliyorlar ancak hiçbir şey yapmadıkları gibi hatta onları destekliyorlar.

James Jatras, Amerikan Kurumunun Ukrayna'daki temsilcisidir. Amerikalı eski diplomat Jatras ayrıca Amerikan Senatosundaki Cumhuriyetçilerin liderinin de eski yardımcısıydı.

Jatras'ın Tesnim'e verdiği röportajın tam metni şöyledir:

Tesnim: Suudi Arabistan ve müttefiklerinin Abdu Rebe Mensur Hadi'yi tekrar iktidara taşımak amacıyla Yemen aleyhine başlattığı savaşın üzerinden 1 yıl geçmektedir. 2015 Mart ayından bu yana Yemen halkı Arabistan liderliğindeki koalisyonunun yoğun hava saldırılarına maruz kalmaktadır. Yayınlanan yeni bir rapora göre; Suudi koalisyonun hava saldırıların yarısından fazlası  okul ve hastane gibi sivillerin yoğun olarak bulunduğu alanlara yapıldı.   Cuma günü The Guardin tarafından ortaya çıkarılan bulgular, Arabistan'ın iddia ettiği gibi sivil katliamının azalması için çalıştığını yalanlamaktadır. İnsan hakları aktivistleri ve üniversitelilerden oluşan bir grup tarafından yapılan araştırmalar İngiltere'nin, Yemen'e hava saldırılarının başlamasından bu yana Arabistan'a yaptığı silah satışının 3.3 milyar doların üzerinde olduğunu göstermektedir. Sizin Yemen'deki bu son bulgular ve İngiltere'nin Yemen savaşındaki rolü ile ilgili değerlendirmeniz nedir?

Jatras: Suudilerin, Yemen'deki cinayetlerinin ayrıntılarıyla ilgili belgeler ilgi görmektedir, ancak izin verin dürüst olalım: Bunlar herkesin bilmediği tüm gerçekleri ortaya koymamaktadır. Suudiler de belirledikleri kişiyi Yemen halkına kabul ettirme konusunda kararlıdırlar ve bunun için suikast,savaş suçu ve hatta soykırımdan faydalanmak istiyorlar. Bu Suriye ve Libya'da teröristleri desteklemek için uygulanan siyasetin aynısıdır. Burada asıl rezalet şudur; Amerika, İngiltere, Fransa ve diğer ülkeler Arabistan'ın ne yaptığını iyi biliyorlar ve buna ilgisiz kaldıkları gibi daha da kötüsü, jeopolitik nedenler ve İran'ı devirmek amacıyla onlara destek veriyorlar.  Batı başkentlerinde birçok cep Suudilerin parasıyla dolmaktadır, şüphesiz Suudi Arabistan Batı ülkelerinden çok sayıda silah alımı yapmaktadır. Kimse buna şaşırmamalıdır. 11 Eylül saldırılarıyla ilgili şikayet nedeniyle Amerikan Kongresine Suudi Arabistan'ın olayla ilgisi olmadığının iptaline karar verilmesi için sunulan dosyadan dolayı bazı ümitler oluşmuştu ancak görünen o ki Obama bu dosyayı veto edecektir.

Tesnim: Bildiğiniz gibi, BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon Haziran ayında Arabistan'ın adının Çocuk Katilleri listesinden silindiğini açıklamıştı. Bu açıklama Arabistan'ın adının listeye eklenmesinden 72 saat sonra , Riyad'ın BM projelerine mali desteği kesme tehdidinin ardından yapıldı. Sizin, insan haklarını savunduklarını iddia eden bu kurumun bu kararıyla ilgili düşünceniz nedir?

Jatras: Cevabın çok açık olduğunu düşünüyorum. Arabistan'ın parasının tahrip edici gücü Batı ülkeleri ve onların BM'deki rolleri üzerinde çok iyi hissedilmiştir. Arabistan BM'yi Filistin ve BM'in diğer projelerine yaptığı yardımı kesmekle tehdit etti. Onlar da Basra Körfezi ve İslam İşbirliği Teşkilatı ülkelerinden Ban Ki Moon'un bürosunu hedef almalarını ve hatta BM aleyhine bir tedbir fetvası yayınlanmasını istediler.  Ben bu konuda herhangi bir belge görmedim ancak Batı ülkelerin bile baskı yapmış olmasına şaşırmam.

Tesnim: Uluslararası camia ve Batı medyası neden Arabistan'ın Yemen'deki feci cinayetleri karşısında tepki verme konusunda ağır hareket ediyor?

Jatras: İşaret ettiğim gibi, öncelikle paradan kaynaklanmaktadır. İkinci olarak, tembellikten kaynaklanmaktadır.  Amerika Riyad ile birlikte, Sovyetler Muhafazakar ve Kominist Birliğine karşı çalışmıştı, yine Irak'taki Nasir ve Suriye'deki Baasların  Arap milliyetçiliğine karşı çalışmıştır öyle ki Amerika bu grupları Kominist şebeke olarak tanımaktadır. Bu konu Afganistan, Bosna, Libya ve Suriye'de Arabistan tarafından desteklenen aşırıcılık fikrini teşvik etmektedir. Batı istihbarat servisi bu grupları faydalı olarak görmektedir. Üçüncü olarak, bir endişe vardır. Bazı derinliklerde, Batı ülkeleri bu gibi grupları tehlikeli olarak görmektedir.

Tesnim: Suriye'de 11 Nisan'da uygulanmaya başlayan ateşkes , Suudi Rejim tarafından defalarca ihlal edilmesini dikkate alırsak, başarısızlıkla sonuçlandı. Size göre; BM'nin savaşı sonlandırma ya da en azından arabulucu olma çabaları neden başarısız oldu?

Jatras: Suudiler, Yemen'de ciddi anlamda battılar ve hedeflerine ulaşamadan hem itibarlarını hem de  büyük paralar kaybettiler. Batı da Esad'ın üzerine gitmekte ısrar etmekle aynı sorunla karşılaştı. Belki Suudiler endişe duymak için nedenler bulabilirler. Eğer bir ateşkes konusunda anlaşmaya varılırsa ve Mensur Hadi'nin tekrar iktidara gelmesi mümkün olmazsa bu durum Riyad için bir yenilgi sayılacaktır.

Tesnim: Suudi Rejim Yemen'deki sivil halktan birçok grubu tahrip edilmiş evlerin enkazı altında gömmüştü ve bu uygulamayı halen devam ettirmektedir ve bir taraftan da,  Tahran'ı Yemen'deki Husilere silah göndermekle suçlamaktadır. İran defalarca bu iddiaları reddederek, Riyad'ın yaptığı cinayetleri örtbas etmek için bir kınama oyunu başlattığını gösteren deliller sunmuştu. Cumartesi günü İran'ın BM'deki daimi üyesi yaptığı açıklamada; Riyad'ın,  İran'ın Yemen'deki Husilere silah gönderdiği iddilarının bağımsız kuruluşlar tarafından doğrulanmadığını ve bu iddiların asılsız olduğunu vurgulamıştı. Sizin bu konudaki görüşünüz nedir?

Jatras: Ben, İran'ın Husilere silah göndermesi konusunda değerlendirme yapabilecek bir konumda değilim  çünkü bu konuda hiçbir bilgim yok. Ancak İran'ın Husilere silah gönderdiğini farzedersek, acaba bu uygulama Amerika ve Arabistan'ın Suriye'deki teröristlere silah göndermesinden daha mı kötüdür? Hatta bağımsız kuruluşlar bile çok nadir bağımsız oluyorlar ve genellikle bazı ülkeler bunların giderlerini karşılamaktadır.