به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، آبخوانداری دانش و هنر مدیریت آبخوانها از دوردستترین نقاط آبخیز است تا نقطهای که آبخیز به دریاچه یا تالاب یا پلایا ختم میشود. بهاذعان بسیاری از کارشناسان و مدیران منابع طبیعی کشور، پدر علم آبخیزداری در کشور کسی نیست جز سید آهنگ کوثر. ایشان با هجرت خود از تهران به دشت گرم و تفتیدهای بهنام «گربایگان» در شهرستان فسا، اندیشۀ زیستن کنار سیل و بهرهبرداری از سیلاب و تغذیۀ مصنوعی آبخوانها را بنیان نهادند و با تلاشی خستگیناپذیر در طول یک دورۀ 10ساله از بیابان گرم و بیآب و شنهای روان، با کاربست دانش پخش سیلاب، توفیقات شگرفی در راستای توسعۀ پایدار منابع طبیعی و کشاورزی بهدست آوردند، که مورد توجه مسئولان و حتی رؤسای جمهور متعدد کشور قرار گرفته است.
سید آهنگ کوثر در تبیین اهمیت و ضرورت آبخوانداری در ایران معتقد است: «ایران در منطقهای خشک از کرۀ زمین قرار گرفته است. میزان بارش سالانۀ ما تقریباً یکسوم متوسط بارش سالانۀ جهانی است؛ به همین دلیل باید مراقب و دلنگران میزان و زمانبندی آب دریافتی باشیم. نزدیک به 60درصد آب مورد نیازمان از زیرزمین بهدست میآید. باید آبخوانهامان را با دقت زیادی مدیریت کنیم. ما سیلاب بسیار زیادی داریم که باعث بروز آسیب در مسیر خود تا رسیدن به نقاط پایانی حوزۀ آبخیز میشود. ما بایستی کاری برای مهار و مدیریت سیلاب انجام دهیم. سادهترین راه که منافع متعددی برایمان به ارمغان میآورد، تغذیۀ آبخوانهایمان است.»
از همین پرونده بیشتر بخوانید
علیرغم اهمیت فراوان آبهای زیرزمینی در تأمین آب سالم و بهداشتی برای مصارف شرب و کشاورزی، متأسفانه این موهبت خدادادی که طی هزاران سال در آبخوانها ذخیره شده است در حال نابودی قرار گرفته است و همین مسئله باعث شده آبخوانها در معرض تهدید واقع شوند و ضروری است آبخوانها با انجام تغذیۀ مصنوعی تقویت شوند. پدر آبخیزداری ایران در این باره میگوید: «در 60 تا 70 سال گذشته از آبخوانهایمان آب زیادی برداشت کردهایم. بهطور متوسط بین 7 تا 8 میلیارد مترمکعب در سال از این آبخوانها مورد استفاده واقع شده است، بنابراین باید دوباره این آب را برگردانیم. اگر ما به روند برداشت آب زیرزمینی به این شکل و با این اندازه ادامه دهیم با آبخوانهایی خشکشده و مرگومیر گستردۀ مردم روبهرو خواهیم شد. همین الآن با کمبود آب در صدها روستا مواجه هستیم. در روزگار قدیم این روستاها آب خود را از قنات تأمین میکردند، اما الآن اکثرشان بهخاطر برداشت زیاد آب بهوسیلۀ پمپهای قوی خشک شدهاند.»
کوثر دربارۀ کیفیت و کمیت فعالیتهای آبخوانداری در کشور میگوید: «هر جا آبرفت درشتدانه و سیلاب باکیفیتِ خوب داشته باشیم، میتوانیم آبخوانداری کنیم، که در سطح ایران نزدیک به 43 میلیون هکتار است، یعنی نزدیک به یکچهارم سطح مملکت ما بالقوه میتواند روی آبخوان قرار داشته باشد. بیش از 14 میلیون هکتار ایران بسیار مناسب برای آبخوانداری داریم و در سالهای با بارندگی متوسط سیلاب کافی برای تأمین حدود 42 میلیارد مترمکعب آب این آبخوانها در اختیار داریم.»
پدر علم آبخوانداری ایران با اشاره به اینکه آبخوانداری بهترین، ارزانترین و محیطزیستیترین روش اعمال مدیریت در عرصۀ منابع طبیعی کشور است گفت: «ما باید دنبال این باشیم کمتر از سهچهارم از آبهای هرز ایران را جمعآوری کنیم و در 14 میلیون هکتار پخش کنیم، 42 کیلومترمکعب، هر کیلومترمکعب یک میلیارد مترمکعب است و به هر هکتار از این زمینها سههزار مترمکعب آب میرسد.»
بهاعتقاد سیدآهنگ کوثر آبخوانداری در کشور، منجر به انقلاب بزرگی در کشاورزی، جنگلداری و دامداری خواهد شد.
کل مطالب پروندۀ «معجزۀ آبخیزداری» اینجا در دسترس شماست
انتهای پیام/+