سیدمحمدجواد سایبان، کارشناس سطح عالی حوزه علمیه قم در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، گفت: کلمه أُمّ یا مادر به معنای ریشه و سرچشمه است. از آنجایی که کودک حداقل 6 ماه و حداکثر 9 ماه در رحم مادر زندگی میکند، با تمام قوا از کارگاه جسم و اعصاب مادر تغذیه کرده و تمام نیازهای خود را از وجود او دریافت میکند؛ به همین دلیل است که از او به أُم یا مادر تعبیر شده است. کودک، انعکاسی از روح و جسم مادر است و در حقیقت اغلب گیرندگی و اثرپذیری او از ایشان است؛ به همین دلیل است که اسلام نیز حساب ویژهای برای این فرشته زمینی باز کرده است.
وی درباره ویژگیهای مادر نمونه گفت: اول اینکه از خانوادهای اصیل و دیندار باشد، همچنان که یکی از سفارشات رسول خدا صلی الله علیه و آله به جوانانی که قصد ازدواج دارند، این است که همسر خود را از خانوادهای متین، اصیل و دیندار انتخاب کنند؛ زیرا در این صورت است که جلوی فساد نسل گرفته میشود. نمیتوان انکار کرد که گاهی دخترانی که در خانوادههای بیدین و ناپاک رشد کردهاند و خود نیز به دنبال اصلاح رفتار خود نرفتهاند، هدف حقیقی از خلقتشان را زیر پا گذاشته و شأنیت مادر بودن را از کف دادهاند و حتی گاهی لیاقت به وجود آوردن فرزند صالح و شایسته را ندارند. رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره چنین زنانی فرمودهاند: «أن تَلِدَ المَرأةُ حیةً...؛ اگر آنها را در آخرالزمان مار و عقرب بزایند، بهتر از این است که فرزند بزایند.»
این مبلّغ دینی افزود: امیرالمؤمنین علیهالسلام پس از حضرت زهرا سلامالله علیها به برادرش عقیل که آگاه به علم انساب عرب بود فرمود: برای من زنی انتخاب کن که از مادران شجاع عرب به دنیا آمده باشد. ایشان با اینکه علم انساب را میدانند، اما از برادر خود میخواهند که خانوادهای را به ایشان معرفی کند. علت این مسئله شاید چنین باشد که حضرت میخواهند به طریق معمول این ازدواج انجام شود و در آینده برای شیعیانشان نقل شود. آگاهان به انساب در گذشته از نظر دینی و اجتماعی و اخلاقی، موقعیت ممتازی داشتند و همانند سایر دانشمندان مورد مراجعه افراد بودهاند؛ از جمله عقیل فرزند ابوطالب بود. وی علاوه بر شرافت خانوادگی و مجد و عظمتی که به جهت هاشمی بودن داشت، به انساب و قبایل عرب آگاه بود و خانوادههای شریف و خوشنام را از قبایل و خانوادههایی که اخلاق رذیله و صفات نکوهیده داشتند، باز میشناخت و به این جهت افراد برای انتخاب بهتر درمورد همسر و دایه که طبعاً باید از میان خانوادههای اصیل انتخاب شود، به وی رجوع میکردند. او نیز حضرت امالبنین سلام الله علیها را که در خانوادهای با ایمان و دلیر رشد کرده و تربیت یافته بود، به حضرت معرفی کرد. نتیجۀ این ازدواج، چهار پسر رشید، شجاع و باصلابت چون قمر بنیهاشم و برادرانش شد.
تقید به مسائل شرعی ویژگی مادر نمونه
سایبان آگاهی به مسائل دینی و اخلاقی را از دیگر ویژگیهای مادر نمونه دانست و گفت: ایستادن در برابر خواستهها و تمایلات افراطی نفس، کاری بس مشکل است. از آنجایی که شکلگیری شخصیت اخلاقی و رفتاری کودک به رفتارهای مادر بستگی دارد، او نباید مطابق هر آنچه که میل و طبعش اقتضا میکند، رفتار کند. او باید در مسائل مختلفی همچون تغذیه و لقمه حلال، طهارت و نجاست، رفت و آمدها، شنیدنیها و گفتنیها به گونهای رفتار کند تا کارگاه وجودش منبع نور و سبب طلوع نور شود. ائمه اطهار علیهمالسلام نیز حضرت زهرا سلام الله علیها را اسوه خود قرار داده بودند و از تمام شئون فکری، روحی، اخلاقی و ایمانی آن بزرگوار پیروی میکردند.
وی درباره دیگر ویژگی مادر و همسر نمونه گفت: ویژگی دیگر مادر و همسر نمونه آن است که در تربیت فرزندانش کوشا باشد، چه اینکه یکی از مهمترین وظایف پیامبران الهی، تربیت و مربیگری بود. این وظیفه والا و مهم بر عهده والدین مخصوصاً مادران نیز قرار داده شده است. به همین جهت خداوند در قرآن کریم مادران را ستایش کرده و میفرماید «وَ اخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَة...؛ و بالهاى تواضع خویش را از محبّت و لطف، در برابر آنان فرود آر.» (سوره اسراء، آیه 24)
این کارشناس دینی افزود: مادری که در تربیت فرزندان خود عادلانه رفتار کند و در سایه تفاهم با همسر و خویشان محیطی آرام و سالم برای فرزندان خود فراهم کند، هنگام برخورد با ناهنجاریهای کودک حوصله و متانت به خرج دهد و در تربیت مذهبی فرزند خود کوشا باشد، میتوان مادری نمونه نامید. در نتیجه اگر عملکرد خانوادهای و به ویژه مادر در راستای تبیین و نهادینهسازی سبکهای اسلامی در تربیت فرزندان باشد، میتوان امیدوار بود که در راستای تشکیل دولت مهدوی قدمی برداشتهایم و نسلی "منتظر" را تربیت کرده و به جامعه تحویل دادهایم
انتهایپیام/