«محمد روحی» کارشناس مسائل سیاسی افغانستان در گفتوگو با خبرنگار دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم درباره نشست صلح استانبول اظهارداشت که ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو در ماه جاری (فروردین 1400) فرماندهی نیروهای ناتو در پایتخت افغانستان را بر عهده گرفت. با در نظر گرفتن پیوندهای عمیق دیپلماتیک بین آنکارا و کابل که از سال 1919 میلادی هم زمان با استقلال افغانستان آغاز شد نباید جایگاه ترکیه را نزد افغانستان کم رنگ دید.
از آنجا که قرار است درباره نظام سیاسی آینده افغانستان و همچنین روند صلح این کشور که بیش از چهار دهه درگیر جنگ و ویرانی است، تصمیمهای جدیدی اتخاذ شود، به نظر میرسد نشست استانبول برای افغانستان حایز اهمیت باشد.
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به مخالفت ضمنی دولت افغانستان با نشست استانبول افزود که در عمل نشست ترکیه برای دولت افغانستان اهمیتی ندارد، به همین دلیل است که اشرف غنی با ارایه طرح «انتخابات زود هنگام» درصدد تخریب این نشست است البته در سوی دیگر، عبدالله و طالبان امیدوارند این نشست به تشکیل دولت مشارکتی و برکناری زود هنگام اشرف غنی بیانجامد.
وی درباره اهمیت این نشست برای آمریکا نیز گفت: نشست استانبول برای آمریکا مهم است و میکوشد از این طریق نیز توافق صلح با طالبان در دوحه را پایان یافته اعلام کند تا در ماه می نیروهایش را از افغانستان خارج نکند.
آمریکا یک جنگ تحت مدیریت خود را چند دهه در افغانستان آغاز کرده است و با هدف ماندن در افغانستان مجری اصلی نشستهای متعدد صلح از زمان کنفرانس بن آلمان در سال 2001 میلادی تا امروز بوده و حتی در آینده نیز خواهد بود. نشست استانبول نیز به سفارش آمریکا برگزار می شود بنابراین آمریکاییها نیز تعیین کننده خروجی این نشست هستند.
آمریکا و عدم تمایل به واگذاری قدرت به طالبان
محمد روحی اظهارداشت که نشست ترکیه کاملا آمریکایی است و ترفندی برای دفع الوقت است تا با سرگرم کردن طالبان موضوع خروج نظامی از افغانستان منتفی و یا به تاخیر بیافتد. آمریکا تمایلی به واگذاری قدرت به طالبان براساس توافقنامه دوحه ندارد، بلکه میکوشد از طریق روسیه و پاکستان طالبان را به تشکیل دولت فراگیر قومی راضی نماید. ضمنا نباید فراموش کنیم با آمدن دولت بایدن و اعتراض به دولتهای قبل مبنی بر اقدام برای صلح با طالبان، مجریان سیاست خارجی آمریکا در حال بازی با افکار عمومی مردم خود و دنیا هستند.
اخیرا جمله ای تامل برانگیز از مذاکره کنندگان آمریکایی با طالبان شایع شده مبنی بر اینکه مذاکرات صلح دوحه در جای خود مهم است، اما مشکل صلح با طالبان در استانبول حل خواهد شد!
کارشناس مسائل سیاسی افغانستان درباره نقش ایران در مسائل منطقهای از جمله افغانستان نیز تاکید کرد که ایران یکی از بازیگران مهم در مسایل منطقهای و بین المللی است. خصوصا در مسایلی که در آن پای افراط گرایی و آمریکا دخیل باشد، نقشی فعال در خنثی کردن توطئه ها دارد.
آمریکا مایل است وانمود کند در استانبول نشستی مانند کنفرانس بن را تشکیل خواهد داد، تا آینده سیاسی افغانستان را تعیین نماید بنابراین علاقمند به حضور ایران در این نشست نیست. تا کنون نیز خبری از دعوت ایران برای حضور در این نشست منتشر نشده است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا طرح حکومت مشارکتی آمریکا راه حل صلح افغانستان است نیز تصریح کرد: آمریکا نقشی کلیدی و جهت دهنده در ایجاد جنگ و ترورسم در منطقه و افغانستان و سایر نقاط دنیا دارد. این کشور با بازی جنگ و صلح قصد تطهیر جنایات خود و دوستان و همراهان خود و ایجاد بهانه جدیدی برای ادامه حضورش در افغانستان را دارد. بنابراین طرح دولت مشارکتی راه حل صلح افغانستان در بلندمدت نیست.
از سوی دیگر، دولت کنونی کابل به شدت با این طرح مخالف است البته عبدالله با امیدواری از ارتقا موقعیتش در افغانستان تاحدودی موافق است و در عین حال طالبان نیز هنوز موضع خیلی مشخصی اتخاذ نکرده است بنابراین طرح دولت مشارکتی در ابهام قرار دارد.
عدم اجماع داخلی درباره نشست ترکیه
کارشناس مسائل افغانستان درباره تاثیر عدم اجماع داخلی بر نشست استانبول نیز اظهارداشت که تا امروز اشرف غنی درباره طرح حکومت مشارکتی قاطعیت نشان داده است. طالبان نیز بر خواستههای خودشان قاطعیت دارند. همچنین تعدد طرحها برای ارائه در نشست استانبول بالا است هرچند که دولت افغانستان گفته است با یک طرح وارد این نشست می شود. اما برخی احزاب سیاسی تاکید دارند که با طرح جداگانهای به این نشست بروند.
بنابراین به نظر میرسد که اختلاف عمیقی در داخل افغانستان درباره مسائل مختلف وجود دارد و این به معنای بی نتیجه شدن نشست استانبول قبل از اجرای آن است. حتی ممکن است با این رفتارهای غیرحرفه ای تاریخ اجرای نشست استانبول به تاخیر بیافتد.
محمد روحی در ادامه درباره طرح اشرف غنی مبنی بر انتخابات زودهنگام نیز گفت که از نظر آگاهان امور افغانستان این طرح ها یک بازی بیش نیست.
اشرف غنی چندی قبل گفته بود؛ کسانی هستند که دیدگاه خود را به عنوان طرح برای افغانستان روی کاغذ می نویسند. اما کاغذها درگذشته هم نوشته شده و در آینده هم نوشته خواهد شد. آنچه که برای افغانستان مهم است، قانون اساسی به عنوان مهم ترین سند ملی این کشور خواهد بود. به عبارت دیگر اشرف غنی به صورت غیر مستقیم می گوید که طرح آمریکا در واقع در برابر قانون اساسی افغانستان قرار گرفته است.
به هر حال این آمریکاست که سعی دارد برای ماندن در افغانستان یک چیز مخلوطی از دل مذاکرات به نفع خود بیرون بیاورد.
آمریکا و فشار به طالبان برای پذیرش دولت مشارکتی
وی درباره ارتباط نشست استانبول با تعویق یا تمدید حضور نیروهای خارجی در افغانستان نیز اظهارداشت که نتایج نشست استانبول میتواند به صورت غیرمستقیم بر حضور یا خروج آمریکا از افغانستان تاثیر گذار باشد. در شرایط فعلی به ظاهر آمریکا بر سر دوراهی ماندن یا خروج قرار دارد که هردو گزینه برای کاخ سفید دردسرهایی به همراه دارد. نباید فراموش کنیم که از زمان اشغال قانونی افغانستان سردمداران آمریکا فارغ از هرگونه حزب و گروهی مکررا اعلام کرده اند که آمریکا برای ماندن در افغانستان آمده است!
آمریکا موافق موضع ناتو مبنی بر عدم خروج در شرایط کنونی است و درصدد است طالبان را در شرایطی قرار دهد که یا دولت مشارکتی با سایر اقوام افغانستان را بپذیرد، یا نشست ها را این قدر طولانی کند که طالبان از توافقنامه دوحه صرف نظر کند. بنابراین تلاش دولت بایدن حل سریع بحران افغانستان نیست.
دولت آمریکا با عدم موفقیت نشست استانبول خواهد گفت که ما باید تا نتیجه کامل صلح و مذاکرات در افغانستان باقی بمانیم و این موضوع با توجه به شرایط داخلی افغانستان، خواست سایر کشورهای منطقه نیز هست تا خروجی با مسولیت صورت پذیرد.
محمد روحی درباره دستاورد احتمالی نشست استانبول نیز اظهارداشت که مردم جنگ زده و خسته از چهار دهه کشتار و ناامنی که امیدوارانه چشم به آینده دوخته اند، معتقدند این
نشست برای افغانستان مهم و سرنوشت ساز خواهد بود و کشور را به صلح و آتش بس حداقلی می رساند. اما از آنجایی که طراح و مجری این نشست آمریکا است همچنین با توجه به اختلافات عمیق داخلی در مورد آینده سیاسی افغانستان و تاکید طالبان بر تشکیل امارت اسلامی به نظر نمی رسد این نشست نیز مانند نشست های دیگر نتیجه بخش باشد.
انتهای پیام/.