به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آمر به معروف و ناهی از منکر باید طوری رفتار کند که فرد یا افراد مورد خطاب او بیشترین تأثیر را از او بگیرند. بهترین معرف آمر و ناهی در حدیثی از پیامبر (ص) آمده است که فرمودند: «امر به معروف و نهی از منکر نمیکند جز کسی که سه خصلت در وجودش باشد: از معروف و منکر مطلع باشد، با رفق و مدارا امر و نهی کند و در کارش عدالت داشته باشد.»
دوری از خطاکاران در جامعه
نکته دیگری هم درباره امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد که در روایتی از امام صادق علیه السلام نوشته شده است. حارث بن مغیره یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام بود که در راهی ایشان را زیارت کرد. امام صادق علیه السلام وقتی او را دیدند، فرمودند: «من بار گناه مردم نادان و سفیه شما را بر دوش مردم دانای شما میبینم.»
حارث متوجه منظور امام نشد و توضیح خواست. امام صادق علیه السلام فرمودند: «چرا وقتی میبینید مردمی از شما مرتکب گناه میشوند و سبب ناخشنودی امام زمان خود میشوند، آنها را از این کار نهی نمیکنید؟ چرا امر به معروف و نهی از منکر را فراموش کردهاید؟»
حارث عرض کرد: «مردم گناهکار از ما تبعیت نمیکنند و توجهی به امر به معروف و نهی از منکر ما ندارند. به همین دلیل آنها را امر و نهی نمیکنیم.» امام صادق علیه السلام فرمودند: «در این صورت از آنها دوری کنید و در مجلسهایشان حاضر نشوید.»
شرایط ترک یک واجب الهی
سؤالی که به ذهن خطور میکند، آن است که آیا میشود از این روایت این طور برداشت کرد که اگر امر به معروف یا نهی از منکر تأثیری در مخاطب نداشته باشد یا ایجاد مشکل کند اشکالی ندارد که آن را ترک کنیم؟
باید دقت شود که امر به معروف و نهی از منکر واجب است، اما یکی از شرطهای انجامش این است که به طور قطع بدانیم یا احتمال بدهیم که امر و نهی ما اثر میگذارد و فرد را آگاه میکند. بعضی از مردم روحیه نقدپذیر دارند و اگر نکتهای را به آنها تذکر بدهیم با فراغ بال میپذیرند و خیلی سریع تحت تأثیر حرف حق قرار گرفته و انجام میدهند.
این افراد را باید امر به معروف و نهی از منکر کرد. اما عدهای هستند که اگر انجام واجبات را یا دوری از گناهان را تذکر بدهیم نمیپذیرند و حتی گاهی آن قدر تندخو و بداخلاق هستند که برای آمر و ناهی ایجاد مشکل و دردسر میکنند.
امر به معروف و نهی منکر درباره این گروه واجب نیست چون نهتنها تأثیر نمیگذارد بلکه موجب اغتشاش و هرج و مرج در جامعه هم میشود.
منابع:
- شرایع الاسلام؛ علامه حلی
- وسائل الشیعه؛ شیخ حر عاملی
- بحارالانوار؛ علامه مجلسی
انتهای پیام/