به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ سید حامد برکاتی، در نشست خبری که به مناسبت "هفته سالمند" در استودیو سلامت وزارت بهداشت برگزار شد، عنوان کرد: شعار امسال ما بهره مندی عادلانه همه سنین از فناوری دیجیتال است. در این زمینه در گروه سالمند وضعیت خوبی نداریم. با توجه به دنیایی که در آن قرار داریم، به ویژه در دوران کووید، حتما نیاز است که سالمندانمان بتوانند از این فناوری ها در جهت ارتقاء سطح سلامت و زندگیشان استفاده کنند.
وی افزود: طبق بررسی که چهار تا پنج سال قبل از سوی مرکز آمار ایران انجام شد، استفاده از اینترنت به طور متوسط در سالمندان زن پنج درصد و در سالمندان مرد 10 درصد بوده است. همچنین، در 12 ماه گذشته حدود 7.34 درصد جمعیت سالمند زن شهری و 1.16 سالمندان جمعیت زن روستایی از رایانه استفاده میکردند. در جمعیت سالمند مرد شهری 13.57 درصد و حدود 2.64 درصد در جمعیت سالمند مرد روستایی از رایانه استفاده می کردند. در عین حال گروه برخوردار جامعه بیشتر از رایانه و اینترنت استفاده کردند و 25 درصد در جمعیت سالمند بوده، گروه برخوردار 10 برابر بیشتر از این فناوری ها استفاده کردند.
وی بیان کرد: در زمینه استفاده از رسانههای دیداری و شنیداری، سالمندان شهری 80 درصد از تلویزیون استفاده میکنند. بیشترین رسانهای که با آن ارتباط برقرار می کنند، تلویزیون است. 5.64 درصد هم از رسانه های نوشتاری استفاده می کنند. در عین حال، 90 درصد زنان سالمند در شهر و 80 درصد در روستا یکبار در هفته از تلویزیون استفاده می کنند که در مردان بالاتر بوده و به ترتیب 92 و 86 درصد است. در زمینه استفاده از رسانههای نوشتاری در حوزه سالمندان بسیار فقیر هستیم. زیرا سالمندان از سطح سواد کمتری برخوردارند و در بهترین حالت 40 درصد مردان سالمند و بیش از 20 درصد زنان سالمندمان دارای سواد هستند. زنان سالمند 5.64 درصد و مردان سالمندان 12 درصد روزنامه میخوانند که باز هم در جوامع برخوردار و نابرخوردار متفاوت است. همه این موارد نشان می دهد که باید اقدامات عمیقی در حوزه های ذیربط انجام شود تا سالمندان برخورداری بیشتری در زمینه استفاده از رسانه ها داشته باشند.
10 درصد جمعیت کشور سالمند هستند
برکاتی ادامه داد: از حدود 6 درصد جمعیت سالمند از سال 1340، به حدود هشت درصد در سال 1390 و 9.2 درصد در سال 1395 رسیدیم و اکنون بالای 10 درصد جمعیت کشور سالمند هستند. این وضعیت رو به افزایش است و پیش بینی می شود که در سال 1425 حدود 27 درصد از جمعیتمان سالمند خواهد بود. تمام زیرساخت های کشور باید تا آن زمان، به سه برابر ظرفیت امروزی خود ارتقاء یابند که البته این سه برابر هم پاسخگو نخواهد بود. زیرا وقتی میزان سالمندان افزایش یافته و نیروی کارمان کمتر شود، چالشهای متعددی خواهیم داشت.
افزایش امید به زندگی سالمندی در کشور
برکاتی گفت: امید به زندگی سالمندانمان در سالهای اخیر افزایش یافته است. باید توجه کرد که دو نوع امید به زندگی داریم؛ امید به زندگی بدو تولد که حدود 75 سال است که برای زنان مقداری بیشتر و برای مردان کمتر است، اما نوع دیگری از امید به زندگی در 60 سالگی است که از 12.5 سال در سال 1355 به 20 سال در سال 1400 رسیده است. یعنی سالمندی که 65 ساله است، به طور دقیق بر اساس بررسیها امید به زندگی حداقل 17 سال زندگی بیشتر دارد. این موضوع نشان میدهد که در آینده با افزایش جمعیت سالمندمان، با سالمندان مسنتری که نیاز بیشتری به خدمات دارند، مواجه خواهیم بود.
وی تصریح کرد: ما از سال های 1385 به بعد با پدیده ای مواجهیم که بسیار نگران کننده است که آن هم بحث زنانه شدن سالمندی است. در سال 1380 تقریبا عدد 111 به 100 را برای نسبت زنان به مردان سالمند را داشتیم که در سال 1395 به زیر 90 در 100 آمده است. یعنی به ازای هر 100 زنی که به سن سالمندی رسیدند، 90 مرد در سن سالمندی بودند که این پدیده در آینده هم ادامه می یابد و اقتضائات خاص خود را دارد. سالمندان خانمی که حتما مسکن شخصی کمتر خواهد داشت، شغل و درآمد کمتری نسبت به آقایان خواهند داشت و نیازمند حمایتهای بیشتر و بیشتر خواهند داشت. نهادهای حمایتی مانند بهزیستی و کمیته امداد حتما باید با رویکرد ویژه ای به پدیده زنانه شدن سالمندی در کشورمان داشته باشند.
وی با اشاره به شرایط سالمندان در پاندمی کرونا، گفت: اولین اقداماتی که وزارت بهداشت در این دوران انجام داد، بحث واکسیناسیون مراکز نگهداری سالمندان بود که بیش از 95 درصد افرادی که در مراکز سالمندان هستند، دو دز واکسن را گرفتند و فول واکسینه هستند و آن 5 درصد هم یا دز اول را گرفتند یا در شرف گرفتن دز اول هستند. همانطور که سازمان بهزیستی گزارش داد، همین موضوع یکی از دلایل اثربخشی واکسیناسیون است. به طوری که 75 درصد ابتلا کمتر و 65 درصد مرگ کمتر را در مراکز سالمندان نسبت به قبل داشتیم که اکنون این اعداد بسیار بهتر شده است.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در ادامه بیان کرد: بعد از این گروههای سنی واکسیناسیون را از افراد بالای 80 سال و به ترتیب تا سنین پایینتر آغاز کردیم. بیش از 92 درصد از کل جمعیت سالمندان واکسینه شدند. در مرداد ماه در بین افرادی که به دلیل کرونا در بیمارستانها بستری شده یا فوت کرده بودند، بررسی انجام دادیم که در گروه 80 سال که تقریبا کامل واکسینه شده بودند، مرگ در این افراد حداقل 30 درصد کمتر اتفاق افتاده بود که اکنون با توجه به تداوم واکسیناسیون این عدد بیشتر شده و بررسی که با آمارهای انتهایی شهریور انجام دهیم، اعلام میکنیم.
آغاز واکسیناسیون سالمندان معلول در منزل
وی همچنین اظهار کرد: در زمینه واکسیناسیون سالمندانی که در منزل هستند و معلولان، بیش از یک ماه است که با سازمان بهزیستی و از طریق طرح شهید سلیمانی کار را آغاز کردیم. همکارانمان بر اساس نوبت دهی مراجعه کردند و به خصوص در زمینه معلولان این کار آغاز شده است. زیرا تعدادی از افرادی که حتی در منزل وابسته به تخت هم نبودند، به دلایلی واکسن نزدند. البته میزان واکسیناسیون ما در سالمندان بیش از 91 درصد است که بسیار مناسب است.
سالمندان و مادران باردار در اولویت اول تزریق واکسن آنفلوآنزا
برکاتی درخصوص نحوه تامین و تزریق واکسن آنفلوآنزا در گروه سالمندی به ویژه در مراکز تجمعی، اظهار کرد: در زمینه تامین واکسن آنفلوآنزا به دلیل اقتضائاتی که بحث کووید داشت، اینکه تعداد زیادی از افراد ماسک می زنند و اینکه بیشترین گروهی که پروتکل ها را رعایت کردند، سالمندان کشور بودند، وضعیت در سال قبل بهتر بود. بعد از وضعیتی که در سال 1398 در زمینه آنفلوآنزا داشتیم و یک اپیدمی بیشتری را با سوش H1N1 شاهد بودیم، در سال 1399 در تمام مراکز سالمندان واکسیناسیون علیه آنفلوآنزا انجام شد. امسال هم در حال تامین واکسن هستیم و مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت مسئولیت را برعهده دارد. طبیعتاً چند گروه شامل حرف پزشکی، سالمندان و مادران باردار در اولویت هستند که دستورالعمل آن تدوین شده و فکر میکنم در هفته آینده و حتی زودتر بحث تامین واکسن انجام شود. طبیعتا مراکز نگهداری سالمندان در کنار مادران باردار یکی از اولویتهای اول ما در تزریق واکسن آنفلوآنزا هستند.
تدوین نظام مراقبت مدارس در مقابل کرونا
وی درخصوص سرانجام واکسیناسیون کودکان و بازگشایی مدارس نیز گفت: بسیاری از کشورهای دنیا بدون واکسیناسیون دانش آموزان، نسبت به بازگشایی حضوری مدارس اقدام کردند. مثال مشخص کشور ترکیه است که 15 شهریور ماه مدارس را بازگشایی کرد. یک نظام مراقبت برای کووید نوشت و اصحاب مدارس واکسینه شدند و برنامه ای برای واکسیناسیون دانش آموزان نبود و 200 کلاس درس ایجاد کردند. ما کار مشابهی را انجام دادیم، نظام مراقبت تدوین شده و دستورالعمل نوشته شده است. در عین حال درباره واکسیناسیون دانش آموزان هم در حال حاضر واکسیناسیون برای دانش آموزان یا نوجوانان 15 سال به بالا، در مراکز بهداشتی و درمانی آغاز شده و ادامه می یابد. در عین حال با توجه به مجوزی که سازمان غذا و داروی کشور صادر کرده، این واکسیناسیون برای گروه زیر 15 سال هم بعد از اقدامات لازم انجام میشود.
نحوه بازگشایی ایمن مدارس
برکاتی در ادامه درخصوص نحوه بازگشایی امن مدارس، تاکید کرد: بیشترین موضوعی که در امنیت مدرسه موثر است، رعایت پروتکلها شامل استفاده از ماسک، فاصله گذاری، شستن دستها و اقدامات بهداشتی است که آموزش و پرورش باید بر رعایتش نظارت کند. در عین حال باید توجه کرد که در بازگشایی مدارس فقط مدرسه مد نظرمان نیست، بلکه از خانه تا مدرسه و از مدرسه تا خانه مد نظر است. امنیت سرویس های مدارس هم مطرح است که اکثر سرویسهای مدارس همراه با ناوگان حمل و نقل عمومی واکسینه شدند. به محض اینکه بحث بازگشایی باشد، سایر افراد هم به ما اعلام و واکسینه میشوند. پدر و مادرها هم که با توجه به امکان واکسیناسیون برای افراد بالای 18 سال می توانند واکسینه شوند. اگر همین میزان استقبال انجام شود و واکسن هم در دسترس است، در انتهای مهرماه به واکسیناسیون 60 درصد از جمعیت عمومی و به مرور که به زمان بازگشایی مدارس برسیم، عمده والدین دانش آموزان واکسن را دریافت کردهاند و با رعایت پروتکل ها بازگشایی امن مدارس را خواهیم داشت. هدف وزارت بهداشت سلامت دانش آموزان است و حتما در کنار هموطنان خواهیم بود.
وی درباره اظهارنظرهای متناقض درخصوص بازگشایی مدارس، گفت: درزمینه بازگشایی مدارس فصل الخطاب ستاد ملی مقابله با کروناست. وزارت بهداشت نظر مشورتی در زمینه سلامت را به ستاد ارائه می کند و تصمیمات ستاد ارائه میشوند که ارائه و ابلاغ شده است. بعد از اعلام نظر ستاد ملی نیازی به اظهارنظر دیگری یا تکرار آن نیست. طبیعتا دو کانال ستاد ملی و آموزش و پرورش در این زمینه اطلاع رسانی می کنند. ستاد ملی هم نظرات وزارت بهداشت را لحاظ می کنند.
ابلاغ سند صیانت از جمعیت به دانشگاهها
وی درباره اقدامات و خدمات در نظر گرفته شده برای سالمندان و همچنین سند ملی صیانت از جمعیت، خاطرنشان کرد: بعد از کار یکسال و نیمی که انجام شد، سند صیانت از جمعیت به دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ شد و از دانشگاه ها خواسته شد که برنامه عملیاتی برای آن تدوین کنند. زیرا ما در حوزه جمعیت دنبال سند نوشتن نبودیم، بلکه به دنبال اقدام و عمل بودیم. دانشگاه های علوم پزشکی برنامه هایشان را نوشتند و فرستادند و بازخورد لازم داده شد. 14 راهبرد در این سند بود که هر دانشگاه 5 راهبرد را انتخاب و برایش برنامه عملیاتی تدوین کرده است. برنامه های عملیاتی در دانشگاه ها آغاز و منابع تخصیص داده شده است. یکی از مشکلات در کشور نوشتن برنامه بدون منابع است که خوشبختانه منابع این برنامه در اختیار دانشگاه ها قرار گرفته و عملیات اجرایی در دانشگاه ها با دو استراتژی بررسی وضعیت آمایشی جمعیتی و تعامل با مردم و گروههای مرجع، آغاز شده است. بحث وضعیت جمعیتی دانشگاه، شهرستان و منطقه را فکر می کنیم تا قبل از پایان 1400 تمام شود. هدف این بود که بر مبنای این آمایش اولویت های منطقه ای و شهرستانی را احصاء کرده و برنامه عمل را ادامه دهند.
ابلاغ سند ملی سالمندان
برکاتی گفت: سند ملی سالمندان به کشور ابلاغ شده و برنامه های متعددی را در این سند در بخش سلامتش تدوین کردیم و عمده آنها باید در دولت جدید اجرا شود که اجرایش آغاز شده است.
وی همچنین اظهار کرد: در وضعیت امروز سه دسته اقدام نیاز داریم که شامل اقدامات کوتاه مدت، میان مدت و کوتاه مدت است. اقدامات کوتاه مدت همان استانداردهایی است که نوشته شده و باید اجرا شود. اقدامات میان مدت ظرفیت سازی برای آینده است. در حوزه بهداشت و درمان ادعای ما این است که از سایر حوزه ها در زمینه سالمندان جلوتریم. در بلند مدت هم توجه به بحث زیرساخت ها و جمعیت مهم است که توجه به بحث فرزند آوری و اصلاح الگوی ترکیب جمعیتی که نیازمند اقدامات عدیده ای است. یکی از اقدامات خوبی که با کمک شورای عالی بیمه در اداره سالمندان شروع شده، بحث بیمه های خاص سالمندان است که همکارانمان در بیمه نیروهای مسلح سردمداران این کار هستند و اقدامات خوبی را در بازنشستگان نیروهای مسلح انجام دادند.
اهمیت بیمه تکمیلی برای سالمندان
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در پایان عنوان کرد: پروژههای متعددی در حال انجام است که در میان و بلند مدت بسیار اثرگذار است. بحث بیمه ها و بیمه های تکمیلی برای سالمندان بسیار لازم است. یادمان نرود که ما در شرایطی هستیم که اکنون سالمندان ما هر کدام سه تا 5 فرزند دارند. در کمتر از یک دهه دیگر به سالمندانی می رسیم که دو تا سه فرزند دارند و در دهه بعد سالمندانی که با تک فرزند و دو فرزند مواجه خواهند شد. با این سرعت سالمندی چالش بزرگی پیش راه کشور خواهد بود. در کمتر از دو دهه قبل جوانترین جمعیت دنیا را داشتیم، اما در دو دهه آینده به سمت یکی از سالمندترین کشورهای دنیا پیش می رویم. باید حتما قدر این فرصت کم را بدانیم و اقدام کنیم. در وزارت بهداشت در ذیل سند ملی سالمندان اقدامات خوبی انجام دادیم که با کمک سازمان برنامه و بودجه و درج این پروژه ها در برنامه هفتم توسعه اجرایی می شود. اقدام خوب دیگری که در مجلس شکل گرفته، ایجاد فراکسیون سالمندی است که برای اولین بار در کشور است که نقش ایفا می کند و در بحث بیمه سالمندی هم جلساتی گذاشته اند.
انتهای پیام/