شرکت توانیر در سال ۱۳۴۸ به منظور توسعهٔ تأسیسات تولید، انتقال و عمدهفروشی برق تشکیل شد. پس از انقلاب با تغییرات در ساختار صنعت برق، سرانجام «شرکت توانیر» در مهرماه سال ۱۳۷۴ به «سازمان مدیریت تولید و انتقال نیروی برق ایران (توانیر)» تبدیل شد. نهایتا در جلسهٔ ۲۷ آذر سال ۱۳۸۱ هیئت وزیران تغییراتی در این سازمان و اساسنامهٔ آن به نام شرکت مادرتخصصیِ مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (توانیر) را تصویب کرد.