ناحیه‌ای در مرز آسیا و اروپا میان دریای خزر و دریای سیاه است که رشته‌کوه قفقاز در آن واقع است. قفقاز جنوبی شامل کشورهای جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و بخشهای کوچکی از شمال باختری ایران و شمال خاوری ترکیه می‌شود. اما قفقاز شمالی جزئی از روسیه است و شامل جمهوری‌های خودگردان داغستان، چچن، اینگوشتیا، اوستیای شمالی-آلانیا، کاباردینو-بالکاریا، کاراچای-چرکسیا، سرزمین کراسنودار، آدیغیه و سرزمین استاوروپول می‌شود.
رفت‌وآمد مخالفان پاشینیان به مسکو؛ نقش روسیه پررنگ‌تر می‌شود
در حالی که اپوزیسیون ارمنستان بر سر راهبرد مقابله با پاشینیان اختلاف نظر دارد، روبرت کوچاریان با رد ائتلاف بزرگ، بر همکاری تاکتیکی تأکید می‌کند؛ در همین حال، رفت‌وآمد چهره‌های مخالف به مسکو، نقش عامل خارجی در تحولات آتی را پررنگ‌تر می‌سازد.
از دیپلماسی تا اقتصاد عمل‌گرا؛ گام جدید ایران و آذربایجان
با سفر پزشکیان به باکو، ایران و آذربایجان به دنبال توسعه کیفی روابط اقتصادی و عبور از سکون گذشته هستند. تمرکز اصلی بر تسریع پروژه‌های حمل‌ونقل (راه‌آهن رشت-آستارا، کریدور ارس) و همکاری انرژی و رساندن حجم تجارت به ۱۰ میلیارد دلار است.
دیپلماسی فعال آذربایجان: از پکن و بروکسل تا تهران و رژه مسکو
دیپلماسی فعال و پرتحرک باکو در هفته‌های اخیر، شامل سفر الهام علی‌اف به چین، میزبانی از مقامات ارشد اتحادیه اروپا، سازمان امنیت و همکاری اروپا و ایران، نشان‌دهنده تقویت نقش باکو در انرژی و کریدورهای ترانزیتی اوراسیا ضمن حفظ توازن راهبردی میان قدرت‌ها.
طرح استیضاح پاشینیان؛ موانع قانونی و نبود حمایت اپوزیسیون
در حالی که جنبش «ما بیداریم» تلاش دارد پرونده استیضاح پاشینیان را در پارلمان ارمنستان به جریان اندازد، حزب حاکم این اقدام را شکست‌خورده می‌داند و فراکسیون‌های اصلی مخالف نیز با سکوت یا تمرکز بر انتخابات آتی، همراهی جدی با این ابتکار نشان نداده‌اند.
گزارش دیدار پزشکیان و الهام علی اف در باکو
در نشست خبری مشترک پس از مذاکرات، الهام علی‌اف بر پیوندهای تاریخی و همکاری در کریدور شمال-جنوب تأکید کرد و مسعود پزشکیان با ابراز احساس نزدیکی به مردم آذربایجان، از توافق برای تدوین «برنامه راهبردی» و امید به گسترش همه‌جانبه روابط خبر داد.
سفر دبیرکل سازمان امنیت اروپا به گرجستان و شکست انقلاب رنگی
سفر دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا به تفلیس و دیدارهای وی با مقامات ارشد دولت «رویای گرجستان»، علی‌رغم مخالفت آمریکا، به عنوان مُهر تأییدی بر مشروعیت بین‌المللی این دولت و شکست کامل پروژه «میدان» و اپوزیسیون غرب‌گرا ارزیابی می‌شود.
قانون جنجالی گرنت‌ها در گرجستان؛کنترل دولت یا محدودیت جامعه؟
قانون جدید گرجستان که دریافت گرنت‌های خارجی را تحت کنترل دولت درمی‌آورد، با واکنش‌های متفاوتی روبرو شده است؛ برخی تحلیلگران آن را برای حفظ حاکمیت ملی لازم می‌دانند و برخی دیگر نگران پیامدهای منفی آن بر فعالیت‌های مدنی و روابط با غرب هستند.
تنش با ترامپ؛ دلیل نزدیکی اتحادیه اروپا به آذربایجان؟
سفر مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا به باکو، از سوی تحلیلگران به عنوان تلاشی مهم برای بازنشانی روابط پرتنش و تأمین منافع بروکسل، به‌ویژه در حوزه انرژی، ارزیابی می‌شود؛ نیازی که با تیرگی روابط فراآتلانتیکی در دوره ترامپ، فوریت یافته است.
«نسیم خزر ۲۰۲۵»: چالش آذربایجان و قزاقستان برای نفوذ روسیه
آذربایجان و قزاقستان رزمایش مشترک دریایی «نسیم خزر ۲۰۲۵» را در شمال خزر برگزار می‌کنند. این اقدام با حمایت ترکیه (عضو ناتو)، نگرانی مسکو را از نفوذ ناتو و تضعیف قدرت سنتی‌اش در این دریا برانگیخته و واکنش روسیه را محتمل کرده است.
سرمایه‌گذاری کلان آذربایجان در بندر باکو برای اتصال اوراسیا
در پی تحولات ژئوپلیتیکی و اهمیت یافتن کریدور میانی به عنوان مسیر جایگزین روسیه، جمهوری آذربایجان با سرمایه‌گذاری کلان در حال توسعه بندر باکو است تا ظرفیت آن را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد و این بندر را به قطبی حیاتی در اتصال اوراسیا تبدیل کند.
اوج‌گیری تنش میان گرجستان و اوکراین؛ اتهامات متقابل امنیتی
روابط گرجستان و اوکراین که زمانی شرکای راهبردی و نامزد مشترک عضویت در ناتو تلقی می‌شدند، به پایین‌ترین سطح خود رسیده است؛ کاهش دوره لغو روادید برای اوکراینی‌ها توسط تفلیس و اتهامات متقابل، آخرین نشانه‌های این تیرگی عمیق است.
تعمیق اتحاد آذربایجان و گرجستان؛ شراکت راهبردی در قفقاز
سفرهای اخیر مقامات ارشد گرجستان به باکو نشان‌دهنده تعمیق مشارکت راهبردی میان دو کشور در بحبوحه تیرگی روابط تفلیس با غرب است؛ این همگرایی بر پایه اصول مشترک عدم مداخله خارجی، راه‌حل‌های منطقه‌ای و همکاری در پروژه‌های کلیدی انرژی و ترانزیتی استوار است.
فشار ترکیه و آذربایجان؛ دلیل تغییر موضع ارمنستان در نسل‌کشی؟
تحلیلگران ارمنی معتقدند چرخش در مواضع دولت ارمنستان در قبال مسئله نسل‌کشی، از جمله زیر سؤال بردن درک تاریخی و کم‌اهمیت دانستن شناسایی بین‌المللی آن، نتیجه مستقیم شکست در جنگ ۲۰۲۰ و فشارهای پنهان و آشکار ترکیه و آذربایجان برای عادی‌سازی روابط است.
پاسخ سرد واشنگتن به پیام گرم باکو برای ترامپ
علی‌رغم ابراز تمایل و امیدواری مقامات آذربایجان برای برقراری روابط راهبردی قوی با دولت جدید ترامپ، پاسخ واشنگتن تاکنون محدود و محتاطانه بوده و تمرکز بر وضعیت حقوق بشر در آذربایجان، چشم‌انداز بهبود سریع روابط را با ابهام مواجه می‌کند.
پاشینیان؛ از محکومیت پان‌تُرکیسم تا تأکید بر مرزهای معین
نخست‌وزیر ارمنستان در پیام ۲۴ آوریل امسال، با فاصله گرفتن از ادبیات تند ضد ترکی و ضد آذری سال ۲۰۲۱، راه عبور از «ضربه روحی نسل‌کشی» را ساختن ارمنستانی با مرزهای تعین شده دانست؛ رویکردی که با بهره‌برداری از روند عادی‌سازی با ترکیه مرتبط باشد.
کریدور شمال-جنوب و جنگ اوکراین؛ آزمون روابط روسیه-آذربایجان
پس از تنش‌های اخیر، روابط روسیه و آذربایجان با اقداماتی نمادین رو به آرامش می‌رود، اما تحلیلگران درباره ماهیت آن (موقعیتی یا راهبردی) اختلاف نظر دارند. آینده به جنگ اوکراین و روابط مسکو و دولت جدید آمریکا بستگی دارد.
دلارزدایی و کریدور میانی؛ هویت جدید اقتصادی منطقه اوراسیا
کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز با اصلاحات پولی، دلارزدایی و تنوع‌بخشی اقتصادی، سپرهای مالی قوی ساخته و تاب‌آوری خود را افزایش داده‌اند. به گزارش مودیز، آذربایجان نمونه موفقی است که به قدرت ترانزیتی (کریدور میانی) بدل می‌شود.
سفر علی‌اف به پکن؛ تعمیق شراکت راهبردی چین و آذربایجان
سفر دولتی الهام علی‌اف به چین و امضای قراردادهای کلان در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، نشان‌دهنده تعمیق مشارکت راهبردی میان باکو و پکن است؛ تحلیلگران، آذربایجان را بازیگری کلیدی در ابتکار کمربند و راه و موازنه‌های جدید منطقه‌ای ارزیابی می‌کنند.
