شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی ایران، شباهت زیادی با بعضی از نهادهای حافظ قانون اساسی در تعدادی از کشورها دارد. در قوانین اساسی برخی کشورها نیز نهادهایی به نام «دادگاه قانون اساسی»، « شورای قانون اساسی»، «دیوان قانون اساسی» و نظایر آن پیش بینی شده که با وجود برخی تفاوت‌ها، از حیث ساختار و نوع مسئولیت‌ها با یکدیگر شباهت‌های فراوانی دارند. نظارت بر قانونگذاری، تفسیر قانون اساسی و نظارت بر انتخابات از جمله وظایف شورای نگهبان است. شورای نگهبان دوازده عضو دارد که شش عضو آن فقهایی هستند که با حکم مقام معظم رهبری منصوب می‌شوند و شش عضو دیگر آن حقوقدانانی هستند که با معرفی رئیس قوه قضائیه و با رای نمایندگان مجلس انتخاب می شوند. طبق اصل نود و دوم قانون اساسی، اعضای شورای نگهبان برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند ولی در نخستین دوره پس از گذشت سه سال، نیمی از اعضای هر گروه به قید قرعه تغییر می‌کند و اعضای جدیدی به جای آنها انتخاب می‌شوند. دبیر شورای نگهبان بالاترین مقام رسمی این شورا است که آیت‌الله احمد جنتی دبیر آن است.