بازار نشر شعر در چاپ دیوان حافظ و سعدی یا مجموعه شاملو و فروغ خلاصه شده است

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری بین المللی تسنیم، عابس قدسی، مدیر انتشارات سپیده باوران در گفتگویی تفصیلی به بیان نظرات و ارزیابی ها خود از بازار نشر شعر پرداخته است که مشروح آن را در زیر می خوانید.

تسنیم: آقای قدسی، چند وقتی می شود که چاپ مجموعه شعر موضوعی از چند شاعر؛ دیگر مثل قبل در ایران رونق ندارد و طبیعتا پرمشتری هم نیست. انتشارات سپیده باوران در طول این چند سال دوباره سنت چاپ مجموعه شعر آن هم با رویکرد محتوا محور را احیا کرده است. فکر اولیه این کار از کجا آمد؟ پیشنهاد خود انتشارات بود؟  در مورد روند کار کمی توضیح بدهید.

ایده کار پیشنهاد خود انتشارات بود.اولین نمونه آن چاپ کتاب دادخواست صد شعر اعتراضی بود که ایده آن  از چهار پنج سال قبل در ذهن من بود. با این نیت که نشان داده شود که نسل شاعران متعهد به آرمان های انقلاب الزاما آن طوری که تبلیغات می کنند آدم های جیره خوار و مزدوری نیستند که کورکورانه از هر چیزی فقط دفاع کنند بلکه خیلی هایشان نسبت به انحراف از مسیر انقلاب نسبت به بی عدالتی ها، تبعیض ها و کج روی ها و رفتارها و عملکرد برخی مسئولین معترضند و فریاد می زنند. تصمیم اولیه این بود که خود من انتخاب اشعار را انجام بدهم اما مشغولیات دیگر انتشارات باعث شد که به سراغ آقای مهدی نژاد که از نسل سوم شاعران متعهد به انقلاب و از چهره های شاخص حوزه اعتراض هستند برویم و ایشان با آقای محمدمهدی سیار این کار را انجام دادند و کتاب با مقدمه آقای محمدکاظم کاظمی چاپ شد.

تسنیم: علاوه بر صد شعر اعتراض  ظاهرا 9 عنوان کتاب شعر دیگر هم در حال تدوین هست؟ موضوعات بقیه چیست؟ آن طور که من دیده ام ظاهرا پراکنده و پردامنه اند؟

کل مجموعه یک مجموعه 10 جلدی با هزار عنوان شعر است. بعد از دادخواست مجموعه صدشعر طنز به نام کاکتوس و با انتخاب امید مهدی نژاد چاپ شد. صد شعر جنگ به انتخاب علی داوودی و  صد شعر عاشقانه با انتخاب بدیع هم به فاصله کمی چاپ می شوند. قصد اولیه ما چاپ کتاب صد شعر شیعی هم بود که به دلیل گستردگی محتوایی این شاخه و غنی بودن ادبیات ایرانی در این زمینه تصمیم بر این شد که دو شاخه انتظار و عاشورا جدا از صد شعر شیعی چاپ شود و مجموعه شعر شیعی اختصاص پیدا کند به اعتقادات و آرمانهای شیعه و مدح و ستایش معصومین و صحابه معروف شیعی، مجموعه صد رباعی هم به انتخاب آقای میرافضلی هم تاکنون چاپ شده است.

تسنیم: وضعیت توزیع و نشر کتاب این روزها چگونه بوده است؟ به عنوان یک شاعر شهرستانی و با توجه به محتوای خاص کتاب و وضعیت این روزهای بازار نشر فکر می کنم کار سختی داشته اید.

چاپ و توزیع کتاب شعر به خصوص شعر معاصر و با این مختصات کتاب ما کار سختی است و در مراکز خصوصی معمولا این جور ریسک ها نمی شود.ملاحظه دارید که بازار نشر شعر در ایران یا در اختیار چاپ کتاب اشعار کهن مثل دیوان حافظ و سعدی است و یا اینکه اگر به سراغ شعر معاصر می روند به شاعران مشهور جریان روشنفکری مثل فروغ و شاملو و سهراب سپهری محدود می شود. این وسط ما با توجه به تجربه ای که در توزیع کتاب داشته ایم طبیعتا یک مقدار کارمان راحت تر بوده است. قبل از اینکه انتشارات سپیده باوران تاسیس شود ما یک سیستم پخش و توزیع کتاب به نام کتاب آفتاب داشتیم و تجربیات ان دوره در توزیع و پخش این کتاب ها هم خیلی به ما کمک کرد. اما در هر صورت مشکلات زیادی بر سر راه انتشار کتاب در ایران وجود دارد حتی ناهماهنگی های دریافت مجوز از ارشاد هم این وسط بعضا مشکل ساز می شود به نحوی که تجربه نشان داده که مجوز گرفتن یک کتاب تا حد زیادی بستگی به سلیقه و تجربه شخصی دارد که کتاب شما را می خواند و قرار است مجوز بدهد. من نگاه اقتصادی و حسابرگرانه سیستم توزیع را محق می دانم اگر چه که تعمداتی این وسط وجود دارد که به ادبیات انقلاب بها داده نشود اما فکر می کنم مساله اصلی اقتصادی بودن قضیه است و به صرفه نبودن چاپ کتاب با این مضامین.

تسنیم: معمولا بحث بیهوده ای است اما این نوع کارها مثل اینکه  از جای دیگری هم حمایت شد؟ مثل حمایت های دولتی که خیلی ها معتقدند همه این نوع کتاب ها معمولا با واسطه های دولتی یا حکومتی چاپ می شود.

حتی یک ریال هم مراکز رسمی و دولتی این وسط نقش نداشته اند. الحمدالله دوره به خصوص کتاب دادخواست به دلیل نو و بدیع بودن موضوع مورد استقبال مخافل ادبی و دانشجویی قرار گرفته است و چندین جلسه نقد و بررسی کتاب تا به حال برگزار شده است. همین طور در مورد کاکتوس مجموعه صد شعر طنز.

تسنیم: در سال های اخیر چاپ و انتشار خیالی از آثار نویسندگان و شاعران اتقلابی به وسیله انتشارات شما انجام شده. درباره خود انتشارات برنامه های آتی انتشارات سپیده باوران و کتاب های مهم در دست چاپ توضیح بدهید.

نشر ما از دو سال قبل فعالیتش را در مشهد شروع کرد.همان طور که گفتم تجربه ما در کتاب آفتاب باعث شد که کار در چاپ و انتشار کتاب را هم با امیدواری آغاز کنیم.فلسفه اصلی تاسیس سپیده باوران این بود که من می دیدم که جای یک ناشر خصوصی برای چاپ و انتشار آثار نویسندگان و شعرای متعهد به آرمانهای انقلاب واقعا خالی است. انتشارات قوی و مشهور امروز کشور یا دولتی هستند که فضایش مسائل و دردسرهای خودش را داد و مساله همیشگی مدیران بی انگیره که ریسک نمی کنند و به دلیل داشتن ردیف بودجه بی حساب معمولا نظارت خاصی هم در مورد محتوای کتاب هایی که چاپ می شود وجود ندارد و نتیجه اش خمیر شدن هزاران جلد کتاب برای خالی کردن انبار این نوع انتشارات در پایان هر سال است.و یا اینکه ناشران خصوصی ای هستند که اساسا آرمانهای ما و انقلاب را قبول ندارند. این طوری می شود که شاعران و نویسندگان انقلابی ما برای چاپ هر کتاب مجبور می شوند که در به در دنبال ناشر بگردند و حتی هزینه چاپ را هم خودشان متقبل شوند تا کتابشان چاپ شود. این بود که سعی کردیم با راه اندازی سپیده باوران حداقل این خلا را بتوانیم پر کنیم.

در مورد کتاب های در دست چاپ هم به چند تاییی اش اشاره می کنم دو کتاب از دکتر ابراهیم سیار به نام های تولید علم و علوم انسانی و جامعه فرهنک و سیاست؛ کتابی از مهدی مصائبی با عنوان پیشوایان شیعه پشگامان وحدت، یک مجموعه رمان چند جلدی به نام آن سوی پرچین باغ از طاهر جیناک و یک مجموعه 5 جلدی شعر از جلیل  صفربیگی، کتاب سوم میلاد عرفان پور به نام جشن فراموشی ها هم در دست چاپ است.

تسنیم: فکر نمی کنم که مهمتر از کتاب کالای فرهنگی دیگری هم باشد . این روزها بحث های خوبی درباره چیزی به نام کالای فرهنگی مطرح شده است درباره این هم صحبت کنید که به عنوان مدیر یک انتشارات ضعف تولید و پخش کالای فرهنگی متعهد در جامعه ما به چه چیزهایی برمی گردد؟

فکر می کنم مقام معظم رهبری در جلسه دو سال پیششان با دانشجویان در باره چیزی به نام کالای فرهنگی کاملا واضح فرمودند که چه خبر است و تکلیف متصدیان فرهنگی کشور را هم دقیقا مشخص کرده اند. من فکر می کنم اصل قضیه این است که در اکثر جاهای رسمی و دولتی  که متصدی این کار هستند مسئولانی آن آدمهای فرهنگی نیستند. مثلا در حوزه کتاب معاونت های فرهنگی نهاد ها و سازمان های عریض و طویل واقعا چه قدر خودشان از وضیعت بازار روز کتاب در ایران خبر دارند.چه قدر دغدغه فرهنگی دارند.چه قدر به کارکرد این قضیه در جامعه توجه دارند. چه قدر متوجهند که اهتمام به ادبیات در داخل و حتی دربعد سیاسی در خارج از کشور چه قدر راهگشاست. اینها بحث های جدی است که متاسفانه معطل مانده است و قصه پرغصه ای است که تمامی ندارد. همه اینها در صورتی است که از سیستم پر زندو بند و رانت خوری هایی که بعضا قابل بیان هم نیستند بگذریم.

انتهای پیام/