نویسندگانی که تشویق نمی شوند

خبرنگار کتاب خبرگزاری تسنیم به مناسبت فرا رسیدن ایام محرم به وضعیت کتاب کودک در حوزه‌های دینی و بالاخص عاشورایی پرداخته‌ است. مرضیه رافع در این گزارش در پی معرفی کتاب‌هایی برای کودکان در این ایام بوده و گفتگویی هم با دو روحانی نویسنده حوزه کودک داشته که مشروح آن را در زیر می خوانید:

«من از کودکی عاشقت بوده‌ام» تک مصرعی است که فکری‌ام می‌کند. می‌برد به سال‌های دور کودکی که مادر برایم پیراهن مشکی دوخته بود. با بلوز مشکی‌ام به هیات می‌رفتم و با آن‌‌همه عزادار که بلند گریه می‌کردند سینه می‌زدم. اما نمی‌دانستم «شهید» یعنی چه و آدم بدهای قصه چرا باید «امام حسین(ع)» را که مهربان است و بچه‌ها را دوست دارد، شهید کنند! نمی‌دانستم «معصوم» بودن چه معنایی دارد و تنها مطمئن بودم که اسم مامان‌بزرگ «معصومه» است!

حجت الاسلام محمد حیدری ابهری که تا کنون کتاب‌های زیادی از جمله «دایره المعارف قرآن» برای کودکان و نوجوانان را تالیف کرده است، دلیل کم توجهی به تالیف متون و داستان‌های مذهبی برای کودکان را اصالت دادن اکثریت نویسندگان و ناشران به ترجمه می‌داند. وی می‌گوید: در این زمینه ما اولویت‌های خودمان را نادیده می‌گیریم و فرهنگ و جایگاهمان را از یاد می‌بریم.

حجت الاسلام سید محمد مهاجرانی، نویسنده فعال ادبیات مذهبی برای کودکان نیز دلیل این قضیه را کم بودن شناخت نویسندگان می‌‌داند. وی می‌گوید: نویسندگان بدلیل نداشتن شناخت زیاد، انگیزه قوی ندارند. هرچه شناخت و اطلاعات بالاتر برود، انگیزه هم بیشتر می شود. ضمن این‌که کسی هم این نویسندگان را تشویق نکرده است. حتی ممکن است عده‌ای کار دینی کرده باشند و اذیت شده باشند، مثلا از بی‌توجهی ناشران به کار و زحماتشان یا عوامل دیگر.

نویسنده مجموعه «پنج شاخه گل» که درباره حضرت «معصومه(س)» است، درباره چگونگی انتخاب سوژه‌های داستانی‌اش، می‌گوید: هرکس دوست دارد بهترین مسائل را به کودکان آموزش دهد. بنظرم واقعه عاشورا، از جذاب‌ترین اتفاق‌ها بوده است با بزرگ‌ترین و انسان‌سازترین انسان‌ها.

ابهری نیز در این زمینه می گوید: در سوژه‌یابی سخت‌گیر هستم و همواره بدنبال کارهای بدیع و نو می‌روم؛ دوست ندارم کاری بنویسم که قبل از آن، مشابه‌هایی وجود دارند. دوست دارم کارهایم، طراوت، نوآوری و حرف تازه داشته باشند.

با توجه به اینکه کودکان زیادی در حادثه عاشورا حضور داشته‌اند، هنوز کتابی که بتواند حضور این کودکان را برای بچه‌های امروز توضیح بدهد و روشن کند، دیده نمی‌شود. در این شب‌ها بچه‌ها همراه خانواده‌هایشان به مراسم عزاداری می‌روند درحالی‌که اصل قضیه برای خیلی‌هایشان روشن نیست و معانی کلمات و چرایی عزاداری را متوجه نمی‌شوند. در این زمینه توسط انتشارات قدیانی، کتابی به چاپ رسیده است بنام «یاران کوچک حسین(ع)» که در این کتاب به طور جزئی به معرفی این کودکان پرداخته شده است. اما باز هم توضیحی برای علت حضور این کودکان، به چشم نمی‌خورد.

ابهری در این باره می‌گوید: کتاب مشابه دیگری هم انتشارات مدرسه چاپ کرده است. اما به نظرم، کل مساله، چیزی نیست که نشود برای بچه‌ها بازگو کرد. واقعیت‌ها اگر به زبان کودکانه و نگاه و ادبیات بچه‌ها گفته‌ شود، خیلی خوب است و جای کار دارد.

نویسنده کتاب «زیارت عاشورا در نگاهی دیگر»، درباره نگاه موجود به واقعه‌ی کربلا، می‌گوید: بیشترین چیزی که در زمینه عاشورا به ذهن نویسندگان کودک و نوجوان می‌رسد، همین کودکانند اما متاسفانه، نگاه‌ به این واقعه عاطفی و سطحی شده است.

وی تصریح کرد: در این باره هنوز به نگاه جدیدی نرسیده‌ام اما امیدوارم بتوانم کاری در این زمینه ارایه دهم. مثلا فهم توبه‌ی حر چه دشواری‌ای برای بچه‌ها دارد که نمی خواهیم به آن بپردازیم؟

مهاجرانی نیز با اشاره به مجموعه 14 جلدی «دانش‌نامه امام حسین(ع)» که توسط دارالحدیث قم به چاپ رسیده و می‌تواند منبع بسیار خوبی برای تالیف کتاب در این زمینه باشد به معرفی کتاب‌هایی برای کودکان و نوجوانان پرداخت.

«قصه‌های عاشورایی» نوشته فریبا کلهر: روایتگر 10 شخصیت کاروان امام حسین(ع) در واقعه عاشوراست. مانند «حبیب بن مظاهر»، «حضرت قاسم(ع)»، «حر بن یزید ریاحی»،«زهیر‌بن قین»، «مسلم‌بن عقیل»، «حضرت علی‌اکبر(ع)»، «حضرت علی اصغر(ع» و... بخشی از این دست کتاب ها هستند.

مجموعه 5 جلدی «ستارگان کربلا» نوشته مهدی وحیدی صدر، زندگی و رشادت‌های یاران باوفای امام حسین(ع) را به نظم درآورده است.

مجموعه «یاران آفتاب: اصحاب امام حسین در کربلا» اثر جواد نعیمی، به روایت داستانی واقعه کربلا می پردازد و بر اساس مجموعه‌ القصه الخالده چاپ بیروت در یازده جلد بازنویسی شده است. مخاطبان این کتاب‌ها نوجوانانند.

و «اصحاب عاشورا» به قلم مهدی وحیدی صدر که بیش از 40 قسمت است و در هر قسمت، یکی از اصحاب امام حسین(ع) معرفی شده است. این مجموعه در مرکز انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به چاپ رسیده است.

وی درباره اینکه این کتاب‌ها چقدر بدست مخاطبان رسیده است و چه تاثیری تا کنون داشته‌اند، گفت: در این زمینه باید تحقیق شود درباره تیراژ کتاب‌ها و...

حرف آخر ابراز یک نگرانی است. همه‌ می‌دانند که پایه‌های دین‌داری و فهم معانی دینی، باید از کودکی پایه‌ریزی شود. این بنایی است که اگر در گذاشتن اولین خشت‌های آن، دقت نشود، می‌تواند مسائل زیادی از جمله باورهای سطحی و خرافه را در سنین بالاتر دامن بزند. به نظر می رسد توجه و پشتیبانی بیشتر از کار نویسندگان این عرصه، اطلاع رسانی در ایزمینه و معرفی کتاب‌های به چاپ رسیده و... از جمله عواملی است که تاکنون مورد توجه خاصی واقع نشده است.

انتهای پیام/