به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری تسنیم، هفته گذشته مجموعه اشعار آئینی سعید بیابانکی با رونمایی از کتاب «جامهدران» منتشر شد.
بیابانکی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم به تشریح جزئیاتی از این کتاب و مسائل مربوط به شعر آئینی پرداخته است که مشروح آن را در زیر میخوانید:
-تسنیم: جمع آوری مجموعه جامه دران چند سال طول کشیده است و این مجموعه حاصل چه دورهای از شاعری شما است؟
*بیابانکی: این کتاب مجموعهای از اشعار آیینی من است که در فاصله 20 سال سروده شده است و شامل 34 قطعه شعر اعم از غزل، مثنوی و چهارپاره است. اولین شعر مربوط به 22 سالگی من و آخرین آن در 43 سالگی سروده شده است.
مضامین مذهبی و دینی جزء دغدغههای من بوده و هست و از کودکی با این مضامین بزرگ شدهام .همیشه سعی کردم به سفارش دلم شعر بگویم و هیچ وقت اهل کار سفارشی نبوده و نخواهم بود؛ هیچوقت به دلخواه مخاطب هم از این منظر که شعرم قرار است کجا چاپ شود وچه قشری آن را بخوانند، کاری انجام ندادهام. اگر فرد یا افرادی این اشعار را دوست داشتند و به دلشان نشست معتقدم که عنایت نیروی بزرگتری به نام ائمه معصومین است.
-تسنیم:مجموعه «جامه دران » مجموعه کامل اشعار آیینی شماست و یا گزیده ایست از آنچه شما در این 20 سال فعالیتتان در عرصه شعر برای ائمه اطهار(علیهم السلام) سرودهاید؟
*بیابانکی: قطعا این مجموعه تمام اشعار آیینی من نیست؛ ولی در کل اعتقاد دارم که شعر اول باید به دل شاعر بنشیند تا شرط لازم برای استقبال مخاطب را داشته باشد به همین دلیل اگر شعری از فیلتر سلیقه خودم نگذرد هیچگاه آن را در مجموعهام چاپ نمیکنم و شاید همین امر سبب کم کاری من شده باشد ولی خب هیچگاه دوست نداشتهام کیفیت را فدای کمیت کنم.
-تسنیم: همانگونه که مطلع هستید در رابطه با شعر آیینی کنگرههای بسیار زیادی در سطح کشور برگزار میشود و از سوی دیگر در زمینه نشر، انتشارات تخصصی شعر آیینی داریم و در این میان شاعرانی هستند که شاید تجربه شما و امثال شما را در زمینه شعر نداشته باشند اما خیلی بیشتر از شما شعر آیینی سروده و منتشر کردهاند. آیا آنها کیفیت را فدای کمییت کردهاند؟
*بیابانکی: این کنگرهها و جشنوارهها به خودی خود بد نیستند ولی زمانی تاثیر منفی میگذارند که بهانهای برای سرودن و تولید شعر در مقطع زمانی خاصی شوند. به نظر من شعری که سیر تولید آن به این شکل باشد اصلا شعر نیست ولی اگر این جشنوارهها به محلی تبدیل شوند که شاعران شرکت کننده بهترین اشعار خود را در طول سال عرضه کنند اثربخش و مفید خواهند شد.
شعر سفارش پذیر نیست و اصلا تولد شعر یک فرآیند ناخودآگاه است نه یک فرآیند خودآگاه ولی متاسفانه امروزه این جشنواره ها و کنگره هایی که در زمینه شعر در سطح کشور برگذار میشود روند شعر گفتن را خودآگاه میکنند.
-تسنیم: در همه این سالها نوع دیگری از اشعار آئینی وجود داشته است که جنس آن با نوع اشعار آئینی شما تفاوت دارد. چقدر قائل به تفاوت اشعاری که در هیئات خوانده میشود با اشعاری از جنس«جامهدران» هستید؟
*بیابانکی: طبیعتا خیلی متفاوت هستند، در واقع شعری که در هیئت خوانده میشود شعر شفاهی است هرچند وجود شعر شفاهی ضرورت دارد ولی من به این حوزه علاقمند نیستم وعلاقه من بیشتر در حوره شعر مکتوب است؛ شعری که مخاطبم در خلوت بخواند و با آن ارتباط برقرار کند و از آن تاثیر بگیرد نه شعری که بخواهد با توسل به عوامل دیگر تاثیرگذار باشد که وقتی آن عوامل را از شعر بگیریم هستی شعر از میان برود.
-تسنیم: سلیقه شعر آئینی در عامه مردم را چگونه میتوان تا جایی ارتقا داد که هر شعری را نپذیرند؟
*بیابانکی: راهش این است که شاعر و یا مداحی که متولی این امر است درک درستی از ادبیات، شعر،تاریخ و مذهب داشته باشد واگر این درک وجود نداشته باشد همین وضعیت به وجود میآید که با آن روبرو هستیم، یعنی تنزل مفاهیم برای تحریک احساسات مردم. به طور خلاصه مشکل من با شعرهایی است که در مجالس مختلف خوانده میشود و هدفی جز گرم کردن مجلس فلان مداح را ندارند. متاسفانه افراد از شیوه درست عزاداری که ما در پیشینه تاریخی خودمان داشتهایم پیروی نمیکنند.
-تسنیم: در ادامه کمی از کارهای جدیدتان بگویید؛ ظاهرا کتاب «نامههای کوفی» شما در نوبت چاپ است.
*بیابانکی: بله کتاب نامههای کوفی که در نمایشگاه کتاب امسال به بازار کتاب آمد در مدت کوتاهی تمام شد و چاپ دومش هم چند روزی میشود که انجام شده وانشاالله به زودی روانه بازار خواهد شد.
-تسنیم: یک کار هم در حوزه نثر در نوبت چاپ دارید. درباره آن توضیح دهید.
*بیابانکی: آن کتاب در حوزه طنز است و انتشارات مروارید آن را منتشر میکند، البته تعداد کمی شعر در آخر کتاب هست ولی غالب کار به صورت نثر است و شامل نثرهای طنز سیاسی، انتقادی و اجتماعی چند سال اخیر من میشود.
-تسنیم: همانطور که در صحبتهایتان گفتید، تولد شعر یک امر ناخودآگاه است و وابسته به آن لحظهای است که به طور اتفاقی در روزمره برای شاعر اتفاق میافتد. یکی از آن لحظهها را تعریف کنید.
*بیابانکی: سوال سختی است چون تا به حالا به این موضوع فکر نکرده بودم ولی یکی از آنها را که میتوانم برایتان تعریف کنم این است که در بین سالهای 67 تا 71 که دانشجو بودم و به دانشگاه میرفتم، یخچالی در مسیر راهم بود که هر وقت از اتوبوس پیاده میشدم و میرفتم که از آن آب بخورم کاسهای در این آب سرد کن بود که وسط این کاسه نماد یک دست بود و همانطور که میدانید این دست نشان دست بریده حضرت ابوالفضل(ع) است؛ به همین خاطر من هرگاه از این کاسه آب مینوشیدم بی اختیار تصویرهایی از واقعه عاشورا در ذهنم مجسم میشد و به یاد کسی میافتادم که تمام هستی خود را فدای یاری رساندن به امام حسین(ع) کرده است و بعدها شعر «یخچال آب سرد» شکل گرفت و در آن زمان حس همذات پنداری عجیبی با واقعه کربلا در خودم حس میکردم که این حس در شعر هم منعکس شد.
البته این مضمون نزدیک 5 سال در ذهنم بود تا به صورت همین شعری که در کتاب «جامهدران» هست متولد شد. خودم این شعر را خیلی دوست دارم و هر موقع که آن را میخوانم منقلب میشوم و مرا به بیست سال قبل میبرد و خاطرات گذشته را در ذهنم تداعی میکند، به همین خاطر در جلسههایی که برای شعر خوانی شرکت میکنم این شعر را نمیخوانم زیرا به شدت مرا تحت تاثیر قرار میدهد.
انتهای پیام/