جنگ پهپادها: تروریسم پرهزینه
خبرگزاری تسنیم : طی ۴ سال اخیر استفاده از پهپادها در برنامه به اصطلاح "ترور هدفمند" به شکل چشمگیری افزایش یافته است. تنها در پاکستان حملات در دولت اوباما پنج برابر افزایش یافته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم ، پایگاه تحلیلی گلوبال ریسرچ در مقالهای به قلم آماندا مولینز با اشاره به تبدیل شدن پهپادها به سلاح اصلی آمریکا در "جنگ علیه تروریسم" مینویسد: مقامات دولت به طور مرتب "موفقیت"های ظاهری جنگ پهپادها را جشن میگیرند، و این در حالیست که اغلب جزئیات ناراحتکنندهای همچون آمار تلفات غیرنظامی، نقض قوانین بینالمللی و انسانی، غیرسازنده بودن این جنگ و آثار ماندگار این بیاعتنایی نسبت به زندگی انسانها را نادیده میگیرند.
به لطف تلاشهای حکومت آمریکا برای محرمانه نگه داشتن اطلاعات مربوط به برنامه پهپادها، بدست آوردن آمار دقیق تلفات غیرنظامی کاری بسیار دشوار است. اتحادیه آزادیهای مدنی آمریکا و روزنامه نیویورک تایمز از سیا درخواست کردند تا به موجب قانون آزادی اطلاعات اسناد مربوط به پهپادها را در اختیار آنها بگذارد. سیا پاسخ داده بود که "وجود چنین اسنادی را نه میتواند تایید نماید و نه رد کند". در پی این پاسخ، اتحادیه آزادیهای مدنی پروندهای متشکل از اظهارات حدود 200 نفر از اعضای کنونی و پیشین خود سیا علیه این سازمان تشکیل داد. وکلای وزارت دادگستری عنوان معتقدند افشای وجود چنین اسنادی ممکن است به فاش شدن اطلاعات حساس در مورد ماهیت و چشمانداز چنین برنامهای بیانجامد. به همین دلیل، در ماه سپتامبر یک قاضی فدرال در واشنگتن به نفع سیا حکم صادر کرد، که البته اتحادیه نیز درخواست استیناف داد.
همچنین، اطلاعاتی که منتشر میشوند غیرشفاف، گمراهکننده و متناقض هستند و همین امر به دشواریها در این زمینه میافزاید. مثلا در یکی از بیانیههای منتشر شده، آمریکا گزارش داد که تاکنون هیچ تلفات غیرنظامی وجود نداشته، یا اگر باشد تعداد آن تکرقمی است. در اواخر ژوئن 2011، جان برنان، مشاور ارشد اوباما در ضدتروریسم، گفت "به دلیل کارآیی و دقت تجهیزات به کار گرفته شده، درسال گذشته حتی یک تلافات جانبی هم نداشتهایم." بر اساس گزارش دفتر ژورنالیسم تحقیقی، از ژوئن 2004 تا نیمه سپتامبر 2012، حملات پهپادهای آمریکایی تنها در پاکستان باعث مرگ 2562 الی 3325 نفر شده است. از این تعداد، 474 الی 881 نفر غیرنظامی بودند، و از بین آنها نیز 176 نفر را کودکان تشکیل میدادند. علاوه بر آن، حدود 1350 نفر نیز مجروح شدهاند. شاید از نظر آمریکا آنهایی که در حملات پهپادها کشته میشوند، چنانچه به سن خدمت رسیده باشند "ستیزهجو" محسوب میشوند نه غیرنظامی!
آمریکا قابلیت بیسابقه برنامه پهپادها در "تشخیص بین تروریستهای القاعده و غیرنظامیان بیگناه" را علنا تحسین کرده و پهپادهای خود را به خاطر برخورداری از دقت "شگفتانگیز" و "بسیار بالا" مورد تمجید قرار میدهد. دولت اوباما قربانیان خود را با استفاده از راهبردی موسوم به "حملات نشانهای" (signature strike) انتخاب میکند. به گفته مقامات، این حملهها بر اساس تحلیل "الگوی زندگی" افراد انجام شده و "آن دسته از افرادی که برخی نشانههای معین یا ویژگیهای خاص مربوط به فعالیتهای تروریستی را دارا باشند" هدف قرار میدهد. در جریان یکی از چنین حملاتی، سه نفر کشته شدند زیرا "یکی از آنها موی خاکستری داشت و قدش به اندازه بن لادن بود." جان برنان تلفات غیرنظامیان را خیلی نادر عنوان کرده است اما آماری که بالا عنوان شد کاملا خلاف گفته وی را نشان میدهند.
نیویورک گزارش داده است که اگر سیا یقین حاصل نکند که یک حمله هیچ تلفات غیرنظامی نخواهد داشت، آقای اوباما شخصا باید در مورد انجام آن تصمیم بگیرد. این بدین معناست که رئیسجمهور ما، که در سال 2009 جایزه صلح نوبل را دریافت کرد، آگاهانه دستور قتل مردان، زنان و کودکان بیگناه و بیدفاع را صادر کرده و کماکان به این کار ادامه میدهد.
در مورد قانونی بودن جنگ پهپاد آمریکا در خاورمیانه نیز سوالاتی مطرح شده است. ماده دوم منشور سازمان ملل تهدید یا استفاده از زور توسط یک کشور علیه کشور دیگر را منع میکند. دو استثنای مربوط به استفاده از ترور هدفمند آمریکا در پاکستان عبارتند از 1) زمانی که استفاده از زور با رضایت کشور میزبان انجام گردد، و 2) زمانی که زور به عنوان یک پاسخ دفاعی در مقابل یک حمله مسلحانه یا تهدید قریبالوقوع دفاع مورد استفاده قرار بگیرد.
در ظاهر، پاکستان به دفعات نارضایتی شدید خود را از برنامه پهپادها اعلام کرده است و پارلمان این کشور خواستار توقف فوری حملات پهپادها در مرزهای پاکستان شده است. اما اطلاعات منتشر شده توسط ویکی لیکس حاکی از این است که در خفا، پاکستان چندان هم از این حملات ناراحت نبوده و در واقع به گروههایی کوچک از واحدهای عملیات ویژه آمریکا اجازه عملیات در خاک خود را صادر کرده است. انتقادات مکرر مقامات پاکستانی در کنار این موضوع که حملات کماکان تداوم دارند، این تردید جدی را برمیانگیزد که آیا ممکن است حکومت پاکستان واقعا چنین توافقاتی با آمریکا انجام داده باشد؟
مساله دیگری که مشروعیت این حملات را زیر سوال میبرد این است که بر اساس شواهد، آمریکا دست به حملات ثانویه متعاقب حمله اول زده و گروههای نجات و کسانی که به قربانیان حمله اول کمک میکنند را هدف قرار میدهد. ترس از حملات پهپادها بقدری بالاست که یک گروه امدادی شش ساعت پس از وقوع حمله دست به کار نجات زده بود. تنها محلیهای بیچاره به کمک فوری قربانیان میشتابند، و همانطور که در مصاحبهها و گزارشات متعدد عنوان شده، بسیاری از آنها از این تلاش زنده بیرون نمیآیند. این کار نه تنها نقض فاحش اصول اولیه حقوق انسانی بینالمللی است، بلکه احتمالا قوانین مرتبط با حفاظت از جان پرسنل پزشکی و امدادی و مجروحین را هم نقض میکند.
پهپادها به طور دائم در آسمان شمال غرب پاکستان پرواز میکنند و هر زمان اراده کنند بدون هشدار حمله میکنند. تهدید حمله بسیار ملموس است و این امر فشار قابلتوجهی بر جسم و روان مردم تحمیل میکند که خود را به شکل بیخوابی مزمن، وحشتزدگی از صداهای بلند و غش کردن نشان میدهد. پزشکان این نواحی افزایش شدید موارد اختلالات اضطراب، وحشتهای شبانه، کلاپسهای عاطفی، مشکلات تنفسی و طغیان خشم یا زودرنجی را گزارش کردهاند.
بویژه در افرادی که شاهد حملات پهپادها بوده یا عزیزان خود را در حملات آنها از دست دادهاند، "اختلال استرس پس از آسیب" شیوع زیادی دارد. یک کارشناس پاکستانی بهداشت روانی هنگام مصاحبه عنوان کرد: "بزرگترین نگرانی این است که وقتی کودکان بزرگ میشوند، نوع تصاویری که در ذهن دارند، پیامدهای زیادی برایشان خواهد داشت. تصور کنید این امر چه تاثیری بر رشد شخصیت آنها خواهد داشت. افرادی که چنین چیزهایی را تجربه میکنند، به افراد دیگر اعتماد نخواهند داشت؛ آنها سرشار از خشم و اشتیاق انتقام خواهند بود....بنابراین زمانیکه پسران و دختران خردسال با چنین احساساتی بزرگ میشوند، آسیب و زخم روحی دائمی در آنها بوجود میآید."
آمریکا ادعا میکند این "جنگ علیه تروریسم" است. اما چه کسی واقعا ترور و وحشت ایجاد میکند؟ بر اساس نتایج یک نظرسنجی %74 پاکستانیها ما را دشمن خود میدانند. از نظر آنان ما تروریست هستیم. البته درک این موضوع که چرا چنین دیدگاهی نسبت به ما دارند، مشکل نیست. آمریکا غیرنظامیان بیگناه را به قتل میرساند. با هر حمله به پاکستان، آمریکا تخم ویرانی، نفرت و انتقام میپاشد. چقدر طول خواهید کشید تا کاشته خود را درو کنیم؟ آمریکا، سیاستگذاران و مردم آن، نمیتوانند به نادیده گرفتن آثار ناگوار و غیرسازنده برنامه ترور هدفمند در پاکستان و نقاط دیگر جهان ادامه دهند. پژوهشی که با عنوان "زندگی در زیر پهپادها" انجام شد خواستار مشروعیت، مسئولیتپذیری و شفافیت در سیاستهای حملات پهپادی آمریکا شده است و این امری ضروریست.
جو اسکاربورو، مجری یک برنامه تلویزیونی، که اتفاقا وکیل هم هست، در برنامهای گفته بود "کاری که با پهپادها انجام میدهیم فوقالعاده است. طی هشت سال زمامداری بوش افراد زیادی سوالات قانونی بسیاری در مورد حقوق بینالمللی مطرح کردند، اما اکنون همه آنها بواسطه یک سیاست حمله با پهپاد از بین رفتهاند؛ سیاستی که به موجب آن اگر شما بین 17 تا 30 سال داشته باشید، و اگر در شعاع 800 متری یک مظنون حضور داشته باشید، ما میتوانیم شما را بترکانیم! و این دقیقا چیزی است که اتفاق میافتد."
و جو کلین، یک ژورنالیست، پاسخ داده بود: "اما نتیجه نهایی این است: کودکان چهار ساله چه کسی در این میان کشته میشوند؟ کاری که ما انجام میدهیم این است که احتمال کشته شدن کودکان خود در اقدامات تروریستی را کاهش میدهیم!"
این توجیه که آمریکا باید کودکان پاکستانی را بکشد تا از کودکان خودمان محافظت کند، دقیقا ذهنیت همانهایی است که در طول تاریخ آمریکا تروریست قلمداد شدهاند.
انتهای پیام/