به گزارش خبرگزاری تسنیم ،در حالی که اشغال خرمشهر توسط عراق به عنوان آخرین و مهمترین برگ برنده عراق برای وادار ساختن ایران به شرکت در هرگونه مذاکرات صلح تلقی میشد، آزادسازی این شهر میتوانست سمبل تحمیل اراده سیاسی جمهوری اسلامی بر متجاوز و اثبات برتری نظامیاش باشد.
بر همین اساس، با توجه به اینکه منطقه عمومی غرب کارون آخرین منطقه مهمی بود که همچنان در اشغال عراق قرار داشت، از یکسو فرماندهان نظامی ایران برای انجام عملیات در این منطقه اشتراک نظر داشتند و از سوی دیگر عراق نیز که طراحی عملیات آزادسازی خرمشهر را پس از عملیات فتحالمبین قطعی و مسجل میپنداشت، با در نظر گرفتن اهمیت این شهر و جایگاه آن در دفاع از بصره، به ضرورت حفظ این منطقه معتقد بود. از این رو، بلافاصله پس از اتمام عملیات فتحالمبین، در حالی که قوای ارتش عراق در منطقه عمومی خرمشهر تقویت میشد، به تمام یگانهای تحت امر قرارگاه مرکزی کربلا دستور داده شد تا ضمن بازسازی و تجدید قوا، به شناسایی و طراحی عملیات بپردازند.
*چرا یادواره بیتالمقدس؟
سیدعزیزالله پژوهیده فرمانده گردان 211 عاشورا بایادآوری این عملیات میگوید: ازسال گذشته در فکر انجام یادواره شهدای عملیات بیتالمقدس هستم. وی علت انتخاب عملیات بیتالمقدس را اینگونه بیان میکند: این عملیات در چند مرحله انجام گرفت که در مرحله آخر منجر به آزادی خرمشهر عزیز شد و 153 شهید بزرگوار ازشهرستان دزفول و لشکر7ولیعصر(عج)درمراحل مختلف این عملیات به شهادت رسیدند که جا دارد مقابل مقام آنها سرتعظیم فرود آوریم.
وی به یاد میآورد: منطقه عمومی عملیات بیتالمقدس در میان چهار مانع طبیعی محصور است، که از شمال به رودخانه کرخه کور، از جنوب به رودخانه اروند، از شرق به رودخانه کارون و از غرب به هور الهویزه منتهی میشود. سرانجام عملیات بیتالمقدس در 30 دقیقه بامداد روز 10 اردیبهشت 1361 با قرائت رمز عملیات «بسم الله الرحمن الرحیم، بسم الله القاسم الجبارین، یا علی ابن ابیطالب» از سوی فرماندهی آغاز شد.
شهید آیتالله صدوقی و آیتالله مشکینی نیز که در کنار فرماندهان سپاه و ارتش در قرارگاه کربلا حضور داشتند، هر یک بهطور جداگانه، پیامهایی را به وسیله بیسیم خطاب به رزمندگان اسلام قرائت کردند. منطقه مزبور به جز جاده نسبتا مرتفع اهواز - خرمشهر، فاقد هرگونه عارضه مهم برای پدافند است.
همین امر موجب شد تا زمین منطقه - بهدلیل مسطح بودن - برای مانور زرهی مناسب و برای حرکت نیروهای پیاده – به دلیل در دیدرس و تیررس قرار داشتن - نامناسب باشد. نقاط حساس و استراتژیک منطقه شامل بندر و شهر خرمشهر، پادگان حمید، جفیر، جاده آسفالت اهواز - خرمشهر، شهر هویزه و رودخانههای کارون، کرخه کور و اروند بود.
این فرمانده در ادامه میافزاید: از میان 153شهیدرزمنده دزفول 20شهید مربوط به گردان بلال گروهان فتح (دسته شهدا) به فرماندهی شهید ناحی است که ازآن دسته 23نفره فقط 3 نفر زنده درقیدحیات هستند و 20نفر از دلیرترین و مخلصترین بچههای دسته که باهم عهد میبندند که تا آخرین قطره خون خود مبارزه کنند و بیشترین پیشروی را هم انجام میدهند با هم و تقریبا همزمان در یک مکان به شهادت میرسند که اگر عمرمجال داد ولیاقتی بود شرح آن در یادواره داده میشود.
*4 مرحله عملیات بیتالمقدس
وی میگوید: عملیات بیتالمقدس را به چهار دوره زمانی به شرح زیر میتوان تقسیم کرد: مرحله اول- در محور قرارگاه قدس (شمال کرخه کور) به دلیل هوشیاری دشمن و وجود استحکامات متعدد، پیشروی نیروها به سختی امکانپذیر بود و در این میان تنها تیپهای 43 بیتالمقدس و 41 ثارالله موفق شدند از مواضع دشمن عبور کرده و منطقهای در جنوب رودخانه کرخه کور را به عنوان سرپل تصرف کنند. عدم پوشش جناحین این یگانها باعث شده بود که فشار شدید دشمن برآنها وارد شود. وی ادامه میدهد: 153 شهید مربوط به مرحله اول عملیات بیتالمقدس که در کنارجاده اهواز- خرمشهر بهوقوع میپیوندد و رزمندگان آن دسته حماسههای بیبدیلی در این مرحله انجام دادند.
در محور قرارگاه فتح، یگانهای خودی ضمن عبور از رودخانه به سرعت خود را به جاده اهواز – خرمشهر رسانده و به ایجاد استحکامات و جلوگیری از نقل و انتقالات و تحرکات دشمن در جاده مذکور پرداختند. در محور قرارگاه نصر، به دلیل تاخیر در حرکت و وجود با تلاق در کنار جاده اهواز – خرمشهر و همچنین تمرکز دشمن در شمال خرمشهر، نیروهای این قرارگاه نتوانستند به اهداف مورد نظر دست یافته و به قرارگاه فتح ملحق شوند.
تلفیق کامل قرارگاه نصر با قرارگاه فتح و همچنین تصرف اهداف مرحله اول قرارگاه قدس در دستور کار عملیات شب دوم قرار گرفت که با انجام آن تا حدودی اهداف مورد نظر محقق شد، لیکن برخی رخنهها همچنان باقی بود تا اینکه سرانجام پس از 5 روز، جاده اهواز – خرمشهر از کیلومتر 68 تا کیلومتر 103 تثبیت و کلیه رخنهها ترمیم شد.
*مرحله دوم عملیات
پژوهیده مرحله دوم را اینگونه بیان میکند: در این مرحله آزادسازی خرمشهر از دستور کار عملیات خارج و تصمیم گرفته شد که قرارگاههای فتح و نصر از جاده اهواز – خرمشهر به سمت مرز پیشروی کنند و قرارگاه قدس نیز ماموریت یافت تا به صورت محدود برای تصرف سرپل در جنوب کرخه کور اقدام نماید و سپس آن را گسترش دهد. عملیات در این مرحله در ساعت 22:30 روز 16/ 2/ 1361 آغاز شد. نیروهای قرارگاه فتح در همان ساعات اولیه به جاده مرزی رسیدند. یگانهای قرارگاه نصر نیز با اندکی تاخیر و تحمل فشارهای دشمن، به مرز رسیده و به قرارگاه فتح ملحق شدند.
دشمن با مشاهده جهت پیشروی نیروهای ایران به طرف مرز، لشکرهای 5 و 6 خود را به عقب کشاند. به نظر میرسید این عقب نشینی با دو هدف انجام شده باشد: یکی جلوگیری از محاصره و انهدام این لشکرها و دیگری تقویت هر چه بیشتر خطوط پدافندی بصره و خرمشهر. در پی این عقب نشینی که از ساعات اولیه روز 18/ 2/ 1361 آغاز شده بود، نیروهای قرارگاه قدس ضمن تعقیب نیروهای دشمن، تعدادی از آنها را که از قافله عقب مانده بودند، به اسارت خود درآوردند و در نتیجه جاده اهواز – خرمشهر (تا انتهای جنوب منطقهای که توسط قرارگاه نصر به عنوان سرپل تصرف شده بود) و نیز مناطقی همچون جفیر، پادگان حمید و هویزه آزاد شدند.
*مرحله سوم؛ حرکت بهسوی خرمشهر
پژوهیده بیان میکند: در مرحله سوم، قرارگاه نصر ماموریت یافت تا حرکت خود را به سمت خرمشهر آغاز نماید. نیروهای عمل کننده که متشکل از چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و دو تیپ ارتش بودند، در آخرین ساعات روز 19 /2/ 1361 عملیات خود را آغاز کردند؛ اما به دلیل هوشیاری دشمن و تمرکز نیرو در خطوط پدافندیاش، نیروهای خودی در انجام ماموریت خود توفیق نیافتند. تکرار این عملیات در روز بعد نیز به شکست انجامید. به همین خاطر تصمیم گرفته شد تا برای انجام عملیات نهایی فرصت بیشتری به یگانها داده شود. همچنین مقرر شد دو تیپ المهدی(عج) و امام سجاد(ع) از قرارگاه فجر نیز در حرکت بعدی استفاده شود.
*مرحله چهارم عملیات باعث عقب نشینی دشمن شد
وی در انتها میگوید: سرانجام در ساعت 22:30 اول خرداد 1361 تلاش برای آزادیسازی خرمشهر با رمز «بسم الله القاسم الجبارین یا محمد بن عبدالله(ع)» آغاز شد؛ در برابر تک سریع و غافلگیرانه رزمندگان نیروهای عراقی دچار وحشت وسرگردانی شدید شدند و نتوانستند واکنش مهمی از خود نشان دهند و ارتباط یگانهای دشمن با یکدیگر قطع شد. فرار افسران و درجه داران و سربازان عراقی از منطقه خرمشهرگویای از هم پاشیدگی سازمان یگانهای دشمن بود.
*دنیا متحیر است، درحالی که ما غافل هستیم
سیدعزیزالله پژوهیده درباره اهمیت حفظ میراث دفاع مقدس میگوید: تمام دنیا ازمقاومت کشور ما در دفاع هشتساله هنوزمتحیرند وبا تعجب به حوادث آن مینگرند وطرح ریزیهای این جنگ را یکی از بهترین و کارآمدترین طرحها میدانند که البته آنها از قدرت ایمان و انگیزه رزمندگان اسلام غافلند و ما هم ازآثار بهجا مانده از آن دوران غافل هستیم.
وی میافزاید: درهمین خصوص برادری میگفت برای دیدن یکی از همین آثار جنگ به یکی از کشورهای اروپایی رفتم و به ما گفته شد اینجا منطقهای داریم که یکی از آثار فاخر و بهجا مانده در جنگ جهانی دوم دراین کشور است و با شنیدن این خبر خیلی دلم میخواست آن محل را مشاهده کنم، وقتی ما را به طرف محل مورد نظر حرکت دادند از پنج کیلومتری محل موردنظر با علامتها شروع شد و به فاصلههای معین تابلوهای بزرگی نصب شده بود که فاصله ما تا محل مورد نظر را نشان میداد و همینطور که به محل نزدیک میشدیم نورافکنهای بزرگ و پر قدرتی بود که از چند کیلومتری منطقه را روشن کرده بود.
سرانجام انتظار بهسر آمد و به منطقه مورد نظر رسیدیم، باز ما را مقدار زیادی پیاده بردند تا به منطقه رسیدیم و هرچه که من چشمانم را به اطراف میچرخاندم جز یک گودال چیزی نمیدیدم، گودالی که اطراف آن را خیلی زیبا آراسته بودند، با تعجب ازمترجم سوال کردم این اثر فاخر کجاست؟ مترجم با تعجب نگاهی به من کرد و گفت همین گودل است به او گفتم اینکه فقط یک گودال است؟ او گفت: در فلان تاریخ یک گلوله توپ به این محل اصابت کرده و اینجا دو سرباز در راه وطن جان باختهاند واین مکان بههمین دلیل مورد احترام ماست.
همینطور که میبینید روزانه افرادزیادی یه این مکان میآیند و با غرورو افتخار جای اصابت این گلوله را نگاه میکنند. اما کشورما در طول دفاع هشتساله چقدر از این گنجها داشت که با بیتوجهی وندانم کاری ازبین رفت و سالهای آینده باید حسرت آن سهل انگاریها را بخوریم وخدا میداند چه کسی باید جوابگوی این خسارت جبران ناپذیر باشد و جواب آیندگان را چه کسی باید بدهد. چیزی که خودم با آن مواجه شدم و با تمام وجودم این کم کاری را احساس کردم و تا رسیدن به دزفول آهوافسوس سرمی دادم وغصه میخوردم این بود که چرا ما باید این فرصتها را به همین سادگی ازدست بدهیم. یاد سخن مولایم علی(ع) افتادم که فرمود ازدست دادن فرصتها، اندوه میآورد.
جز نیشکر و آب که تا کنار جاده اهوازخرمشهر روئیده بود و حتی بهدلیل عدم نصب علامت یا تابلویی درگذشته و تغییرات زمینی، هیچ چیز مشخص نبود و مجبور شدم ازسمت جاده آبادان مسیر را بررسی کنم و ازکنارکارون و روستایی که رزمندگان به آنطرف کارون جهت انجام عملیات رفته بودند نظاره گرشدم که بازهیچ یادمانی نبود، افسوس که ازپل تاریخسازی که رویکارون برای عبور تجهیزات ونفرات زده شده بود هیچ اثری نبود.
منبع: روزنامه تهران امروز
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم : انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.