محمد نورمحمدزاده، برگزیده بخش داستان کوتاه بزرگسال «پنجمین جشنواره داستان انقلاب»، در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، با اشاره به اثر برگزیده خود در این جشنواره با عنوان «عشق روزهای آپولو» گفت: این داستان در قالب داستان کوتاه به رشته تحریر درآمده است. موضوع داستان به شیوه جدیدی به حوادث زمان انقلاب بازمیگردد، زمانی که شخصیت اصلی که خود از فعالان انقلاب بوده، با دیدن موزه عبرت به یاد گذشته میافتد.
وی ادامه داد: در این هنگام داستان با فلشبکهایی به گذشته بازمیگردد و حوادث قبل از انقلاب در زندان برای شخصیت داستان تداعی میشود. در این میان، نکات مبهم زیادی برای شخصیت داستان وجود دارد که بعد از دیدن موزه عبرت برایش رفع میشود. به همین دلیل داستان به صورت خطی روایت نمیشود و با فلشبکهایی بر جذابیت داستان و نوع روایت افزوده میشود.
این نویسنده با بیان اینکه سعی کردهام در این داستان از کلیشهزدگی معمول که در داستانهای انقلاب وجود دارد، فرار کنم، یادآور شد: به همین دلیل بازخورد فردی انقلاب ملاک اصلی این داستان قرار گرفته است. برخلاف بسیاری از داستانهای انقلاب که به بازگویی تاریخ و حوادث اجتماعی و سیاسی آن هنگام میپردازند، به بیان تجربیات شخصی یکی از انقلابیون پرداختهام. متأسفانه تکرار به معنی اینکه نویسندگان و اهالی رسانه موضوعی را بیان میکنند که هنوز به آن اعتقاد ندارند، در داستانهای انقلابی بسیار دیده میشود.
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا عنوان کتاب «عشق روزهای آپولو» انتخاب شده است، یادآور شد: این داستان به بخشی از حوادث موزه عبرت بازمیگردد. در موزه عبرت دستگاهی برای شکنجه زندانیان تعبیه شده بود که با آن برق به بدن رزمندگان منتقل میشد که در میان انقلابیها به «آپولو» معروف شده است.
نورمحمدزاده ادامه داد: من خودم تا به حال به موزه عبرت نرفتهام. برای نوشتن این داستان و اصلاً برای خلق سوژههای جدید داستانی در ذهنم به پایگاه اطلاعرسانی موزه عبرت و عکسهای این مکان مراجعه میکنم. همچنین برای مستند بودن داستان به منابع مختلف تاریخی و خاطرات مراجعه کردهام که البته همه در ذیل داستان نقل شده است.
کملطفی رسانه ملی به ادبیات انقلاب
بخش دیگر صحبتهای این نویسنده به «جشنواره داستان انقلاب» و کارکرد این رویداد ادبی در حوزه ادبیات انقلاب بود. وی در این خصوص گفت: اگر ملاک سنجش جشنواره را آثاری بدانیم که پس از اتمام، از سوی دبیرخانه منتشر میشوند، باید بگوییم که جشنواره توانسته تا حدودی به هدفی که مد نظر داشته است، نزدیک شود. با وجود این، به نظر میرسد جشنواره داستان انقلاب نتوانسته به پیوندی که باید میان ادبیات انقلاب و مردم عادی برقرار کند، دست یابد.
وی افزود: داستان برخلاف خاطرات شفاهی که به مردم منتقل میشود، فروش بالایی دارند و خوانندگان از لایههای مختلف مردم را به سمت خود جلب کردهاند، نتوانسته مردمی شود و صرفاً این علاقهمندان به ادبیات هستند که به خواندن این کتابها رغبت نشان میدهند.
نورمحمدزاده با بیان اینکه ما کلاً در حوزه داستان با این مشکل مواجه هستیم و این صرفاً مربوط به حوزه داستان انقلاب نمیشود، تصریح کرد: داستان در هیچ حوزهای به آن اقبال عمومی نرسیده است. در این راستا، داستان جنگ و انقلاب نیز زیرمجموعه این امر است. هنوز ما به آن تعریفی از ادبیات داستانی که جامع باشد و به تمامی لایههای مردمی بسط داده شود، نرسیدهایم. یکی از عوامل مؤثر در این زمینه، فقدان نگاه بومی به داستانهایی است که با موضوع انقلاب نوشته میشود.
وی دیگر علت کم مخاطب بودن داستان انقلاب در میان مخاطبان را در ضعف اطلاعرسانی و تبلیغ از سوی اهالی رسانه دانست و یادآور شد: همزمان با جشنواره داستان انقلاب، جشنواره بینالمللی فیلم فجر هم برگزار شد، اما میزان اطلاعرسانی و تبلیغ در حوزه این دو جشنواره با همدیگر متفاوت است. این در حالی است که اگر به صورت مرتب در این زمینه اطلاعرسانی شود و تبلیغات گسترده صورت گیرد، داستان نیز میتواند در کنار دیگر حوزههای ادبی مانند خاطره و شعر جای خود را در میان اقشار مختلف مردم باز کند. علاوه براین، نگاه غالب مردم این است که داستان هنری بومی نیست و از غرب وارد کشور شده است، به همین دلیل نمیتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.
نورمحمدزاده در پاسخ به این پرسش که شما به عنوان یک برگزیده چه انتظاری دارید، گفت: بارها گفته شده است که از نویسندگان و هنرمندان حمایت مالی شود، اما به نظر من حمایت مالی در این حوزه بیمعنی است. تنها انتظارم این است که کسانی که در این حوزه برگزیده شدهاند، مورد حمایت معنوی مسئولان قرار گیرند. منظور از حمایت معنوی این است که خوراک اولیه داستان که همان سفرنامه، خاطره، بازدید از موزه و دیدار و با مبارزان قبل انقلاب است که میتواند در شکلگیری یک اثر داستانی تأثیرگذار باشد. خود این جشنواره میتواند از این منظر در حوزه ادبیات جریانسازی کند. همچنین برپایی اردوهای تخصصی با حضور کسانی که در این عرصه تجربه حضور دارند و صحبت با آنها میتواند آغازگر سوژهای جدید در داستان باشد، یکی دیگر از روشهایی است که در این امر مؤثر است.
انتهای پیام/