سبک زندگی اسلامی در سیره فاطمی/ چرا پیامبر(ص) فاطمه را پاره تنش خواند؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالکریم پاک‌نیا تبریزی، از محققین و اساتید سطوح عالی حوزه علمیه قم است که دروس منطق و حکمت، تفسیر  و علوم قرآنی، سطح عالی فقه و اصول و خارج فقه و اصول را از محضر اساتید برجسته حوزه علمیه قم آموخته است. وی علاوه بر فعالیت‌های تبلیغی و خدمات فرهنگی، آثار علمی و تحقیقی متعددی در حوزه‌های سیره و معارف اهل بیت(ع) در حوزه‌ مسائل اخلاقی، عقیدتی، اجتماعی، تربیتی، سیاسی و...، شخصیت‌های تأثیرگذار جهان اسلام، مقالات قرآنی و... به رشته تألیف درآورده است.

الخصائص النبویه، تربیت در سیره امام مجتبى(ع)، شرحى بر خطبه‌های حضرت زینب(س)، یک قرن وفادارى (شرح حال جابر بن عبدالله انصارى)، امام زمان(ع) سرچشمه نشاط جهان، پدر و مادر شما را دوست دارم با زیرعنوان حقوق متقابل والدین و فرزندان (برگزیده اولین جشنواره خانواده)، عفاف سرچشمه زیبائی‌ها، اهداف بعثت پیامبر(ص)، امام حسین‏(ع) گنجینه  اسرار وحى، انوار امام عسکری(ع) در آفاق جهان، از جنگ صفین بیاموزیم، نواب صفوى آذرخشى در ظلمت، بشاره المصطفی لشیعه المرتضی و... برخی از آثار و مقالات قلمی وی محسوب می‌شوند.

«درس‌های حضرت زهرا(س) برای خانواده‌های» یکی از آثار این نویسنده محقق است که در آستانه چاپ چهارم قرار دارد. وی در این اثر در 9 فصل سیره و معارف فاطمی را در  عناوینی چون نگاهی به زندگی حضرت زهرا(ع)، مقام و منزلت حضرت زهرا(ع)، حضرت زهرا(س) در عرصه تبلیغ و انذار، حضرت زهرا(س) مربی خانواده‌ها، حضرت زهرا(س) و نسل کوثر، متن خطبه تاریخی فدک، شرح چند  فراز از خطبه فدک و مصائب حضرت زهرا(س)  بررسی کرده است.

در زمانه‌ای که متأسفانه خواسته یا ناخواسته سبک زندگی ما از معیارهای دینی و بومی فاصله گرفته و به سمت سبک زندگی غربی متمایل شده است، الگوبرداری از سبک زندگی معصومین(ع) در زمینه‌های مختلف می‌تواند چون چراغی فروزان موجبات هدایت و سعادت شیعیان ایشان را فراهم کند. به مناسبت ایام شهادت حضرت زهرا(س)، حجت‌الاسلام پاک‌نیا برخی از شاخصه‌های سبک زندگی فاطمی را برای خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم تشریح کرده است:

حضرت زهرا(س) کامل‌ترین بانوی عالم است و در کلام پیامبر(ص) و ائمه اطهار جایگاه خاصی دارد. ائمه اطهار حضرت زهرا(س) را اسوه و الگوی خود می‌دانستند و این سخن حضرت امام عصر(عج) معروف است که حضرت زهرا(س) را اسوه خود خوانده یا این‌که امام حسین(ع) در روز عاشورا افتخار می‌کرد که مادری چون فاطمه زهرا(س) و مادر بزرگی چون حضرت خدیجه کبری(س) دارد.

لولا فاطمه لما خلقتکما...

خداوند در حدیثی قدسی پیامبر(ص) را خطاب قرار داده است که: «یا احمد لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علیّ لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما؛ ای احمد اگر تو نبودی جهان را نمی‌آفریدم و اگر علی نبود تو را نمی‌آفریدم و اگر فاطمه نبود شما را نمی‌آفریدم». در عین حال که پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) اسوه عالمیان هستند، اما در این حدیث، خلقت ایشان منوط به خلقت ام‌الائمه(ع)، حضرت زهرا(س)، دانسته شده است و از همین جهت بود که امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و سایر ائمه(ع) تا حضرت حجت(عج) از ایشان به عنوان اسوه و الگوی خود یاد می‌کردند.

زهرای مرضیه، نوباوه رسالت، عصاره انسانیت، همسر و همسنگ ولایت و سرچشمه مهر و عطوفت و معنویت است. فاطمه(س) نه‌تنها مادر امامان معصوم علیهم السلام، بلکه تسلی‌بخش رنجها و لحظات پرمشقت خاتم پیامبران(ص) بود و به همین جهت به «امّ‌ابیها» ملقب شده و وجود فاطمه(ع) برترین گواه این ادعاست که زنان هم می‌توانند به اوج معنویت‌هایی که رادمردان الهی رسیده‌اند، نائل شوند.

مهم‌ترین ویژگی حضرت زهرا اسوه و الگو بودن ایشان برای دختران و بانوان جامعه امروز ماست. ایشان برای تمامی زنان مسلمان مایه مباهات و از هر نظر الگوی واقعی برای اهل ایمان هستند. در روایتی از نبی مکرم اسلام(ص)، فاطمه(س) سیده زنان این امت و مؤمنین و سرور بانوان جهان و بانوی بانوان اهل ایمان معرفی شده و ما می‌توانیم از این ویژگی ایشان استفاده کنیم.

ساده‌زیستی فاطمه(س) و تعجب سلمان

ساده‌زیستی از ویژگی‌های برجسته زندگی بانوی دو عالم است. روایتی از سلمان فارسی نقل شده است که فرمود روزی حضرت فاطمه را دیدم که چادری ساده بر تن داشت. با تعجب عرضه داشتم که عجبا! دختران پادشاهان ایران و قیصر روم بر کرسی‌های طلایی می‌نشینند و پارچه‌های زربفت و اشرافی به تن می کنند، اما دختر رسول خدا که عظمت ایشان از همه بالاتر است، نه چادرهای زربفت به سر دارد و نه لباس‌های فاخر و زیبا. حضرت در پاسخ  تعجب سلمان می‌فرماید که «ای سلمان! خداوند لباس‌های  زینتی و تخت‌های طلایی را برای قیامت ما ذخیره کرده است».

فرزند در آغوش و دستاس در دست

رمز موفقیت آن حضرت  این بود که در قید و بند زینت دنیایی نبودند و می‌فرمودند که این شیوه را از سیره رسول‌الله(ص) آموخته‌اند. در روایات آمده که روزی پیامبر خدا(ص) به خانه حضرت وارد شدند. مادر سادات را در حالتی دیدند که با یک دست فرزند خود را در آغوش گرفته و با دستی دیگر، مشغول آرد کردن گندم بودند. از دیدن زندگی ساده، اما پرعاطفه زندگی بانو، اشک در چشمان مبارک رسول خدا(ص) حلقه زد. نبی خدا(ص) با دیدن این صحنه فرمودند: «یا بنتاه تعجلى مراره الدنیا بحلاوة الاخرة؛ دخترم مشکلات دنیا را به یاد حلاوت جهان آخرت بر خود هموار ساز». حضرت هم فرمود: یا رسول‌الله(ص) الحمد لله علی نعمائه و الشکر لله علی آلائه.

قد مجلت یدای من الرحی...

وجه دیگری که می تواند از زندگی ایشان به عنوان الگوی زندگی همه ما قرار گیرد، کار و تلاش حضرت در خانواده بود. تلاش برای آموزش علم، تربیت فرزند و... از بارزترین وجوه زندگی شخصی حضرت زهرا(س) است. روایات متعددی در این زمینه وجود دارد. به عنوان نمونه از زبان خود بانوی دو عالم نقل شده است که به پدر گرامیشان فرمودند: «قد مجلت یدای من الرحی، لیلتی جمیعاً ادیرالوحی حتی اصبح، و ابوالحسن یحمل حسنا و حسینا؛ دستانم از کار کردن با آسیاب تاول زده است. شب را من تا به صبح مشغول آرد نمودن گندم و جو بودم و علی‏«علیه السلام» حسن(ع) و حسین(ع) را نگهداری می‌کرد.

رهنمود پیامبر(ص) به خوشبخت‌ترین زوج عالم چه بود؟

نکته دیگر همدلی با همسر که یکی از نکات مهم و اساسی در محیط خانواده است که حضرت زهرا(س) شدیداً پایبند به این اصل بودند. روایت است از امام صادق(ع) که فرمودند: «علی(ع) و فاطمه(س) برای همدلی بیشتر به حضور پیامبر(ص) شرفیاب شدند تا برای مدیریت بهتر زندگیشان از ایشان رهنمود بگیرند. رسول خدا(ص) حضرت فاطمه(س) را به کارهای خانه و امور بیرون را به علی(ع) امر فرمودند. بعد از این دیدار، حضرت زهرا(س) در رابطه با این تصمیم فرمودند که جز خدا کسی نمی‌داند که تا چه اندازه از این تصمیم خوشحال شدم که پیامبر(ص) مرا به امور داخل خانه و علی(ع) را به بیرون خانه تکلیف کردند.

این یکی از امور مبتلابه جامعه امروز ما است که متأسفانه بانوان به کارهای بیرون خانه روی می‌آورند و از بسیاری از وظایف خود در داخل خانه غافل می‌شوند.

فداکاری و بازهم فداکاری

نکته مهم دیگر، فداکاری و گذشت آن حضرت است که مهم‌ترین راز همسرداری ایشان به شمار می‌آید. روایات مختلفی در این زمینه نقل شده است. برای نمونه در یکی از روزهای پرمشقتی که ایشان از نظر اقتصادی داشتند، غذا در خانه ایشان کمیاب شد که در این مدت حضرت زهرا(س) با فداکاری غذا را میان همسر و فرزندان تقسیم کردند و خود از غذای موجود و اندک تناول نکردند.

زمانی که حضرت امیر(ع) علت فداکاری حضرت زهرا(س) و بی‌اطلاع گذاشتن امام(ع) از امور منزل را جویا شدند، حضرت فرمودند: «رسول خدا مرا نهی کرده است که از پسر عمویم چیزی درخواست کنم و فرموده‌اند اگر چیزی آورد بپذیر و اگرنه، درخواستی نکن». این هم نکته بسیار مهمی است و امروزه بسیاری‌ از درخواست‌های معمول غیر معقول است و مشکلات متعددی را برای خانواده‌ها ایجاد کرده است.

چه شد که پیامبر فاطمه را پاره تنش خواند؟

عفاف و حیای ایشان یکی دیگر از صفات معروف حضرت ام ابیها است که نمونه کامل آن را می‌توان در روایت مشهور مواجهه حضرت با فرد نابینا دید. نابینایی در خانه زهرا (س) وارد شد. حضرت خود را پشت پرده یا دیوار پوشاند. پیامبر (ص) فرمود: چرا با این که نابینا تو را نمی‌بیند، از وی حجاب می‌گیری؟ عرض کرد: اگر او مرا نمی‌بیند، من که او را می بینم و او نیز بوی مرا استشمام می‌کند. در آن هنگام بود که پیامبر(ص) در تأیید رفتار ایشان فرمود: گواهی می دهم که تو پاره تن من هستی: «اشهد انک بضعة منی».

بهترین زنان از دیدگاه حضرت زهرا(س)

همچنین روایت مشهور حضرت زهرا(س) می‌تواند نصب العین زنان امروز باشد که فرمود «خیر النساء ان لا یرین الرجال و لایراهن الرجال؛ بهترین عمل زنان این است که بدون ضرورت مردان نامحرم را نبینند و مردان نامحرم هم آنها را ننگرند».

حجت‌الاسلام پاک‌نیا با بیان این که هر وجهی از وجوه زندگی حضرت زهرا(س) می‌تواند الگویی تام و تمام برای زن مسلمان امروزی باشد، در بخشی از سخنان خود با انتقاد از استفاده از تشریفات در برگزاری مراسم عروسی و مهریه‌های سنگین در ازدواج‌های امروز، بر الگو گرفتن جوانان امروز از ازدواج و سبک زندگی حضرت فاطمه (س) و حضرت علی(ع) توصیه کرد:

ازدواج به سبک علوی و فاطمی

کمالات فوق العاده فاطمه (ع)، انتسابش به شخص پیامبر(ص) و شرافت خانوادگى او سبب شد که مردان زیادى از اشراف و یاران پیامبر (ص) به خواستگارى او بیایند، اما همه جواب رد شنیدند. پیامبر(ص) در پاسخ آنها مى‌‏فرمود: «امْرُها الى‏ رَبِّها؛ ازدواج  فاطمه به دست پروردگار فاطمه است!». ناگهان این صدا در همه جا پیچید که پیامبر (ص) مى‏خواهد تنها دخترش را به همسرى على بن ابى‏‌طالب (ع) درآورد.

هنگامى که امیرمؤمنان على (ع)به خواستگارى فاطمه (ع)آمد، چهره مبارکش از شرم گلگون شده بود. پیامبر(ص) با مشاهده او شاد و خندان فرمود: براى چه نزد من آمدى؟ امیرمؤمنان على(ع) به خاطر ابهت پیامبر(ص) نتوانست خواسته خود را مطرح کند ولذا سکوت کرد. پیامبر (ص) که از درون امیرمؤمنان على (ع) با خبر بود، چنین فرمود: «لَعَلَّکَ جِئْتَ تَخْطِبُ فاطِمَةَ؟ شاید به خواستگارى فاطمه آمدى؟» عرض کرد: آرى، براى همین منظور آمدم.

پیامبر(ص) فرمود: اى على! قبل از تو مردان دیگرى نیز به خواستگارى فاطمه آمدند، هرگاه من با خود فاطمه(س) این مطلب را در میان مى‏‌نهادم روى موافق نشان نمی‌داد و اکنون بگذار تا این سخن را نیز با خود او در میان نهم. بدون شک ازدواج بهترین مردان جهان با سیده زنان عالم و دختر پیامبر بزرگ اسلام باید از هر نظر الگویى براى همه قرون و اعصار باشد، لذا پیامبر (ص) دستور داد تا زره امیرمؤمنان على(ع) را بفروشند و پولش را که حدود پانصد درهم بود، نزد او آورند. پیامبر آن را سه قسمت کرد: قسمتى را به بلال داد تا از آن عطرى خوشبو تهیه کند و دو قسمت دیگر را براى تهیه وسائل زندگى و لباس تعیین فرمود. پیداست وسایلى که با این پول ناچیز مى‌‏توان خرید چقدر ساده و ارزان قیمت باید باشد!

انتهای پیام/