روز ملی خلیج فارس/آغاز عملیات بیت المقدس/اشغال مسلحانه سفارت ایران در لندن
خبرگزاری تسنیم: نام تاریخی این خلیج، در زبان‌های گوناگون، ترجمه عبارت خلیج‌فارس یا دریای پارس بوده است .
به گزارش خبرنگار گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، مهمترین رویدادهای تاریخی روز 10 اردیبهشت ماه به شرح زیر است:
**رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 10 اردیبهشت 1392 )**
*خروج نیروهای انگلیس از خاک ایران پس از استقرار دولت کودتا (1300ش)
پس از تثبیت دولت کودتایی سیدضیاءالدین طباطبایی و آسوده خاطر شدن دولت انگلستان از تامین منافع خود در ایران و با استقرار نیروهای ایرانی در مناطق حساس، در دهم اردیبهشت 1300، قوای انگلیسی متشکل از 2300 انگلیسی و 9300 هندی، به منظور خروج از کشور، از قزوین به طرف همدان حرکت کردند. انگیزه اصلی انگلستان برای خروج نیروهایش از ایران، کاستن از مخارج سنگین اداره این عده و برطرف شدن خطر بلشویکها در روسیه بود.
*تصویب قانون خلع ید از شرکت نفت انگلیس توسط مجلس شورای ملی (1330ش)
پس از ملی شدن صنعت نفت، دولت ایران تصمیم گرفت که دست انگلیسیها را از شرکت نفت ایران کوتاه کند بنابراین لایحهای به مجلس برد که طی آن، از انگلستان در امور نفت ایران، خلع ید و سلب اختیار میشد. با تصویب این قانون، کارمندان انگلیسی از شرکت نفت اخراج شدند و صنعت نفت به دست ایرانیها افتاد. انگلستان که منافع خود را از دست رفته میدید، به سازمان ملل و دیوان بین المللی دادگستری در شهر لاهه هلند شکایت برد ولی دیوان، حکم به نفع ایران داد، در نتیجه، روابط سیاسی ایران و انگلستان قطع گردید. انگلیسیها که مصدق را عامل اصلی این واقعه میدانستند، تصمیم به برکناری مصدق و فشار به شاه گرفتندکه حوادث متعدد بعدی را به وجود آورد.
*درگذشت استاد "اسماعیل آشتیانی" شاعر و نقاش ایرانی (1349ش)
استاد اسماعیل آشتیانی، نقاش شهیر و شاعر متخلص به شعله در سال 1271 ش در تهران به دنیا آمد. وی پس از طی دوره ابتدایی در مدرسه عالی دارالفنون، نزد کمال الملک، نقاش و هنرمند شهیر ایرانی، هنر نقاشی را فرا گرفت. استاد آشتیانی بزرگترین شاگرد کمال الملک بود چنان که در سال 1311 ش که کمال الملک از ریاست مدرسه عالی صنایع مستظرفه کنارهگیری کرد، او را به جانشینی خود انتخاب نمود. در سالهای مدیریت استاد آشتیانی، علاوه بر تأسیس کتابخانه، آموزش دروس تازهای چون تاریخ هنر و ریاضیات در این مدرسه آغاز شد.
آشتیانی در چهره پردازی، قوی دست بود و علاوه بر رنگ و روغن، در آبرنگ و سیاه قلم نیز مهارت داشت. وی در سال 1324 ش، با کمک عده‌ای از هنرمندان، انجمن هنرمندان ایران را بنیان نهاد و پس از مدتی به ریاست آن انتخاب شد. وی هنرمندی و تدین را با هم درآمیخته بود و بعد از درگذشت کمال الملک، از هر جهت جانشین او گردید. نامهنویس، رویای حافظ و پرندههای تیرخورده از برجستهترین تابلوها و دیوان اشعار، سفرنامه اروپا و تاریخ حیات کمال الملک از آثار ادبی اوست. استاد آشتیانی در سال 1325، به پاس خدمات بی دریغش در طول تدریس، به دریافت درجه دکترای افتخاری نائل شد. سرانجام این هنرمند بزرگ در 78 سالگی در تهران درگذشت و در صحن حضرت عبدالعظیم(ع) مدفون گردید.
*قطع رابطه جمهوری اسلامی ایران با رژیم مصر (1358ش)
محمد انور سادات رئیس جمهور مصر به خاطر خیانت به آرمان فلسطین و امّت اسلام و امضای قرارداد ننگین صلح با رژیم اشغالگر قدس با فشار دولت استکباری ایالات متحده آمریکا، موسوم به پیمان کمپ دیوید، مورد انزوای کشورهای اسلامی از جمله جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و با دستور امام خمینی(ره) در چنین روزی، دولت جمهوری اسلامی با دولت مصر قطع رابطه کرد. امضای قرارداد خائنانه بین مصر و اسرائیل که بدون توجه به خواستههای مشروع ملت فلسطین و مصالح امت اسلام انجام گرفت، به معنای صحّه گزاردن به تجاوزات صهیونیسم بین الملل و پایمال کردن حقوق مردم فلسطین که سرزمین آنها مورد تجاوز اسرائیل غاصب قرار گرفته است، میباشد.
این قرارداد که تحت نظر آمریکا تنظیم شده بود، جز استقرار اسرائیل در سرزمینهای اشغالی فلسطین و تثبیت آن به عنوان یک دژ استعماری در منطقه و ذلت و خفت و اسارت مردم مسلمان نتیجه ای در برنداشت. انور سادات مدتی بعد، به جرم انعقاد این قرارداد ننگین در حین برگزاری یک رژه نظامی، مورد هدف رگبار خالد اسلامبولی، افسر غیرتمند مصری، قرار گرفت و به کیفر اعمال خویش رسید.
*اشغال مسلحانه سفارت ایران در لندن (1359ش)
پنج روز پس از شکست حمله نظامی آمریکا به ایران برای آزادسازی گروگانهای سفارت این کشور از دست دانشجویان مسلمان پیرو خط امام و وقوع حادثه طبس، پنج مرد مسلح، سفارت ایران در لندن را به اشغال خود درآورده و تمام بیست کارمند ایرانی شاغل در سفارت را به گروگان گرفتند. این عده که خود را عرب ایرانی معرفی کردند، خواهان آزادی زندانیانی شدند که از چندی قبل در رابطه با حوادث انفجار در جنوب کشور در بازداشت به سر میبردند. آنان همچنین عنوان کردند که به محض اینکه ایران گروگانهای آمریکایی را از بند رها سازند، دیپلماتهای گروگان گرفته شده را آزاد خواهند کرد.
این تروریست ها همچنین درخواست کردند تا یک هواپیمای اختصاصی در اختیار گروه قرار داده شود تا همراه گروگانها از انگلیس خارج شوند. دولت ایران با هیچ یک از درخواستهای مهاجمین موافقت نکرد تا اینکه تروریستها پس از ناامیدی از دستیابی به خواسته هایشان، سفارت ایران را در لندن منفجر کردند و 2 نفر را به شهادت رساندند. این اشغال و گروگانگیری، بازتاب وسیعی در جهان پیدا کرد. گفته میشد این توطئه در حقیقت به دنبال تبانی پنهانی آمریکا و انگلیس علیه انقلاب اسلامی ایران، صورت گرفته است، هرچند اقدامات خرابکارانه مزدوران رژیم بعث عراق نیز در این میان قابل توجه است.
*آغاز عملیات بزرگ بیت المقدس (1361ش)
بلافاصله بعد از پایان عملیات پیروزمندانه فتح المبین در فروردین 1361، کار آماده سازی نیروها با قدرت و سرعت خارق العاده ای انجام گرفت و لشکرهای سپاه و ارتش به مناطق عملیاتی اعزام شدند. با اعزام های گسترده، مناطق عملیاتی مملو از نیرو گردید و دست فرماندهان اسلام برای انجام بزرگترین عملیات درون مرزی باز شد. پس از مشورت های فراوان، سرانجام عملیات به صورت گسترده غیر کلاسیک پیشبینی گردید و ابتکارات و تجارب و خلاقیتهای رزمندگان اسلام، نقش واقعی خود را در این عملیات باز یافتند. تا اینکه عملیات بزرگ بیتالمقدس در تاریخ 61/2/10 با رمز یا علی ابن ابی طالب(ع) در جبه ههای جنوب، جنوب اهواز و شمال خرمشهر در وسعتی در حدود 5400 کیلومتر مربع و در سه مرحله آغاز شد و تا 4 خرداد 61 به طول انجامید که مهمترین هدف آن آزادسازی خرمشهر بود. با آغاز مرحله اول و آزاد شدن قسمتی از خاک میهن اسلامی، آژانسهای خبرپراکنی به تکاپو افتادند تا با وارونه جلوه دادن حقیقت، پیروزیهای ایران را خنثی و کم اثر جلوه دهند.
در ادامه، با عبور بی نظیر رزمندگان اسلام از محور کرخه و رسیدن به مرزهای بین المللی از شمال منطقه درگیری و جهش بلند آنها از جاده اهواز - خرمشهر و استقرار در 17 کیلومتری نوار مرزی، شهر هویزه به محاصره سپاهیان اسلام درآمد. تلاش عراق برای حفظ هویزه ناکام ماند و پس از مقداری درگیری، نیروهای پیروز اسلام وارد شهر هویزه گردیدند. در نهایت، خونین شهر پس از 578 روز اسارت در سوم خرداد 1361 آزاد شد و به آغوش میهن اسلامی بازگشت. برخی از نتایج عملیات بزرگ بیت المقدس عبارتند از: تلفات نیروی انسانی دشمن: اسیر 19000 نفر، کشته و زخمی 16500 نفر؛ آزاد شدن 5400 کیلومتر مربع از اراضی جمهوری اسلامی از جمله مراکز مهمی چون شهر خرمشهر، هویزه و پادگان حمید و تأمین امنیت 180 کیلومتر از خط مرزی؛ تجهیزات و امکانات و دشمن نیز خسارات ذیل را متحمل شدند: تانک و نفربر: 250 دستگاه انهدامی و 105 دستگاه اغتنامی، هواپیما: 40 فروند انهدامی، خودرو: 200 دستگاه انهدامی و 300 دستگاه اغتنامی، توپخانه: 30 قبضه انهدامی و 30 قبضه اغتنامی. عملیات فتح آفرین بیتالمقدس سرانجام پس از 25 روز نبرد فراموش نشدنی و با پاکسازی دشمن از قسمت اعظم خاک جنوب و در نهایت با فتح خرمشهر به پایان رسید و برگی زرین از دلاوریها و رشادتهای غیور مردان لشکر توحید به تاریخ حماسه سازان افزود.
*روز ملی خلیج فارس
نام تاریخی این خلیج، در زبان‌های گوناگون، ترجمه عبارت خلیج‌فارس یا دریای پارس بوده است . خلیج‌فارس پس از خلیج مکزیک و خلیج هودسن، سومین خلیج بزرگ جهان به‌شمار می‌آید. به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج‌فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید. زمین‌شناسان معتقدند صورت نخستین خلیج‌فارس در کنار دشت‌های جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان ، شکل ثابت کنونی خود را یافت. خلیج‌فارس اصلی‌ترین نامی است که از کهن‌ترین منابع بر جای مانده است. جغرافی‌دانان و تاریخ‌نگاران اسلامی، همچون طبری، مسعودی و یعقوبی به اتفاق در کتب خطی به جای مانده از خود اذعان دارند که تمامی نواحی خلیج‌پارس در دوره‌های پیش از اسلام به ایران تعلق داشته است .
ابن‌حوقل بغدادی در کتاب خود «صوره العرض» از این منطقه به عنوان دریای پارس نام می برد . شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با توجه به هدف قراردادن هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران، روز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز ، دهم اردیبهشت را به‌عنوان روز ملی خلیج‌فارس نامگذاری کرد . مهمترین اسناد جهانی در تأیید مالکیت خلیج فارس : قدمت "خلیج فارس " با همین نام چندان دیرینه است که عده‌ای معتقدند "خلیج فارس گهواره تمدن جهان یا خاستگاه نوع بشر است ". یونانی‌های باستان این خلیج را "پرسیکوس سینوس " یا "سینوس پرسیکوس " که همان خلیج فارس است نامیدند، از آنجا که این نام برای نخستین بار در منابع درست و معتبر تاریخی که غیر ایرانیان نوشته‌اند آمده است، هیچگونه شائبه نژادی در وضع آن وجود ندارد.
در زیر به مهمترین اسناد جهانی در تأیید مالکیت خلیج فارس اشاره‌ای خواهیم داشت. - فلاویوس آریانوس که در قرن دوم میلادی می‌زیسته در کتابی که درباره جنگهای اسکندر نوشته بود از سفر دریاسالار ارتش اسکندر به دریای پارس نام برده است. وی این دریای پارس را به نام پرسیکون کایتاس نوشته است که همان خلیج فارس کنونی است. - استرابون جغرافی‌دان نامور یونانی که تا 19 پس از میلاد می‌زیسته است در نقشه‌های خود از همین نام برای دریای پارس استفاده کرده است. - کلودیس پتوله یا بطلیموس جغرافی‌دان – نقشه نگار ریاضیدان و نویسنده قرن دوم میلادی در کتابهای نقشه‌های جهان خود که شامل 27 نقشه از جهان و کشورهای مختلف است نام دریای پارس را به نام پرسیکوس سینوس آورده است. وی امپراتوری شاهنشاهی اشکانی را به تصویر کشیده است.
- کوین کورسیوس روفوس مورخ نامدار رومی که یورشهای اسکندر به کشورهای مختلف را به رشته تحریر در آورده است در قمستی مربوط به ایران از دریای پارس به نام "اکوارم پرسیکو " نام برده است که در پارسی امروزی به معنی آبگیر پارس ترجمه می‌شود. - ابوبکر احمدبن محمد معروف به ابن فقیه در کتاب نامور خود ( مختصر البلدان ) از دریای پارس به نام بحر فارس نام برده است. - ابوعلی احمدبن عمر در کتاب خود ( الاعلاق النفیسه ) از دریای ایران به نام خلیج فارس نام برده است. -در کتاب عجایب الاقا لیم السبعه الی نهایه ا لعماره نام دریای ایران به صورت بحر فارس آمده است. - در کتاب المسالک الممالک ابن خرداذبه بحر فارس مشهود است. -ابوا لحسن علی حسین مسعودی مورخ نامدار در کتاب مشهور خود به نام مروج الذهب – التنبیه و الاشراف این دریای ایرانی را به نام حقیقی‌اش یعنی دریای پارس آورده است. - ابن المطهر المقدسی در کتاب تاریخ خود ( البلدء و التواریخ ) نام دریای پارس را ذکر کرده است. - ابن حوقل در کتاب صوره الارض نام دریای پارس را آورده است.
- المقدسی در کتاب احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم نام دریای پارس را نوشته است. - ابوریحان بیرونی فیلسوف بزرگ ایرانی در کتاب عظیم التفهیم لاوائل صناعه التنجیم نام دریای پارس را ذکر کرده است. - ابوعبدالله محمد بن محمد معروف به الشریف الادریسی در کتاب نزهه المشتاق فی اختراق الافاق نام دریای فارس را به روشنی چند بار آورده است. - ابن بلخی در کتاب فارسنامه‌اش که یکی از مشهورترین کتب تاریخی است نام دریای پارس را آورده است. - یاقوت حموی در کتاب معجم البلدان نام دریای پارس را ذکر کرده است. - قزوینی در کتاب آثار البلاد و اخبار العباد و عجایب المخلوقات و غرائب الموجودات نام دریای پارس را آورده است. - ابوالفداء در کتاب تقویم البلدان نام دریای پارس را نوشته است. -شمس الدین ابوعبدالله محمد ابن ابی طالب در کتاب نخبه الدهرفی عجایب البروالبحر نام دریای پارس را ذکر کرده است. - شهاب الدین احمد بن عبدالوهاب در کتاب نهایت الارب فی فنون العرب نام دریای پارس را ذکر کرده است. - حمدالله مستوفی قزوینی در کتاب نزهه القلوب نیز نام دریای پارس را آورده است. - ابن بطوطه در سفرنامه خود به نام تحفه النظار فی غرایب الامصار و غرائب الاسفار نیز نام دریای پارس را ذکر کرده است. - حاج خلیفه در کتاب کشف الظنون نیز از دریای پارس نام آورده است.
**رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 19 جمادی الثانی 1434 )**
*مرگ "فتحعلی شاه" دومین شاه قاجار(1250 ق)
فتحعلی شاه قاجار که مدتی در اواخر عمر خود به بیماری دچار شده بود در 19 جمادی الثانی 1250 ق پس از حدود 38 سال سلطنت در 68 سالگی در اصفهان درگذشت. جسد او را به قم برده و در آستانهی حضرت معصومه به خاک سپردند. فتحعلی شاه در دوران پادشاهی طولانی خود، همواره سرگرم کشمکش باقوای داخلی و خارجی بود و به کمک فرزندان خود بود که توانست بر مشکلات داخلی توفیق یابد.در زمان او جنگهای اول ودوم ایران و روسیه روی داد و باعث انعقاد قراردادهای ننگین گلستان و ترکمانچای و جدا شدن سرزمینهای پهناوری از کشور ایران و الحاق به روسیه گردید.
فتحعلی شاه در موقع مرگ از دهها زنِ خود بیش از 105 دختر و پسر و در حدود 600 نوه به یادگار گذارد. کثرت اولاد او در زمان حیات و پس از خودش، اوضاع اداریِ مملکت را مشوَّش کرد و چون هر کدام از این شاهزادگان، دارای دستگاه و روابط بسیاری بودند، از انجام هر ظلمی به مردم، اِبا نمیکردند. از طرفی مردم که مورد ستمیقرار میگرفتند، چون تجاوزکننده، فرزند شاه بود، برای شکایت از مظالم ایشان، چارهای جز تحمل نداشتند. فتحعلی شاه از اصلاحات خبری نداشت و شاید، هرگز به فکر این کار هم نیافتاده بود.
*رحلت "شیخ عبداللَّه مازندرانی" از مبارزان مشروطه(1330 ق)
آیت اللَّه حاج شیخ عبداللَّه بن محمدنصیر گیلانی مازندرانی نجفی، عالم امامی و از مراجع تقلید بود. وی در طالش متولد شد و در نجف وفات یافت. در محضر درس میرزا حسین خلیلی و در نجف در محضر شیخ مرتضی انصاری، سیدحسینی کوه کمری و میرزا حبیباللَّه رشتی کسب علم نمود. شیخ عبداللَّه مازندرانی در نهضت ملی ایران و تبدیل اوضاع سلطنت استبدادی به مشروطه نقش مؤثری داشت و از ارکان این نهضت به شمار میرفت. هِبَةُ العباد فی یِوم المَعاد و کتاب طلاق از اوست.
*وفات عالم بزرگ آیت اللَّه "سیدحسن موسوی بجنوردی"(1395 ق)
آیتاللَّه حاج میرزا حسنبن سیدآقا بزرگ موسوی بجنوردی متولد 1316 ق، فقیهی بزرگ و از مراجع و اساتید و مدرسین حوزهی علمیهی نجف بود. القَواعِدُ الفِقهیّه، ذخیرةُالمَعاد، حاشیه بر وسیلةُ النجاة و رساله در اجتماع امر و نهی، از آثار این فقیه بزرگوار میباشند.
برخی از رویدادهای 30 آوریل
پیروزی مردم ویتنام بر امریکا و پایان جنگ ویتنام (1975م)
درگذشت "رابرت بُویْلْ" فیزیکدان و شیمیدان معروف انگلیسی (1691م) (ر.ک: 26 ژانویه)
تولد "جِیمز کوک" دریانورد و کاشف انگلیسی (1728م) (ر.ک: 4 فوریه)
تولد "فردریک گائوس" منجم و ریاضیدان نامی آلمان (1777م)
درگذشت "برتولْتْ بِرشْتْ" شاعر و نویسنده برجسته آلمانی (1956م)
حمله نظامی امریکا به کامبوج در جنوب آسیا (1970م)
الحاق ده کشور اروپای شرقی به اتحادیه اروپا (2004م)
منبع: راسخون
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.
