روز بزرگداشت "خیام نیشابوری"/روز جهانی موزه


روز بزرگداشت "خیام نیشابوری"/روز جهانی موزه

خبرگزاری تسنیم: ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری، فیلسوف، ریاضی‏دان، منجم، پزشک، شاعر و نویسنده بزرگ ایران، در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری زندگی می‏کرده است.

به گزارش خبرنگار گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، مهمترین رویدادهای تاریخی روز 28 اردیبهشت ماه به شرح زیر است:

**رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 28 اردیبهشت 1392 )**

*رحلت "میرزا مهدی آیت ‏اللَّه زاده خراسانی" فرزند "آخوند ملا محمدکاظم خراسانی" (1324 ش)
میرزا مهدی آیت ‏اللَّه زاده خراسانی فرزند عالم بزرگ، آخوند ملامحمدکاظم خراسانی، در حدود سال 1254 ش (1292 ق) در نجف اشرف به دنیا آمد. وی پس از آموختن مقدمات و سطوح حوزوی، قصد ادامه تحصیل داشت اما بر اثر بیماری شدید چشم، از این کار بازماند و وارد خدمات اجتماعی و سیاسی شد. میرزا مهدی در حدود سال 1280 ش سفری به ایران داشت و در جریان مشروطه، عصای دست پدر و همکار سیاسی آن مرجع بزرگ شمرده می‏شد. وی برای استقرار مشروطیت، چه در زمان حیات پدرش و چه پس از آن، بسیار فعالیت کرد. خدمات سیاسی میرزا مهدی، نه تنها در مشروطیت ایران، بلکه در استقلال عراق نیز مشهود است. وی در جریان جنگ جهانی اول که خاک ایران مورد تجاوز قوای روسیه قرار گرفت، از طرف علمای مذهبی، برای مبارزه با اشغالگران روس به ریاست هیئتی انتخاب شد که ماموریت آن، رسیدگی به مسائل جهاد و تماس با دولت ایران به منظور اخراج روس‏ها از کشور بود. همچنین وی در جریان تبعید علمای ایرانی ساکن عراق به ایران، به همراه آنان تا قم آمد ولی سپس به بغداد بازگشت تا با استفاده از نفوذ خود، زمینه مراجعه محترمانه علما به عتبات را فراهم سازد که در این کار نیز موفق شد. سرانجام میرزا مهدی خراسانی در 28 اردیبهشت 1324 ش برابر با سال 1364ق در هفتاد سالگی درگذشت و در جوار امام رضا(ع) مدفون گردید.

*سقوط منطقه مهران توسط رژیم بعث عراق در جریان جنگ تحمیلی (1365 ش)
پس از عملیات والفجر 8 و 9 و انهدام وسیع ارتش عراق، نیروهای حزب بعث عراق آتش سنگینی را برای تصرف شهر فکه تدارک دیدند که با عکس العمل شایسته نیروهای هوایی و یگان‏های زمینی ارتش اسلام دفع شد. در حالی که نبرد فکه به شدت ادامه داشت، در تاریخ 28 اردیبهشت 1365، ارتش عراق تهاجمی بسیار سنگین را به شهر مهران آغاز کرد و با شکستن خطوط دفاعی ایران، در نهایت این شهر را با 200 کیلومتر مربع از اراضی اطراف آن، به تصرف خود درآورد. در بحبوحه نبرد مهران و فکه، جبهه جدیدی در منطقه حاج عمران توسط دشمن گشوده شد و دشمن تلاش کرد تا پیروزی مهران را تکرار کند که این حمله با مقاومت بی‏نظیر رزمندگان اسلام مواجه شده و دشمن، شکست خورد.

*روز بزرگداشت "حکیم عمرخیام نیشابوری"
28 اردیبهشت در جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز بزرگداشت دانشمند شهیر ایرانی، حکیم عمر خیام نیشابوری نام‏گذاری شده است. ما نیز در این مقال به شرح مختصری از زندگی این حکیم و شاعر برجسته می‏پردازیم. ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری، فیلسوف، ریاضی‏دان، منجم، پزشک، شاعر و نویسنده بزرگ ایران، در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری زندگی می‏کرده است. ولادتش در حدود سال‏های 417 الی 440 قمری در نیشابور اتفاق افتاد. خیام از شخصیت‏های تاریخی است که در باب او داستان‏های مجعول بسیاری ساخته‏اند و همین افسانه سازی سبب شده است که در باب احوال و اقوال او اتفاق نظری بین پژوهندگان وی نباشد. شهرت خیام در دوران زندگی او بیشتر در حکمت، طب، نجوم و ریاضیات بود، لیکن امروز او را در جهان بیشتر به سبب رباعیات فلسفی لطیفش می‏شناسند. این رباعی‏ها بسیار ساده و دور از تصنع و تکلف‏اند و با این حال مقرون به کمال فصاحت و بلاغت و شامل معانی عالی در الفاظ موجز و استوار است. خیام در ریاضیات چند اثر معروف دارد که کتاب جبر و مقابله از همه مشهورتر است. همچنین او مأمور اصلاح تقویم ایرانی شد و نیز رصدخانه ‏ای را تأسیس کرد. وفات خیام را در حدود سال 515 الی 525 ق گفته‏اند. آرامگاه حکیم عمر خیام نیشابوری در نیشابور در جوار امامزاده محمد محروق نیشابور، میعادگاه ادب دوستان و علاقمندان زبان و ادبیات پارسی است.

*شهادت شهید مصطفی شهیدزاده (1360ش)
سال 1336ش، خانواده شهید‌زاده در بهبهان پذیرای قدوم مبارک مصطفی شد: شهید مصطفی شهیدزاده. مصطفی، کودکی مهربان و تیزهوش بود که هم هم‏سالانش را به شور و نشاط دعوت می‌کرد و هم در مشکلات درسی و غیردرسی یار و یاورشان بود در سال 1355ش با کسب رتبه اول دیپلم منطقه گچساران، در رشته دندانپزشکی دانشگاه شیراز، پذیرفته شد. اما به‏ دلیل جو نامناسب آن دانشگاه، خود را به دانشگاه اصفهان منتقل نمود و در رشته دندانپزشکی مشغول به تحصیل گشت و طی مدت کوتاهی به‏عنوان یکی از اعضاء فعال و مؤثر انجمن اسلامی شناخته شد. در آن بحبوحه شور و حرارت، مصطفی که می‌دانست آینده این کشور وظایف سنگینی بر دوشش خواهد گذاشت، برنامه‌های خودسازی چون روزه و ورزش‏هایی نظیر کشتی و کوهنوردی را در پیش گرفت. مصطفی پس از طی دوره‌های تخصصی دندانپزشکی و طب عمومی، بلافاصله برای خدمت به مردم راهی روستاهای اطراف اصفهان شد. هنگامی که انقلاب شکوهمند اسلامی به پیروزی رسید، با پیشنهاد نهاد مقدس جهاد سازندگی، مسئولیت کمیته پزشکی جهاد استان خوزستان را بر عهده گرفت و به بیمارستان‏های خرمشهر و طالقانی آبادان خدمات ارزنده‌ای ارائه نمود. هنگام اعزام کاروان بیمارستان صحرایی به آبادان، مصطفی جزو آخرین نفراتی بود که پس از سقوط سوسنگرد، شهر را ترک کرد. دکتر مصطفی شهیدزاده سپس از طریق پادگان حمیدیه با سمت معاون کمیته امداد پشتیبانی به کمک مجروحین شتافت تا این‏که در روز میلاد حضرت ولی‏عصر (عج) در تاریخ بیست و هشتم اردیبهشت‌ماه سال 1360 هجری شمسی در سن بیست و چهار سالگی، جبهه دارخوئین را با خون خود رنگین ساخت.

*در جلسه علنی مجلس سنا گزارش دولت مبنی بر استقلال بحرین به اتفاق آراء تصویب شد(1349ش)

**رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 7 رجب 1434 )**

*تولد "ابن طَرّار" محدث و ادیب مسلمان(305 ق)
ابوالفتح معافی بن زکریابن یحیى معروف به ابن طَرّار از بزرگان و اساتید علمای شافعی بود و در فقه، ادب، حدیث، نحو و لغت تبحّر داشت. این دانشمند مسلمان، تألیفات متعددی در فقه داشت اما هیچ یک از آن‏ها به جای نمانده است. از آثار ابن طَرّار که در زمینه‏ی ادب از محتوای در خور توجهی برخوردار است می‏توان به کتاب الجَلیسُ الصالحِ الکافی و الانیسُ النّاصح الشَّافی اشاره کرد. این کتاب که معروف به الجلیس و الانیس است شامل یکصد جلد می‏باشد که برخی از آن‏ها با ذکر یک حدیث نبوی آغاز شده است و سپس مؤلف به شرح حدیث پرداخته و حکایت‏ها و قطعه‏های منظوم مناسب، نقل کرده است. ابن طرار در سال 390 ق در هشتاد وپنج سالگی در بغداد بدرود حیات گفت.

*انعقاد "معاهده‏ ی پاریس"، بین ایران و انگلیس در عهد "ناصرالدین شاه"(1273ق)
هرات از دیرباز متعلق به سرزمین ایران بود ولی در زمان محمدشاه قاجار از دست ایران خارج شد. ناصرالدین شاه برای الحاق دوباره‏ی آن به هرات لشکرکشی کرد و در صفر 1273 ق این شهر را تسخیر نمود. این عمل که به مذاق انگلستان خوش نیامد باعث عکس ‏العمل آنان گردید و جزیره‏ ی خارک، بوشهر و برخی نواحی خوزستان را اشغال کردند. پس از این تیرگی روابط، ایران نماینده‏ای جهت برطرف نمودن کدورت‏ها به پاریس فرستاد و در آن‏جا پیمان پاریس امضا شد که به موجب آن، ایران حق مداخله در افغانستان را ندارد و باید از ادعاهای خود درباره‏ی هرات چشم پوشی کند. این معاهده باعث نفوذ هرچه بیشتر انگلیس در ایران گردید و به وجهه‏ ی دولت لطمه زد.

**رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 18 می 2013 )**

*مرگ "پیر بومارْشِه" نویسنده برجسته فرانسوی (1799م)
پیِر آگوسْتین کارون دو بومارْشِه، نویسنده و نمایش‏نامه ‏نویس فرانسوی در دوم فوریه 1732م در پاریس به دنیا آمد. پدرش ساعت‏ساز معروفی بود که از ذوق هنری بهره داشت و خانواده خود را به موسیقی و تئاتر و شعر علاقه ‏مند ساخت. از این‏رو، بومارشه از نوجوانی به حرفه پدر روی آورد و پس از ساختن ساعت ‏های خوب برای درباریان و شاه، به دربار راه یافت. او در مدت کوتاهی، ترقی زیادی کرد به طوری که به زودی در شمار اشراف درباری واقع شد. با این حال، پس از چندی به علت نوشتن مقاله درباره مقامات قضایى و رسوا کردن آن‏ها دستگیر و محکوم شد و با انتشار کتاب چهار بخش خاطرات، از خود دفاع نمود. وی در سال‏های پس از آن مدتی به کارهای سیاسی پرداخت و از طرف دولت فرانسه، راهی ماموریتی در هلند گردید. در طی سال‏های بعد، با وجودی که بومارشه بیشتر وقت خود را به کارهای دولتی مشغول بود، با این وصف آثار متعددی نوشت که برخی از آنها هم‏چون ریش‏تراش اُسویل و عروسی فیگارو و مادر مقصرْ، شهرتی فراوانی یافت. بومارشه شخصیتی فعال و ذهنی تابناک داشت، درباره همه امور، اندیشه‏ های تازه عرضه می‏کرد و از بیشتر هنرها بهره‏مند بود. شهرت بومارشه، بیشتر به دو کمدی او به نام‏های ریش‏تراش اسویل و مادر مقصّر، که در نوع خود آثاری بی‏نظیر بودند که نه از چیزی تقلید شده و نه کسی توانست از آنها تقلید کند. خاطرات او نیز تحسین عموم را برانگیخت و او را در شمار نویسندگان تراز اول قرار داد. بومارشه خود گفته است که ادبیات برایش تنها یک تفنّنی به شمار می‏آمد. اما دستنویس آثارش ثابت می‏کند که وی نویسنده‏ای دقیق بوده و در نوشته‏هایش، تیزهوشی و زیرکی بسیار به کار می‏برده است. پیر آگوستین بومارشه سرانجام در هجدهم مه 1799م بر اثر سکته قلبی در 67 سالگی درگذشت.

*آغاز عملیات استعماری ارتش فرانسه برای اشغال الجزایر (1830م)
کشورهای استعماری طی سده‏های گذشته سعی داشتند تا به هر طریقی با تصرف نواحی گوناگون جهان، حضور خود را بر این نقاط تحمیل کنند و به مستعمرات خود بیفزایند. در این میان، فرانسه از پیش‏گامان استعماردر قاره اروپا بود که به دنبال بهانه‏ای بود تا به کشور الجزایر در شمال قاره افریقا یورش برد. در نهایت در 18 مه 1830م پادشاه مستبد فرانسه به بهانه آن که فرمان‏روای الجزایر، سه سال پیش از آن، برای وصول هفت میلیون فرانک طلب این کشور از فرانسه، پاریس را تهدید کرده بود، دستور حمله به الجزایر را صادر کرد. اما بر خلاف تصور دولت‏مردان فرانسه، مردم الجزایر در مقابل حمله به کشورشان به شدت مقاومت کردند و حتی پس از اشغال این کشور توسط سربازان فرانسوی، امیر عبدالقادر الجزایری، سال‏ها با آن‏ها مبارزه کرد. با این وصف، به دلیل برتری تجهیزات فرانسویان، آنان پس از کشتار مردم و سرکوب مقاومت آزادی‏خواهان الجزایر، بر این کشور مسلط شدند. اگر چه استعمارگران فرانسوی پس از تسلط بر الجزایر، به غارت منابع این کشور پرداختند، اما سرانجام مبارزات مردم منجر به استقلال الجزایر در سال 1962م گردید.

*تولد "برتراند راسل" فیلسوف و نویسنده معروف انگلیسی (1872م)
برترانْدْ آرتور ویلیام راسل نویسنده معروف و فیلسوف معاصر انگلیسی در 18 مه 1872م در انگلستان به دنیا آمد و در کودکی زبان‏های فرانسوی و آلمانی را فرا گرفت. وی در 18 سالگی وارد دانشگاه کمبریج شد و با درجه ممتاز در رشته فلسفه فارغ التحصیل گردید. راسل پس از پایان تحصیلات به مطالعه مکاتب فکری مختلف پرداخت و دیدگاه‏های خود را در مورد این مکاتب به رشته تحریر در آورد. وی پس از گرایش به منطق، کتاب اصول ریاضیات را در سال 1903م به نگارش درآورد و در آن ثابت کرد که ریاضیات قسمتی از علم منطق است. در این کتاب که توجه تمام متفکرین معاصر را به خود جلب کرد، راسل مکتب تازه‏ای را در منطق ریاضی به وجود آورد. هم‏چنین این کتاب به دلیل اهمیت فراوان، در ردیف سلسله کتاب‏های صدگانه مهمی که از آغاز بشریت تا آن روز نوشته شده، قرار گرفت. راسل با جنگ‏های جهانی اول و دوم و نیز جنگ امریکا علیه ویتنام به مخالفت جدی پرداخت و حتی دادگاهی برای محاکمه غیابی دولت‏مردان امریکا تشکیل داد که به نام او، به دادگاه راسل معروف شد. وی طرفدار آزادی مطلق و نامحدود روابط انسانی و اجتماعی بود و علناً با دین و مذهب مخالفت می‏کرد. راسل معتقد است که ارزش یک نفر آزاد اندیش به افکار و عقاید او نیست بلکه به طریقی است که آن عقاید را پذیرفته است. یک مرد آزاد هرگز در مقابل زور سر فرود نمی‏آورد و تسلیم آرزوها و هوس‏های خویش نمی‏شود بلکه فقط از منطق و برهان تبعیت می‏کند. راسل در سال 1950م به خاطر دفاع مداوم از بشریت و آزادی افکاری که در آثارش فراوان یافت می‏شود، به دریافت جایزه ادبیات نوبل مفتخر شد.اساس فلسفه راسل، منطق اوست. نظریات او در باب مابعدالطبیعه و اخلاقیات و ماهیت رابطه ذهن و ماده، در دوره حیات او دستخوش تحولات عمیق بوده است، ولی در طی این تحولات، هیچ گاه از کوشش در راه آوردن فلسفه به صورت یک علم، منحرف نشده است. نظریات راسل در مذهب و اخلاق با آن‏چه مرسوم زمان بود سازش نداشت. اگرچه وی در محیطی مذهبی بار آمده بود، با این حال به این نتیجه رسید که اعتقادات مذهبی با علوم جدید ناسازگار و اخلاقیات مسیحی در مواردی نامعقول است. باوجود این، راسل معتقد بود که میان دین و علم، ستیزی نیست چرا که علم به قبول یا انکار دین نیازی ندارد. وی در عین حال تاکید می‏کرد که: خیلی احتمال دارد که من بر خطا باشم. راسل از لحاظ آثار قلمی یکی از تواناترین نویسندگان و متفکران زمان خود بود و آثار متعددی به رشته تحریر درآورد که امیدهای نو، اخلاق، معماهای فلسفه، تصوف و منطق و رؤوس فلسفه از آن جمله‏اند. برتراند راسل سرانجام در دوم فوریه 1970م در 98 سالگی درگذشت.

*اولین آزمایش هسته ‏ای هندوستان (1974م)
با انجام اولین آزمایش هسته‏ای هند در 18 مه 1974م در صحرای راجستان در غرب این کشور و نزدیک مرز پاکستان، کشور هند پس از امریکا، شوروی، فرانسه، انگلستان و چین، ششمین کشوری بود که از قدرت هسته‏ای برخوردار شد. بیست و چهار سال بعد در ماه مه 1998 م، هند 5 آزمایش هسته‏ای دیگر انجام داد و عملاً موفق به ساخت بمب هسته‏ای شد. به این ترتیب، هند، با توجه به منازعه طولانی خود با پاکستان و نیز مطرح بودن به عنوان قدرت منطقه‏ای در جنوب آسیا، قدرت نظامی و سیاسی خود را افزایش داد. این امر تلاش پاکستان را نیز برانگیخت و پس از چندی این کشور هم به جمع دارندگان بمب هسته‏ای پیوست. دستیابی هند به سلاح هسته‏ای نشان داد، تا وقتی که قدرت‏های بزرگ دارنده این سلاح، از انهدام زرّادخانه سلاح‏های کشتار جمعی خود اجتناب می‏ورزند، مسابقه تسلیحاتی در جهان تداوم خواهد یافت و کشورهای مختلف نیز در پی دستیابی به چنین تسلیحاتی خواهند بود.

*فروپاشی رژیم دیکتاتوری "موبوتو سه‏ سه سکو" در کشور افریقایی کنگو (1997م)
ژنرال ژوزف موبوتو معروف به موبوتو سه‏سه سکو، رئیس ستاد ارتش کنگو بود، ولی در 25 نوامبر 1965م طی کودتایى، زمام امور را به دست گرفت. وی پس از آن، با اتخاذ روشی خودکامه، از اختیارات مجلس کنگو کاست و با حذف پست نخست‏وزیری، کلیه اختیارات کشور را در دست خود گرفت. موبوتو ضمن تغییر نام کنگو به زئیر، به تقلید از چین، نوعی انقلاب فرهنگی به راه انداخت و در جریان این انقلاب که آن را بازگشت به خویشتن نامید، اقدامات مضحک و مبتذلی انجام داد. این مسئله باعث شد تا جریان غرب‏گرایى، بار دیگر به عنوان یک اندیشه مترقی توسط او به کشور باز گردد. برقراری روابط با رژیم صهیونیستی، حمایت از شورشیان آنگولا، برگزاری انتخابات تحت فشارهای بین‏المللی، سرکوبی اعتراضات مردمی و دانشجویى از اقداماتی بود که در زمان حکومت سه‏سه‏سکو انجام شد. در اوایل دهه 1990م با پدیدار شدن نشانه‏های تغییر اوضاع در صحنه بین‏المللی و وقوع تحول در کشورهای دیکتاتوری، اعتراضات و تظاهرات داخلی بر ضد موبوتو در شهرهای مختلف زئیر شکل گرفت که خواهان کناره‏گیری او از قدرت و تشکیل یک کنفرانس ملی برای بررسی و تدوین قانون اساسی جدید بودند. از سوی دیگر، موبوتو که با اعتراضات عمومی مواجه شده بود بحث حکومت دموکراتیک و تبدیل حکومت به نظام چند حزبی را مطرح کرد و حتی یکی از رهبران مخالفان را به نخست وزیری منصوب نمود. اما این اعمال نه تنها از اعتراضات نکاست بلکه تعداد زیادی از مردم در جریان این درگیری‏ها کشته و زخمی شدند. در سال‏های 1996 و 1997م مذاکرات جهت حل مناقشه بین لوران کابیلا رهبر مخالفان و موبوتو سه‏سه سکو انجام شد که بدون نتیجه پایان یافت. ادامه زد و خورد بین شورشیان و نیروهای دولتی سرانجام به شکست سه‏سه سکو و فرار او به مراکش در شانزدهم مه 1997م انجامید. در نهایت، نیروهای مخالف وارد پایتخت شدند و دو روز بعد در هجده مه 1997م، حکومت سی و دو ساله دیکتاتوری موبوتو سه‏سه‏سکو سقوط کرد. با فروپاشی دولت موبوتو، لوران کابیلا رهبر شورشیان به ریاست جمهوری کنگو رسید و دور تازه‏ای از حوادث این کشور آغاز شد.

*روز جهانی گنجینه و میراث فرهنگی (روز جهانی موزه)
گسترش موزه‏ های دنیا و همکاری همه‏ جانبه علمی، فرهنگی و صنعتی بین آنها در جهت دستیابی به اهداف فرهنگی، از طریق هماهنگ ساختن اقدامات بین‏ المللی و تدوین برنامه‏ هایی مؤثر است که دارای خطوط اساسی همکاری مشترک و دوجانبه بین مردم و موزه ‏ها در سطح جهانی باشد. بر اساس همین اعتقاد در جلسه مجمع عمومی کمیته بین ‏المللی موزه ‏ها در سال 1977م در مسکو، روز 18 مه (برابر با 28 اردیبهشت) به عنوان روز جهانی موزه اعلام شد و از آن سال به بعد در این روز در همه کشورهای عضو، مراسمی به اجرا درمی ‏آید. از اهداف مهم این مجمع، گسترش موزه‏ ها در سراسر جهان، همکاری همه‏ جانبه موزه ‏ها در جهت رسیدن به اهداف فرهنگی، جلوگیری از نابودی فرهنگ بومی هر کشور و ایجاد مانع در برابر فرهنگ ‏های بیگانه است. هم‏چنین هدف از تشکیل مکانی به نام موزه، نگهداری آثار گذشتگان و انتقال آنها به نسل‏های آینده، ایجاد و تقویت تفاهم میان ملل و اقوام، شناخت و نمایش سهم اقوام و ملل در فرهنگ و تمدن جهانی و پیشگیری از انهدام فرهنگ بومی و جلوگیری از هجوم فرهنگ‏ های نامأنوس می‏باشد.

منبع: راسخون
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.

پربیننده‌ترین اخبار رسانه ها
اخبار روز رسانه ها
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
همراه اول
رازی
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
گوشتیران
رایتل
مادیران
triboon