به گزارش خبرنگار گروه "رسانههای دیگر" خبرگزاری تسنیم، مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به انقراض گونه های جانوری کشور هشدار داد. این هشدار در حالی است که در چند سال گذشته، رتبه ایران در شاخص عملکرد محیط زیستی به شدت افت کرده و در آخرین رتبه بندی در سال 2012 در میان 132 کشور، ایران با رتبه 114 به جمع کشورهای با وضعیت بحرانی نظیر سومالی و عراق به شدت نزدیک شده است.
آن طور که «حسین محمدی» مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفته، ایران با 1136 گونه جانوری به عنوان یکی از کشورهای با تنوع زیستی بالامحسوب می شود اما بررسی ها و مطالعات مختلف نشان می دهد تعداد زیادی از این گونه ها در معرض خطر انقراض قرار دارند.
طبق مطالعات سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان های غیردولتی تخصصی، در ایران حضور بیش از 200 گونه پستاندار، 525 گونه پرنده، 224 گونه خزنده، 20 گونه دوزیست و بیش از 120 گونه ماهی گزارش شده که بخش عمده یی از آنها در معرض تهدید و خطر قرار دارند. با این حال، معمولادر مطالعات سازمان حفاظت محیط زیست مهره داران کشور مورد مطالعه قرار می گیرند و اشاره چندانی به بی مهره ها نمی شود.
همچنین از میان بیش از هشت هزار گونه گیاهی ثبت شده در ایران نیز، تنها درباره چند گونه خاص مطالعاتی نسبتا مناسب صورت گرفته و از سرنوشت بسیاری از این گونه ها اطلاعاتی در دست نیست. محمدی گفته است که تنوع گونه های پرندگان در ایران از مجموع گونه های شناسایی شده پرنده در اروپا بیشتر است اما به دلیل وابستگی عمده این پرندگان به پهنه های آبی و تالاب ها و وضعیت نامطلوب این زیستگاه های آبی، وضعیت بسیاری از پرندگان ایران در معرض خطر قرار دارد.
«درنای سیبری»، «بالابان»، «اردک سرسفید»، «میش مرغ»، «عقاب طلایی» و «اردک مرمری» برخی از این گونه ها هستند که در معرض خطر انقراض قرار دارند. در این میان، درنای سیبری را می توان از نظر زیست شناختی، عملاگونه یی منقرض شده در طبیعت خواند چرا که از جمعیت شرقی این پرنده (که در زمستان به ایران مهاجرت می کند) تنها یکی باقی مانده است.
از سوی دیگر تعدادی از پرندگان نام برده شده در کتاب های پرنده شناسی ایران، برای مدت چندین سال، در ایران مشاهده نشده اند و همین مساله، بازنگری در این فهرست ها را ضروری می کند. درباره پستانداران نیز وضعیت به همین منوال است.
«شیر ایرانی» و «ببر هیرکانی» دو نماینده از میان 10 گربه سان ایران تا پیش از دهه 1340 هجری شمسی در ایران منقرض شده اند و پس از آنها «یوزپلنگ آسیایی» و «پلنگ ایرانی» نیز در وضعیت مناسبی به سر نمی برند. طبق آخرین اظهارنظرها، از یوزپلنگ آسیایی (که بیابان های مرکز، شرق و شمال شرق ایران تنها زیستگاه آن در جهان است) تنها بیش از 50 فرد باقی مانده است آماری از جمعیت پلنگ در دسترس نیست. خرس قهوه یی و خرس سیاه، تنها نماینده از خانواده خرس ها در ایران وضعیتی رو به تهدید دارند. گوزن زرد ایرانی از دهه 1340 به این سو گونه یی «منقرض شده در طبیعت» است و تمامی افراد این گونه در ایران، در اسارت زندگی می کنند.
گورخر ایرانی هم که یکی از مشهورترین گونه های گیاهخوار است نیز تنها با جمعیتی کمتر از 300 فرد در دو زیستگاه محدود در دو استان فارس و سمنان آخرین بازمانده های خود را حفظ کرده است. «آهو»، «جبیر»، «قوچ و میش» ، «کل و بز» گیاهخوارانی با وضعیتی روبه تهدید جدی هستند. «فک خزر» نیز از گوشتخوارانی است که در سال 2008 از وضعیت «در معرض تهدید» به وضعیت «در معرض خطر» سقوط کرد.
از میان خزندگان، هر پنج لاکپشت دریایی موجود در ایران، «لاکپشت لاک نرم فراتی»، گونه های متعدد مارها (مانند «افعی دماوندی» و «افعی شاخدار») و حتی تنها عضو خانواده کروکودیل ها در ایران با نام «گاندو» (در رودخانه سرباز استان سیستان و بلوچستان) در معرض تهدید قرار دارند. «ماهی کور غار»، «قزل آلای خال قرمز» و «آفانیوس» نیز سه عضو از ماهیان آب های داخلی ایران هستند که در بهترین حالت اطلاعات چندانی از آنها در دست نیست! «سمندر لرستانی» مشهورترین گونه دوزیست ایرانی که به دلیل تجارت غیرقانونی گسترده این گونه و باز شدن پایش به سفره هفت سین ایرانیان، نامش بر سر زبان ها افتاد نیز در کنار «سمندر کردستان»، «سمندر غارزی ایران» و «سمندر آذربایجان» و همچنین «وزغ تالشی» و «وزغ کویری» گونه های دو زیست در معرض تهدید ایران را تشکیل می دهند که از این راسته از جانداران ایران نیز اطلاعات بسیار کمی در دست است.
**ضعف اطلاعات: بزرگ ترین معضل برای حفاظت
به گفته مدیرکل دفتر حیات وحش و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کمبود مطالعات جامع و عمیق درباره بیولوژی در حفاظت این جانوران و کاهش جمعیت آنها به دلیل به تخریب زیستگاه ها در طول سال های اخیر، موجب نگرانی های نسبتا زیادی درباره تعدادی از گونه های ارزشمند کشورمان شده است. تخریب زیستگاه، توسعه فعالیت های انسانی در زیستگاه های طبیعی نظیر جاده سازی و سدسازی بدون ضابطه، آلودگی های محیط زیستی، تجارت غیرقانونی حیوانات زنده یا اعضای بدن آنها در کنار شکار غیرمجاز بزرگ ترین دلایل برای از دست رفتن گونه ها زنده ایران محسوب می شوند.
در حال حاضر به گفته مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست حدود 10 درصد از وسعت خاک ایران را مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل می دهند که این وسعت تنها توسط دو هزار و 400 محیط بان مورد حفاظت قرار می گیرد که برای نزدیک شدن به استانداردهای حفاظت، دست کم به دو برابر این تعداد محیط بان احتیاج است.
منبع:اعتماد
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.