به توپ بستن مجلس شورای ملی به فرمان محمدعلی شاه قاجار/تأسیس اولین پارلمان جهان در ایسلند

به گزارش خبرنگار گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، مهمترین رویدادهای تاریخی روز 1 تیر ماه به شرح زیر است:

**رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 2 تیر 1392 )**

*به توپ بستن مجلس شورای ملی به فرمان محمدعلی شاه قاجار (1287ش)

محمدعلی شاه قاجار، از همان آغاز کار، مصمم به برانداختن مشروطیت بود، اما بهانه‏ ای در دست نداشت. اما در جریان سوء قصدی که به وی شد، بهانه لازم را به دست آورد و آن را به گردن آزادی‏خواهان انداخت، تا اینکه سرانجام پس از ماه ‏ها کشمکش میان مجلس و دربار و عدم دسترسی به نتیجه مطلوب، در روز سه‏شنبه دوم تیرماه 1287 ش برابر با 23 جمادی اولِ 1326 ق، هنوز آفتاب طلوع نکرده بود که قشون محمدعلی شاه به سوی مجلس روان شدند و راه‏هایی را که به مجلس منتهی می‏شد، بستند. مجاهدان که در میدان بهارستان بودند در سنگرهای خود به حال آماده‏ باش درآمدند. چون خبر به گوش حضرات آیات بهبهانی و طباطبایی، از رهبران روحانی مشروطه، رسید، با بی‏ پروایی و دلیری از خانه بیرون آمدند و خود را به مجلس رسانیدند تا شاید از وقوع حادثه جلوگیری نمایند. ناگهان مجلس شورای ملی که هنوز مدت زیادی از بدو تشکیل آن نمی‏گذشت به دستور محمد علی شاه مستبد و توسط کلنل لیاخوف، افسر روسی به توپ بسته شد. در پی این حمله، نعش خونین آزادی‏خواهان، صحن بهارستان را پُر کرد و صدای ناله و فریاد از هرسو به گوش می‏رسید.

مجاهدان نیز مردانه، تفنگ در دست گرفته و از خود و مجلس دفاع می‏کردند. جنگ درحدود چهار ساعت به طول انجامید و سرانجام به نفع شاه پایان یافت. در این ماجرا، محمدعلی شاه که مورد حمایت دولت روس بود به اعدام و تبعید و زندانی کردن نمایندگان مجلس پرداخت. شاه دستور داد که آقا سیدعبداللَّه بهبهانی را به کرمانشاه تبعید کرده، آیت اللَّه سیدمحمد طباطبایی را در شمیران خانه‏نشین نمایند. عده‏ای از آزادی‏خواهان را، زنجیر به گردن انداخته و کِشان کشان به باغشاه بردند. از میان این جمع، تنها ملک المتکلمین و میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل از مشروطه‏ طلبان مشهور و مخالف استبداد قاجاری را به حضور شاه آوردند. وی پس از این‏که مدتی به آن دو دشنام داد، دستور قتل هر دوی آنها را صادر کرد. در این واقعه بیش از سیصد تن از مجاهدان، آزادی‏خواهان و مشروطه‏ طلبان کشته و پانصد تن دیگر زخمی و تعداد زیادی بازداشت شدند. هم‏چنین انجمن‏ ها تعطیل، روزنامه ‏ها توقیف و مشروطیت دو ساله ایران به پایان رسید. بدین ترتیب مجلس، منحل شد و دوره استبداد صغیر آغاز گشت.

*تصویب طرح اجباری شدن کلاه شاپو برای مردان در مجلس شورای ملی (1306 ش)

رضاخان پهلوی پس از به دست گرفتن قدرت، دائماً در تلاش برای نابودی مظاهر دینی و سنتی مردم بود و قصد جایگزینی فرهنگ غرب در ایران را در سر می ‏پروراند. وی در این راه، در هر مدت قانونی، را به مردم ابلاغ می‏کرد که طرح اجباری شدن استفاده از کلاه شاپو یکی از آنان بود. این قانون ابتدا در مورد وزرا، وکلا و رؤسای ادارات و مستخدمان دولت اجرا گردید که باید لباس متحدالشکل بپوشند و کلاه شاپو یا پهلوی برسرگذارند. سپس این دستور برای مدارس اجباری گردید و دانش ‏آموزان موظف به پوشیدن لباس یک شکل شدند. دراین میان، بازاریان از تغییر لباس ناراضی بوده و با تمام فشار و توصیه ‏های کلانتری‏ها، از آن روی گردان بودند. از آن طرف، چون قانون برای پوشیدن لباس کوتاه و کت و شلوار وجود نداشت و بسیاری از طبقات مردم، مایل نبودند از لباس اجدادی خود دست بکشند و لباس جدید را در بر نمایند، بنابراین مشکلاتی به وجود آمد. از این رو، برای اینکه این عمل صورت قانونی پیدا کند با اشاره دربار به مجلس، نمایندگان با تصویب طرحی، در دوم تیرماه 1306 استفاده از کلاه شاپو را اجباری اعلام کردند. با تصویب این طرح، ماموران دولت بر فشار خود بر مردم افزودند و آن را در سطح کشور رایج ساختند. در مقابل، اشخاص بسیاری بودند که در مخالفت با این طرح، دیگر به سر کسب و کار خود نرفتند و خانه‏نشین شدند.

*در گذشت شعیشع ، پیر قرآن کریم(1390ش)

ابوالعینین شعیشع» رئیس انجمن قراء مصر متولد شهر «بیلا» در استان «کفرشیخ» مصر در سال 1922 بود و در دوران کودکی حافظ کل قرآن شد و در سال 1936 در شهر «المنصوره» به شهرت رسید. وی در سال 1939 در رادیو قاهره به تلاوت قرآن مشغول شد و در نیمه دهه 40 میلادی روش خاص خود را در تلاوت قرآن اتخاذ کرد؛ وی اولین قاری است که در مسجد الاقصی به قرئت قرآن پرداخت. «ابوالعینین شعیشع» در اکثر کشورهای دنیا از جمله عراق، سوریه و ایران تلاوت کرد و در آغاز دهه 60 میلادی به بیماری‌ای مبتلا شد که مدتی نتوانست قرائت کند. وی در دهه هفتاد تلاش خود را برای ایجاد انجمن قراء مصر دنبال که در این کار بزرگان چون «شیخ محمود علی البناء» و «شیخ عبدالباسط عبدالصمد» او را همراهی کردند و در سال 1988 وی به عنوان دبیر این انجمن انتخاب شد.

«ابوالعینین شعیشع» عضویت شورای عالی امور اسلامی مصر، ریاست موسسه بین‌المللی حفظ قرآن کریم و عضویت کمیته عالی قرآن کریم وزارت اوقاف مصر را بر عهده داشت و در طول حیات خود نشان‌های عالی کشورهای لبنان، سوریه، فلسطین، ترکیه، سومالی، پاکستان،‌امارات و برخی کشورهای دیگر اسلامی را دریافت کرد. وی که از دوستداران اهل بیت(ع) بود، یکی از علاقه‌مندان جدی انقلاب اسلامی و به‌ویژه مقام معظم رهبری به حساب می‌آمد و رهبر معظم انقلاب اسلامی در توصیف شعیشع وی را «پیر قرآن کریم» و «کسی که عمرش را با قرآن گذرانده است» نامیده‌اند.

*تولد پرویز پرستویی ، بازیگر سینما و تلویزیون (1334ش)

تاریخ تولد: 1334 (همدان) مدرک تحصیلی: دیپلم طبیعی دارای مدرک درجه سه هنری (معادل لیسانس) از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت هنری را از سال 1348 با اجرای نمایش در مراکز رفاه، کاخ جوانان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد. در سال 1353 برای بازی در نمایش « دکه » و یک سال بعد برای بازی در نمایش « تسلیم شدگان » جایزه کاخ جوانان را گرفت. برای نخستین فیلمش « دیار عاشقان » دیپلم افتخار بازیگر نقش دوم را در دومین جشنواره فجر گرفت. او همچنین برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد در چهاردهمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم « لیلی با من است » و برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در شانزدهمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم « آژانس شیشه ای » شد.

بازی زیبای او در فیلم « مومیایی 3 » تحسین همگان را در هجدهمین جشنواره فیلم فجر برانگیخت. سال 1380 سال خوبی برای او نبود. فیلم « آب و آتش » با بازی نه چندان دلچسب و انتخاب نامناسب او و فیلم تکه پاره شده « موج مرده » با تکرار نقش حاج کاظم « آژانس شیشه ای » چهره موفقی از پرویز پرستویی به جا نگذاشت. پرویز پرستویی در سال 1381 فیلم نچندان موفق « عزیزم من کوک نیستم » را با بازی خوبش بر پرده سینماها داشت که در همان سال یکی از دو جایزه بهترین بازیگر مرد را از « جشن ماهنامه دنیای تصویر » دریافت کرد. پرویز پرستویی در سال 1382 بار دیگر چشمها را به سوی خود خیره کرد. بازی معرکه و ماندگار او در نقش « رضا مارمولک » در فیلم « مارمولک » (کمال تبریزی) سیمرغ بلورین ویژه هیئت داوران جشنواره بیست و دوم فیلم فجر (بهمن 1382) و تندیس بهترین بازیگر نقش اول مرد هشتمین جشن خانه سینما (شهریور 1383) را برای او به ارمغان آورد.

**رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 14 شعبان 1434 )**

*درگذشت "موسی بن یونس" فقیه و ریاضی دان مسلمان(639 ق)

ابوالفتح کمال الدین موسی بن یونس معروف به ابن منعه، فقیهِ شافعی، طبیب، منجم و ریاضی دان مسلمان در سال 551 ق در موصِل عراق به دنیا آمد. پس از فراگیری علوم مقدماتی در زادگاه خود، راهی بغداد گردید و در مدرسه‏ی نظامیه‏ی آن شهر به تکمیل تحصیلات خود پرداخت. ابن یونس در عصری که دوره‏ی شکوفایى علمی در تمدن اسلامی به شمار می‏رفت، در علوم و فنون گوناگون، صاحبِ دانش و مهارت بود به طوری که حَنَفیان نزد او فقه حنفی می‏آموختند و یهودیان و مسیحیان در تفسیر تورات و انجیل به او رجوع می‏کردند. این دانشمند مسلمان پس از اتمام تحصیلات خود، در قاهره به تدریس پرداخت و آثار فراوانی را تألیف نمود. اسرار السلطانیه، عیون المنطق و مفردات الفاظ القانون از آن جمله‏اند.

*درگذشت "ابن مرزوق حفید" فقیه و ادیب مسلمان(842 ق)

ابوعبداللَّه محمد بن احمد بن محمد، معروف به ابن مرزوق حفید، در ربیع الاول سال 766 ق در مغرب به دنیا آمد. او در روزگار جوانی در طی سفرهایى که به مکه، قسطنطنیه، اسکندریه، قاهره و... داشت، نزد مشایخ و بزرگان علم و ادب آن سرزمین‏ها نظیر سراج‏الدین بَلقینی، زین الدین عراقی، ابن خلدون، ابوحیّان نحوی و ابن هِشام انصاری دانش آموخت. برخی دیگر از خاندان ابن مرزوق نیز از بزرگان فقه و ادب و سیاست بوده‏اند. ابن مرزوق حفید در زمینه‏ی فرهنگ اسلامی عصر خویش، تأثیری بسزا برجای نهاده است. آن چه در مورد حفید حائز اهمیت می‏نماید، وجود نام وی در بسیار از طُرُق اجازات، به ویژه اجازات حجاز و مغرب است. او صاحب تالیفات متعدد بوده که برخی از آن‏ها به صورت خطّی در کتابخانه‏های جهان نگهداری می‏شوند. رَوضةالاعلام در حدیث، المفتاتیحُ المَرزوقیَّه و نیز منظومه‏ ای در حدیث از جمله آثار ابن مرزوق حفید است. این محدث و دانشمند مسلمان در سال 842 ق در 78 سالگی در مصر یا مغرب درگذشت.

*تولد "میرزا مرتضی خان فرهنگ" شاعر و نویسنده‏ی ایرانی(1301 ق)

میرزا مرتضی خان متخلص به فرهنگ با تلاش و پشتکار بسیار به تحصیل دانش‏های متداول زمان خود پرداخت. میرزا مرتضی فرهنگ با آغاز نهضت مشروطیت به صف مبارزانِ مشروطه خواه پیوست و هم‏زمان با فعالیت‏های سیاسی بر ضد استبداد قاجاریه، به کار روزنامه نگاری نیز اشتغال ورزید. او روزنامه‏هایى را با نام‏های فرهنگ، خاورستان و پایتخت منتشر کرد. میرزا مرتضی خان فرهنگ مدتی را در شهرهای استامبول، ویَن و پاریس گذرانید و در این مدت، ضمن تکمیل تحصیلات علمی خود، به نشر علوم و معارف اسلامی نیز همت گماشت. فرهنگ در سرودن شعر، دارای طبعی روان و در نویسندگی نیز چیره دست بود. اشعار او بیشتر در روزنامه‏های ایران، فرانسه و ترکیه به چاپ رسیده است.

**رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 23 ژوئن 2013 )**

*وقوع اولین جنگ میان نیروهای انگلیسی و هندی در بنگال (1757م)

در اولین جنگ میان نیروهای انگلیس و هندی که در 23 ژوئن 1757م به وقوع پیوست و به جنگ پلاسی مشهورشد، انگلیس به پیروزی رسید و زمینه استعمار و استثمار هند را فراهم آورد. انگلیس از اوایل قرن هجدهم از طریق شرکت هند شرقی، نفوذ در هند را آغاز کرده بود و در جنگ‏های بعدی، علاوه بر شکست دادن ارتش هند، رقیب اروپایی خود، فرانسه را نیز از هند بیرون راند. از آن زمان تا نزدیک به دویست سال، هند مهم‏ترین و پرسودترین مستعمره انگلیس بود و از غارت این کشوربزرگ، ثروت فراوانی به دست آورد.

*واگذاری بندر مهم اسکندرون سوریه به ترکیه توسط فرانسوی ‏ها (1939م)

بندر اسکندرون از سال‏های حاکمیت امپراتوری عثمانی، مورد ادعای ترکیه بود. اما پس از جنگ جهانی اول، بر اساس توافقنامه انگلیس و فرانسه، این بندر به سوریه تعلق گرفت. ولی در پی سقوط امپراتوری عثمانی و جانشینی حکومت لائیک و غرب گرای آتاتورک، فرانسه که قیمومیت سوریه را برعهده داشت، بندر اسکندرون را به ترکیه واگذار کرد. این اقدام باعث شد تا احساسات ضد فرانسوی در سوریه تقویت شود و مبارزه علیه سلطه فرانسه شدّت یابد. با این حال سوریه هنوز هم، بندر اسکندرون را متعلق به خود می‏داند.

*تأسیس اولین پارلمان جهان در ایسلند (920م)

نخستین پارلمان دنیا در بیستم اکتبر سال 920م در کشور کوچک ایسلند واقع در شمال اروپا تشکیل شد. این مجلس که نمایندگان آن توسط مردم و به وسیله رای‏گیری انتخاب شده بودند وظیفه داشت که به دولت، کمک فکری دهد. در حقیقت می‏توان گفت اولین مجلس دنیا، تنها سمت مشورتی با دولت داشت و دارای اختیارات خاصی نبود. پس از پارلمان ایسلند، قدیمی‏ترین پارلمان جهان در اواسط قرن سیزدهم در انگلستان شروع به کار کرد.

*آغاز قیام تاریخی "ژان کالون" مصلح معروف مذهبی در ژنو (1536م)

ژان کالون، رهبر نهضت مذهبی اروپا در 21 ژانویه 1509م در فرانسه به دنیا آمد. و پس از طی تحصیلات خود در رشته‏های حقوق و الهیات، بر اثر یک تحول درونی ناگهانی، همه توجه خود را به آیین پروتستان معطوف کرد. اما چون پروتستان‏ها تحت تعقیب و آزار بودند، از سال 1534م و در سن 25 سالگی، نقش رهبری را در میان هواخواهان آیین پروتستان به دست گرفت. کالون در 27 سالگی عازم ژنو شد و آن شهر را مرکز پروتستان قرارداد و از 23 ژوئن 1536م، قیام مذهبی خود را آغاز کرد. وی می‏خواست زندگی روزمره را بر اساس مذهب قرار دهد و ژنو را به صورت کشوری کامل که حکومتش در دست اولیای دین باشد، درآوَرَد. هرچند کالون، مردی حسابگر و استدلالی بود، با این حال، سخت‏گیری‏های او نسبت به مردم در پذیرش آیین جدید، باعث ایجاد شورش و اخراج او از شهر گردید، ولی در غیاب او، ژنو به سختی دست‏خوش آشفتگی سیاسی و مذهبی شد. از این‏رو، مردم بار دیگر او را به ژنو دعوت کردند و کالون به سازمان دادن به قوانین شهر، ایجاد مدارس، رایزنی در مسائل سیاسی، توسعه داد و ستد و موعظه مشغول شد. از این زمان بود که وی، فرقه کالونیست را بنیان گذارد و کتاب مبانی دین مسیح(ع) را که شامل نظرات خود بود، نگاشت.

با این حال، نظریات وی با بعضی مطالب بنیادین آیین کاتولیک منافات داشت، به طوری که قدرت پاپ را انکار می‏کند و بر خلاف کاتولیک‏ها که پاک شدن از گناه به وسیله اعمال خیر و ایمان را میسر می‏دانند، کالون تنها ایمان به حقانیت عیسی(ع) را مدّنظر قرار می‏داد. کالون معتقد بود که کتاب مقدس یگانه منبع قانون الهی است و بر انسان است که آن را تعبیر کند و مبنای نظام اجتماع قرار دهد. مذهب کالون، حاکمیت مطلق اراده الهی را تأکید می‏کند. هم‏چنین کالون درباره تقدیر بر این عقیده بود که رستگاری مخصوص برگزیدگان خدا است و هیچ عمل انسانی نمی‏تواند او را به رستگاری نائل سازد، چرا که رستگاران را خدا انتخاب می‏کند و کسانی را هم که نباید رستگار شوند، او انتخاب می‏کند. بنابراین برای هر فرد آدمی، از پیش مقدر شده است که رستگار است یا خیر، و او هر کاری انجام دهد نمی‏تواند در این وضع تغییری بدهد. این اصلِ عقیدتی کالون، مورد سوء استفاده فراوان قرار گرفته است و دست مدعیان رستگاری را در انجام هر نوع گناه در خفا، باز گذاشته است. ژان کالون سرانجام در نهم دسامبر 1964م در 55 سالگی بر اثر مخالفت با کلیسا محکوم به مرگ گردید و زنده زنده در آتش سوزانیده شد.

*تولد "پیترو متاسْتازْیو" ادیب و نویسنده معروف ایتالیایی (1698م)

پیترو تراپاسی معروف به پیترو متاستازیو، نمایش‏نامه نویس و شاعر ایتالیایى در 23 ژوئن 1698م در رم پایتخت ایتالیا به دنیا آمد. وی از نوجوانی، استعداد شاعری خود را آشکار ساخت و به سبب بدیهه‏سرایى، به زودی به شهرت رسید. متاستازیو در جوانی به دربار ویِن در اتریش راه یافت و معروف‏ترین و پرثمرترین سال‏های زندگی را در آنجا گذراند. وی در این سال‏ها نمایش‏نامه‏های هیجان‏انگیز و ملودرام‏های متعددی نگاشت که آتی‏لیو رگولو، دیدونه مطرود، رأفت تیتو و آشیل در جزیره اسکیروس را نگاشت و آنها را بر روی صحنه برد. متاستازیو در هنر نمایشی تحولی واقعی پدید آورد. او نویسنده‏ای برجسته بود و قدرت آن را داشت که از افسانه ‏هایى که به کار می‏برد، هیجان انگیزترین و پراحساس‏ترین و تغزّلی‏ترین نکته‏ها را بیرون بکشد تا بیشتر بتواند به وسیله موسیقی بیان گردد. اشعار متاستازیو نیز از آهنگ دلنشین و موسیقی سحرانگیز برخوردار است. جز نمایش‏نامه ‏هایى که تعدادشان از بیست و پنج فراتر می‏رود، متاستازیو رساله‏ های انتقادی بسیاری نیز درباره تئاتر یونانی و صناعت شعر و یادداشت‏هایى درباره هنر شعر و غیر آن، منتشر کرده است که بیشتر آنها، ابتکار او را در عالم نمایش نشان میدهد. شهرت و نفوذ متاستازیو در سراسر اروپای نیمه دوم قرن هجدهم، بسیار عظیم بود. درباره او گفته‏اند که نمایش‏نامه‏هایش، سرشار از بیان شاعرانه و ظرافت و زیبایی مداوم است که طبع هر چیز را زیبا می‏سازد بی‏آنکه به آن زیانی وارد آورد. پیترو متاستازیو سرانجام در اول ژانویه 1782م در 84 سالگی درگذشت. و مراسم به خاک سپاری او با شکوه بسیار برگزار شد.

منبع: راسخون
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.