با شروع فصل تابستان و افزایش گرمای هوا ،گرمازدگی یکی از اورژانسهای شایع پزشکی محسوب میشود که در صورت عدم انجام اقدامات درمانی صحیح و بموقع میتواند حتی منجر به مرگ شود. در همین راستا طاهره کیا متخصص و سرپرست طب اورژانس مرکز پزشکی لقمان حکیم به تشریح توصیههای افزایش گرمای هوا،گرمازدگی میپردازد.
در ابتدا کمی درخصوص گرمازدگی برای ما توضیح دهید.
طاهره کیا: گرما زدگی(Heat Enhaustion) یک سندرم بالینی است که به علت کاهش حجم مایعات در شرایط استرس گرمایی ایجاد شده و بیمار دچار کمبود آب و کمبود نمک می شود. کمبود آب به علت عدم دریافت مایعات کافی در محیط های گرم بروز می کند که بیشتر در کارگران،ورزشکاران ،سربازان و یا افرادی که دسترسی به آب ندارند ایجاد می شود. کمبود نمک نیز زمانی اتفاق می افتد که تعریق فراوان صورت می گیرد اما این حجم از دست رفته فقط با آب بدون نمک جایگزین می شود در گرمازدگی دمای بدن معمولاً در محدوده نرمال باقی می ماند.
علایم گرمازدگی در افراد بطور واضح چیست؟
طاهره کیا: علائم و نشانههای هر دو نوع گرمازدگی غیراختصاصی و متغیر هستند مانند ضعف و بی حالی،خستگی،سردرد ناحیه فرونتال،تمرکز ناکافی، سرگیجه، تهوع، استفراغ، درد عضلانی، افت فشار، تاکی کاردی، سنکوپ، تعریق، دمای بدن کمی بالا می رود اما کمتر از 40 درجه است.
اثرات فیزیولوژیک گرمازدگی بر بدن انسان چیست ؟
طاهره نیا: گرمای مفرط بطور مستقیم برای سلولهای بدن توکسیک می باشد و موجب ایجاد واکنش حاد با افزایش سیتوکان های التهابی و آسیب به آندوتلیوم عروق می شود. افزایش دما موجب تجزیه پروتئین ها، تخریب چرخه سلولی و سرانجام مرگ سلولی می شود. هرچه دما بالاتر رود آسیب سلولی سریعتر و شدیدتر رخ میدهد.
پاسخ فیزیولوژیکی به استرس گرمایی از طریق چهار مکانیسم صورت می گیرد که عبارتند از: دیلاتاسیون عروق خونی به خصوص در پوست که باعث افزایش برون ده قلبی و افزایش ضربان قلب می شود و این امر ممکن است باعث فشار به قلب و ایجاد آریتمی ،ایسکمی و نارسایی قلبی شود، افزایش تولید عرق ، کاهش تولید گرما، رفتارهای کنترل گرمایی.
برای پیشگیری از بروز گرمازدگی در فصل گرما چه توصیه هایی برای خوانندگان ما دارید.
طاهره کیا: افرادی که بیشتر در معرض خطر گرمازدگی هستند مانند افراد مسن، کودکان، بیماران سایکولوژیکی، ورزشکاران، کارگران و افراد مصرف کننده داروهای مختلفی که در مکانیسم دفع حرارت اختلال ایجاد می کند، نباید در محیط گرم و در معرض گرمای شدید قرار بگیرند و ضروری است که این افراد مایعات بیشتری بنوشند.
همچنین توصیه میشود افراد باید با استفاده از لباس های تمیز، گشاد و رنگ روشن، تعریق و در نتیجه کاهش حجم مایعات بدن را به حداقل برسانند. ورزشکاران نیز باید ضمن اجتناب از انجام ورزشها و تمرینات سنگین در محیط های گرم، در تمرین های ورزشی خود حتماً وقفه و استراحت را لحاظ کنند. در محل های خنک به تمرین بپردازند و از مایعات کافی خصوصاً نوشیدنی های ورزشی sport Drinksاستفاده کنند.
فردی که دچار گرمازدگی شده است چه زمانی باید به پزشک مراجعه کند.
طاهره کیا: اگر علیرغم خروج از محیط گرم و استرس زا ،استراحت در محیط خنک و مصرف مایعات، علایم بیمار بهبود نیابد و دردهای عضلانی، تهوع، سرگیجه، ضعف و بیحالی ادامه یابد، باید برای درمان و پیگیری سایر بیماری ها به اورژانس مراجعه کرد.
درخصوص نحوه درمان فردی که دچار گرمازدگی شده است توضیح دهید.
طاهره کیا: بیمار را باید از محیط گرم خارج کرده و با وسیله نقلیه تهویه دار مناسب به بیمارستان منتقل کرد. در اورژانس لازم است فرد گرمازده را در محیط خنک قرار داده و با تزریق محلولهای خوراکی جایگزین حجم مایعات از دست رفته بدن، درمان انجام می شود.
در موارد خفیف با نظر پزشک می توان از محلول سالین (2-1 درصد) به صورت خوراکی استفاده کرد اما در موارد شدیدتر هیدراتاسیون وریدی با سرم نرمال سالین 9درصد تجویز می شود. از آن جا که سطح سرمی Mg++ ،K+ ،+ Naدر بیماران متغیر است میتوان از محلولهای نمکی ایزوتونیک تا زمانی که اختلالات الکترولیتی شناسائی شوند استفاده کرد.
اما در نهایت اگر بیمار دچار گرمازدگی پس از 30 دقیقه با جایگزینی مایع و خروج از محیط گرما، به درمان پاسخ ندهد و علائم بالینی وی به سمت stroke Heat، افت هوشیاری، تشنج و اختلات نورولوژیکی پیش رود خنک کردن به صورت تهاجمی آغاز میشود تا درجه حرارت به زیر 39 درجه برسد.
انتهای پیام/