خبرگزاری تسنیم -غلامرضا امامی:
سالها پیش از انقلاب در سفری که به بیروت داشتم، کتاب زیبای«قندیل» اثر «غسان کنفانی» را دیدم، این کتاب آخرین کتاب او بود،که خود نوشته و نقاشی کرده بود، کتاب را به خواهرزادهاش «لمیس» در روز تولد هدیه کرده بود و از شگفتیهای روزگار اینکه توسط بمبی که صیهونیستها در ماشینش کار گذاشتند، «غسان» و «لمیس» هر دو باهم پرواز کردند و به شهادت رسیدند.
چاپ اول و دوم این کتاب به نام «قندیل کوچک» با نقاشیهای زیبابی او توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان قبل از انقلاب به چاپ رسید و با استقبال فراوان پارسیزبانان روبرو شد، اما متأسفانه کانون پرورش فکری کودک و نوجوان در چاپ جدید نقاشیهای «غسان کنفانی» را حذف کرد و کار نقاشی این کتاب را به یک نقاش ایرانی سپرد، که با دریغ و درد باید بگویم این نقاشی هیچگونه هماهنگی و همخوانی با متن قصه کنفانی ندارد، زیبابی کتاب «قندیل کوچک» این بود که خالق و نقاشش کنفانی بود. هر چند که چاپ جدید این کتاب نیز با استقبال کودکان و نوجوانان روبرو شد.
اما داستان آشنایی من با غسان کنفانی به آن سالها باز میگردد، پس از آن سه داستان کوتاه او را برگزیدم و به ترجمه آن اقدام کردم، داستان «چیزی که از بین نمی رود»، لرزنده و داستانی دیگر. فضای داستان «چیزی که از بین نمیرود» در ایران میگذرد و از نخستین داستانهایی است که غسان کنفانی نوشته است. این 3 داستان سالیان پیش به نام «لرزنده» توسط نشر همشهری نشر یافت و خوانندگان ایرانی با قصههای زیبای غسان آشنا شدند.
اکنون خرسندم که مجموعه «قصههای کوتاه» غسان کنفانی با عنوان «قصهها» به زودی توسط نشر کارنامه همراه با تصویرگری نقاشان برگزیده جهانی منتشر میشود. ترتیب ابن کتاب بدین گونه است که برای اولینبار در جهان قصههای کوتاه غسان کنفانی را به ترتیب زمان نگارش به فارسی برگردانده شده است، از این رو به هم خوانندگان با شیوه نگارش او آشنا میشوند، هم از لابهلای قصههای غسان کنفانی، با زندگی، زمانه، روزگار و مقاومت فلسطینیان آشنا میشوند.
چهره برگزیده ادبیات مقاومت فلسطین غسان کنفانی است، که تاکنون کتابهایش به بیش از 30 زبان زنده دنیا برگردانده شده است،و میلیونها نسخه از آثار او در جهان، خوانندگان فراوانی یافته است،کنفانی تنها قصهنویس نبود، بلکه منتقد، نمایشنامهنویس، نقاش و روزنامهنگاری شهیر بود. هر چند عمر اندکی کرد و در آتش خشم و ستم صیهونیستی در 36 سالگی بهار عمرش پایان یافت. اما عمری پربار داشت.
ا ز آنجا که به دنیای ادب راه یافته بود و سر بر آستان هنر ساییده بود، قصههایش جاودان ماند، داستانهای غسان کنفانی گریزان از شعار، گریزان از اشارههای مستقیم، گریزان از تبلیغ و تهییج است، داستان های غسان کنفانی با هنر آمیخته شده و او هر چند که در فلسطین زیست، و در نوجوانی مجبور به مهاجرت به کویت، سوریه و لبنان گردید، اما خاک خویش را به یاد داشت، بر آن خاک پای فشرد و جهانیان را با حقانیت فلسطین آشنا کرد.
غسان در داستانهایش روایتگر صادق و صمیمی زندگی است و هنر برای او تعالی انسانی است، در داستانهای غسان کنفانی نه از رئالیسم سوسیالیستی خبری است و نه از مدرنیسم کافکایی. او جهان را زیبا میبیند و زیبا میخواهد و تلاش میکند با واژههای نرم زندگی را به تصویر کشیده و آینده را بسازد.
غسان کنفانی از آن رو که در کنار کار هنری به مبارزین فلسطین پیوست و نمایی از زندگی و مقاومت مردم و میهنش را به نمایش گذاشت، نویسنده مقاومت فلسطین شد، غسان کنفانی برای نخستین بار در سال 1966 در مقالهای با عنوان «ادبیات مقاومت در فلسطین اشغالی 1966- 1948» از این عبارت در ادبیات استفاده کرد و از آن به بعد آن را مفهومی کلیدی برای نویسندگان و آزادگان در سراسر جهان تبدیل کرد.
گذشته از کتاب «قصهها» شاید شهرت وی به خاطر کتابی باشد که به نام «شعر مقاومت در فلسطین اشغالی» نوشت. این پژوهش در برگیرنده آثار شاعران مقاومت فلسطین است که سالها پیش آن را به یکی از دوستان داده و خواستم آن را به فارسی برگرداند، که در نهایت این کتاب به ترجمه او با نام مستعار «کوروش مهربان» نشر یافت و اکنون امیدوارم باز نشر یابد.
غسان کنفانی همچنین تأثیر بسیار زیادی در ادبیات مقاومت فلسطین برجای گذاشته است، وی از پیشروان ادبیات مقاومت است. پیش از وی بسیاری از هنرمندان و قصهنویسان داستان زندگی خویش را که اعم از عشقها، شادیها، غمها و... بود را روایت میکردند. اما کنفانی همچون پرچمداری پیشرو و پیشتاز نشان داد که در زندگی خویش آمال، آرزوها، اندوهها و آرزوها را بنگریم اما همچون کرمی دور خود پیله نتنیم و آن را نخست برای مردم میهنمان و آنگاه برای جهانیان به نمایش درآوریم.
کنفانی اندیشه مقاومت را با عمل مقاومت همراه کرد و به جبهه آزادی بخش فلسطین پیوست. تنها زبان او نبود که فلسطینیان را بیدار کرد بلکه عمل او هم بسیار مهم بود. غسان کنفانی در هر قصهای که مینویسد واژهای از روح خود را به داستان میدهد. نسل جوان عرب بسیار به غسان کنفانی عشق میورزد. نویسندگان بسیاری بودند که به تقلید از وی پرداختند و برای نمونه «زکریا تامر» یکی از نویسندگانی است تلاش میکند به مانند کنفانی در جهان عرب به نقش آفرینی بپردازد.
با وجود استقبالی که از آثار کنفانی، تامر و دیگر نویسندگان جهان عرب در ایران میشود و با توجه به شمارگان بالای تعداد عناوین ادبیات پایداری در ایران نویسندگان ایرانی چندان به ادبیات مقاومت فلسطین روی خوش نشان ندادهاند، ایرانیها از آنجا که اغلب شاعر مسلکاند، شمار شاعران مقاومت نیز بسیار بیشتر از قصهگویان مقاومت فلسطین است.
انتهای پیام/