انتظار برای انتشار ترجمه جلد ۲۴ مجموعه آثار هایدگر/مشکل پدیدارشناسی هایدگر در گذر از «مینوی خرد»

پرویز ضیاء شهابی استاد پیشکسوت فلسفه و هایدگرشناس ایرانی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، گفت: از مدت‌ها پیش کتاب «مسائل اساسی پدیدارشناسی» هایدگر را ترجمه کردم و امیدوارم در آینده نزدیک منتشر شود.

وی ادامه داد: «مسائل اساسی پدیدارشناسی» جلد بیست و چهارم مجموعه آثار هایدگر است که از مدت‌ها پیش در شرف انتشار است، اما من هنوز از زمان دقیق انتشار آن اطلاعی ندارم. حتی ناشر این کتاب، زمانی از انتشار آن خبر داده بود و اعلام کرد که «مسائل اساسی پدیدارشناسی» منتشر شد، اما این کتاب در واقع هنوز منتشر نشده است.

ضیاء شهابی با بیان اینکه «مسائل اساسی پدیدارشناسی» را از زبان آلمانی به فارسی برگردانده‌ام، درباره زمان پایان یافتن ترجمه این کتاب گفت: این ترجمه مدت‌ها پیش صورت گرفت؛ متنی را که به عنوان مقدمه مترجم برای این کتاب نوشتم مربوط به زمستان 2 سال پیش یعنی سال 90 است، بنابراین ترجمه کتاب در آن زمان تمام شده است.

نوسینده «درآمدی پدیدارشناسانه به فلسفه دکارت» و مترجم «سرآغاز کار هنری» هایدگر گفت: فکر می‌کنم «مسائل اساسی پدیدارشناسی» آماده انتشار باشد، اما دلیل منتشر نشدن آن را نمی‌دانم. این کتاب قرار است توسط انتشارات مینوی خرد منتشر شود که ناشر خیلی خوبی هم هست.

به گفته ضیاء شهابی ترجمه فارسی «مسائل اساسی پدیدارشناسی» که جلد 24 مجموعه آثار هایدگر است در قالب کتابی با حدود 440 صفحه منتشر می‌شود.

پرویز ضیاء شهابی متولد 1322 و دانش‌آموخته فلسفه در دانشگاه‌های تهران و فرایبورگ آلمان است. او مدتی از استادان فلسفه دانشگاه فردوسی مشهد بود که پس از بازنشتگی به عضویت هیئت لمی دانشگاه علوم و تحقیقات درآمد. ضیاء شهابی نویسنده کتاب دقیق «درآمدی پدیدارشناسانه بر فلسفه دکارت» و همچنین مترجم «سر آغاز کار هنری» مارتین هایدگر است. این فیلسوف همچنین کتاب «راه‌هایی به تفکر فلسفی (درآمدی به مفاهیم بنیادین)» فیلسوف معاصر آلمانی «یوزف ماری بوخنسکی» را ترجمه کرده است. ویژگی این استاد پیشکسوت فلسفه تسلط فوق‌العاده او بر دو زبان آلمانی و فارسی است؛ نثر فاخر فلسفی ضیاء شهابی در میان دانشجویان فلسفه ایرانی، به عنوان نثری متمایز و یگانه شناخته می‌شود.

مارتین هایدگر فیلسوف بزرگ آلمانی در بند هفتم مبحث دوم پیشگفتار کتاب «هستی و زمان» (مهمترین اثر هایدگر) به مسائل روش‌شناسانه این کتاب پرداخته و در توضیح روش کاری‌اش، «پدیدارشناسی خاص خود» را به گونه‌ای موجز مطرح کرد. هایدگر کمی پس از انتشار «هستی و زمان» در سال 1927، در کتاب دیگری که مشتمل بر درس‌‌گفتارهای تابستان 1927 در دانشگاه ماربورگ بود، همین موضوع (روش‌شناسی فلسفی ویژه‌اش) را با تفصیل بیشتری شرح داد. این درس‌گفتار با عنوان «مسائل اساسی پدیدارشناسی» (جلد 24 مجموعه آثار) شناخته می‌شود.

هایدگر باور نداشت که پدیدارشناسی یک آئین یا مکتب فلسفی است، او در این کتاب نوشته است که «چیزی به عنوان یک پدیدارشناسی وجود ندارد.» (تاکید بر وجود پدیدارشناسی‌ها). به همین خاطر او در قلمرو پدیدارشناسی برای خود آزادی کاملی قائل بود و به همین دلیل از همان آغاز تدریس دانشگاهی‌اش مخالفت‌های خود را با پدیدارشناسی استادش ادموند هوسرل (پدر پدیدارشناسی) پنهان نکرد. او به صراحت اعلام کرد که توافق‌اش با هوسرل فقط در مورد برخی از مبانی پدیدارشناسی است.

هایدگر می‌گفت که از پدیدارشناسی نه توقف در قلمروی مرزهای یک متن، بلکه بیشتر و مهمتر از هر چیز، نگاه یا رویکرد پدیدارشناسانه را آموخته است. پدیدارشناسی از نظر او یک امکان را پیش روی ما می‌گذارد تا از طریق آن بتوانیم به سوی خود چیزها پیش برویم. پدیدارشناسی بنابر اندیشه هایدگر امکان می‌دهد تا موضوع اندیشه روشن شود. او در جایی چنین نوشته است: «راهی که با پدیدارشناسی پیش پای من گشوده شد، سر انجام به اندیشیدن به هستی منجر شد.»

همچنین پدیدارشناسی از نظر هایدگر نوعی رویکرد فلسفی است که مسائل گوناگون فلسفی را از راه توصیف انواع تجربه‌های انسانی پیش می‌کشد. از نظر این فیلسوف آلمانی برای فهم هر امری باید شکل خاص تجربه آن امر که به خود آن مربوط می‌شود دانسته شود، بدین‌ترتیب او با هوسرل در این مبنا هم‌داستان بود که راه فهم اصیل هر امری نمی‌تواند، راهی باشد که صرفا از مبانی نظری آغاز می‌کند. به عبارت دقیقتر فصل مشترک تلقی او از پدیدارشناسی و تلقی استادش هوسرل و دیگر پدیدارشناسان شاید رویگردانی همه آن‌ها از مواجهه نظری و «سوژه‌ای - ابژه‌ای» با چیزها بود. بنابراین شاید هایدگر تنها در این مورد که آغاز از مبانی نظری نادرست است، با هوسرل یعنی آغازگر پدیدارشناسی هم‌نظر بود. 

انتهای پیام/