خبرگزاری تسنیم: حمیدرضابوالی
1. "ایرانیها اینجا هستند، ما مدارکی قوی داریم که کسی نمیتواند انکارش کند"
چهارشنبه 8 آبان ساعت 18:30 مستندی تولیدی از تلویزیونی بیبیسی فارسی پخش شد.این مستند که با عنوان وسوسهبرانگیز «جنگ پنهان ایران در سوریه» همراه بود با تصاویری از حملات کسانی که بزرگمهر شرفالدین مستندساز ثابت این سالهای بیبیسی، آنها را شورشیان سوری مینامید، آغاز میشد و به سبک همه مستندهای این روزهای بیبیسی فارسی،یک لحن ژورنالیستی و هیجان برانگیز؛ ماجرای حضور ایران در سوریه، را تبدیل به یک درام کرده بود. درامی که البته از امتیاز بزرگ تصاویر اختصاصی بهره میبرد، اما لاجرم بنا به وابستگی به قواعد درام؛ نمایشی مخصوص از سوریه با چاشنی نیت بودن جای خاصی به نام «بیبیسی فارسی» بود.با همه مقتضیات و مختصات این اسم.
مستند «جنگ پنهان ایران در سوریه» به اندازه کافی سوژه برای تحقیق در مورد معناسازی، واژگونسازی معنا، استفاده از ترفندهای رسانهای برای معنانمایی و... را دارد، خوب هم هست که در جای خودش بررسی شود، هر چند که استفاده از برخی تکنیکهای تاریخ مصرفگذشته، سطح مستند را به یک کنجکاوی ذوقزده پایین کشانده است. اما یک جمله بزرگمهر شرفالدین در این مستند، تردید برای بررسی بعدتر ماجرا را دچار توقف کرد.
2. "شورشیان لوگوی خودشان را روی این فیلم گذاشتند و با لینک خصوصی یوتیوب این را برای ما فرستادند" شرفالدین روزنامهنگار ایرانی مقیم لندن در «جنگ پنهان ایران در سوریه»، احتمالا با نیت خلق یک محصول برجسته با سبکوسیاق روزنامهنگاری کاوشگرایانه، چگونگی دسترسی به این اطلاعات را اینگونه توضیح میدهد و ادامه میدهد:" اینجا لندن است، بیبیسی، تعدادی از روزنامهنگاران فیلمها را ثانیه به ثانیه بررسی میکنند تا از صحت آنها مطمئن شوند، زبان نوع لباسهای نظامی تجهیزات و مشخصات جغرافیایی،همه و همه نشان میدهند که فیلمها واقعی هستند." این جمله همراه میشود با تصاویری از مردان و زنانی که در یک اتاق مشغول اعمال کارآگاهی روی یک سری فیلم و عکس هستند، تصاویر و جملاتی که احتمالا همه ما را باید به گزاره "دقیق بودن و حساس بودن بیبیسی روی صحت" تصاویر و اخباری که منتشر میکند برساند.
گزاره تاریخی و قابلتوجهی که از همه جملات و گزارههای تکراری دیگری که بیبیسی فارسی در این مستند قصد القای آن را دارند مهمتر است. جمله بزرگمهر شرفالدین برای پنهان کردن ذوقزدگی بیبیسی از دریافت این فیلمها احتمالا کافی نیست،اما برای پوشاندن وقاحت بیبیسی حتما ناکافی است. فقط کافی است موضوع مورد مطالعهمان را به موضوع سوریه محدود کنیم و از بین همه آنها فقط دو مورد را انتخاب کنیم.
3. بی.بی.سی دو سال پیش تصاویر دلخراشی را از آنچه که خودش کشتار وحشیانه در سوریه نامید پخش کرد. نیاز به جستجوی خیلی زیادی نبود. خیلی زود معلوم شد که تصاویر هشداردهنده اخیر بیبیسی از قربانیان کشتار دسته جمعی در سوریه که به عنوان نشانه ای برای اثبات دست داشتن دولت در این کشتارها نشان داده شد تصاویری بود که از آرشیو خود بیبیسی از یک کشتار دسته جمعی در عراق در سال 2003 برداشته شده بود. آن هم کشتاری که در جریان تهاجم و اشغال غیرقانونی آمریکا وانگلستان رخ داده بود. توجیه بی.بی.سی در نوع خود جالب بود: "باید بیشتر دقت می شد"
بیبیسی چند ماه پیش نیز تصاویری از حملات شیمیایی به منطقهای در سوریه منتشر کرد. همان تصاویر مشهوری که سوریه را در معرض یک جنگ بزرگ قرار داد. بلافاصله بعد از انتشار سیل ابهامات فراوان به صحت این تصاویر روانه شد. این فقط یک نمونه از این ابهامات است که در خبرگزاری تسنیم منتشر شد. در اینجا.
بخشی از این ابهامات را دوباره میخوانیم:
من مایل هستم درباره گزارشی که ادعا میکند حملات با بمبهای آتشزا در حلب (سوریه) را نشان میدهد و در 29 آگست توسط BBC و در سایت خبری BBC منتشر گردید، انتقاد نمایم چرا که شامل مقادیر فراوانی از صحنهسازیهای دروغین است.
من متوجه شدم که سی ثانیه اول این گزارش توسط یک طرف نامعلوم غیر از BBC فیلمبرداری شده است و از این که یان پنل (Ian Pannell)، خبرنگار پانوراما [مربوط BBC]، در دقایق بین 1:44 تا 1:46 در تصویر مشخص است (در حال قدم زدن در سمت چپ تصویر) و دوباره در کنار دکتر رولا در دقیقه 2:18 دیده میشود، حدس میزنم که ادامه فیلم (یعنی از 0:30 به بعد) توسط فیلمبردار BBC، درن کانوی تصویر گرفته شده بود.
در دقیقه 2:08، مردی با پشتی برهنه و پیراهنی آبی پاره بر روی شانهی چپش در حال پایین آمدن از یک کامیون دیده میشود، در حالی که صدای دکتر بریتانیایی (دکتر رولا) شنیده میشود که میپرسد: «بیشتر داره میاد؟ بیشتر؟ بیشتر؟». این گونه حدس زده میشود که اینها تلفات جدیدی هستند که در حال رسیدن به «بیمارستان اصلی» هستند، با این حال همان مرد با پیراهن پاره آبی پیشتر و در دقیقه 1:44 در حال راه رفتن به سمت بیمارستان نشان داده شده است. روشن است که این تصاویر تدوین شده است و سخنان دکتر رولا به نحوی دستکاری شده است تا تلفاتی را بیش از آنچه در واقعیت وجود دارد، القا نماید.
4. تیم خبرنگاران کارآگاه بیبیسی در آن دوران احتمالا مشغول کار روی پروژه «بیستوچندم خرداد» و یا حتی «مردی با کاپشن بهاری» بودهاند.دو مستندی که سال پیش از بیبیسی فارسی پخش شد و بازتولید همان روایت مشهور غربیها در مورد تاریخ ده ساله ملتهب ایران، این بار با زبان فارسی بود.یکی از این دو مستند را بزرگمهر شرفالدین ساخته بود.
سادهلوحی مهمترین برداشت یک آدم رسانهای از مستندهای این روزهای بیبیسی است. اما واقعا ما آنقدر سادهلوحیم؟
به صورت کاملا اتفاقی در 30 ژوئن امسال سرگئی لاورف وزیر امورخارجه روسیه در حال انجام کنفرانس مطبوعاتی در کنفرانس ژنو بود. جریان کنفرانس به صورت زنده از بیبیسی پخش می شد. لاورف در بخش هایی از حرفهایش در پاسخ به سوالی شروع به انتقاد از پوشش خبری رسانه های غربی در مورد سوریه کرد و این مساوی بود با اینکه سخنرانی او توسط بیبیسی با اعلام پیش بینی وضعیت آب و هوا قطع شود.
کارآگاهان بیبیسی احتمالا تشخیص داده بودند که این تصاویر واقعی نیست.
انتهای پیام/