اسدالله امیری رایزن فرهنگی افغانستان در ایران در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اعطای حق شهروندی به نخبگان مهاجر افغان را اقدامی بسیار موثر درطرح روابط فرهنگی بین دو کشور دانست و گفت: اما من معتقد هستم که ما بیش از این که به تغییر مدارک، شناسنامهها و اعطای حقوق مهاجران افغان فکر کنیم، باید به تعاملات فرهنگی و شناساندن فرهنگ مشترک دو کشور به عموم جامعه تلاش کنیم.
وی افزود: افغانستان و ایران محوریت تمدن مشترک فارسی را بر عهده دارند، اما متاسفانه شناخت دو ملت از یکدیگر عمیق نیست و حتی در مواردی بسیار اندک است، در حالیکه گستردهترین تعامل را مردم دو جامعه با یکدیگر دارند، اما این گستردگی تعامل به شناخت عمیقی از عناصر مشترک فرهنگی، گذشته مشترک و گسترش تعاملات فرهنگی در دنیای امروز منجر نشده است. بنابراین ما باید بر این تعاملات مشترک فرهنگی بیشتر تاکید کرده و تلاش کنیم، آگاهی و معرفت فرهنگی را از عناصر مشترک فرهنگی در جامعه عمومی سازیم، در مسیر این تلاش میتوان از رسانهها و قدرت ارتباطات جمعی در کنار برگزاری نشستهای ادبی بهره بگیریم.
امیری با انتقاد از عدم نمایش چهرهای موفق از مردم افغانستان در رسانههای ایران گفت: وقتی ما نگاه عام جامعه ایران به افغانها را بررسی میکنیم، مشاهده میکنیم که این نگرش عام توسط رسانهها ساخته شدهاند، وقتی رسانهها نگاه منفی را ترویج و تلاشی برای ترسیم چهرهای فرهنگی و مناسب از ملت افغانستان نداشته باشد، طبعاً مهاجران افغان نیز در ایران از نظر روحی و روانی آرامش نداشته و نه میتوانند به داشتههای فرهنگی خود ببالد و نه رشد و پیشرفتی برای خود متصور شود.
وی ادامه داد: در این صورت اعطای حق شهروندی به مهاجران افغان نیز در عین حال که اقدامی ارزشمند است، مشکلات فرهنگی را به طور کامل رفع نخواهد کرد، اگر رسانهها با نگاهی تاریخی و فرهنگی به هموطنان ما بنگرند و بعد با این نگاه منزلت های اجتماعی این مردمی با پیشنه و اشتراکات گسترده فرهنگی ترسیم شود، در دوره زمانی افغانها با هویتی که دوباره بازیافتهاند، میتوانند موجبات رشد فرهنگی خود، ملت افغانستان و فارسی زبانان را ایجاد کنند.
امیری با انتقاد از نقش افغانها در سریالهای تلویزیونی گفت: بررسی شخصیتپردازی نقشهای افغانها در سریالهای تلویزونی ایران به ویژه سریالهای طنز نشان میدهد که جایگاه افغانها را به درستی ترسیم نکردهایم، زمانی که سریال «چارخونه» از رسانه ملی ایران پخش شد، آثار خود را در نگرش جامعه به افغانها باقی گذاشت، سریالهای دیگری نیز بودند که افغانستانیها را مردم بدبخت و فلاکتزاده و بدون تمدن ترسیم کردند، این گونه آثار در نگاه برابر انسانی و ارزشهای مشترک دوستانه اثرات خوبی نمیگذارد.
وی تصویر رسانههای غربی از مشکلات و مصائب افغانستان را نیز غیر واقعی دانست وگفت: به هر حال هر رسانهای اهداف و نتایج خود را دنبال میکند و نمیتوان از رسانههای غربی انتظار دوستی داشت، اما انتظارات جامعه ما از رسانههای غربی غیر از انتظاراتی است که از رسانههای ایران داریم، اشتراکات فرهنگی دو ملت به درازای تاریخ و به تعداد عناصر ارتباطی انسانی، اجتماعی و فرهنگی است و به همین اندازه انتظارات بسیاری هم از هم داریم، این انتظارات وقتی برآورده نشود، اثراتش خوشایند نخواهد بود.
امیری با اشاره به تلاش کشورهای غربی برای جذب نخبگان افغان و رسالت رسانههای غربی در این زمینه گفت: بسیاری از کشورها در این راستا تلاش میکنند، امروز تربیت نیروی علمی افغانستان برای بسیاری از کشورها در حکم فرصت است و آنها تلاش میکنند، تا نخبگان را جذب کرده و زمینه رشد علمی آنها را فراهم کنند، بسیاری از کشورها که دغدغه تعامل با افغانستان آینده را دارند در این راستا تلاش میکنند و فرصتهای زیادی را خلق میکنند که این فرصتها زمینهای برای جذب این نیروها به سمت فرهنگ و اهداب غرب میشود.
رایزن فرهنگی افغانستان در ایران با بیان این مطلب که در ایران با توجه به ازدیاد مهاجران افغانستان طبعاً تعداد نخبگان نیز بسیار است، گفت: ما میدانیم که این حجم مهاجر افغان مشکلات بسیاری را برای جامعه و دولت ایران به وجود آورده است، اما در این فضا و با این حضور گسترده به واقع زمینههای رشد علمی برای آنها محدود است، و این عدم رشد علمی مهاجران خود موجب میشود که مشکلات به وجود آمده بیشتر شوند.
وی با اشاره به افزایش هزینههای تحصیل طی سالهای اخیر در ایران گفت: با توجه به عدم حق اشتغال افغانها در ایران، بسیاری از دانشجویان ما به دلیل افزایش هزینههای تحصیل از دانشگاههای ایران ترک تحصیل کردهاند، برای نمونه در سال جاری صدها دانشجوی افغان از دانشگاه بینالمللی امام خمیین(ره) قزوین در نیمه تحصیل انصراف دادند، همین وضع در دانشگاه فردوسی مشهد نیز تکرار شد، بنابراین این افراد که راهی جز رفتن به کشورهای دیگر پیش روی خود ندارند، از طرف دیگر کشورهای غربی نیز با فراهم کردن زمینه آنها را به سمت خود جذب میکنند.
امیری گفت: کشور ما اکنون به وضعیتی رسیده است که بیش از 80 درصد خانوادههای افغان حداقل یک یا دو فرزند خود را به کشورهای غربی و اروپایی فرستادهاند، که این افراد در درازمدت وابستگیهای فرهنگی خود را از دست میدهند و این اصلا به نفع منطقه، زبان فارسی و کشور افغانستان نیست. من باید صادقانه بگویم که ما قصد نداریم هزینههای سنگین به دولت و ملت ایران تحمیل کنیم، محبتی که دولت و ملت ایران در میزبانی میلیونها مهاجر افغان داشتهاند، برای جامعه ما قابل ستایش است، اما اگر فرصتهای علمی را نیز با سهولت بیشتری در اختیار افغانها قرار دهند، این نخبگان که جمهوری اسلامی ایران هزینههای رشد آنها را پرداخت کرده است، به جای جذب شدن در اهداف غرب تبدیل به سفیران دوستی بین دو کشور خواهند شد.
انتهای پیام/