نگاهی به آئین‌های عزاداری روز تاسوعا در ارومیه

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه امروز عزاداری آقا اباعبدالله الحسین(ع) در تاسوعای حسینی در شهرهای مختلف آذربایجان غربی در حالی برگزار می شود که با وجود برخورداری این خطه از ایران اسلامی از تنوع دینی و مذهبی، گویی که در این منطقه هیچ انسانی که عاشق حسین(ع) نباشد وجود ندارد.

در شهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی که در طول تاریخ محل زندگی پیروان ادیان و آئین های متعدد بوده و همینک نیز نمایندگان این ادیان و مذاهب همچنان در آن وجود دارند آئین های عزاداری حسینی با مشارکت و حضور مشهود پیروان ادیان آسمانی برگزار می شود.

هم اینک معتقدان به دین مسیح در هسته مرکزی شهر ارومیه در محلاتی همچون حافظ، مدنی، سرداران و نه پله حضور دارند اما درست در وسط همین منطقه مسجد و زیارتگاهی وجود دارد که مزین با نام مبارک آخرین منجی عالم بشریت است و اسم مهدی القدم بر آن نهاده شده است.

اتفاقاً این مسجد محور بسیاری از فعالیت های مذهبی با برجستگی آئین های عاشورایی است.

مسجد مهدی القدم با وجود کوچکی ساختمان، برگزار کننده بزرگترین آئین های عزاداری در ارومیه است به گونه ای که خیابان سرداران و میدان امام حسین(ع) همه ساله با حضور عزاداران این مسجد به شور و شعور حسینی آراسته می شود.

حضور همه ساله پیروان ادیان آسمانی در آئین های همین مسجد و طلب شفاعت از دستجات عزادار از نکاتی است که پیوسته مورد توجه رسانه‌ها قرار داشته است.

همه اینها در حالی‌است که دو کلیسای مسیحیان و یک سالن اجتماعات مختص پیروان این دین آسمانی در فاصله ای 50 تا 100 متری از مسجد مهدی القدم قرار دارند.

اما این قرابت مراکز دینی اسلامی و مسیحی هیچ وقت سبب اختلاف مسلمانان و مسیحیان نمی شود بلکه در روزهایی مثل تاسوعا و عاشورا مشترکات هر دو دین در اشتیاق به آزادگی و انسانیت همگی را زیر پرچم عزای حسین(ع) گرد هم می آورد.

در روز تاسوعا  دستجات عزادار از مساجد و حسینیه ها به سمت خیابان امام خمینی(ره) ارومیه حرکت می کنند.

بدلیل علاقمندی حضور اغلب دستجات عزادار در این خیابان، فشردگی زیادی در آئین‌های عزاداری این روز وجود دارد به گونه‌ای که علمداران هیئت‌های مختلف در مدخل‌های ورود به این خیابان از صبح زود حاضر شده و اقدام به نوبت گرفتن برای دسته عزاداری خود می‌کنند که این مهم اغلب بر عهده جوانان و نوجوانان است که با عشق و اشتیاق فراوانی انجام می‌شود.

در آئین‌های عزاداری مردم ارومیه مشترکات فراوان و برجستگی‌های مختص عزاداری‌های ترک‌ها وجود دارد اما همزمان می توان تفاوت‌های عزاداری هیئت‌های مختلف با همدیگر را مشاهده کرد.

وجه تشابه و تمایز هیئت‌های ترک در ارومیه در شیوه اجرای آهنگ‌ها و نواهای مذهبی و نوحه خوانی‌های مداحان بسیار هویداست.

مداحان مقتل خوان در ارومیه که در نوحه‌های روز تاسوعا از مستندات تاریخی برای بیان حقیقت واقعه عاشورا به زبان ترکی ذکر مصیبت می‌کنند از شأن و اعتبار بالایی نزد عزاداران برخوردار هستند به گونه‌ای ‌که حضور شورانگیز عزاداران در گرداگرد این مداحان عظمت تاثیرگذاری به هیئت‌های آنان می‌دهد.

هنر تعزیه در شهر ارومیه و در برخی دیگر از شهرهای آذربایجان غربی از جمله خوی سابقه‌ای دیرینه دارد.

تعزیه‌های مختلف با محتوای وقایع حماسه خونین عاشورا با محوریت مسجد مهدی القدم همه ساله در ارومیه برگزار می‌شود و در کنار آن ادارات فرهنگی نیز اجرای مراسم‌هایی را با میزبانی از گروه‌های تعزیه سایر استانها بر عهده می‌گیرند و این اجراها گاه تا پایان محرم و اربعین حسینی امتداد می‌یابد.

امسال به سان چند سال گذشته در یک اقدام درست و پسندیده، استفاده از ادوات موسیقی و شمایل منتسب به ائمه اطهار(ع) و شهدای کربلا در آئین های عزاداری در ارومیه ممنوع اعلام شده است و از ورود آن به خیابان امام خمینی(ره) در روزهای تاسوعا و عاشورا جلوگیری می شود.

می توان شهر ارومیه را نمونه جامعی از عزاداری حسینی به روش مردمی با شبکه مویرگی ذکر کرد چراکه در همه مساجد آن در شهر و روستا و فارغ از هر گونه برنامه ریزی غیر مردمی مشتاقان آئین‌های حسینی خودجوش گردهم آمده و متولی برگزاری مراسمات مختلف می شوند.

بعید است کسی در روزهای تاسوعا و عاشورا در ارومیه حاضر باشد و از نعمت نذورات  ویژه این دو روز بی نصیب بماند.

انتهای پیام/ ق