به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نخستین نشست خبری سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم صبح امروز دوشنبه 27 آبان در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی برگزار شد.
معاون فرهنگی ارشاد در پاسخ به پرسش خبرنگاری از رادیو مبنی بر اینکه نتیجهای از وعدههای وزیر پیشین مبنی بر تسریع روند صدور مجوز به ناشران و کتابهایی که در ارشاد بلاتکلیف بودهاند ارائه نشد آیا شما آماری دارید یا خیر، گفت: یکی از نخستین بحثها در حوزه کتاب بحث ناشران تعلیقی است که ما باید با مبادی عام حرکت کنیم. ما در حوزه بررسی کتاب و ممیزی دورهگذار را طی کردهایم چرا که فعالیت اصلی با تشکیل هیئت نظارت بر نشر بزرگسال شکل میگیرد. این هیئت همانطور که در پرسش دیگری نیز به آن اشاره کردم از سال 1389 تاکنون تشکیل نشده است. بنابراین ما از یک طرف پیگیر این هستیم که این هیئت نظارت به سرعت به تصویب شورای انقلاب فرهنگی رسیده و از طرف دیگر تا آغاز فعالیت این هیئت بررسان و هیئت تجدید نظر به خوبی فعالیت خود را انجام دهند.
وی افزود: در مصوبه سال 89 شورای انقلاب فرهنگی چندین مرحله بررسی در حاشیه هیئت نظارت شکل گرفت که چون این هیئت تشکیل نشده بود این مراحل حاشیهای نیز مرحله گذار را طی کردند. اگر هیئت نظارت در نشر بزرگسال تشکیل شود یک کار بنیادین و دراز مدت در حوزه ممیزی کتاب خواهیم داشت. چرا که آنگاه دیگر معاونت فرهنگی خود مجری بحث نخواهد بود و عملا در حوزه بررسی کتاب نقش مدیریتی ندارد. این هیئت نظارت است که عمل میکند آنگاه شبیه میشود به هیئت نظارت بر مطبوعات که ارشاد در آن نقش تعیین کننده ندارد. اما تا رسیدن به این مهم چندین کار باید انجام شود.
در ایران نویسنده ممنوعالقلم نداریم
صالحی افزود: مجموعه تجدید نظرهایی در حال اتفاق است یکی از تجدیدنظرها این است که ما هیچ نویسنده ممنوعالقلمی در داخل کشور نداریم. تا پیش از این نگاههایی وجود داشت که ما پشتوانه قانونی برای آن پیدا نکردیم. این نگاهها حکایت از این داشتند که برخی افراد در سالهایی خاص نمیتوانستند کتابی به چاپ برسانند. بنابر این ما اکنون اعلام میکنیم نویسنده ممنوعالقلمی در داخل کشور نداریم. همچنین تجدید نظری در روند صدور مجوز انجام شده تا به بررسی سریع و مطمئن دست پیدا کنیم. اما در عین حال به دلیل مشکلاتی که مطرح شد بالاخره راه تجدید نظر در رای هیئت بررس نیز وجود دارد و ما این راه را جدی گرفتهایم. ناشران تعلیقی نیز پروندههایی داشتند که برخی از آنها حل شده و برخی در حال حل شدن است و برخی دیگر نیز ممکن است با توجه به قانون امکان حل آنها وجود نداشته باشد.
وی همچنین در پاسخ به پرسش ایرنا مبنی بر اینکه سرانجام بدهیهای ناشران نمایشگاه در دوره بیست و پنجم و بیست و ششم چه زمانی پرداخت میشود، گفت: من زمانی که به ارشاد آمدم تصور میکردم تنها باید به فرهنگ کشور فکر کنم اما زمانی که وارد شدم دیدم باید 99 درصد به بودجه معاونت فکر کنم. طبیعی است زمانی که به سمت برنامهریزی برای انجام فعالیتها پیش میرویم باید بدانیم چقدر معذورات مالی داریم. اولین مسئله بررسی طلبها و بدهکاریها است طلب که از جایی نداشتیم اما در زمینه بدهیها همان دوستانی که با مجموعه پیشین همکاری میکردند و اکنون نیز با ما همکاری میکنند اعلام کردهاند که 64 میلیارد تومان معاونت فرهنگی وزارت ارشاد بدهکار ناشران و... است.
صالحی افزود: این 64 میلیارد تومان حاصل توافقنامهها و تعهداتی است که معاونت فرهنگی طی سالهای مختلف نسبت به انجام آنها اقدام کرده است. نمیتوان گفت که این تعهدات و توافقنامهها از آنجا که توسط وزیر و معاونان پیشین امضا شده ما به آنها عمل نمیکنیم چرا که این رسم بدی است که اعتبار افراد به شخصیتهای حقوقیشان باشد و در دورههای بعد نتوان بر روی قول آنها حساب کرد. اینها تعهدات حقوقی است و باید انجام شود.
انشاءالله، آقای ظریف مشکل پول بلوکه شده را حل میکند
وی همچنین با اشاره به این نکته که متاسفانه بدترین نوع بدهکاری ارشاد به ناشران است، گفت: بدهی چند میلیاردی که ما به ناشران داریم بسیار ناراحت کننده است چرا که ناشران طی دو، تا سه سال گذشته با چنگ و دندان خود را حفظ کردهاند. همه میدانیم که وضعیت اقتصادی نشر چندان مطلوب نبوده بنابراین اولویت نخست ما تعهدی است که به ناشران داریم و در تلاش هستیم با یک شیبی طی چند ماه آینده این بدهکاری را به حداقل برسانیم. اکنون استارت پرداخت بدهی به ناشران زده شده و با طبقهبندی ناشران بدهیهای آنها را در حال پرداخت داریم.
صالحی با اشاره به بدهی ناشران بینالملل نمایشگاه بیست و پنجم کتاب تهران گفت: ما در این حوزه مشکلات ارزی داریم پول در بانک موجود است اما نه ما میتوانیم استفاده کنیم و نه ناشر خارجی میتواند از آن استفاده کند. در شرایط تحریم پول بلوکه شده و انشاءالله آقای ظریف چهارشنبه این هفته این مشکل را حل خواهد کرد.
صالحی در این نشست در پاسخ به پرسش خبرنگار ایکنا مبنی بر اینکه به دلیل نبود دستگاههای پیشرفته چاپ، امکان چاپ قرآن با کیفیت مطلوب در ایران وجود ندارد، ارشاد برای رفع این مشکل چه برنامههایی در دست انجام دارد، گفت: ما در حوزه چاپ متاسفانه با یک مشکل اساسی مواجه هستیم، از یک طرف چون به آن صنعت نیز اطلاق میشود پای وزارت صنعت، معدن و تجارت به میان میآید و از طرف دیگر به اعتبار وجوه فرهنگی موجود در آن ارشاد متولی آن شده است و در این میان چاپ صنعتی مظلوم است در حالی که تنها تعلق به حوزه کتاب ندارد.
وی ادامه داد: تنوعی که محصولات چاپی در بستهبندی و غیره دارند نشان میدهد که صنعت چاپ را در شکل سنتی آن تنها میتوان در بحث کتاب دید بنابراین بخش وسیعی از آن فرآوردههای متنوعی است که در جهان بخش بسیاری از رقم سرمایه در گردش را به خود اختصاص میدهد.
معاون فرهنگی وزارت ارشاد با بیان این مطلب که فاصله بسیاری از جایگاه مطلوب در خاورمیانه در حوزه صنعت چاپ داریم، گفت: متاسفانه ترکیه، عربستان و رژیم اشغالگر قدس جایگاههای نخست را به خود اختصاص دادهاند. بنابراین اگر ما به صنعت چاپ توجه کافی داشته باشیم اتفاقات بسیار مثبتی در این حوزه رخ میدهد. اگرچه چاپ قرآن نیز یکی از ابعاد مورد توجه در صنعت چاپ است، اما اگر صنعت چاپ پویا شود ما در کیه حوزههای چاپ فعال خواهیم بود.
در اتاقهای شیشهای زندگی کنیم تا تخلفها به حداقل برسد
وی همچنین در پاسخ به پرسش ایلنا درباره این موضوع که پس از قطع یارانه کاغذ قرار بر این شد که حمایت در غالب خرید کتاب از ناشر صورت گیرد اما عملکرد ارشاد در چند سال اخیر متناقض بوده و حتی به خرید کتاب از ناشران دولتی به بهانههای مختلف منجر شد. در این زمینه حمایتهای عمومی ارشاد چگونه و با چه برنامهریزی پیگیری میشود، گفت: در بحث یارانه کاغذ ارشاد تا سال 85 به پرداخت یارانه اقدام میکرد اما پس از آن این یارانه حذف شد و مسیر هدفمندی یارانهها با کاغذ در حوزه فرهنگ آغاز شد، این اقدام مثبتی بود و موجب شد بخشی از رانتخواریهای بد و نابهجا در حوزه نقل و انتقال کاغذ از میان برداشته شود. اما پس از آن قرار شد این یارانه کاغذ به شکل دیگری و در قالب حمایت از ناشران به شکل خرید کتاب انجام شود تا جبران حذف یارانه کاغذ و زیانهای وارده به ناشر انجام شود.
صالحی گفت: به نظر میرسد در این زمینه باید شفافیت در خرید رخ دهد. یکی از رویکردها باید این باشد که ما در اتاقهای شیشهای زندگی کنیم تا تخلفها به حداقل برسد. وقتی در پشت دیوارهایی پنهان باشیم میل برای سلیقهگرایی، رانتخواری و پارتیبازی به وجود میآید. شفافیت در اداره کتاب نیز از جمله دیگر رویکردهایی است که باید به آن دست پیدا کنیم. اگر سیستم باز و شفاف باشد ناشر و مولف از روند پیگیری و صدور مجوز اثر خود آگاه شده و مشکلات در این زمینه به حداقل میرسد. در حوزه خرید نیز باید شفافیت داشت و به گونهای عمل کرد که از ناشران مستقل و غیردولتی حمایت شود.
انتشار رسانهای مطالب نشر چشمه که برای ممیزی در اختیار ارشاد قرار داده بود، گناه و جرمی اعتمادسوز بود
صالحی همچنین درباره گزارشی که روز گذشته در یکی از رسانهها منتشر شده و در آن بریدههایی از برخی کتابهای نشر چشمه که منتشر شده و یا برای گرفتن مجوز به اداره کتاب ارسال شدهاند و حاوی مطالب و محتوایی نامناسب بودهاند، در پی پرسش برخی خبرنگاران مبنی بر اینکه آیا انتشار این موارد با توجه به اینکه در قالب کتاب مجرمانه تلقی میشود در یک رسانه خلاف نیست و آیا نباید این اطلاعات در چارچوب اداره کتاب محفوظ میماند، گفت: من در حقیقت روز گذشته پس از انتشار این گزارش شگفتزده شدم چرا که بسیار ناشایست است ناشر به ارشاد اعتماد کرده و کتاب را برای ممیزی به اداره کتاب تحویل داده است حال برشهایی از این کتاب از طریق سیستم داخلی ارشاد به خارج منتقل شده است. این امر گناه و جرمی اعتمادسوز است. پس از رویت این گزارش من بلافاصله با سرپرست اداره کتاب صحبت کردم تا این قضیه را پیگیری کنند و گزارشی مبنی بر اینکه چگونه این اطلاعات به بیرون درز کرده ارائه کند.
وی گفت: این مقولهای ساده برای من نیست ولو یک بار هم که اتفاق افتاده باشد، مهم است که ما باید فضایی مورد اعتماد برای ناشر و مولف باشیم تا آنها احساس کنند ارشاد خانه خودشان است اما اگر احتمال بدهند مواردی از این وزارتخانه به بیرون درز میکند جالب نخواهد بود.
صالحی ادامه داد: سرپرست اداره کتاب امروز در تماسی تلفنی به من اطلاع داد که این اطلاعات منتشره ناظر به کتابهای چاپی بوده است، حال چه از آثار چاپ شده باشد و یا از آثار چاپ نشده که در دوره قبل مجوز نگرفتهاند کار ناشایستی بود. من از مسئولان امنیتی وزارتخانه خواهم خواست که این مورد را پیگیری کنند. اگر از نیروهای فعلی وزارتخانه باشد حتما با آنها برخورد میشود. علاوه بر این ما سیستم امنیتی مفیدتر و مطمئنتری را شکل خواهیم داد تا بتوانیم اعتماد ناشر و مولف را حفظ کنیم.
برای سال آینده هم نمایشگاه کتاب همچنان در مصلی برگزار میشود
این مقام مسئول فرهنگی در پاسخ به پرسش روزنامه ایران مبنی بر اینکه آیا مکان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در سال آینده تغییر خواهد کرد یا خیر، گفت: یکی از دغدغههای جدی ما پس از ورود به ارشاد بحث نمایشگاه کتاب بود، نمایشگاه یک رویداد مهم در حوزه کتاب به شمار میرود و اهمیت بسیاری دارد بنابراین ما جلسات علمی بسیاری برگزار کرده و از دوستان کارشناس این حوزه خواستیم تا نظرات خود را ارائه کنند.
وی ادامه داد: در همان روزهای ابتدایی ورودم به ارشاد جلسهای با معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران داشتهایم که آقای ایازی اظهار کردند باغ کتاب آمادگی انتقال نمایشگاه کتاب را دارد. از آنجا که ظرفیتهای موردنیاز برای برگزاری نمایشگاه کتاب بررسی شده بود جلسهای با مدیریت باغ کتاب برگزار کردیم که در این جلسه شخص آقای اشعری اذعان داشتند که باغ کتاب تهران برای سال 93 آماده نمیشود تا بتوان نمایشگاه کتاب را در آن برگزار کرد. بنابراین برای سال آینده باید همچنان نمایشگاه را در مصلی برگزار کنیم.
«کلنل» محمود دولتآبادی مسیر طبیعی تجدیدنظر را طی میکند
صالحی در پاسخ به پرسش روزنامه شرق مبنی بر اینکه کتاب «کلنل» محمود دولتآبادی با وجود دریافت جوایز متعدد ادبی در جهان همچنان مجوز چاپ از وزارت ارشاد دریافت نکرده است، آیا برنامهای برای بررسی مجدد این کتاب دارید، گفت: کتاب آقای دولتآبادی در ممیزی نخست اصلاحاتی خورده بود که توسط نویسنده آن اصلاحات وارد شد پس از آن برای بار دیگر اصلاحاتی به اثر وارد شد من این کتاب را در فاصله یک ماهه اخیر مطالعه کردهام البته علاقه من به داستان و رمان بسیار است و تاکنون همه آثار محمود دولتآبادی را خواندهام به هر حال ایشان از مفاخر ادبیات ایران و البته خراسان هستند. لذا طبعا نشر آثار ایشان در ایران برای فرهنگ و زبان فارسی افتخار است.
وی افزود: با این حال و با تمام احترامی که برای آقای دولتآبادی قائلم من قانونمدار و قانونگرا هستم لذا زمانی که به عنوان یک فرد مسئول حرف میزنم نمیتوانم تبصره قائل شوم بنابراین این کتاب نیز مسیر طبیعی تجدیدنظر را طی میکند.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد همچنین درباره این پرسش روزنامه شرق مبنی بر اینکه آیا وزارت ارشاد به لحاظ قانونی میتواند مجوز یک ناشر را ملغی اعلام کند، گفت: ما درباره ناشران و این موضوع بحثهای حقوقی بسیاری داریم که آیا ارشاد میتواند حق ابطال مجوزی را که خود صادر کرده داشته باشد، اعتقاد دارم در این زمینه باید محکمکاری شود و سند حقوقی و مسیر کارشناسی به درستی طی شود تا به نتیجه حقوقی صحیح دست پیدا کنیم.
صالحی همچنین درباره سیستم جوایز ادبی دولتی گفت: جوایز دولتی به هر حال ابعاد مثبتی دارند و نباید حذف شوند اما مسیری که طی کردیم، نشان میدهد بذر فرهنگ را باید در فضای خصوصی کاشت و به میوهاش امید داشت، با این نگاه جوایز خصوصی اهمیت پیدا میکند. این جوایز میتواند موجهای جدید فرهنگی ایجاد کند. موجهای دارای عمق و ثبات بیشتر، طبیعی است که نگاه دوره جدید نگاهی است که اینها را به رسمیت بشناسد و برایشان جایگاه قائل شود.
«روز حسین» نشر چشمه آن کتابی نبود که من فکر میکردم
وی در پایان سخنان خود به نکتهای در رابطه با نشر چشمه که مغفول واقع شده بود، اشاره کرد و گفت: فرصت بررسی محتوایی در رابطه با نشر چشمه فراهم نبود، اکنون هم نمیخواهم قضاوت محتوایی کنم اما من از قبل میشنیدم که کتاب «روز حسین» توسط نشر چشمه به وزارت ارشاد ارائه شده و فضایی بسیار نامطلوب علیه اهل بیت (ع) در آن وجود دارد، هفته گذشته ناشر مربوطه این کتاب را به من داد تا آن را بخوانم پس از ایام تاسوعا و عاشورا روز شنبه توانستم این کتاب را بخوانم اکنون باید بگویم باید در قضاوتها احتیاط کنیم چیزی که پیش از این درباره این کتاب نقل میشد این بود که واژه «عربده» را برای شخص امام حسین (ع) به کار بردهاند زمانی که من این کتاب را میخواندم در صفحه 83 دیدم نوشته شده است «امیر: یکی بشود شمر و عربدهای سر دهد» روشن است که منظور از عربده اینجا به شمر بازمیگشت. باز هم من شک کردم و گفتم نکند نسخه دیگری از آنچه برای بررسی ارائه شده به من داده باشند، موضوع را با سرپرست اداره کتاب مطرح کردم. ایشان نسخه اصلی کتاب که در قالب PDF با نسخهای که به من تحویل داده شده بود خط به خط مقابله کرده و گزارش دادند هر دو نسخه یکسان است، این نشان میدهد که گاهی یک حرفهایی در فضای رسانه مطرح میشود که چندان سنخیتی با واقعیت ندارد. ما میخواهیم اشکالات را کاهش دهیم نه اینکه آن را افزایش دهیم. بنابراین باید بگویم این کتاب، آن کتابی نبود که من فکر میکردم.
انتهای پیام/