1. بضاعت سینمای ایران در تصویر ارائه شده از مردم افغانستان عموماً یا از جنس کارهایی با سبک و سیاق بیان گل درشت و تصنعی فقر و مشقتهایش است، یا از پایینترین قشر هر جامعه که فقط و فقط نقش کارگرهای فیلم را بر عهده دارند و یا فیلمهایی با مایههای طالبانی که محوریت جنگ، کشتار و خونریزی را به همراه دارند . سالها زندگی و معاشرت با افاغنه داخل ایران که روزگاری اسیر جنگهای داخلی و حمله شوروی و آمریکا بودند و مهمان ایران شدند به هیچ وجه نتوانسته در رسانهها نفوذ کند و تصویری واقعی و تمام قد از زندگیشان ارائه دهد. تصویری فراتر از مواد مخدر، جنگ و بمبگذاری، که به جریان زندگی در افغانستان بپردازد. این بار اما قضیه فرق میکرد. با خیال آسوده میتوانیم دعوتشان کنیم به سینما تا یکی از معدود روایتهای درست سینمای ایران را در مورد کشورشان ببینند. فارغ از تکنیک و فرم اثر، هر فیلمی که بتواند تصویر غیرواقعی مردم ایران را نسبت به مردم افغانستان ترمیم کند، ستودنی است.
2. خاک و مرجان تمام تصاویر کلیشهای از زندگی افغانها را کنار میگذارد و تصویری نو نشانمان میدهد. قصه مردی که ظاهراً همسرش مرده و میخواهد دخترش را عروس کند. تصویری از زندگی یک خانواده افغان و روابط انسانی و مناسبات اجتماعی. فیلم از نگاهی سطحی و کارت پستالی فراتر رفته و روایت کننده خرده فرهنگ های زندگی مردم افغانستان است. صحنه احترام بچهها به دایی بزرگتر، جشن عروسی ما را با لایههایی از این سبک زندگی آشنا می کند. از این نمونهها در فیلم بارها تکرار شده و مثلاً میتوان به رابطه محبتآمیز پدر خانواده با دخترهایش اشاره کرد که با تصویری که تا قبل از این از یک مرد افغان میشناختیم کاملاً متفاوت است و فرسنگها با آن فاصله دارد.
3. فیلم همانطور که به زندگی و مناسبات انسانی می پردازد، اثری ضدجنگ و اشغالگری هم هست. روایت «خاک و مرجان» بیان قصه زندگی پرمشقت، تلخ و البته واقعی از تبعات حضور یا بهتر بگوییم هجوم آمریکاییها به افغانستان است. صحنههای حرکت هلیکوپتر و حضور همیشگی بالن بر فراز شهر کابل نوعی اضطراب و حس ناامنی از این هجوم نظامی را منتقل میکند. فیلم البته این نگاه ضدآمریکایی خود را در یکی دو صحنه دیگر هم حفظ می کند و اساساً نگاهش ضداستعماری است. شخصیت «آویزه» به نوعی نماد میهن و خود افغانستان است و بیانگر آسیب و ظلمی که از این بیگانگان دیده. مدتی اسیر شده، فرزندانش آواره شدند و حتی به او تجاوز شده است.
4. خاک و مرجان آبرومندانهترین فیلم سینمایی ما برای افغانستان و مردمان آن سرزمین است و شاید شانس این را هم داشته باشد که در خود افغانستان اکران شود و ماهم در میان هجوم رسانههای مختلف هم سهم خودمان را داشته باشیم.
انتهای پیام/