به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به نقل از شورای روابط خارجی، کارشناس این اندیشکده ضمن بررسی اختلافی تاریخی میان آمریکا و اسرائیل، که در مورد فروش نوعی هواپیمای جاسوسی به عربستان درگرفت، تصریح میکند که این بار اختلاف آمریکا و اسرائیل بر سر مسئله هستهای ایران است و ممکن است باز هم آمریکا نظر خود را بر کرسی بنشاند.
سه دهه پیش، تمایلات و خواستههای رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیر اسرائیل در کنگره به بوته آزمایش گذاشته شد و اختلافی جدی میان «ریگان و بگین» شکل گرفت. هفته جاری، رویارویی نهایی مذاکرات ایران، ممکن است با عنوان «باراک یا بنیامین» توصیف شود.
علیرغم مخالفت دولت اوباما، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در کنگره لابی کرده است تا دور جدید تحریمها را علیه ایران به تصویب رسانده و آن را برای اعطای امتیازات بیشتر در مذاکرات هستهای تحت فشار قرار دهد. نتانیاهو روز یکشنبه اعلان کرد: «ایران تحت فشار اقتصادی قرار دارد و تداوم این فشار یا افزایش آن، میتواند در مقایسه با راهحل دیپلماتیک، منجر به نتایج بسیار بهتری شود.»
رئیس جمهور اوباما با این مسئله مخالف است. او گمان میکند که اگر کنگره در این برهه تحریمهای بیشتر را تصویب کند، ممکن است به مذاکرات آسیب برساند. رهبر انقلاب ایران ممکن است به این نتیجه برسد که افراط گرایان به دنبال آن هستند که ایرانیها را وادار به تسلیم کرده و سیاست تغییر رژیم در ایران را پیگیری کنند؛ که در این صورت، ایرانیها ممکن است تشخیص دهند که ترک مذاکرات و پیشبرد سریع برنامه هستهای و مقابله با هرگونه حمله از طرف اسرائیل یا آمریکا، که به دنبال آن صورت میگیرد، بهترین انتخاب است.
رویارویی «ریگان با بگین» در سال 1981، باعث شد تا کنگره در خصوص فروش هواپیماهای شناسایی مجهز به سیستم کنترل و اعلان خطر (اِیدبلیواِیسی) به عربستان سعودی، نظر مثبت دهد. عربستان سعودی حالا متحد بالفعل اسرائیل علیه ایران است، اما در آن زمان دشمن سرسخت آن بود. دولت اسرائیلی مناخم بگین، تلاش کرد فروش این تجهیزات را، علیرغم حمایت ریگان، متوقف کند. اما ریگان در آن آزمون برنده شد و فروش این هواپیماها ادامه یافت.
مذاکرات ایران در هفته جاری در ژنو ادامه خواهد یافت و مذاکره کنندگان ایرانی در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه با نمایندگان گروه 1+5، که از پنج عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان تشکیل شده است، به گفتگو نشستند.
پیچیدهترین مسئله، احتمالاً تقاضای ایران برای به رسمیت شناختن حق غنی سازی اورانیوم به منظور اهداف غیر نظامی خواهد بود، همانطور که برخی از امضا کنندگان معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای (انپیتی) از این حق برخوردارند. آمریکا اصرار دارد که معاهده منع گسترش شامل چنین حقی نمیشود. اما مذاکره کنندگان سعی دارند زبانی را انتخاب کنند که بتواند تضمین آبرومندانهای را برای ایران فراهم کند که تحت معاملهای جامع برای توقف توانمندی تسلیحات هستهای، غنی سازی داخلی اورانیوم را به مصرف غیر نظامی محدود کند. دیپلماتها اغلب چنین مسائل حساسی را از طریق زبان دو پهلو و با ابهام حل میکنند که هر طرف بتواند آن را به دلخواه خود تفسیر کند. گاهی اوقات، آنها نامههایی در حاشیه مذاکرات، به طرفهای گفتگو نوشته و تضمین آنچه که مطلوب است را در خارج از متن رسمی توافقنامه، به آنها پیشنهاد میکنند. اما در این صورت، مقامات آمریکا ظاهراً عقیده دارند که زبان مورد استفاده در مورد غنی سازی باید واضح و رسا، بدون هیچ ایما و اشارهای برای رساندن پیامهایی زیرکانه، باشد. سخن گفتن باید به حدی رک و بی پرده باشد که هر دو طرف بتوانند به خانه برگشته و توافقنامه را به مردم خود نشان دهند.
این مسئله اهمیت نمادین بسیاری برای اسرائیل دارد و برای ایران نیز همینطور است. نتانیاهو اساساً میخواهد ایران هرگونه توسعه احتمالی تسلیحات هستهای را کنار بگذارد، که این بدان معنا است که ایران، به جای اینکه حق مسلم غنی سازی خود را به قاعده و قانون تبدیل کند، توانمندی غنی سازی خود را رها کند.
مذاکره کنندگان آمریکایی بر این باورند که تاریخ نشان میدهد که رویکرد تسلیم در مورد ایران جواب نمیدهد. در سال 2003، وقتی حسن روحانی مذاکره کننده هستهای کشور بود، ایران به منظور تحدید برنامه خود پیشنهاداتی را به غرب ارائه داد. در آن زمان، ایران تقریباً 164 سانتریفیوژ داشت. آمریکا و اسرائیل آن معامله را نپذیرفتند و تصمیم گرفتند فشار بر ایران را افزایش دهند. امروز، ایران 19 هزار سانتریفیوژ دارد. حالا، مقامات آمریکا نگران تکرار فرآیندی مشابه هستند؛ همچنانکه سرسختی نتانیاهو برای بهترین معامله احتمالی، این معامله مناسب را برهم میزند که ممکن است فشار را بر روی برنامه ایران افزایش دهد.
یک نکته جالب این است که یکی از بازیگران کلیدی در مبارزه سال 1981 بر سر هواپیماهای شناسایی، که در واقع عبارت «ریگان یا بگین» را بر سر زبانها انداخت، شاهزاده بندر بن سلطان بود؛ که در آن زمان دیپلمات سعودی در واشنگتن بود و حالا رئیس سازمان اطلاعات عربستان است.
رفتار غیر قابل پیش بینی و دمدمی مزاج بندر بن سلطان در ماههای اخیر، مقامات آمریکایی را به شدت خشمگین کرده است و این خشم در حال منجر شدن به حرکات تقریباً مهم و جدید به سمت یکسان سازی سیاست گذاری آمریکا با کشورهای حوزه خلیج فارس در مورد مصر و سوریه است و این روند، تدابیر بن سلطان را بی نتیجه میگذارد.
در مورد مصر، وزارت امور خارجه به زودی تیمی را به خلیج فارس اعزام میکند تا با عربستان سعودی و امارات متحده عربی همکاری مالی و سیاسی کرده و به تغییر مصر به سمت دموکراسی غیر نظامی کمک کنند. در مورد سوریه، آمریکا در حال شروع تحقیق در مورد احتمال ایجاد یک منطقه امن حفاظت شده در داخل کشور است تا از کمکهای بشر دوستانه حمایت کند. این اقدام کمک مهمی برای اپوزیسیون سوریه است و نیز توسط آن، رنجهای غیر نظامیان سوری در طول زمستان سرد بررسی خواهد شد.
انتهای پیام/