شبح دیمونا؛ پایه‌گذاری فوق‌محرمانه تأسیسات اتمی صهیونیست‌ها
خبرگزاری تسنیم: سیاست سران صهیونیست در بنیان‌گذاری برنامه نظامی هسته‌ای از سال ۱۹۴۸ تا پایان ساخت زرادخانه دیمونا در سال ۱۹۶۳، تا حدی مخفی بود که بن‌گوریون و اندک همراهان وی، اهداف و اسناد آن دوره را حتی مکتوب هم نکردند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، مرکز عربی مطالعات و پژوهش‌های سیاسی در گزارشی به تشریح مفصل برنامه جنگ‌افروزانه اتمی رژیم صهیونیستی در منطقه و مراحل مختلف آن پرداخته است؛ این پژوهش مطالعاتی به‌قلم محمود محارب در می سال 2013 به رشته تحریر درآمده است.
هدف از انجام این پژوهش، بررسی سیاست پنهان‌کاری هسته‌ای رژیم صهیونیستی از دهه نود قرن گذشته تاکنون است. در این راستا تلاش شده است تا ریشه‌ها و عوامل داخلی و خارجی شکل‌گیری این سیاست تبیین شده و با بررسی سیر گفت‌وگوها و مذاکرات آمریکا و رژیم صهیونیستی و نیز تفاهمات صورت گرفته بین این دو، در دهه نود که محصول آن، امضای توافقنامه گلدا مایر ــ نیکسون در سال 1969 بود، نقش و تأثیر ایالات متحده در موضوع برنامه هسته‌ای رژیم مذکور مورد ارزیابی قرار گیرد. از دیگر محورهای این پژوهش، بررسی بحث و جدال پژوهشگران و کارشناسان رژیم صهیونیستی در دهه هشتاد در خصوص این سیاست و نیز تبیین نقطه نظرات و دیدگاه‌های حامیان سیاست پنهان‌کاری هسته‌ای و مواضع و رویکرد حامیان سیاست علنی‌سازی برنامه هسته‌ای اسرائیل است. افزون بر آن، سعی شده است توانایی " پاتک هسته‌ای" رژیم صهیونیستی و اهداف سیاست هسته‌ای آن، مورد کنکاش قرار گیرد.
دیوید بن گوریون نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از زمان توجه به برنامه هسته‌ای در سال 1948 و تا زمان پایان ساخت زرادخانه هسته‌ای دیمونا در سال 1963، به‌شدت این موضوع را در هاله‌ای از پیچیدگی و پنهان‌کاری نگه داشت. این اقدام به‌طور کلی شبیه فرایند تصمیم‌سازی در حوزه امنیت ملی اسرائیل است. نه‌تنها چهره‌های تصمیم‌ساز در حوزه امنیت ملی، که تمامی نهادهای ارزشی و امنیتی این رژیم این موضوع را عمیقاً مخفی نگه داشته‌اند. در همین راستا هرکس با این موضوع مخالفت می‌کرد با مجازات‌‌هایی سنگین روبه‌رو می‌شد. افزون بر آن، بن گوریون در اتخاذ تصمیمات مربوط به حوزه امنیت ملی، در چارچوب نهادهای رسمی عمل ننموده و تنها به‌حسب ضرورت، به ارائه این تصمیمات به نهادهای مذکور برای جلب موافقت آنها اکتفا نموده است. در مورد برنامه هسته‌ای این رژیم، بن گوریون به‌منظور دستیابی به اهداف مورد نظر خود، کاملاً مخفیانه عمل نموده است تا با مخالفت‌های داخلی و خارجی و به‌خصوص ایالات متحده روبه‌رو نشود.
زیاده‌روی در پیچیده ساختن و پنهان نمودن پروژه هسته‌ای این رژیم به‌حدی بود که بن گوریون و اندک همراهان وی در این زمینه، به مکتوب نمودن اهداف و تدوین اسناد و سیاست‌های توجیهی این امر اقدام ننمودند. شیمون پرز بانی این طرح و ناظر عملیات ساخت زرادخانه هسته‌ای دیمونا، ضمن بیان اینکه سیاست پیچیده‌کاری در تمام مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای جزئی از این طرح است، اعلام کرد که بن گوریون نخواسته است دیدگاه هسته‌ای خود را علنی سازد، چرا که این امر به‌معنای بیان زودهنگام اهداف تبیین شده است. این اهداف در تمام طول دوره زمام‌داری بن گوریون پیچیده و مبهم باقی ماند.
در آغاز شکل‌گیری این طرح، مهمترین تصمیمات اتخاذ شده با هدف هم‌پوشانی دو سیاست پیچیده کاری و پنهان سازی، مکتوب نشد و تنها به نوشتن عباراتی کلی، گنگ و مختصر بسنده شد. این پنهان‌کاری عظیم باعث شد تا رژیم صهیونیستی به ساخت زرادخانه هسته‌ای دیمونا در سال 1958 اقدام نماید و به‌مدت سه سال دور از چشم جهانیان و بدون برانگیختن حس مخالفت در داخل و خارج سرزمین‌های اشغالی، این طرح را دنبال نماید.
تبلور سیاست پنهان‌کاری و پیچیده ساختن برنامه هسته‌ای رژیم صهیونیستی در گفت‌وگو با آمریکا
در دهه نود سیاست پنهان‌کاری و مخفی‌سازی برنامه هسته‌ای رژیم صهیونیستی (که تحولی کلی در طرح هسته‌ای این رژیم به شمار می‌رفت) آشکار شد. این طرح متأثر از گفت‌وگوهای سه تن از نخست‌وزیرهای رژیم صهیونیستی به‌نام‌های بن گوریون، اشکول و مایر با سه رئیس جمهور پیشین آمریکا یعنی جان اف. کندی، لیندون جانسون و ریچارد نیکسون بود.
در ابتدای سال 1961، بن گوریون سعی کرد با هدف دستیابی به تفاهم با دولت آمریکا درباره طرح زرادخانه هسته‌ای دیمونا، نشستی فوق‌العاده با جان اف. کندی رئیس جمهور آمریکا برگزار نماید. بن گوریون اعتقاد داشت که گذر زمان و عدم دستیابی به توافقات با ایالات متحده دراین‌باره برای اسرائیل مضر است، به‌خصوص آنکه اطلاع دولت آمریکا از اطلاعات مربوط به زرادخانه دیمونا، بحث برانگیز می‌شد. دولت آمریکا در راستای تلاش برای برگزاری نشست بین بن گوریون و کندی، از رژیم صهیونیستی خواست به دو دانشمند هسته‌ای این کشور اجازه دهد از زرادخانه دیمونا بازدید کنند. از همین رو دو دانشمند آمریکایی در راستای انجام مأموریتی چهارروزه (18 تا 22 می 1961) راهی سرزمین‌های اشغالی شدند و به‌مدت شش ساعت از زرادخانه دیمونا بازدید کردند. با اینکه این دو شخص وارد تمامی تأسیسات این زرادخانه نشده و از بخش‌های حساس و مهم رآکتورها بازدید نکردند اما گزارشی ارائه کردند که از مسامحه شدید آن دو در خصوص برنامه هسته‌ای رژیم صهیونیستی خبر می‌داد. در این گزارش آمده بود که دلایلی مبنی بر وجود فرایند توسعه توان هسته‌ای در راکتورها وجود ندارد و در حال حاضر رآکتورها برای اهداف مسالمت آمیز به کار گرفته شده‌اند. در لحظه تحویل گزارش، آن‌گاه که مقامات آمریکایی از دو دانشمند مذکور سؤال کردند که آیا امکان ساخت سلاح هسته‌ای در این رآکتورها وجود دارد، پاسخ دادند: رژیم صهیونیستی می‌تواند با توسعه توانائی‌های خود، سلاح‌های هسته‌ای کوچکی در این رآکتورها تولید نماید. زکی شلوم درباره این گزارش و چگونگی تعامل دولت آمریکا با آن تأکید می‌کند که این موضوع جای بسی تعجب دارد و گزارش این دو شخص، هیچ ارتباطی با حجم سلاح هسته‌ای که اسرائیل می‌تواند آن را توسعه دهد، ندارد. چرا که حجم این سلاح هرقدر که باشد دارای نتایج و تأثیرات استراتژیک بسیار بااهمیتی خواهد بود. زکی شلوم دراین‌باره سؤالی مطرح نموده و می‌گوید: "اگر دو دانشمند مذکور حتی از لحاظ نظری معتقد باشند که اسرائیل توانایی ساخت بمب‌های هسته‌ای کم‌حجم را داشته باشد چرا پیشنهاد دادند یک سال بعد از بازدید نخست خود، دومین بازدید را انجام دهند؟ آیا نمی‌دانستند که در زرادخانه دیمونا وقایع جدیدی در جریان است که بعد از گذشت یک سال نمی‌توان آنها را تغییر داد؟ زکی شلوم می‌افزاید: سؤال مهمتر این است که چرا این امر، دولت آمریکا را متوجه زنگ خطر ننموده است؟
به نظر می‌رسد جان اف. کندی رئیس جمهور آمریکا قصد داشته است در نشست خود با بن گوریون در 30 می 1961 با نرمی و ملایمت با وی تعامل کند و علناً از مخالفت خود با طرح زرادخانه دیمونا در آن مرحله سخن نگوید. بن گوریون در این نشست که بخش مهم آن به موضوع زرادخانه دیمونا اختصاص یافت، احساس بسیار خوبی داشت. در آغاز این دیدار، کندی گزارش دو دانشمند مذکور را خوب و مفید ارزیابی کرد و از بن گوریون خواست ماهیت و اهداف برنامه هسته‌ای رژیم صهیونیستی در دیمونا را تشریح کند. بن گوریون که گویا خود را آماده این سؤال کرده بود، به‌طور مفصل درباره اهمیت بسیار زیاد منابع انرژی برای رژیم صهیونیستی سخن گفت و بیان داشت که این رژیم برای مقابله با مشکل اصلی خود که همان کمبود منابع آب است باید چاره‌ای بیندیشد. وی می‌گوید تنها راه‌حل پیشِ‌رو، شیرین کردن آب دریاست و منبع ارزان انرژی برای محقق ساختن این هدف، ساخت نیروگاه هسته‌ای دیمونا است.
بن گوریون ضمن توجیه برنامه هسته‌ای دیمونا و بیان اینکه این طرح اهدافی علمی، پژوهشی و صنعتی را دنبال می‌کند، تأکید می‌کند که اسرائیل در پرتوی افزایش قدرت جهان عرب و به‌خصوص مصر احساس ناامنی می‌کند. از همین روست که می‌گوید هدف اسرائیل در این مرحله استفاده از این طرح برای اهداف مسالمت آمیز است. بن گوریون در ادامه می‌افزاید ممکن است اسرائیل طی سه تا چهار سال، برنامه هسته‌ای خود را توسعه دهد تا بتواند پلوتونیوم مورد نیاز در تولید انرژی هسته‌ای را تفکیک کند. اگرچه بن گوریون بر این باور است که اسرائیل در حال حاضر قصد تولید سلاح هسته‌ای ندارد، لیکن این امر به‌خوبی حاکی از آن است که وی در آینده رآکتورهای دیمونا را به‌سمت اهداف امنیتی هدایت خواهد کرد. جان اف. کندی در جواب بن گوریون ضمن درخواست از وی برای شفاف سازی برنامه‌‌های در دست اجرا در زرادخانه دیمونا، از او می‌خواهد در قول و عمل خود شرافتمندانه عمل کند. به نظر می‌رسد کندی در این مرحله قصد داشته است بن گوریون را نسبت به عدم ساخت سلاح هسته‌ای در موعد مقرر ملتزم ساخته از وی بخواهد با بازدید سالانه دانشمندان آمریکایی از رآکتورهای دیمونا موافقت کند. کندی می‌دانست که رژیم صهیونیستی از این برنامه برای اغراض نظامی استفاده خواهد کرد.
بعد از گذشت یک و سال و اندی از نشست بن گوریون و کندی، به‌دلیل پیدایش عواملی مختلف سیاست نرمش و ملاطفت کندی در قبال برنامه هسته‌ای رژیم صهیونیستی جای خود را به سیاست سختگیرانه داد. اطلاعات مختلفی به دست دولت آمریکا رسیده بود که نشان می‌داد تلاش‌هایی در زرادخانه دیمونا برای ساخت سلاح در جریان است و رژیم صهیونیستی بسیار تلاش دارد تا این موضوع را از آمریکائی‌ها مخفی کند.
این اقدام اسرائیل نشان داد که بن گوریون به تعهد خود به کندی در سال 1961 مبنی بر شفاف‌سازی و عدم استفاده از انرژی هسته‌ای برای اغراض نظامی در مدت زمان مورد نظر پایبند نبوده است. به‌هرحال رژیم اسرائیل به پنهان‌کاری و اتخاذ سیاست وقت‌کشی در قبال بازدید دانشمندان آمریکایی از زرادخانه دیمونا و نیز اتخاذ رویکرد غیرشفاف در تعامل با دولت آمریکا ادامه داد. رژیم اسرائیل بعد از مدت‌ها وقت‌کشی به دو دانشمند آمریکایی اجازه داد در سپتامبر 1962 از زرادخانه دیمونا بازدید کنند. این در حالی بود که این رژیم اجازه داد تنها 40 دقیقه از رآکتور دیمونا بازدید کنند و مانع از آن شد که از تأسیسات دیگر بازدید کنند.
انتهای پیام/*
