به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجتالاسلام و المسلمین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در دومین همایش تخصصی دشمنشناسی موسوم به «دین زاو» که امروز 20 آذرماه در فرهنگسرای خاوران آغاز به کار کرد، به بیان سخنانی در آسیبشناسی فرهنگ معاصر پرداخت و گفت: موضوع مورد بحث من در این نشست آسیبشناسی فرهنگ معاصر است. ما امروز بیش از هر چیز نیازمند آسیبشناسی در حوزه فرهنگی هستیم و این امر پیشنیاز مهندسی فرهنگی است. درواقع زمانی که نتوانیم فرهنگ صحیح و غیر صحیح را از هم تشخیص دهیم، نمیتوانیم از مهندسی فرهنگی سخن بگوییم.
وی ادامه داد: فرهنگ مجموعهای از اندیشهها، باورها، آداب، سنتها، اخلاقیات و رفتارهای یک جامعه است و در حقیقت میتوان گفت که بعد نرم افزاری جامعه فرهنگ و بعد سخت افزاری آن تمدن است. جامعه هم مانند جسم است و گاهی بیمار یا گرفتار فساد میشود؛ در این صورت هر چقدر جامعه انسانیتر باشد، سالمتر خواهد بود و هر چقدر از ابعاد انسانی بیشتر فاصله داشته باشد آسیب پذیرتر خواهد بود.
حجتالاسلام خسروپناه اضافه کرد: اگر ما انسان را موجودی مادی و حیوانی تصور کنیم، تلقی ما از آسیب فرهنگی تغییر خواهد کرد. فرهنگی سالم است که علاوه بر به فعلیت رساندن استعدادهای حیوانی درصدد به فعلیت رساندن استعدادهای روحانی هم باشد.
رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ضمن اشاره به برخی آسیبهایی که جامعه با آن مواجه است، افزود: تهاجم و یا ناتو فرهنگی ابتدا در کشورهای مدرن رخ داد و بعد آثار و تبعات آن گریبانگیر کشورهای اسلامی هم شد.
وی با بیان اینکه آسیبهای فرهنگی به نوعی شامل آسیب فکری، اندیشهای، معرفتی و رفتاری است، تاکید کرد: یکی از آسیبهای بینشی و معرفتی که در اصطلاح غرب به آن عقلانیت خود بنیاد میگویند این است که انسان در شناخت خود و عالم تنها معیار را عقل میداند و در عصر رنسانس نخستین اتفاقی که رخ داد این بود که انسان رابطه معرفتی خود را با آسمان قطع کرد.
حجتالاسلام خسروپناه تصریح کرد: آسیب دوم جریانهایی ست که به شدت عقلگریزند، مانند عرفانهای نوپدید؛ البته در جامعه ما این آسیب کمتر است اما وجود دارد. آسیب دیگر جریانهای فکری و اجتماعی است که هم با عقل در ستیزند و هم با معنویت مثل جریانهای سلفیگری که شاخص آنها وهابیت است. وهابیت جریانی است ضد عقل و ضد معنویت که توصیههای انحطاطی میکند و این آسیب خطرناکی است.
وی ضمن با اشاره به آسیب چهارم (سیاستگریزی) خاطرنشان کرد: برخی میگویند ما میخواهیم عبادتمان را انجام دهیم و کاری به سیاست نداریم. نباید فساد در جامعه را اصلاح کرد، چراکه مانع ظهور حضرت حجت(عج) میشود، در واقع معتقدند که تا فساد زیاد نشود امام ظهور نمیکنند و این آسیب بسیار جدی فرهنگی است.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: نباید فراموش کرد که جامعه زمانی عدالتخواه می شود که در آن امر به معروف و نهی از منکر صورت گیرد، البته این مواردی که اشاره شد، آسیبهای جزیرهای است؛ یعنی در برخی نقاط و شهرها دیده میشود.
رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران تاکید کرد: آسیب بسیار جدی فرهنگی که ما با آن مواجهایم آسیب رسانهای ست. رسانه وسیله انتقال پیام است، این امر آنقدر عمومی است که بر عموم اثرگذار است و انسان را مسخ میکند و اگر شعور کافی وجود نداشته باشد، انسان از انسان بودن خود خارج میگردد.
وی در پایان سخنانش گفت: امروز ما با آسیب بازیهای رایانهای و برخی آثار سینمایی هم مواجهیم؛ طبق بررسیهای صورت گرفته بیشترین افرادی که از بازیهای رایانهای استفاده میکنند مردان 40 سالهاند نه اینکه از چهل سالگی شروع کردهاند، بلکه این بازیها آنها را تا سن 40 سالگی هم همراه خود کشانده و زندگی دومی برای آنها ساخته است. باید توجه داشت که امروز رسانه تنها به دنبال تفریح و سرگرمی نیست و هیچ برنامهای حتی کارتونها بدون پشتوانه فکری ساخته نمیشوند. باید تلاش کنیم آسیب معرفتی رفع شود و آنگاه بر آسیب های رفتاری هم اثرگذار خواهد بود.