به گزارش گروه "رسانههای دیگر" خبرگزاری تسنیم، دولت آمریکا که این روزها به دلیل اقدام مغایر با توافقنامه ژنو و افزودن 17 شرکت و شخص حقیقی ایرانی و خارجی به فهرست تحریم های هسته ای علیه ایران زیر رگبار سؤالات قرار گرفته، قطعاً براساس پیش فرض ها و تحلیل هایی مبادرت به این کار کرده و اهدافی را مدنظر داشته که باید دقیقاً مورد ارزیابی قرار گیرند.
1 - ساده ترین احتمال در ریشه یابی دلایل این اقدام وزارت خزانه داری آمریکا، وجود اختلاف و سردرگمی میان مقامات آمریکایی در قبال ایران و توافقنامه ژنو است، بدین معنا که جناح های سیاسی در آمریکا در طیف وسیعی از مخالفت تا موافقت با توافق هسته ای با ایران قرار دارند و امکان تصمیم گیری براساس مصالح واقعی مردم آمریکا و رأی دهندگان آمریکایی از آنها سلب شده و مجبورند ضمن حضور "جان کری" در کنگره برای توجیه توافق انجام شده با ایران، از سوی دیگر برای بستن دهان مخالفان این توافق که در صحنه سیاسی از قدرت و لابی عمده ای برخوردارند، گام هایی را به نفع آنها بردارند. شاید شاهد این اختلاف و سردرگمی، کشمکش میان وزارت خارجه و وزارت دارایی (خزانه داری) آمریکا باشد که فهرست تحریمی اخیر، حاصل فشار کار گروه خزانه داری آمریکاست.
2 - این سردرگمی، در عین حال منجر به یک بازی هدفمند و اقدام دو منظوره آمریکا، درست یک روز بعد از مجادلات جان کری در مذاکره و مباحثه با سناتورهای آمریکایی در ادامه تلاش های یک هفته ای دولت اوباما برای جلب حمایت کنگره از توافق با ایران صورت گرفت. در مسیر همین تحلیل است که روزنامه "لس آنجلس تایمز"، اقدام آمریکا در افزودن 17 نام جدید به فهرست تحریم ها علیه ایران را در راستای "یک عمل با دو هدف" معرفی کرده و می نویسد: "نگهداشتن فشار بر روی ایران در مذاکرات جاری هسته ای و همچنین متقاعد کردن سناتورهای تندرو درخصوص تحریم های وضع شده و عدم نیاز به تصویب تحریم های جدید در سنا، از اهداف کاخ سفید در ادامه فشارهای تحریمی سابق بر ایران بوده است."
پایه چنین تحلیلی، تحت فشار بودن کاخ سفید در جا انداختن تصمیم خود برای امضای توافق هسته ای با ایران است و اینکه اوباما و همفکرانش سعی دارند با در پیش گرفتن یک بازی جدید دوگانه، هم مخالفان خود در حزب جمهوریخواه و هم لابی صهیونیستی را راضی نگهداشته و هم در یک پوشش حقوقی، این تحریم را ادامه همان تحریم های گذشته قلمداد کند.
3 - هر چند کاخ سفید سعی دارد دهان مخالفان خود را در داخل آمریکا با اعمال چنین تحریمی ببندد و آنها را برای مدت شش ماه مهار کند و یا به عبارت دیگر مخالفان توافق هسته ای با ایران را با این هدیه به تعطیلات آخر سال بفرستد و آنها تا اواسط سال جدید میلادی سوژه ای را برای مطرح کردن نداشته باشند، ولی در عین حال قصد دارد توافق ژنو را در داخل ایران در معرض انتقاد و تیررس مخالفان دولت قرار داده و موضوعی را برای تحت فشار قرار دادن دولت جمهوری اسلامی ایران و ایجاد شکاف میان افکار عمومی یکپارچه ملت ایران در اختیار تندروها بگذارد.
4 - تحلیل دیگر مبتنی بر این اصل است که هدف آمریکا از این اقدام، کاملاً قابل فهم است و سردرگمی، تناقض و یا مغایرتی در آن وجود ندارد. اقدام دولت آمریکا در جهت اعمال تحریم 17 شرکت و اشخاص حقیقی دیگر مرتبط با پرونده هسته ای ایران، خارج از این بحث حقوقی که آیا اقدام به وضع تحریم، موضوعی جدید بوده یا ادامه همان تحریم های سابق است و امری خلاف توافق ژنو صورت گرفته یا نه، مبتنی بر این راهبرد آمریکایی است که آنها تصور می کنند دولت ایران نیازمند توافق ژنو است و برای شرایط عدم توافق، هیچ برنامه ای ندارد و بالاجبار باید به شرایط موجود و هر وضعیت متغیری که آمریکا ایجاد کند، تن در دهد.
برپایه این تحلیل برخی مقامات آمریکایی همانگونه که گفته اند، معتقدند اساساً، این تحریم ها بود که ایران را به پای میز مذاکره آورد و باز هم فقط تحریم است که آنها را پای میز مذاکره نگه خواهد داشت. از این رو تا وقتی که توافق نهایی حاصل نشده، نباید اجازه داد چارچوب کلی تحریم ها به نحوی آسیب ببیند که محاسبات ایران درباره ضرورت پایبند ماندن به توافق و تداوم مذاکرات دگرگون شود. براساس این تحلیل، عجیب نیست که دولت آمریکا به تشدید تحریم ها علیه ایران ادامه دهد و حتی این روند را در صورت کنار رفتن پرونده هسته ای، به حوزه های غیرهسته ای مثل وضعیت حقوق بشر در ایران نیز تسری دهد.
با توجه به تحلیل های اشاره شده در مورد علت تصمیم اخیر دولت آمریکا علیه 17 شرکت و شخص حقیقی مرتبط با فعالیت هسته ای ایران باید به این نکات توجه داشت:
الف - اقدام اخیر آمریکا قطعاً و بی هیچ شبهه ای، خلاف توافقنامه ژنو و الزامات طرفین در گام نخست است، زیرا یکی از محورهای صریح مقرر در رابطه با الزامات غرب در گام اول، "تعهد سیاسی آمریکا، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 به عدم تصویب تحریم های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران است". عبارت، "عدم تصویب تحریم های جدید" به معنای ضرورت عدم مبادرت به هرگونه اقدامی است که وضعیت تحریم های فعلی علیه ایران را تشدید کند و یا توسعه دهد.
براین اساس، مسأله محوری در گام نخست توافقنامه ژنو، به حالت متوقف در آوردن وضعیت موجود تحریم هاست، به گونه ای که نه تنها تحریم ها از سطح فعلی بیشتر نشود، بلکه بتوان نسبت به تعلیق و توقف برخی از آنها به صورت مقرر در بندهای توافقنامه نیز اقدام کرد. بنابر این، اقدام اخیر آمریکا اقدامی برخلاف الزامات توافق ژنو محسوب شده و برهم زننده سطح و شمول تحریم ها و مغایر با کاهش آنهاست.
ب - از آنجا که روح توافقنامه ژنو، کاهش سیاست تحریم ها بویژه از جانب آمریکاست و تخلف از آن می تواند تهدیدی برای آینده تلقی شود، واکنش هوشمندانه، ارزیابی دقیق و ادراک پیامدهای این ماجرا توسط دستگاه دیپلماسی کشورمان می تواند راهگشا و کارساز باشد.
گروه مذاکره کننده ایران در واکنش به این اقدام متخلفانه آمریکا می تواند خواهان موضعگیری مناسب و عکس العمل سایر اعضای گروه 1+5 و مجامع و نهادهای بین المللی شده و از آنها بخواهد همچون دولت روسیه در جهت تقبیح و محکومیت حرکت اخیر آمریکا و مغایرت آن با تصمیمات جمعی اتخاذ شده در ژنو اقدام کنند. به عبارت دیگر اکنون در موقعیتی قرار داریم که می توانیم دیگر طرفهای توافق ژنو را به موضعگیری و واکنش علیه اقدامات آمریکا جلب کنیم و با تشکیل کمیسیونی، به بررسی ماهیت و ابعاد اقدام اخیر آمریکا، این دولت را وادار به عقب نشینی و تسلیم شدن در برابر مفاد توافق نامه ژنو نمائیم.
ج - اقدام تحریمی اخیر آمریکا علیه ایران هر چند چیز جدیدی نیست و ادامه مسیر پراشتباه آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران است، ولی تفاوت این اقدام با سایر اقدامات سابق در اینست که این بار تاثیرات عمیق تری بر وجهه آمریکا خواهد داشت و هزینه بیشتری را بر کاخ سفید تحمیل خواهد کرد. واقعیت اینست که اگر وزارت خزانه داری آمریکا این تحریم را چند ماه پیش انجام می داد، یک تأثیر داشت که صرفاً در حوزه اقتصادی قابل تصور بود، ولی امروز تأثیرات و هزینه های آن برای تصمیم سازان آمریکایی بسیار زیادتر و سنگین تر خواهد بود. این تفاوت از این جهت قابل ارزیابی است که اگر در ایران و جهان افرادی یافت می شدند که براساس ساده انگاری و خوشبینی های مضاعف، دل به حسن نیست دولتمردان آمریکائی دوخته و آنها را قابل اعتماد تصور می کردند، امروز با این قبیل حرکت های غیراصولی و مغایر با روح توافقات انجام شده، واشنگتن دیگر کسی را با خود به همراه ندارد.
قرار گرفتن آمریکا در مسیر تخلف از تعهدات و الزامات توافقنامه ژنو، این نکته را برای افکار عمومی ملتها و همچنین اراده های سیاسی و ساختارهای تصمیم گیری رسمی کشورها تثبیت می کند که دولت آمریکا آغازگر مسیر تضعیف توافق ژنو بوده و هرگز طرف مطمئنی برای ایجاد تفاهمات بین المللی نیست. بدین ترتیب، تردیدی نیست که اقدام اخیر وزارت خزانه داری آمریکا علاوه بر وارد ساختن لطمه بزرگ حیثیتی به آمریکا، دمکراتها را یک گام دیگر از مسیر پرامتیاز حل مشکل با ایران که به عنوان یک برگ برنده در صحنه مبارزه انتخاباتی آینده می توانست مورد استفاده قرار گیرد، دورتر ساخت.
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.