جایزه علوم انسانی اسلامی به سیدعباس موسویان اهدا شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، آئین اهدای جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی به حجت‌الاسلام و المسلمین سیدعباس موسویان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، عصر امروز 21 دی‌ماه 92 با حضور اساتید حوزه و دانشگاه در محل این پژوهشگاه در تهران برگزار شد.

در این مراسم چهره‌هایی چون حجج اسلام مصباحی‌مقدم، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، صادقی رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ذوعلم، میرمعزی، معاون پژوهشگاه، سیدعباس موسویان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه، سیف رئیس بانک مرکزی، رفیعی آتانی، دبیر کنگره جهانی علوم انسانی اسلامی، حجت الاسلام ذوالعلم پژوهشگر و جمع کثیری از چهره‌های فرهنگی حضور داشتند.

سیدعباس موسویان اقتصاددان در این مراسم تجلیل، ضمن تشکر از دست‌اندرکاران برگزاری این مراسم گفت: شاید روا نباشد در محضر استادان خودم سخن بگویم، اما می‌خواهم از این فرصت استفاده کنم و ایده‌ای که در ذهن دارم را طرح کنم تا سرآغازی باشد برای گام‌های بعدی در حوزه اقتصاد اسلامی.

وی با بیان اینکه حدود 100 سال از ورود خدمات بانکی به کشورهای اسلامی می‌گذرد و متفکران اسلامی وقتی با این پدیده آشنا شدند با یک دوگانگی مواجه گشتند. از طرفی می‌دیدند که بانک و بانکداری می‌تواند کمک زیادی به آن‌ها و اقتصادشان بکند، اما از سوی دیگر این پدیده اقتصادی آمیخته با ربا بود. در طول این 100 سال اندیشمندان مسلمان راه‌های متعددی را برای حل این معضل پیشنهاد داده‌اند که من به طور خلاصه به برخی اشاره می‌کنم.

این اقتصاددان تصریح کرد: یکی از راه‌ها تجدید نظر در تعریف ربا بود با تلاش‌های افرادی مانند رشیدرضا صورت گرفت. رشیدرضا می‌خواست با بازتعریف ربا فرایند عملیات بانکی را توجیه کند و آن را داخل در دایره ربا تلقی نکند، اما این روش مورد قبول واقع نشد.

به گفته موسویان راه دوم بعد از رشیدرضا، سیدمحمد طنطاوی متفکر مصری خواست از طریق تبیین حقوقی معاملات بانکی مشکل را حل کند که این راه هم نتوانست مورد پذیرش جهان اسلام واقع شود. در مرحله بعدی برخی از متفکران با تکیه بر نگاه اضطرار و ضرورت خواستند وجود بانک و بانکداری و شیوه سنتی آن را توجیه کنند که این دیدگاه هم موفق نبود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: در حدود 50 سال پیش شهید صدر و نجات‌الله صدیق نظریه بانکداری بدون ربا را مطرح کردند که مبتنی بر حذف بهره بانکی بود. این ایده تقریبا جا افتاد و مورد قبول واقع شد و امروزه مدل‌های بانکداری بدون ربا بر مبنای همین نظریه شکل گرفته است. اما از دو دهه پیش این بحث مطرح شده که بانکداری بدون ربا خوب است، اما کافی نیست و ما باید به سمت بانکداری اسلامی حرکت کنیم. 

موسویان خاطرنشان کرد: بانکداری اسلامی دو تفسیر دارد؛ یکی اینکه اساس را بانکداری غربی بگذاریم و بر اساس همان تکنیک و ابزار سنتی فقط آموزه‌های اسلامی را به شکل ایجابی بازسازی کرده و به کار بگیریم. اما تفسیر دوم این است که بیاییم بر اساس نظام اقتصادی اسلامی یک زیربنا و چارچوبی نو طراحی کنیم تا احکام و اخلاق و عوارض و روابط اسلامی به عنوان یک زیرسیستم از آن نظام کلی گرفته شود و اجرایی گردد.

وی در پایان گفت: آنچه که بنده مطرح کردم این نکته است که اولا نمی‌توانیم دانش و تجربه بشری در طول تاریخ را نادیده بگیریم و ثانیا باید آموزه‌های اسلامی را هم داشته باشیم؛ پس با توجه به نیازهای جامعه و توانایی بالفعل‌سازی مباحث نظری و کاربردی اقتصاد اسلامی بیاییم یک تئوری تکامل تدریجی بانکداری بدون ربا را به عنوان حداقل‌ها داشته باشیم و در ادامه یک بانکداری اسلامی را به عنوان نقطه‌ گذار طرح بریزیم تا بتوانیم کم‌کم به نظام اقتصاد اسلامی دست پیدا کنیم.

در پایان این مراسم لوح تقدی و جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی توسط حجت‌الاسلام صادقی رشاد، ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی، عطا‌ءالله رفیعی آتانی دبیر کنگره جهانی علوم انسانی اسلامی به سیدعباس موسویان اعطا شد.

انتهای پیام/