مواضع ترکان را تأیید نمی‌کنم/"نامه رمانتیک" اصلاح‌طلبان به اوباما به گروه خونی ما نمی‌خورد
خبرگزاری تسنیم: دبیرکل حزب مردم‌سالاری طی بازدید از خبرگزاری تسنیم ضمن تشریح ایرادات حزب متبوعش به لایحه احزاب پیش‌بینی کرد که مجلس دهم با اکثریت مطلق اصول‌گرایان نخواهد بود.
به گزارش خبرنگار حوزه احزاب خبرگزاری تسنیم، خانه احزاب در دولت اصلاحات تأسیس شد و در چند دوره آن احزاب اصول‌گرا و اصلاح‌طلب در بدنه مرکزی این خانه که به‌گفته کنش‌گران سیاسی باشگاه احزاب شناخته می‌شد نقش آفرینی می‌کردند اما به‌دلیل اقدامات و فعالیت‌های سیاسی برخی از احزاب اصلاح‌طلب، اصول‌گرایان به‌مرور از خانه احزاب دور شدند تا اینکه در سال 83 خانه احزاب برای تمدید پروانه تشکیلات خود اقدام نکرد و رفته رفته خانه احزاب به تعطیلی کشیده شد.
پس از پیروزی حجت‌الاسلام حسن روحانی در انتخابات 24 خرداد و تشکیل کابینه تدبیر و امید، اولین نشست وزیر کشور با احزاب و تشکل‌های سیاسی در ساختمان فاطمی برگزار و به‌گفته رحمانی‌فضلی مقرر شد احزاب برای برگزاری مجمع عمومی خانه احزاب دور هم جمع شوند و نتیجه نهایی را به وزارت کشور اعلام کنند.
از این رو برای بررسی و آسیب‌شناسی خانه احزاب از مصطفی کواکبیان استاد دانشگاه و دبیرکل حزب مردم‌سالاری و مدیرمسئول روزنامه مردم‌سالاری دعوت کردیم تا با حضور در خبرگزاری تسنیم به تشریح پیش‌نویس لایحه احزاب، عملکرد و باید و نبایدهای خانه احزاب در دوره جدید و آخرین برنامه‌های حزب مردم‌سالاری در جغرافیای سیاسی کشور و نحوه تعامل دولت یازدهم با مجلس نهم پاسخ دهد.
مصطفی کواکبیان پس از بازدید از بخش‌های مختلف خبرگزاری تسنیم و قبل از شروع رسمی مصاحبه از فعالیت‌های این خبرگزاری تشکر و قدردانی کرد و گفت: دقت این خبرگزاری در مقایسه با سایر خبرگزاری‌ها خیلی زیادتر است. ضمن اینکه بحث کیفیت خبر و سرعت هم خوب است، چرا که برخی از خبرگزاری‌ها فقط برایشان مخابره خبر کفایت می‌کند و به‌دنبال این هستند که خبری تولید کرده باشند اما بنده به‌عنوان فرد رسانه‌ای می‌توانم بگویم اخباری که در خبرگزاری تسنیم در این مدت یک سال و اندی که تأسیس شده، با دقت و سرعت مخابره می‌شود و اخبار کمتر اصلاح یا تکذیب شده و این موضوع برای من جالب است.
وی با بیان اینکه خبرهای خبرگزاری تسنیم دقیق تنظیم می‌شود، اظهار داشت: جا دارد من به دست‌اندرکاران خبرگزاری و خبرنگاران عزیز این رسانه تبریک بگویم و برای شما آرزوی موفقیت می‌کنم.
دبیرکل حزب مردم‌سالاری با اشاره به شکل‌گیری مجدد خانه احزاب، گفت: ما الآن ساز و کاری را باید اجرا کنیم که خانه احزاب مجدداً متولد شود. من فکر می‌کنم باید همان هیئت 7نفره شامل 3 نفر از احزاب اصلاح‌طلب و 3 نفر اصول‌گرا و 1 نفر از احزاب مستقل شکل بگیرند و بیایند به‌عنوان نخ تسبیح بین دو جریان کلی اصول‌گرایی و اصلاح‌طلبی عمل کنند تا این خانه شکل بگیرد.
کواکبیان درخصوص تشکیل حزب از سوی محمدرضا عارف، گفت: تصورم این است که آقای عارف در قالب همان بنیاد امید ایرانیان بیشتر فعال خواهد بود تا در قالب یک حزب. بالاخره تشکیل حزب در کشور خیلی سخت است، ضمن اینکه خیلی از مشاوران وی پیشنهاد داده‌اند که حزب تشکیل ندهند و بیشتر در قالب همان بنیاد فعال باشد.
وی با اشاره به نگاه دولت به رفع تحریم‌ها و اینکه آیا بعد از لغو تحریم‌ها مشکلات حل می‌شود، اظهار داشت: من 100%موافقم که دولت خیلی نباید برنامه‌ریزی خود را منوط به موفقیت‌های بیشتر مذاکرات ژنو ببیند. اگر تحریم‌ها رفع شد گشایشی حاصل می‌شود و برای اقتصاد بهتر است، اما اقتصاد باید خودش را در داخل پیدا کند. رهبری هم بر همین نکته تأکید کردند که بیشتر به توانمندی‌ها و کارآمدی دولت در داخل باید چشم دوخت و اینکه ما منتظر این باشیم که همه تحریم‌ها لغو شود، خوب نیست.
دبیرکل حزب مردم‌سالاری اضافه کرد: اعتقادم این است که همین جهت‌گیری که نقدینگی باید کاهش پیدا کند، تأثیر زیادی در کاهش تورم خواهد داشت و از آن طرف هم ما باید در جهت افزایش اشتغال و تولید هماهنگی کنیم.
مشروح گفت‌وگوی تفصیلی خبرگزاری تسنیم با مصطفی کواکبیان به‌شرح ذیل است:
تسنیم: آقا دکتر کواکبیان، از اینکه فرصتی را به ما دادید تا خدمت شما باشیم و بتوانیم از نظرات شما استفاده کنیم، کمال تشکر را داریم.
کواکبیان: ابتدا باید بگویم اعتقاد من این است که دقت این خبرگزاری در مقایسه با سایر خبرگزاری‌ها خیلی زیادتر است.کیفیت خبری، سرعت و این چیزها هم خوب است و به‌نظر من دقتش هم بهتر است. بعضی خبرگزاری‌ها صرف مخابره خبر برایشان کفایت می‌کند که خبری تولید کرده یا منعکس کنند، اما من به‌عنوان یک فردی رسانه‌ای می‌توانم این را بگویم که اخباری که ما از خبرگزاری تسنیم در این مدت یک سال و اندی که تأسیس شده گرفتیم کمتر اصلاح شده یا مجبور شده تکذیب شود.
واقعاً این برای من جالب است که با هر بینش یا موضع سیاسی بالاخره خبر دقیق تنظیم می‌شود و من به دست‌اندرکاران خبرگزاری و خبرنگاران عزیزی که در این بازدید بعضی از آن دوستان را زیارت و از بخش‌های مختلف بازدید کردم تبریک می‌گویم، در خدمت شما هستم.
**دیدار حزب مردم‌سالاری با حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی در حرم امام(ره)
تسنیم: از خود حزب مردم‌سالاری شروع کنیم، از حزب چه خبر؟
کواکبیان: واژه مردم‌سالاری، در سال 1380 که روزنامه مردم‌سالاری راه‌اندازی شد، بیشتر مورد توجه واقع شد. قبلاً اسم حزب‌مان "مدافعین پیام دوم خرداد" بود. بعد از راه‌اندازی روزنامه در اولین کنگره حزبی که دوم خرداد 81 برگزار شد، نام مردم‌سالاری را مجمع عمومی پذیرفت و این حزب به‌عنوان حزب مردم‌سالاری نام‌گذاری شد و بعد کمیسیون ماده 10 احزاب هم این نام را پذیرفت و از سال 81 تا امسال که 92 است، ما هر سال یک کنگره داشتیم. امسال دوازدهمین کنگره‌مان ان‌شاءالله در دهم بهمن‌ماه برگزار خواهد شد.
ما یک سری اقدامات مربوط به برنامه‌هایی که در استان‌ها می‌خواهیم پیگیری می‌کنیم و بحث مربوط به هزینه‌های مالی خود حزب و رئوس مفاد قطعنامه‌ای که حزب باید تصویب کند و جهت‌گیری‌هایی که در زمینه انتخابات مجلس دهم خواهیم داشت، داریم.
این موارد مباحث داخلی است که بعد از ظهر روز کنگره انجام خواهد شد، البته ما بعد از این مباحث، دیداری را هم با جناب حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی یادگار امام راحل پیش‌بینی کردیم که این دیدار در حرم برگزار خواهد شد.
برنامه افتتاحیه کنگره هم از ساعت 9:30 صبح آغاز خواهد شد. ما سعی کردیم که در خصوص شعار کنگره که سه بخش "حقوق شهروندی، اقتصاد عادلانه و دیپلماسی هوشمندانه" است برای هرکدام دو تا سه نفر سخنران داشته باشیم که بستگی دارد تا آخرین لحظات کدام‌یک 100 درصد و به‌طور قطعی بیایند و ان‌شاءالله شما (خبرنگاران) 9:30 صبح جزئیات برنامه را خواهید داشت.
**حضور عارف در کنگره یازدهم مردم‌سالاری
تسنیم: در خبرها آمده بود که آقای عارف را هم دعوت کرده‌اید، آیا وی سخنران ویژه کنگره حزب مردم‌سالاری است؟
کواکبیان: احتمال اینکه وی در این کنگره سخنرانی داشته باشند خیلی زیاد است. آقای عارف دو برنامه از قبل پیش‌بینی کرده بود و گفت: من سعی می‌کنم که آنها را کنسل کنم تا بیایم، و طبق گفت‌وگویی که داشتیم به‌احتمال زیاد می‌آید.
تسنیم: یعنی آقای عارف سخنران ویژه کنگره دوازدهم است؟
کواکبیان: اجازه دهید این موارد همان صبح روز کنگره قطعی شود، چون ممکن است ما حرفی بزنیم و بعداً نشود.
**5 ایراد حزب مردم‌سالاری به پیش‌نویش لایحه احزاب
تسنیم: آقای کواکبیان، شما در نشست اخیر احزاب و تشکل‌های سیاسی با وزیر کشور حضور داشتید و سخنرانی هم کردید. این نشست در نهایت به تهیه پیش‌نویس لایحه تأسیس احزاب و تشکل‌های سیاسی منجر شد. درباره این پیش‌نویسی که تهیه شد، آیا خودتان آن را خوانده‌اید؟ اگر مطالعه کرده‌اید نقاط ضعف و قوت آن از نظر جناب‌عالی چیست؟
کواکبیان: در بحث پیش‌نویس، یکی از کارهایی که همان بعد از ظهر کنگره داریم این است که نقطه نظرات مجموعه دوستان خودمان را تنظیم و طی یک نامه‌ای به وزارت کشور اعلام خواهیم کرد.
تقریباً ما 5 ایراد اساسی به این پیش‌نویس داریم. اولین ایراد این است که به‌هرحال در این پیش‌نویس بیشتر بحث قانون احزاب و فعالیت حزبی مورد توجه قرار گرفته و ما معتقدیم که اگر نقش احزاب در انتخابات دیده نشود قطعاً احزاب خیلی نمی‌توانند رشد کنند.
اعتقاد ما این است که دموکراسی برای اینکه واقعاً مفهوم پیدا کند باید انتخابات داشته باشد و هر انتخاباتی قطعاً به رقابت‌های انتخاباتی منجر می‌شود و هر رقابت انتخاباتی هم قطعاً نیازمند به وجود یک سری تشکل‌های سیاسی و احزاب است.
این نمی‌شود که در کشور نام مردم‌سالاری، دموکراسی و یا انتخابات داشته باشید، اما احزاب مؤثر در انتخابات نداشته باشید. این لایحه یا پیش‌نویس یک پیش‌نویس خنثی در خصوص انتخابات است.
**خاطره انتخاباتی کواکبیان از سفر به بغداد
من معتقدم که قانون انتخابات ما هم دچار مشکلاتی است که باید آن هم اصلاح شود.
به‌اعتقاد بنده ما باید به‌سمت برگزاری انتخابات حزبی برویم، یعنی نظام انتخاباتی ما نظام انتخاباتی حزبی شود.
من هیچوقت خاطره رفتنم به نجف را فراموش نمی‌کنم. در یکی از حوزه‌های انتخاباتی از سر کنجکاوی دیدم که روی برگه شماره 19 می‌نویسند که گفتم: این چیست؟ گفتند: این شماره فهرست است. به مجموعه احزاب شماره داده بودند و هر تعدادی که مردم نجف بیشترین شماره را می‌نوشتند این متلعق به آن فهرست بود که بین خودشان تقسیم‌بندی می‌کردند.
ما در مجلس هشتم یک طرحی را تحت عنوان "استانی شدن انتخابات مجلس" ارائه دادیم.
در آنجا بحث احزاب را هم دیده بودیم، یعنی در مرحله اول مردم هم به حزب می‌توانستند رأی دهند و هم به اشخاص اما در مرحله دوم هر حزبی در هر حوزه‌ای بیشتر رأی داشت اساساً انتخابات مرحله دوم برگزار نمی‌شد، یعنی خود آن حزب تعیین می‌کرد که چه‌کسی نماینده آن حوزه انتخابی باشد، البته با توجه به اینکه بیشترین تعداد رأی را در آن حوزه داشت اما وقتی به کمیسیون شوراها رفت، بخش حزبی آن را حذف کردند و یک شیر بی‌یال و دم شد که ما هم بعداً آن را پس گرفتیم و گفتیم: ببخشید، ما فقط نمی‌خواستیم انتخابات استانی شود، بلکه می‌خواستیم انتخابات، حزبی برگزار شود.
واقعاً شما می‌بینید که مثلاً در اکثر مراکز سیاسی استان‌ها مردم مقداری سیاسی به لیست‌ها رأی می‌دهند اما باز به اشخاص رأی می‌دهند و لذا شخصی که مثلاً در انتخابات در فهرستی بوده، می‌بینید چون وابسته حزبی خاصی ندارد بعداً مواضعش فرق کرد، اما اگر مردم شناختی از یک حزب پیدا کردند و به مواضع آن حزب رأی دادند دیگر آن حزب متعهد است که آن مواضع را حفظ کند. دیگر حرکات زیگزاگی از نمایندگان مشاهده نخواهد شد.
**نقص بزرگ پیش‌نویس لایحه احزاب نادیده گرفتن بحث انتخابات است
می‌بینید که مثلاً یک نفر در حوزه انتخابیه‌اش جریان اصلاح‌طلبی را تقویت می‌کند و بعد در مجلس دوآتیشه اصول‌گرا می‌شود و یا به‌عکس در انتخابات حالتی دارد و در مجلس حالت دیگری پیدا می‌کند.
می‌خواهم بگویم که نقص بزرگ پیش‌نویس لایحه احزاب وزارت کشور نادیده گرفتن بحث انتخابات است.
دومین مورد مسئله خانه احزاب است که اصلاً در آن دیده نشده و هیچ اشاره‌ای هم به آن نشده است. بالاخره باید خانه احزاب یک جنبه قانونی پیدا کند و بهترین جای آن هم در لایحه مربوط به احزاب است، حتی پیشنهاد ما این است که در کمیسیون ماده 10 وزارت کشور، حداقل 2 نفر از خود احزاب به‌انتخاب خانه احزاب بتوانند در آنجا (کمیسیون وزارت کشور) عضویت پیدا کنند.
در کمیسیون ماده 10 احزاب وزارت کشور، نماینده دادستان کل کشور و قوه قضائیه و 2 نفر نماینده مجلس هستند. نماینده خود وزارت کشور هم هست اما از خود بدنه احزاب هیچ نماینده‌ای وجود ندارد.
فرض بفرمایید که در بحث قانون مطبوعات، در هیئت نظارت بر مطبوعات، نمایندگان ارکان حکومتی هستند و از میان مدیرمسئولان نماینده‌ای در آنجا حضور دارد که البته ما معتقدیم که کم است و باید تعدادشان افزایش یابد، اما در خانه احزاب اصلاً هیچ نماینده‌ای از بدنه احزاب در کمیسیونی که می‌خواهد پروانه را صادر کند، وجود ندارد.
خوب این نقص قانون است و ما می‌گوییم که بهترین ساز و کار آن همین خانه احزاب است که این کار از طریق خانه احزاب انجام شود و از این رو در مجمع عمومی تبادل نظر کنند و افرادی را به این کمیسیون بفرستند.
**احزاب نباید به‌راحتی منحل شوند
نقص سومی که بر این پیش‌نویس وارد است، مسئله نحوه انحلال احزاب است.
من معتقدم که ما نباید به این راحتی یک حزبی را منحل کنیم، چرا که با یک سری مشکلات پروانه خود را گرفته است، مثلاً یکی دو بار تذکر کتبی یا شفاهی و یا توقیف پروانه کنند و بعد بروند سراغ انحلال، البته اینجا به تذکرات اشاره شده اما واقعیتش این است که باید ساز و کاری برای این مسئله پیدا کرد.
ما نباید راحت احزاب را منحل کنیم و باید برای بحث انحلال خیلی سخت‌گیری شود و حتماً کمیسیون ماده 10 وزارت کشور روی این موضوع بررسی‌های لازم را انجام دهد و بعد هم در دستگاه قضایی بررسی شود.
**جرم سیاسی باید در لایحه احزاب تعریف شود
ما در پیش‌نویس لایحه احزاب یک مشکل دیگری به‌عنوان چهارمین نقص داریم و آن هم بحث جرم سیاسی است، یعنی این موضوع باید به یک نحوی در این لایحه احزاب تعریف و حد و مرز جرم سیاسی و امنیتی مشخص شود و این دو از همدیگر تفکیک شود.
نظر خودم این است که مبارزه مسالمت‌جویانه با دولت و حتی حکومت می‌تواند مفهوم جرم سیاسی باشد و زمانی که یک حزبی دست به اسلحه برد و کار براندازانه مسلحانه کرد، آن‌وقت در قالب جرم امنیتی قرار می‌گیرد.
الآن ما واقعاً تعریف مشخصی نداریم، لذا هنوز هیئت منصفه مربوط به جرائم سیاسی مشخص نیست، از این رو نمی‌شود شما قانون احزاب را بنویسید و احزاب را هم بخواهید در دادگاهی که اساساً هیئت منصفه سیاسی در کشور وجود ندارد، منحل شود، چون براساس اصل 168 قانون اساسی جرائم سیاسی باید با حضور هیئت منصفه سیاسی در محاکم دادگستری رسیدگی شود.
ما اکنون اساساً هیئت منصفه سیاسی نداریم، چرا؟ چون جرم سیاسی تعریف نشده است. من معتقدم تفکیک این بحث را باید مشخص کرد.
**باید برای تجمع احزاب تسهیلاتی در نظر گرفته شود
ممکن است کسی بگوید ارتباطی با خود قانون احزاب ندارد اما وقتی شما بخواهید حزبی را منحل کنید باید براساس قانون منحل شود و جرم سیاسی را تعریف کنید، یعنی وقتی ما هیئت منصفه سیاسی تشکیل دهیم، می‌توانیم حزب را منحل کنیم و لذا معتقدم این سخت‌گیری باید انجام شود و این قانون باید تعریف و شفاف شود و این نکته را هم باید عرض کنم که ما در خصوص بحث مربوط به احزاب باید توجه کنیم که غیر از اینکه باید در بحث انحلال احزاب سختگیری‌هایی وجود داشته باشد اما برای برگزاری تجمع و راهپیمایی عکس قضیه انحلال معتقدم اینجا باید تسهیلاتی ایجاد شود.
متأسفانه این هم نیست، مثلاً اگر کسی بخواهد در دورترین نقطه کشور و در مخالفت با دولت راهپیمایی انجام دهد حتماً باید 2 هفته قبل درخواستش به وزارت کشور بیاید و در آنجا بررسی شود. اگر کمیسیون مجوز داد می‌تواند در آن روستا راهپیمایی برگزار کند.
من یک سؤالی می‌کنم، واقعاً در این قانون این سختگیری‌ها برای تجمع و راهپیمایی‌ها شده؟ اما به این هیچ اشاره‌ای نمی‌شود که "اگر فرماندار محلی با تجمع حزبی در جایی مخالفت کرد به جرم این آقا چه‌کسی رسیدگی می‌کند؟"
فرماندار می‌گوید: من و شورای تأمین تشخیص دادیم که نباید تجمع و یا راهپیمایی برگزار شود. خوب، حقوق حزب نادیده گرفته شده و نمی‌تواند تجمع برگزار کند و نمی‌خواهد کار خلاف قانون انجام دهد.
**درخواست مردم‌سالاری برای تجمع مردمی علیه فساد مالی
من یک نمونه برای خود این دولت عرض کنم. دو هفته پیش از طرف حزب مردم‌سالاری درخواست مجوز تجمع مردمی علیه فساد مالی در تاریخ 30 دی‌ماه دادیم و 2 روز قبل از موعد تجمع گفتند: شما به استانداری مراجعه کنید.
قبل از اینکه به اینجا بیایم، تماس داشتم و گفتم: من امروز می‌خواهم تجمع برگزار کنم، اما امروز می‌گویید: بیایید، فرمهایی دارد که باید پر شود. من چطور اطلاع رسانی کنم؟ خلاصه با هم توافق کردیم که اگر فرصتی بود بعد از دهه فجر تجمع برگزار شود، البته این مقطع برای ما اهمیت داشت چرا که حدود 10 پرونده فساد بزرگ در این کشور داریم و معتقدم مردم درخواست‌شان این است که به اینها (این پرونده‌ها) زودتر رسیدگی شود.
بالاخره بحث بیمه و تأمین اجتماعی و پرونده 3000 میلیاردی به کجا می‌رسد و بحث مربوط به صنعت فولاد و مباحث اخیری که برای آقای بابک زنجانی است، چه می‌شود؟
ما می‌خواستیم تجمع برگزار شود، 15 روز پیش درخواست دادیم و امروز به ما می‌گویند: بیایید ببینیم چه می‌گویید. من به‌عنوان یک حزب می‌خواهم تجمع برگزار کنم و پرچم و بنری بزنم. پلاکارد درست کنم و اطلاع‌رسانی کنم. این فرمانداری موافقت خودش را اعلام کرده و اگر فرض کنیم که فرمانداری بگوید: من مخالفم، خوب من به‌عنوان یک حزب چه‌کاری می‌توانم بکنم؟
**از نشست وزیر کشور با احزاب راضی نبودم
در این قانون پیش‌بینی نشده که مجازات کسانی که حقوق شهروندی را نقض می‌کنند، چیست؟
فقط باید احزاب منحل شوند. برای آن مأموران دولتی که حقوق احزاب را نادیده می‌گیرند باید مجازاتی پیش‌بینی شود.
در این پیش‌نویس اشاره‌ای به چنین مواردی نشده و لذا ما این نقطه نظرات را به‌صورت مکتوب طی نامه‌ای به وزارت کشور اعلام خواهیم کرد که ان‌شاءالله پیش‌نویسی که ارائه می‌کنند کامل و جامع باشد.
این نکته را هم عرض کنم که بنده خیلی از آن نشستی که در وزارت کشور برگزار شد راضی نیستم، به این دلیل که من خودم پیشنهاد دهنده آن جلسه بودم و مدام پیگیری می‌کردم و حتی اسامی احزاب فعال را از قبل برای وزارت کشور اعلام کردیم، اما دوست داشتیم آن جلسه خروجی داشته باشد و من همان‌جا اشاره کردم که حداقل آن، این بود که هیئتی 7نفره از آن نشست انتخاب می‌شدند و مقدمات برگزاری خانه احزاب را فراهم می‌کردند.
**خانه احزاب نباید دست جناح خاص باشد
جالب است که در بحث خانه احزاب یک سری از دوستان می‌گویند: "اساساً مهلت آن تمام شده و دیگر اصلاً وجود ندارد" و عده‌ای هم می‌گویند: "ما همچنان هستیم و داریم فعالیت می‌کنیم".
من گفتم که این کار بشود، البته داریم این موضوع را پیگیری می‌کنیم که از مجموعه احزاب اصول‌گرا، مستقل و اصلاح‌طلب دعوتی داشته باشیم که این کار انجام شود، چون طرحی داشتیم برای خانه احزاب و باید فکری کنیم که این خانه هیچوقت دست یک جناح خاصی نباشد، به‌خاطر اینکه خانه احزاب است و ما نمی‌خواهیم که خانه یک جناح را درست کنیم و لذا گفتیم مجموعه احزابی را که الآن پروانه دارند و می‌خواهند فعالیت کنند، داریم.
مثلاً 11 حزب اصلاح‌طلب، 8 حزب اصول‌گرا و 3 حزب مستقل که این مجموعه 21 نفر شورای مرکزی خانه احزاب را بتوانند رأی دهند و در یک چنین حالتی هیچوقت هیچ جناحی اکثریت مطلق پیدا نخواهد کرد. ممکن است اکثریت شود اما اکثریت مطلق نمی‌شود و چیزی بینابین خواهد شد.
فرض کنید که اصول‌گرایان با دو تا سه حزب مستقل ائتلاف کنند، باز 11 ــ 11 می‌شود و خانه احزاب هیچوقت اکثریت نخواهد شد، یا حتی احزاب اصلاح‌طلب ائتلاف کنند، باز یک‌سوم اعضای شورای مرکزی یا بیش از یک‌سوم آن دست اصول‌گراها خواهد بود، پیشنهاد ما مطرح است و آن را پیگیری می‌کنیم.
**پیشنهاد حداقل 10 میلیارد برای یارانه احزاب دادم
من خیلی تمایل داشتم که این بحث در نشست وزیر کشور مطرح شود، ضمن اینکه من پیشنهاد حداقل 10 میلیارد و نه بیشتر را برای یارانه احزاب داده بودم و به وزیر کشور گفته بودم که من خودم موافق نیستم و مخالفم.
واقعیت این است که نمی‌گوییم این پول مال دولت است که بگویند احزاب دولتی می‌شود. این پول برای بیت‌المال است و مجلس می‌خواهد این را در لایحه بودجه تصویب کند.
کشورهای اروپایی هم برای رشد احزاب این یارانه را پرداخت می‌کنند و حتی در قانون انتخابات فرانسه برای اینکه احزاب بتوانند تبلیغات داشته باشند هنگام انتخابات مبلغی را به آنها می‌دهند و هم اشکالی ندارد.
این بحث هم فعلاً مطرح است. امیدوارم وزارت کشور بتواند این موضوع را به یک نحوی در بودجه 93 پیش‌بینی کند. من خیلی تمایل داشتم که نشست اول به نتایجی محسوس و ملموس می‌رسید که نشد، امیدوارم در نشست بعدی این کار بشود.
تسنیم: پس به‌نظر شما جلسه اول وزارت کشور با احزاب هیچ بازخوردی نداشت؟
کواکبیان: این جلسه نگاه مثبت دولت فعلی به احزاب را می‌رساند، چرا که دولت‌های نهم و دهم اساساً هیچ‌کاری به کار احزاب نداشتند و هیچ نشستی هم نداشتند و آنها را سم مهلک می‌دانستند و یارانه را قطع کرده خانه احزاب را بستند.
این جلسه رویکرد دولت فعلی را به احزاب نشان داد و برگزاری این جلسه به‌نظر من خیلی مثبت بود، اما ما توقع‌مان این بود که نتایج محسوس، ملموس و قابل پیگیری بهتری برای احزاب داشته باشد.
تسنیم: سؤال کلی‌تر من این است که دولت نهم و دهم بحث احزاب را بست و حصاری دور آن کشید، اما دولت یازدهم حرکت‌هایی آغاز کرده است. از نظر شما این فرآیندهایی که دارد پیگیری می‌شود فقط در ابتدای کار است و یا در آینده هم این را ادامه خواهد داد و یا اینکه نمایشی است؟ نگاهتان به این امر مثبت است یا خیر؟ فکر می‌کنید در آینده بحث خانه احزاب نتیجه‌ای خواهد داد؟
کواکبیان: من امیدوارم این تعامل مثبت دولت یازدهم با احزاب مثل سایر حوزه‌ها جنبه عملیاتی پیدا کند و بحث نمایشی مطرح نباشد، اما واقعاً اگر اقدام خاصی انجام نشود ما گلایه داریم و منتقد هستیم که بالاخره توسعه سیاسی که متولی اصلی آن باید وزارت کشور باشد در هر نظام سیاسی یک ساز و کارهایی از جمله تقویت احزاب در کشور دارد.
امیدوارم بحث نمایشی نبوده و جدی باشد و منتظریم وزارت کشور اقدام ملموس و عملیاتی‌تری را برای پیش‌نویس لایحه احزاب و یارانه آنها و هم خانه احزاب و هم خیلی از نکاتی را که در آن جلسه از طرف احزاب مطرح شد، به‌صورت جدی مورد توجه قرار دهد.
**راه‌حل خانه احزاب تشکیل هیئت 7نفره از سوی احزاب است
تسنیم: آقای دکتر کواکبیان، وزیر کشور در اولین نشست با احزاب پیشنهاد داد که برای احیای خانه و فعالیت مجدد آن احزاب دور هم جمع شوند و هم‌گرایی کنند تا این اقدام انجام شود، تا حالا جلسه‌ای بین اصلاح‌طلبان یا با احزاب دیگر یا اصول‌گراها برگزار شده است؟ ارزیابی شما برای برگزاری جلسات و هم‌اندیشی احزاب پیرامون احیای خانه احزاب چیست؟
کواکبیان: بهترین جا برای نشست احزاب همان خانه احزاب است که همه احزاب در آن نقش داشته باشند.
ما الآن ساز و کاری را باید اجرا کنیم که خانه احزاب مجدداً متولد شود و الآن باید مشکل را حل کنیم.
من فکر می‌کنم بالاخره باید همان هیئت 7نفره که عرض کردم، مثلاً 3 نفر از احزاب اصلاح‌طلب و 3 نفر اصول‌گرا و 1 نفر از احزاب مستقل مطرح شوند و بیایند به‌عنوان نخ تسبیح بین دو جریان کلی اصول‌گرایی و اصلاح‌طلبی عمل کنند تا این خانه شکل بگیرد.
بنده مذاکراتی با اداره‌کل سیاسی وزارت کشور داشتم و اسامی را هم دادم، البته با آقای محمدنبی حبیبی گفت‌وگوی اولیه‌ای داشتم که این کار انجام شود، اما واقعیتش این است که ما متولی احزاب اصلاح‌طلب نیستیم یا آقای حبیبی متولی احزاب اصول‌گرا نیست. بالاخره باید آنها به‌عنوان جبهه پیروان امام و رهبری و ما به‌عنوان شورای هماهنگی جبهه اصلاحات حضور داشته باشیم تا بشود ترتیبی را فراهم کرد، اما کاش همان روز جلسه می‌شد آن هیئت را در همان مجموعه انتخاب می‌کرد، چون 65 حزب آمده بودند و همه جزو احزاب فعال بودند.
** بی‌اطلاعی از نامه احزاب به وزارت کشور برای برگزاری مجمع عمومی خانه احزاب
تسنیم: خبری مبنی بر اینکه قرار است برخی احزاب اصلاح‌طلب، اصول‌گرا و مستقل نامه‌ای مشترک را برای برگزاری مجمع عمومی خانه احزاب به وزارت کشور ارسال کنند، منتشر شد. این خبر را نایب‌رئیس سابق خانه احزاب به تسنیم داد، حزب مردم‌سالاری یا شخص جناب‌عالی در جریان این نامه هستید؟
کواکبیان:من خیلی از این نامه خبر ندارم و نمی‌دانم چه‌کسی فراهم کرده، اما بالاخره هر اقدامی که برای برگزاری مجمع انجام شود از نظر ما مثبت است.
تسنیم: به موضوع خانه احزاب اشاره کردید، البته خودتان گفتید که قسمتی از مشکلات به خود خانه احزاب و کسانی که در آنجا فعالیت می‌کردند، برمی‌گردد و بخشی از آن نیز به دولت بازمی‌گردد. آقای کواکبیان، در سال 83 پروانه تشکل خانه احزاب به پایان رسید و این تشکل باید با مراجعه به وزارت کشور مجوز خود را تمدید می‌کرد. از سال 83 تا 84 که دولت با قالب خانه احزاب همسو بود، مخصوصاً اینکه خانه احزاب برآمده از همان دولت بود، اما مشاهده می‌شود تا سال 84 هیچ اقدامی صورت نمی‌گیرد. حداقل در این بازه یک‌ساله که دولت هم با جریان خانه احزاب همسو بود، این پروانه را باید تمدید می‌کردند، اما تمدید نشد. بر این اساس برخی از کارشناسان مسائل سیاسی می‌گویند مسئله خانه احزاب ربطی به دولت نداشت...
کواکبیان: من خیلی قبول ندارم، منظور از اینکه تمدید نشد، چیست؟ بالاخره منتخبان شورای مرکزی جدید که در آن سال انتخاب شده بودند یک فرمهایی داشتند و گزارش‌هایی را که برای مراحل تمدید بود می‌دادند، اما ممکن است سهل‌انگاری شده و انجام نشده باشد، ولی سال بعد که می‌خواستند انجام دهند پیگیری نشد.
من بحثم این است که اگر اراده جدی برای احیای خانه احزاب وجود داشته باشد، این پروسه به‌راحتی انجام می‌شود و مجمع عمومی جدید در خود خانه احزاب تشکیل شود.
در اصول فعلی هم پیش‌بینی شده که برگزار کنند اما در اینکه چه‌کسی برگزار کند، بحث است، عده‌ای می‌گویند همان شورای قبلی و عده‌ای هم می‌گویند نه، وزارت کشور برگزار کند.
**وزارت کشور نباید دخالتی در خانه احزاب داشته باشد
من معتقد نیستم وزارت کشور باید برگزارکننده باشد، چون اصلاً دخالتی نباید در اصول انتخابات خانه احزاب داشته باشد.
شورای مرکزی فعلی هم مدتش تمام شده و ممکن است بعضی‌ها بهانه و ایراد بگیرند، البته من طرفدار این هستم که شورای مرکزی فعلی برگزار کند، اما به هر حال برای اینکه مسئله جمع شود و عده‌ای نگویند که خانه احزاب اصول‌گرایی شکل بدهیم، راهش این است که هیئتی 7نفره منتخب از مجموعه احزاب، مجمع عمومی را برگزار کنند و اساسنامه را اصلاح و شورای مرکزی جدید را انتخاب کنند و بعد خانه احزاب براساس انرژی مثبت جدیدی از طرف همه احزاب کشور بتواند اقداماتی را انجام دهد.
**باید اساسنامه خانه احزاب اصلاح شود تا کارکرد صنفی به کارکرد سیاسی مبدل نشود
تسنیم: خانه احزاب یک نهاد صنفی بود، اما مشاهده می‌شد که موضع سیاسی در خانه احزاب پیگیری می‌شد و موضع سیاسی اتخاذ می‌شد و در اجلاس احزاب آسیایی و اجلاس‌های مختلفی موضع سیاسی از سوی شخصیت‌های شورای مرکزی خانه احزاب اتخاذ می‌شد. بحث این است که چه تضمینی وجود دارد که نشان دهد اگر خانه احزاب احیا شود در آینده همین اتفاقات نیفتد؟ بستر صنفی است اما موضع‌گیری سیاسی می‌شود.
کواکبیان: من عرض کردم که اولاً اینکه سیاسی عمل کرده مربوط به جناح خاصی نمی‌شود. زمانی هم که اصول‌گراها آنجا را در اختیار داشتند و بحث‌های خود را پیش بردند، برای آنها کار صنفی محض نبود.
آنها هم می‌خواستند بیشترین تعداد را در کمیته‌ها و بدنه خانه احزاب از خودشان بیاورند، اما تنها راه جلوگیری از این موضوع اصلاح اساسنامه است و باید اصلاح شود تا هیچوقت کارکرد صنفی به کارکرد سیاسی مبدل نشود و بتواند از حقوق احزاب در کشور دفاع کرد.
اگر مجموعه احزاب کشور بپذیرند که خانه احزاب فعلی انتخابات جدید را برگزار کند، ما هم طرفدار این هستیم اما عده‌ای نمی‌پذیرند. از این رو طبیعتاً باید یک هیئت جدید انتخاب شود.
تسنیم: مسئله این است که اگر خانه احزاب شکل بگیرد چه تضمینی وجود دارد باز اتفاقات گذشته تکرار نشود؟
کواکبیان: عرض کردم که باید اصلاح اساسنامه صورت گیرد. در نکاتی که گفتم دقت داشتم که با ترکیب اساسنامه فعلی این مشکلات را باز هم خواهیم داشت، اما اگر این اساسنامه اصلاح شود به‌شکلی که عددی را مشخص کنیم برای اینکه احزاب کشور بتوانند متناسب با فعالیت‌های صنفی در آنجا عمل کنند، ما می‌توانیم امیدوار باشیم که دیگر سیاسی نشود.
**نامه اصلاح‌طلبان به اوباما به گروه خونی ما نمی‌خورد
تسنیم: آقای کواکبیان، شما علاوه بر دبیرکل حزب مردم‌سالاری، رئیس جبهه اصلاح‌طلبان هم هستید و از انشعابی که در جبهه اصلاح‌طلبان ایجاد شده است خبر دارید. آقای حق‌شناس خود را رئیس جدید این جبهه معرفی می‌کند و شما و مجید محتشمی سخنگوی جبهه اصلاح‌طلبان این تغییر را قبول ندارید و می‌گویید هیئت‌رئیسه این جبهه تغییری نکرده است. بالاخره با انشعاب ایجاد شده، جبهه اصلاح‌طلبان چه سرنوشتی پیدا می‌کند؟
کواکبیان: ببینید، من نمی‌دانم اساساً این خبر انشعاب را چه‌کسی مطرح کرده است.
یک نامه‌ای برای اوباما نوشته شد که با آن نامه موافق نبودیم و روح‌مان هم خبر نداشت.
ناگهان همه خبرگزاری‌ها خبری زدند مبنی بر اینکه جبهه اصلاح‌طلبان به اوباما نامه نوشته است.
این نامه با عبارت‌های رمانتیک اصلاً به گروه خونی ما نمی‌خورد، لذا گفتیم که این کار خلافی بوده و هرکسی هم انجام داده، اشتباه کرده است.
این دوستان گفتند: ما فکر کردیم همه در جریان هستند. بابا من که رئیسم خبر نداشتم. خیلی از دوستان ما می‌خواستند از کسانی که این کار را کردند شکایت کنند که گفتیم: دیگر گذشته و رها کنید.
الآن بحث این است که از حدود 18 تشکل که بودند 14 تا از آنها برای اینکه روال قبلی ادامه پیدا کند امضا کردند و 3 تا 4 تا هم ممکن است نظری دیگر داشته باشند.
من خودم دیگر بعد از آن نامه خیلی فعالیت‌های جبهه اصلاح‌طلبان را پیگیری نکردم و گفتم: بگذارید اختلافات حل شود و ما بتوانیم با انرژی تازه‌ای به فعالیت خود ادامه دهیم.
**باید سازوکاری جدید برای جبهه اصلاح‌طلبان تعریف کرد
تسنیم: با انشعاب ایجادشده، آیا جبهه اصلاح‌طلبان همچنان در عرصه سیاسی کشور فعال خواهد بود یا موقت فعالیت‌هایش را متوقف خواهد کرد؟
کواکبیان: بله، جبهه هویت خود را دارد و آن را از دست نداده، البته بعد از انتخابات نشستی نداشتیم. دلیلش همین اقدامی بود که صورت گرفت و اگر آن دوستان بیایند و به قواعد تمکین کنند می‌تواند ادامه پیدا کند والّا من معتقدم که ما باید ساز و کارهای جدید برای آن تعریف کرده و فعالیت کنیم.
تسنیم: خبری پیرامون شکایت شما از محمدجواد حق‌شناس منتشر شده بود، آیا از وی شکایت کردید؟
کواکبیان: نه، نه. ما جلوی شکایت را گرفتیم. آقای حق‌شناس را دوست داریم و اساساً دنبال آن نیستیم.
تسنیم: آقای دکتر، بالاخره شما رئیس جبهه اصلاح‌طلبان هستید یا آقای حق‌شناس؟
کواکبیان: اتفاق تازه‌ای رخ نداده و جلسه‌ای هم نگذاشتیم و 3 تا 4 نفر نشستند و بحثی کردند و 14 نفر نامه امضا کردند که همان روال قبلی ادامه پیدا کند.
**بعد از کنگره 13 حزب مردم‌سالاری، وارد انتخابات مجلس می‌شویم
تسنیم: حزب مردم‌سالاری عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است. برخی از احزاب عضو شورا همچون حزب کار اعلام کرده بعد از ایام تعطیلات نوروز موضوع انتخابات آینده مجلس را دنبال خواهد کرد. حزب مردم‌سالاری چه برنامه‌ای برای انتخابات مجلس دارد؟
کواکبیان: ما معتقدیم زود است که وارد این بحث‌ها شویم. البته در کنگره دوازدهم ان‌شاءالله بحث خواهیم کرد که بعد از کنگره سیزدهم آغاز رسمی فعالیت رسمی ما در انتخابات باشد. انتخابات در پایان سال 94 برگزار می‌شود و بعد از کنگره سیزدهم آغاز فعالیت جدی شروع خواهد شد.
**شرایط فراهم شود در انتخابات ورود می‌کنم
تسنیم: آیا کاندیدای انتخابات مجلس آینده خواهید شد؟
کواکبیان:والله یک عنصر سیاسی بالاخره باید سیاست‌ورزی کند و فعالیت سیاسی انجام دهد. بنده برنامه‌ام این است که بیشتر کار حزبی انجام دهم، اما اگر شرایط فراهم شود شاید ورود کنم.
**مشاوران عارف پیشنهاد دادند تا او حزبی تشکیل ندهد
تسنیم: نظرتان درباره تشکیل حزب از سوی آقای عارف چیست؟ در این قضیه با خود وی صحبت کرده‌اید؟
کواکبیان: من صحبتی با ایشان داشتم. تصورم این است که آقای عارف در قالب همان بنیاد امید ایرانیان بیشتر فعال خواهد بود تا در قالب یک حزب، چون بالاخره تشکیل حزب در کشور خیلی سخت است و لذا خیلی از مشاوران وی پیشنهاد داده‌اند که حزب تشکیل ندهد و بیشتر در قالب همان بنیاد فعال باشد.
البته بنده خودم معتقدم که اگر حزب تشکیل دهند بهتر است و از آن استقبال می‌کنیم، اما استنباطم این است خود وی می‌خواهد بیشتر در قالب بنیاد فعالیت کند.
تسنیم: به‌نظرتان آیا آقای عارف کاندیدای انتخابات مجلس خواهد شد؟
کواکبیان: ایشان هم معتقد به این است که ما یک مجلس تخصصی به‌اصطلاح مردمی و با کار کارشناسی قوی‌تری لازم داریم و لذا باید برنامه‌ریزی کنیم که هم اصلاح‌طلبان و هم اصول‌گرایان معتدل بتوانند در مجلس دهم جایگاه خوبی داشته باشند و ما هم تقریباً با وی (عارف) یک‌جور فکر می‌کنیم، منتهی ما معتقد هستیم که به هر حال تا زمانی که احزاب در مجلس به‌صورت شفاف ظهور و بروز نداشته باشند مشکلاتی خواهیم داشت.
حزب مردم‌سالاری قرار است کار خود را انجام دهد و دوستان بنیاد امید ایرانیان و حتی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات کار خودشان را داشته باشند و حداقل الآن نیروهایی را شناسایی کنند و برای بستن لیست‌ها، فرصت هست تا گفت‌وگوهای جدی‌تری را داشته باشیم.
**بدنه مجلس با دولت همکاری نمی‌کند/ صحبت‌های ترکان را تأیید نمی‌کنم
تسنیم: اخیرا آقای ترکان و دختر آقای هاشمی در بحث آرای مردم مسائلی مطرح کردند که سر و صدا به‌پا کرد، نظرتان در این خصوص چیست؟
کواکبیان: شما نباید به این بحث یک‌سویه نگاه کنید. وقتی که مجلس نهم هرروز چوب لای چرخ دولت بخواهد بگذارد، اینها هم باید صدایی داشته باشند.
البته صحبت آقای ترکان را تأیید نمی‌کنم. این صحبت خودشان است و من به اینجا نیامده‌ام که درباره اشخاص نظر بدهم، اما به هر حال نباید یک‌سویه دید.
من اعتقادم این است که به‌خلاف مجلس هشتم که با دولت نهم و دهم تعامل بسیار خوبی داشت، یعنی اینکه ظاهر روابط مجلس با دولت احمدی‌نژاد خوب نبود اما بدنه مجلس خیلی خوب با دولت همکاری می‌کرد و کارها را پیش می‌برد، الآن به‌عکس شده و ظاهر خیلی قشنگ و خوب است و روابط صمیمانه است، اما بدنه همکاری نمی‌کند.
تسنیم: از بین مجلس و دولت کدام‌یک همکاری نمی‌کنند؟
کواکبیان: من بیشتر مجلس را می‌گویم. اولین لایحه اصلاحی بودجه را رد کردند و بعداً وزیر اقتصاد، علوم و ارشاد کارت زرد گرفتند.
در مجلس هشتم خودم 11 تا وزیر را به مجلس آوردم، اما نهایتاً همکاری می‌کردیم، این نبود که همه وزرایی که می‌آیند باید کارت زرد بگیرند.
زمینه مجلس هشتم با دولت همکاری بود و بدنه همکاری می‌کرد، اما اکنون حساب کنید که شخصی مثل آقای رسایی هم می‌تواند زمینه‌ای ایجاد کند برای این که کارت زرد دولت بگیرد، چون من مجلس بودم و می‌فهمم که چه اتفاقاتی درون مجلس می‌افتد.
درست است لب‌مرزی بود، اما واقعیتش این بود اکثریت مجلس که با فراکسیون اصول‌گرایان هم می‌خواهند تعامل داشته باشند به‌دنبال جلوگیری از چنین کارت زردهایی نیستند.
تسنیم: شما این کارت زردهایی را که از سوی مجلس گرفتند، زیاده‌روی می‌دانید؟
کواکبیان: من معتقدم اساساً باید واقعیت جور دیگری باشد.
وزیر ارشاد روزنامه‌ای را توقیف کرده و بعد از زمان توقیفش اظهار نظری هم کرده است. ما اصلاً به توقیف آن روزنامه هم بحث داریم و معتقد نیستیم که هر روزنامه‌ای را باید زود توقیف کرد.
بالاخره 100 نفر،کمتر یا بیشتر از پرسنل آن بیکار می‌شوند، باید روی اینها فکر شود. نویسنده مقاله را بگیرید و مجازات کنید و حتی مدیرمسئول را توقیف کنید.
چرا باید روزنامه توقیف شود؟ وزیر ارشاد هم همین حرف‌ها را زد و اظهار تأسف او از این بابت بود. این غلط است که بگوییم: تو توقیف کردی و نباید اظهار نظر هم می‌کردی.
معتقدم که اکثریت مجلس نهم جلوی این کارت زردها را اگر بخواهد می‌تواند بگیرد، اما نمی‌خواهد.
طبیعتاً حق مجلس است که نظارت، سؤال یا استیضاح و یا تحقیق و تفحص و اظهار نظر کند، اما واقعیتش این است که همان‌طور که خود آقای لاریجانی هم گفت وقتی این حق زیادی به خود عمل شود مشکلاتی ایجاد می‌کند.
مثلاً در خصوص آقای علی مطهری که به‌عنوان یک نماینده شجاع در مجلس نقطه نظراتی را بیان می‌کند، واقعاً براساس تشخیصی که دارد دفاع می‌کند.
من خودم شاید با خیلی از اظهار نظرهایش موافق نباشم، اما باید اصل استفاده از این حق نمایندگی باشد و معنا ندارد که دادستانی بیاید اعلام جرم کند.
حداقل هم اگر اعلام جرم می‌کند باید از کانال هیئت‌رئیسه اعلام می‌شد و نباید رسانه‌ای می‌شد.
معتقدم باید از کانال هیئت‌رئیسه عمل کنند و وی (مطهری) هم حتماً توضیحات خود را خواهد داشت.
در تعامل دوسویه مجلس و دولت، ما باید قبول کنیم که مجلس ظاهراً تعامل مثبت دارد، اما باطناً نمی‌خواهد.
تسنیم: به نظر می‌رسد شخص رئیس مجلس آن‌طوری که نمایندگان دیگر دنبال می‌کنند موافق چنین بحثی نیست، نظر شما هم همین است؟
کواکبیان: من می‌گویم اگر ایشان (رئیس مجلس) بخواهد می‌تواند توصیه‌ها و اشاراتی داشته باشد که وضعیت به این شکل نباشد.
**توقع نمی‌رفت مجلس نهم به همه وزرای دولت رأی دهد
تسنیم: عملکرد مجلس در زمان رأی اعتماد به وزرای دولت تدبیر و امید را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به‌هرحال این موضوع موافقان و مخالفانی داشت و بعضی مانند کاندیدای وزارت ورزش و جوانان 3 بار از سوی مجلس رد شد، کارکرد مجلس را چطور می‌بینید؟ به‌نظرتان مجلس خوب عمل کرد یا نه؟
کواکبیان: اعتقاد من این است که نباید از مجلس نهم توقع می‌داشتیم که به تمام وزرای پیشنهادی یک‌جا رأی دهد.
بالاخره اکثریت مجلس نهم به هر دلیلی با روی کار آمدن آقای روحانی موافق نبودند، البته من اعتقادم این است که شاید 50 تا 60 نفر از نمایندگان فعلی هم به آقای حسن روحانی رأی داده باشند.
الحمدلله همه آمدند و شادباش گفتند، اما قبلش رأی نداده بودند. طبیعتاً اینها طرفداران کاندیداهای دیگر بودند. عده‌ای به آقای قالیباف و عده‌ای به آقای جلیلی یا ولایتی و دیگران رأی داده بودند و لذا باید پذیرفت که مجلس نهم با دولت آقای روحانی نباید یک‌جا به همه وزرا رأی اعتماد می‌داد، اما در مورد وزارت ورزش به نظرم می‌شد بهتر از اینها عمل کرد.
بالاخره آقای نصرالله سجادی با یکی دو رأی نتوانست وزیر شود، اگر می‌خواست مجلس تمام کند زودتر تمام می‌کرد.
من معتقدم ما به‌عنوان عناصر سیاسی و اصلاح‌طلب خیلی نباید از مجلس نهم توقع داشته باشیم.
آن‌زمانی که ما به بعضی از دوستان می‌گفتیم که برای انتخابات بیایید، آن‌موقع باید فکر می‌کردند.
حزب مردم‌سالاری تنها حزبی بود که به‌عنوان حزب اصلاح‌طلب لیست داد و به وسط میدان آمد. آن‌زمان حتی خیلی از دوستان خودمان، ما را تخطئه می‌کردند و می‌گفتند: شما از عوامل حکومت و... هستید.
آن‌موقع ما باید فکرمی‌کردیم به‌خاطر یک رأی مشکل پیدا می‌کنیم و لذا من معتقدم که برخورد مجلس، طبیعی و اکثریتش اصول‌گرایی است و از اول هم با روی کار آمدن این دولت موافق نبوده، اما حالا تعامل می‌کند. اگر دنبال تعامل بیشتر هستند باید یک مقداری هیئت‌رئیسه بیشتر اقدام کند.
حرف‌های تحریک‌آمیز به‌نظر من دور از اعتدال و عقلانیت است. اگر ما دنبال تعامل هستیم نباید دائماً تحریک کنیم و بگوییم که اینها حق‌شان نیست و کارت زردها مهم نیست.
**مجلس دهم با اکثریت مطلق اصول‌گرا نخواهد بود
تسنیم: با توجه به اینکه دولت اقداماتی برای اینکه بتواند حضور موفقی در انتخابات مجلس هم داشته باشد و از عوامل خود در مجلس آینده استفاده کند، انجام می‌دهد پیش‌بینی می‌کنید چند درصد از مجلس آینده دست اصلاح‌طلبان خواهد بود و چقدر دولت می‌تواند موفق باشد؟ آیا باز هم مجلس آینده اصول‌گرا خواهد بود یا خیر؟
کواکبیان: من جزو رجال الغیب نیستم که از الآن پیش‌بینی سال آینده را انجام بدهم، اما تصور من این است که این موضوع به سه عامل اصلی بازمی‌گردد.
یک عامل آن عملکرد خود دولت یازدهم است، اگر بتواند خوب عمل کند قطعاً می‌تواند بین افکار عمومی رأی دشته باشد و تعدادی به‌عنوان جریان اعتدالی وارد عرصه بشوند.
دوم میزان اعتقاد دو جناح است، چه اصلاح‌طلبان و چه اصول‌گراها، به هر میزانی که اتحاد و انسجام بیشتر داشته باشند بهتر می‌توانند نیروهایی را برای مجلس آماده کنند و نکته سوم نیز بحث مجموعه تحولاتی است که دست ما نیست.
ما الآن نمی‌دانیم که مسائل فرهنگی و اقتصادی جامعه و اوضاع بین‌المللی و دیپلماسی و مسائل سیاست خارجی و تحولات مربوط به بیداری اسلامی چه می‌شود.
گاهی موج‌هایی راه می‌افتد که در زمان خودش باید تصمیم گرفت و لذا به یک سلسله عوامل داخلی، بین‌المللی، اجتماعی و اقتصادی مربوط است و شرایط و عوامل هم تأثیر دارد.
انسجام دو جناح مهم است و عملکرد دولت هم همین‌طور. بنابراین اگر علم غیب بلد بودم و همه شرایط و احوالات را می‌دانستم می‌توانستم با عدد و درصد برایتان بگویم، اما آنچه به نظر می‌رسد این است که مجلس دهم با اکثریت مطلق اصول‌گرایان نخواهد بود و من از اکنون این پیش‌بینی را می‌کنم.
تسنیم: آقای دکتر، توافق ژنو اعمال شد و این توافق‌نامه در داخل موافقان و مخالفانی دارد. به هر حال بحث‌هایی در توافق‌نامه هست که ظاهراً به‌ضرر ماست. ارزیابی شما از فعالیت‌های سیاست خارجی و بین‌الملل دولت چیست؟
کواکبیان: اعتقاد من این است که این دولت، مجموعاً 5 ماه است که روی کار آمده و توافق‌نامه ژنو حداکثر 50 روز است که به‌صورت نهایی مطرح شده است.
من معتقدم 6 ماهی باید از توافق‌نامه ژنو بگذرد تا ما بتوانیم ارزیابی‌های کلی را داشته باشیم.
من همه‌جا از توافق‌نامه دفاع کردم، البته نه به‌صورت مطلق اما به‌صورت مشروط، چرا که یکی از گام‌های بسیار خوب برای لغو تحریم علیه ایران است.
یک‌سری از دوستان که واقعاً این روزها خیلی دوآتشه علیه این توافق‌نامه بحث می‌کنند آلترناتیوشان همان ادامه کار آقای احمدی‌نژاد است.
در همان سؤالاتی که از وزرا داشتیم یک بار هم از وزارت خارجه نپرسیدیم که بیانیه تهران چرا این‌جور بود یا آلماآتی1، 2 و 3 یا مذاکراتی که قبلاً در مسکو، بغداد و استانبول بود، چطور بود؟
من خودم از وزرای خارجه زیاد سؤال کردم، مثلاً از آقای صالحی حتی در مورد موشک‌های اس300 و اینکه چرا نیروگاه اتمی بوشهر به تأخیر می‌افتد و یا در مورد حضور منافقین در اردوگاه اشرف عراق یا امثال اینها سؤال کردم، اما یک بار نیامدیم بگوییم که چرا مثلاً در مذاکرات خانم اشتون این‌جوری و آن یکی آن‌جوری نشست.
ما معتقد بودیم که آنجا دیگر یک خط قرمزی برای نظام است و باید ما اجازه بدهیم دوستان فعالیت خود را داشته باشند.
واقعاً در مجموعه تذکرات 100 تذکر کتبی و شفاهی داشتم که درباره این مذاکرات بحث داشته باشیم، در حالی که نمایندگان می‌توانند بحث داشته باشند. دلیلش این بود که ما در کمیسیون امنیت ملی توجه کردیم که نظام پشت قصه است.
در توافق‌نامه ژنو یا مجموعه نظام پشت ماجراست یا نیست، اما به‌نظر ما بالاخره در بحث‌های کلان با مقام معظم رهبری هماهنگ می‌شود.
اگر این‌جوری است موضع گرفتن‌های تند برای چیست؟ من دیدم که روزنامه‌ای می‌گوید: ما سیاه و سفید چاپ می‌کنیم، برای اینکه خیلی به این کار اعتراض داریم. اگر یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب در آن زمان این کار را می‌کرد دربست می‌گفتند که باید توقیف شود، یعنی چه؟
30 دی‌ماه شروع اجرایی شدن این توافق‌نامه است. آن‌وقت یک روزنامه‌ای بیاید این کار را کند و فکر کند که خیلی دارد دلسوزی می‌کند.
من معتقدم که این مخالفت است با مجموعه تصمیمات نظام. اگر ما بدانیم که نظام پشت این مذاکرات نیست خود ما هم بحث داریم و می‌آییم وسط میدان که بسته شود.
من اعتقادم این است که باید بپذیریم که چند ماهی به تیم مذاکره‌کننده و مجموعه دیپلماسی کشور و دولت یازدهم فرصت بدهیم، ضمن اینکه اینها قطعاً با هماهنگی با مسئولان عالی‌رتبه نظام مذاکرات را پیش می‌برند و هیچوقت امتیازی را نخواهند داد که بخواهد به‌ضرر نظام باشد.
ممکن است بگوییم که غنی‌سازی 20 درصد برای ما از اول هم جزو اهداف نبوده و فعلاً متوقف شود و وقتی آنجا قبول کردند که ما زیر 5 درصد غنی‌سازی کنیم یعنی حق غنی‌سازی به رسمیت شناخته شده می‌توانیم این کار را ادامه دهیم.
در بحث سانتریفیوژها ممکن است ما یک زمانی کندی در تولید تعداد سانتریفیوژها داشته باشیم، اما در مجموع این حق را برای خود محفوظ می‌دانیم که بتوانیم بخشی از حقوق خود را در زمینه‌های مختلف به دست آوریم.
اعتقاد من این است که دوستانی که خیلی دوآتشه با موافقت‌نامه ژنو مخالفت می‌کنند اگر با خود و خدای خودشان خلوت کنند می‌بینند که بیشتر با دولت مخالفند تا با توافق‌نامه، یعنی انگیزه خیلی جنبه حفظ منافع ملی نیست. بحث این است که مثلاً این دولت نباید این کارها را بکند و بیشتر بحث خطی و ربطی است.
تسنیم: به نظر می‌آید دولت در این 5 ماه در قضیه رفع تورم و مشکلات اقتصادی به آن‌طرف یعنی خارج کشور و دیپلماسی سیاست خارجی چشم دوخته است. در این چندماهه تورم نه‌تنها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش یافته و در بحث هدفمندی یارانه‌ها هنوز درگیری است و دولت وضعیت ابهام‌آمیزی دارد و مشخص نیست که می‌خواهد این کار را ادامه دهد یا خیر. از طرفی می‌گوید ما می‌خواهیم فاز دوم آن را پیگیری کنیم و از طرف دیگر برخی می‌گویند این داستانی است که به نتیجه نخواهد رسید و وزیر اقتصاد تهدید به استعفا می‌کند و مسئله آخر هم بحث سبد کالایی است که می‌خواهند توزیع کنند، یعنی همان شیوه دولت گذشته، وضعیت اقتصادی دولت را چگونه می‌بینید؟
کواکبیان: معتقدم قضاوت در این مسئله باز یک مقدار زودهنگام است.
من در یک بحثی گفتم که کار ویژه و چشمگیری را در آن 100 روز اول از این دولت ندیدیم، اما الآن بالاخره 50 روز از آن 100 روز گذشت.
اجازه دهید که برای بحث یک جمع‌بندی نهایی داشته باشیم. من معتقدم همین که ما جلوی رشد شتابان تورم را گرفتیم از نقاط مثبت است، البته تورم همچنان دارد رشد پیدا می‌کند، اما به‌صورت رشدی خیلی جهش ندارد. مقداری از این رشد کنترل شده که از نقاط مثبت است، اما واقعاً باید ببینیم که خروجی بحث در میزان سرمایه‌گذاری و اینکه تولید چقدر افزایش یافته یا آثار روانی مربوط به سیاست خارجی چیست.
**دولت نباید برنامه‌ریزی خود را منوط به موفقیت‌های بیشتر مذاکرات ژنو ببیند
من 100 درصد موافقم که دولت خیلی نباید برنامه‌ریزی خود را منوط به موفقیت‌های بیشتر مذاکرات ژنو ببیند.
اگر تحریم‌ها رفع شد گشایشی حاصل می‌شود و برای اقتصاد بهتر است، اما اقتصاد باید خودش را در داخل پیدا کند.
رهبری هم بر همین نکته تأکید کردند که بیشتر به توانمندی‌ها و کارآمدی دولت در داخل باید چشم دوخت و اینکه ما منتظر این باشیم که همه تحریم‌ها لغو شود خوب نیست.
اعتقادم این است که همین جهت‌گیری که نقدینگی باید کاهش پیدا کند، تأثیر زیادی در کاهش تورم خواهد داشت و از آن طرف هم ما باید در جهت افزایش اشتغال و تولید هماهنگی کنیم.
واقعاً اینکه دولت اعلام کرده که من می‌خواهم بودجه 93 را با هماهنگی مجلس همزمان برای نحوه اجرای فاز بعدی هدفمندی یارانه‌ها ببینیم خوب است که ما بیاییم و به دهک‌های با درآمدهای بالا یارانه ندهیم و بیشتر به افرادی که جزو دهک‌های پایین هستند، بپردازیم.
به همین جهت این جهت‌گیری را مثبت می‌دانم و کار درستی است و در جهت تقویت اقتصاد ملی کمک می‌کند، اما مبارزه با فساد مالی باید جدی گرفته شود و اینکه ما باید در جهت مهار هرچه بیشتر تورم و بحث افزایش اشتغال به‌عنوان دو معضل اصلی گام برداریم، باید برخی سیاست‌ها مقداری جلو رود من عرضم این است که ارزیابی نهایی در این موضوع را زود می‌دانم.
تسنیم: از اینکه این فرصت را دادید تا بتوانیم در خدمت شما باشیم، کمال تشکر را داریم.
کواکبیان: خواهش می‌کنم؛ من هم از شما ممنونم.
گفت‌وگو از رضا همدانچی و سیدمهدی حسینی
انتهای پیام/*
