به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بحث اقتصاد مقاومتی از سال 1386 از سوی رهبر معظم انقلاب مورد تاکید قرار گرفت و هدف از آن مقابله با طراحیهای دشمن برای فشار اقتصادی بر کشور و جلوگیری از ضربه زدن به اشتغال و رشد ملی و طبعاً رفاه ملی برشمرده شد.
تأکید بر اقتصاد مقاومتی بر پایهی فشارهای خارجی استوار است. ضرورت اقتصاد مقاومتی با توجه به جملات رهبر انقلاب، به مذاکرات هستهای و نتیجهی آنها مربوط نمیشود، و در صورت حل این مسئله، موضوعی جدید برای فشار بر ملت رونمایی خواهد شد.
با توجه به دیدگاه مسئولان اقتصادی دولت برای آنکه مسئولان را به توجه بیشتر به اقتصاد مقاومتی سوق دهیم با دکتر اسماعیل فراش یکی از اساتید حوزه و پژوهشگر اقتصادی گفتوگو کردیم که در زیر متن این گفت وگو را ملاحظه می کنید:
تسنیم: لطفا بفرمایید اقتصاد مقاومتی چیست و چه تعریفی دارد؟
در تعریف اقتصاد مقاومتی، ضرورت مقاومت برای رد کردن فشارها و عبور از سختیها برای رسیدن به نقاط مثبت ملی، از نیازهای اساسی است. این روش اقتصادی از نظر تعریف، با اقتصاد ریاضتی تفاوت زیادی دارد. اقتصاد مقاومتی را میتوان ترکیبی از پدافند و آفند اقتصادی دانست یا به عبارت دیگر، تفاوت آن با ریاضت اقتصادی مانند تفاوت عقبنشینی و نرمش تاکتیکی یا قهرمانانه است و به عبارت دیگر، اقتصاد مقاومتی، نوعی تجهیز برای نبرد اقتصادی و بالا بردن قدرت چانهزنی در ابعاد کلان و بینالمللی است.
تسنیم: شما چه مقدار از برنامه های دولت یازدهم را مطابق با اقتصاد مقاومتی می دانید؟
برای سنجیدن میزان هماهنگی برنامههای روحانی با اقتصاد مقاومتی،ابتدا بایستی الزامات و محورهای مرتبط با اقتصاد مقاومتی را شناخت و پس از آن، با توجه به شعارها و عملکرد دولت یازدهم، به میزان همخوانی و تناسب برنامههای ایشان با اقتصاد مقاومتی پی برد.
بنابراین باید گفت که مردمى کردن اقتصاد یعنی اجرای صحیح سیاستهاى اصل 44 قانون اساسی ، کاهش وابستگى به نفت ، تقویت صنایع دانشبنیان، مدیریت مصرف و استفاده از تولید داخلی. اقتصاد همراه با مقاومت در برابر کارشکنی دشمن از اصول اقتصاد مقاومتی است.
تسنیم: با این شرایط چه میزان از برنامههای دولت با اقتصاد مقاومتی تناسب دارد؟
یکی از مهمترین الزامات اقتصاد مقاومتی، که نقش محوری در تحقق آن را دارد، نقش کم کردن وابستگی نفتی و بسترسازی خروج از مضرات آن است که در چند مورد اهمیت این موضوع الزامات بخشهای دیگر را هم شامل میشود.
ما مهمترین نقش این کاهش وابستگی را در بودجه میتوانیم مشاهده کنیم که همانگونه که بیان شد، یکی از عناصر اقتصاد مقاومتی این است که دولت تلاش کند در یک برنامهی زمانبندیشده، وابستگی بودجهی جاری را به نفت کاهش دهد و در عوض، منابع خود را از طریق مالیات تأمین کند. مشکل اصلی ما این است که بودجه را به شدت به نفت وابسته کردهایم و با کوچکترین تهدید به تحریم، نوسانات ناشی از تأثیر بر کاهش فروش نفت، تمامی معادلات اقتصادی دولت را تحت تأثیر قرار میدهد.
تسنیم: آیا در بودجه سال 93 اقتصاد مقاومتی دیده می شود؟
با توجه به بودجه، عزمی بر کاهش وابستگی به نفت یافت نمیشود و از سوی دیگر، آقای دکتر روحانی اعلام مینماید که «تصمیم این است که تولید نفت را به چهار میلیون بشکه برسانیم که به تبع آن، صادرات هم افزایش خواهد یافت، چون ظرفیت تولید نفت برای کشور ما به لحاظ استراتژیک بسیار مهم است.»
اقتصاد مقاومتی باید با محوریت تولید و خودکفایی در دستور کار قرار گیرد و هر چه سریعتر دولت باید با این اقدام، قدرت خود را روی میز مذاکره افزایش دهد. بر این اساس، توصیه میشود که دولت هر چه سریعتر اقتصاد متکی به درآمدهای نفتی را به سمت اقتصادی غیرنفتی و مولد هدایت کند و با استفاده از شفافسازی اقتصادی و حمایت از تولید و اخذ مالیات از بنگاههای اقتصادی غیرمولد و مضر و استفادهی علمی از ابزارهای اقتصادی مانند بانک و بازار سرمایه، نقدینگیهای مازاد را از جامعه جمع کند.
در رابطه با شرکتهای دانشبنیان و حمایت از آنها نیز تلاشهایی از طرف دولت انجام گرفته است که به نظر کافی نمیآید.
در زمینهی کشاورزی، که مهمترین تولید داخلی و عامل خودکفایی است، در بخش قیمتگذاری گندم، اقدام مؤثری توسط دولت صورت پذیرفت و قیمت خرید تضمینی مناسب تعیین شد و نرخ آن رشدی بالاتر از نرخ تورم داشت و این از موارد اساسی توجه دولت به اقتصاد مقاومتی محسوب میشود؛ ولی برای ایجاد زیرساختهای حمایتی و مهم کشاورزی، از جمله بذر و کودهای مناسب، فقط به واردات و درمان مسکنی اکتفا شده است و در زمینهی نقش شرکتهای دانشبنیان و تقویت آنها برای جایگزینی واردات در سالهای آتی، برنامهریزی مناسبی نشده است.
از طرف دیگر نیز باید گفت کارآفرینی و حمایت از تولید داخلی هم جدای از برخورد شعارگونهی دولت با آن، برنامهی جدی و هدفمندی را پیش روی خود ندید و بهبود فضای کسبوکار به صورت شعاری ماندگار، از الزامات مغفول اقتصاد مقاومتی، هنوز پردهبرداری جدی نشده است. در حال حاضر و با چشمانداز ثباتنگری که دولت در زمینهی نرخ ارز ارائه کرده است، رفع تحریمها معنایی جز افزایش برخی اقلام وارداتی ندارد.
تسنیم: دید دولت در اقتصاد مقاومتی چگونه است؟ آیا نمی داند اقتصاد مقاومتی از منویات رهبری و مطالبات مردمی است؟
در مجموع اقتصاد مقاومتی در دولت جدید، بیشتر به عنوان شعاری محترم که کلیات صحبتهای روحانی محورهایی از آن را تأیید میکند نمایان شده است و در عمل، نقاط کلیدی و مهم آن، از جمله کاهش وابستگی به نفت، هدفمندی یارانهها و کارآفرینی بسیار مغفول ماندهاند و در عوض، دل بستن به اتفاقات بیرونی و توافقات هستهای از پررنگترین محورهای مورد توجه دولت به شمار میروند.
تسنیم: به نظر شما اصلا تیم اقتصادی روحانی اعتقادی به اقتصاد مقاومتی دارد؟
رئیس کل بانک مرکزی که خود ریاست یکی از بانکهای خصوصی را بر عهده داشته است، به عنوان یکی از کلیدیترین اعضای تیم اقتصادی روحانی و یکی از عوامل مهم بالا نگاه داشتن قیمت ارز در چند ماه اخیر و از بدو شکلگیری دولت جدید است. بالا نگاه داشتن نرخ ارز بیشک یکی از مهمترین عوامل تضعیف صنایع و شرکتهای تولیدی است و این کارخانهها از این تصمیم ضربهی مهمی میخورند.
تضعیف تولید داخلی و بالا بودن قیمت کالاهای سرمایهای از مهمترین چالشهای پیش روی اقتصاد مقاومتی است که متأسفانه با مدیریت یکی از مدیران ارشد اقتصادی دولت، چالشی خودساخته را به همراه میآورد.
از حیث فکری، تیم اقتصادی دولت یازدهم به طور کلی، از فکر و منطق واحدی تبعیت میکنند و سعی دارند در عرصهی عمل، این منطق و فکر را به منصهی ظهور برسانند. آنطور که به نظر میرسد، مسئولین اقتصادی دولت حلوفصل مسائل اقتصادی کشور را موکول به حلوفصل روابط بین ایران و آمریکا کردهاند. اقتصاد مقاومتی یعنی تبدیل نقاط ضعف به قوت، یعنی وقتی تحریم و تهدید پیش روی ماست و دشمنان نفت را از ما نمیخرند، اقتصادمان را طوری اداره کنیم که احتیاجی به فروختن آن محصول نداشته باشیم و این امر نیازمند برنامهریزی برای مالیات، هدفمندی یارانهها و درمان ساختار اقتصادی کشور و توسعه و تقویت کارآفرینی است.
انتهای پیام/