به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رهبر معظم انقلاب، در دیدار اخیر رئیس و نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، در سخنان مهمی ضمن برشمردن برخی از واقعیات جهانی به تبیین «وظایف اصلی مسئولان نظام اسلامی» در شرایط حساس و پیچیده کنونی پرداختند. یکی از مسائلی که ایشان بر آن تأکید کردند و توجه به آن را ضروری دانستند، مسال فرهنگی کشور بود.
ایشان در این دیدار بر ضرورت توجه بیشتر به این امور تأکید کردند و فرمودند: «بنده هم در این نگرانی با شما سهیم هستم و امیدوارم که مسئولین فرهنگی توجه داشته باشند که چه میکنند. با مسائل فرهنگی شوخی نمیشود کرد، بیملاحظگی نمیشود کرد؛ اگر چنانچه یک رخنه فرهنگی بهوجود آمد، مثل رخنههای اقتصادی نیست که بشود [آن را] جمع کرد، پول جمع کرد یا سبد کالا داد یا یارانه نقدی داد؛ اینجوری نیست، به این آسانی دیگر قابل ترمیم نخواهد بود، مشکلات زیادی دارد».
بعد از بیانات رهبر انقلاب، کارشناسان مختلفی نسبت به کمبودهای حوزه فرهنگ اظهار نظر کرده و راههای ارتقا و اعتلای بیشتر در این حوزه را یادآوری کردند. حجت الاسلام سعید فخرزاده، مسئول واحد تاریخ شفاهی مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری حوزه هنری، در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به همین مطالبات در خصوص مسائل فرهنگی کشور گفت: فعالیتهای فرهنگی متعددی در کشور انجام و هزینههای مختلفی صرف این امور میشود، اما نکته اینجاست که در بیشتر موارد این نوع فعالیتها تأثیرگذاری لازم را در مخاطبان خود ندارند. این موضوع را میتوان از چند وجه مورد بررسی قرار داد، نخستین نکته این است که بسیاری از این برنامهها با هدف پاسخگویی به نیازها و پاسخ به پرسشهای مخاطبان جوان امروز انجام نمیشود. معمولاً طیف خاصی از مخاطبان در نظر گرفته میشوند و عموم مخاطبان از قلم میافتند.
مایحتاج اولیه فرهنگی را رها کردیم
فخرزاده ادامه داد: «تبلیغ» در دنیای طلبگی بهمعنای بیان مطلب بهشیواترین روش است، اما هنوز این تبلیغ در خصوص مسائل فرهنگی ما بهدرستی انجام نشده است. ما معمولاً برای تبلیغ هر کالایی، سود را در نظر میگیریم. در دنیای اقتصاد اگر تبلیغ منجر به این کسب سود نشود، رها خواهد شد. متأسفانه این نوع نگاه در بسیاری از برنامههای فرهنگی ما در نظر گرفته نمیشود و صرفاً برگزاری مدّ نظر مسئولان و متولیان است. از سوی دیگر، حوزه فرهنگ کمترین بودجهها را به خود اختصاص میدهد، اما به نظر میرسد ما هنوز که باید راه استفاده از این بودجه را بهدرستی درنیافتهایم. همین مقدار اندک نیز پاسخی به پرسشها نمیدهد.
مسئول واحد تاریخ شفاهی مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری حوزه هنری یادآور شد: نکته دیگری که منجر شده در سالهای اخیر برنامههای فرهنگی ما بر عموم مخاطبان تأثیر نگذارد، عدم نیازسنجی توسط برخی از مسئولان است، بهعنوان نمونه، شاهد هستیم که مطالعات گسترده در مورد برهههای تاریخی مختلف مثلاً صفویه انجام میشود، حال آنکه نیاز امروز جامعه ما و پاسخ پرسشهایی که در ذهن جوانان موج میزند، در دل تاریخ معاصر است. کالای فرهنگی، تحقیقات این حوزه و دغدغههای این عرصه باید بهگونهای باشد که نیاز روز ما را جواب دهد. هرچند این نوع پژوهشها هم میتواند در روشنتر شدن هویت ملی کمک کند، اما اولویت با تحقیقاتی است که مایحتاج اولیه فرهنگی را تأمین کند. با وجود این رویکرد، به نظر میرسد برخی از متولیان امر امور نقد فرهنگی را رها کرده به امور نسیه این حوزه میپردازند.
فرهنگ یعنی جشنوارههایی که به سنت تبدیل شدند
فخرزاده افزود: بیشترین هزینه و توان را صرف برخی از امور فرهنگی میکنیم، اما به هدف نمیزنیم. برخی از برنامههای فرهنگی کشور مانند لوستر برای خانهای هستند که هنوز برق ندارد. با توجه به این امور، یکی از مسائل مورد نیاز در حوزه فرهنگی هدفگذاری و شناسایی ضرورتها و بایدها در حوزه فرهنگ است. نگاه کمیتی را رها و به کیفیت بیشتر بپردازیم. منبع تغذیه مناسب را برای فعالان فرهنگی تأمین و سپس برنامههای هدفدار در این حوزه داشته باشیم. متأسفانه حوزه فرهنگی برای برخی از مسئولان به جشنوارهای از جشنوارهها در طول سال معرفی میشود که این امر از نگاه کمعمق برخی از مسئولان از فرهنگ نشأت میگیرد. برنامهها برگزار میشود، بدون اینکه بررسی و ارزیابیای از آن صورت بگیرد. همین رویه در سالهای مختلف رخ میدهد و به یک سنت تبدیل میشود.
این کارشناس ادامه داد: نکته بعد، چگونگی صرف بودجههای فرهنگی است. گاه دیده میشود که یکی از سازمانهای دولتی، بودجه را صرف اموری میکند که با فرهنگ جمهوری اسلامی مطابقت ندارد. این نوع نگاه شاید برای بخشهای خصوصی ایرادی نداشته باشد، اما باید در سازمانها و ادارات دولتی اولویت با فرهنگ انقلاب اسلامی باشد نه مسائل حاشیهای دیگر.
انتهای پیام/*