به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، ملاصدرا که از اندیشمندان توانای این مرز و بوم بوده است، مدتی از عمر خود را در قریه کهک واقع در استان قم گذرانده است.
گذری بر زندگی حکیم ملاصدرا
صدرالمتألهین، معروف به ملاصدرا، در شهر شیراز به دنیا آمد و در سن 17 سالگی برای ادامه تحصیل به اصفهان رفت. پس از تکمیل تحصیلات فلسفی و عرفانی خود، برای تهذیب نفس و سیر و سلوک و نیز به سبب مخالفت عدهای از علماء ظاهربین، ناچار به ترک اصفهان شد و در قریه کهک در نزدیکی قم اقامت گردید. وی در سن 58 سالگی و به قولی در 70 سالگی در بصره، دار فانی را وداع گفت.
خانه ملاصدرا
در انتهای مسیر هلالی شکل بافت قدیمی روستای کهک در مرکز یک باغ، خانه ملاصدرا قرار دارد که مهمترین اثر تاریخی داخل این بافت است. هرچند حضور و اقامت ملاصدرا در کهک قم، براساس منابع و مدارک معتبر قطعی و محرز است ولی در خصوص اقامت وی در چهار صفهای که به خانه ملاصدرا معروف است، مدرک قاطعی وجود ندارد و در این مورد سخنان پراکندهای، خصوصا از سوی اهالی محل ابراز میشود.
اما شواهد و مدارکی از قبیل تاریخ بنای چهار صفه با عنایت به شواهد معماری که همزمان با حیات ملاصدرا در عصر صفوی بوده، شکلگیری مجموعه اعم از مسجد کوچک و آرامش محل که خارج از بافت متراکم روستایی بوده است، میتواند گویای حضور شخصیتی والامقام در این مکان باشد.
معماری این بنا
خانه ملاصدرا شامل یک گنبد و سه صفه است که به همراه قسمتهای مرمت شده اطراف، به عنوان خانه حکیم ملاصدرا مورد بازدید قرار میگیرد. پلان اصلی این بنا شبستانی است چهار صفه که گرداگرد آن را در چهار گوشه، طبقه همکف و اول، حجره ها و اتاقهایی در بر گرفته اند و از تزیینات این بنا، میتوان به گچبری شبه سجاده ای و مشبک های گچی در نورگیرها اشاره کرد.
عناصر شاخص خانه ملاصدرا
الحاقات و تصرفات بعدی در ادوار مختلف، تغییرات و صدمات کالبدی فراوانی را بر مجموعه باغ و بناهای همجوار وارد ساخته است اما خوشبختانه مجموعه در کل از پتانسیل فراوانی برخوردار است.
اولین شاخصه این بنا، همان چهار صفه با پیرنگها و شواهد باقی مانده از کل اثر است؛ دومین عنصر شاخص، مجموعه بنایی موسوم به عصاری میباشد که در شمال غربی باغ قرار دارد که دارای ارزش معماری و فنآوری بالایی است؛ سومین بنا، بنای کوچکی است که در شمال شرقی باغ قرار دارد و به مسجد آقا مرسوم است؛ شاخص دیگرِ این مجموعه، عارضه طبیعی است به نام چال آقا که در جنوب غربی باغ قرار دارد و توسعه روستا را در این قسمت محدود کرده است.
عوامل زیباسازی این منطقه
عامل دیگری که بر ارزشهای این مجموعه افزوده است، رشته قنات پر آبی است که در این محدوده ظاهر میشود.
مشکلات بنای ملاصدرا
متأسفانه قسمت اعظم این بنای مهم و تاریخی تخریب شده و از هشت اتاق پیرامون شبستان، تنها یک اتاق باقی مانده است. دو اتاق دیگر در تعمیرات سال 1377 شمسی بازسازی شدهاند.
بنابراین با توجه به موارد مذکور، به نظر میرسد که میتوان با حفظ و مرمت این مجموعه باستانی و توجه کافی به عارضه طبیعی ارزشمندی مانند چال آقا و تأسیساتی چون قنوات، بر ارزش و اعتبار مجموعه باغ و خانه ملاصدرا افزود.
انتهای پیام/ ق