موسیقی لرستان با سرنا، دهل و کمانچه به استقبال عید می‌رود
خبرگزاری تسنیم: سازهای اصلی موسیقی لرستان دهل، سُرنا، تنبک، کمانچه و دودله هستند. اما سازهایی که در لرستان مورد توجه قرار گرفته و لرستانی‌ها در نواختنش تبحر بسیار دارند کمانچه و سُرنا هستند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اکنون که بهار طبیعت فرا رسیده و همه جا رنگ شادی و تازگی به خود گرفته، آنچه می‌شنویم نیز باید نوید بخش شادی و طرب باشد. برای این منظور چه هنری بهتر از موسیقی مردمان لرستان؟ موسیقی در میان مردم لرستان همواره پر رنگ بوده و نقش مهمی را ایفا کرده است. در بسیاری از نظرسنجی‌ها نیز قطعه‌های موسیقی محلی لرستان همواره در میان محبوب‌ترین قطعه‌های موسیقی نواحی ایران شناخته شده‌اند. هم زمان با فرار رسیدن سال نو و برای آشنایی با موسیقی لرستان پای صحبت‌های درویش رضا منظمی نشستیم تا با موسیقی مردمان لرستان بیشتر آشنا شویم.
درویش‌رضا منظمی نوازنده کمانچه و از اعضای گروه موسیقی «شیدا» است. وی متولد شهر الش‌تر از توابع استان لرستان است. منظمی با آموختن کمانچه در الش‌تر و ویولون در خرم آباد، توانست در رادیوی محلی لرستان به اجرای برنامه بپردازد. بعد‌ها به مدت شش سال نزد حسین یاحقی موسیقی آموخت. از دیگر استادان وی به نورعلی برومند، علی اصغر بهاری و جواد معروفی می‌توان اشاره کرد. فعالیت حرفه‌ای را در گروه موسیقی شیدا و در کنار محمدرضا لطفی و محمد رضا شجریان آغاز کرد.
درویش رضا منظمی در حال حاضر عضو شورای عالی شعر و موسیقی و شورای قیمت گذاری مرکز موسیقی و سرود صدا و سیما است.
هر کدام از موسیقی مناطق مختلف ایران برای خود سازهایی دارند که نوای خود را با این ساز‌ها سر می‌دهند، سازهای موسیقی لرستان کدامند و نوازندگان لرستان در نواختن کدام ساز تبحر دارند؟
سازهای اصلی موسیقی لرستان دهل، سرنا، تنبک، کمانچه و دودله هستند. لرستانی‌ها سازی دارند که در زبان محلی به آن «بلور» می‌گویند که همان نی است. نی ساز چوپانی لرستان است، چوپان‌ها در گذشته این ساز را که در حدود یک اکتاو وسعت صدایی داشت، می‌نواختند. اما سازی که در لرستان اکنون مورد توجه قرار گرفته و لرستانی‌ها در نواختنش تبحر بسیار دارند کمانچه است. کمانچه ساز اصلی موسیقی لرستان محسوب می‌شود و مردم این استان با صدای کمانچه ارتباط بسیار خوبی برقرار می‌کنند. هم چنین «سُرنا» یکی دیگر از سازهای اصلی موسیقی لرستان محسوب می‌شود. نوازندگان لرستان در نواختن ساز سُرنا غوغا می‌کنند.
هر‌گاه که موسیقی لرستان در جشنواره‌های خارجی در اروپا و امریکا شرکت کرده، از سوی مخاطبان با استقبال روبه رو شده است. دلیل این استقبال را در چه می‌بینید؟
موسیقی لرستان در دستگاه ماهور قرار دارد و در واقع این دستگاه با گام ماژور موسیقی غرب همخوانی دارد، همین امر موجب می‌شود مردم اروپا ارتباط خوبی را با این موسیقی برقرار کنند. من در کنسرت‌هایی که در خارج از کشور داشته‌ام گاهی قطعاتی را از موسیقی لرستان اجرا می‌کردم که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار می‌گرفت و علت آن نیز هم‌فضا بودن موسیقی لرستان با موسیقی غرب است. موسیقی غربی‌ها در واقع در دو گام ماژور و می‌نور قرار دارد که این دو گام در موسیقی ایرانی همان دستگاه ماهور و آواز اصفهان هستند. زمانی که ماهور می‌نوازی غربی‌ها بدون اینکه مفهوم کلام را درک کنند با موسیقی بهترین ارتباط را برقرار می‌کنند.
بدون شک یکی از بزرگ‌ترین خوانندگان موسیقی لرستان رضا سقایی است که بهترین قطعه موسیقی فولکلور را در تاریخ صد سال اخیر کشورمان خوانده است. از وی چه‌شناختی داشتید.
رضا سقایی سال 1350 در تهران بود، او صدایی زیبا و رسا داشت که وسعت صدایی وی را کمتر خواننده‌ای در موسیقی ایران داشته است. صمیمی‌ترین دوست من در آن دوران مجتبی میرزاده بود که در موسیقی ایران عجوبه‌ای محسوب می‌شود. با تاکیدی که به مرحوم میرزاده داشتم وی چند اثر را برای آواز رضا سقایی تنظیم کرد که همان آثار جزء ماندگار‌ترین آثار موسیقی فولکلور ایران به حساب می‌آیند. آن زمان رضا سقایی در کلاس درس آواز مهرتاش شرکت می‌کرد که همکلاس‌های وی کسانی چون شجریان بودند. پس از مدتی و در سال‌های 51 یا 52 بود که روزی رضا سقایی را دیدم که به من گفت عمل جراحی لوزه کرده‌ام و همان عمل موجب شد صدای سقایی هرگز برنگردد و از آن زمان به بعد سقایی هرگز نتوانست بخواند. همه آثاری که از وی به جا مانده است نیز مربوط به سال‌های قبل از آن عمل جراحی هستند. پس از عمل جراحی نیز به خرم آباد برگشت و گوشه نشینی را برگزید. «علیرضا» خواننده‌ای بود که هم کمانچه می‌نواخت هم آواز می‌خواند، هر زمان که صدایش را می‌شنوم تحت تاثیر قرار می‌گیرم، اما مشکل وی نیز نداشتن سواد موسیقایی کافی بود که نمی‌توانست اشعار را درست ادا کند.
هم اکنون در موسیقی لرستان ایرج رحمانپور به عنوان خواننده‌ای مطرح است که توانسته خود را به خوبی در سطح موسیقی کشور مطرح کند و البته جنس صدا و سبک خوانندگی وی نیز با خواننده‌هایی چون سقایی و «علیرضا» متفاوت است. خوانندگی وی را چگونه می‌بینید.
رحمانپور خواننده‌ای است که صدای خوبی دارد و مردمی می‌خواند و تاکنون نیز آثار خوبی در موسیقی لرستان پدید آورده است. بیشتر آوازهای رحمانپور در مایه‌های سرمویه و گورانی است، مردم لرستان که بیشترشان لک زبان هستند از این آواز‌ها بسیار لذت می‌برند. موسیقی اصیل خرم آبادی با آنچه امروز رحمانپور می‌خواند متفاوت است و من آن سبک قدیمی را می‌پسندم که کسی چون «علیرضا» می‌خواند و معتقدم بعد از «علیرضا» تنها مجید احمدی می‌توانست آن سبک را اجرا کند.
انتهای پیام /
