مهمترین رویدادهای مهم روز اول فروردین در تقویم

به گزارش خبرگزاری تسنیم، عید نوروز، ریشه در سنت‏‌های اقوام ایرانی دارد که به گذشته بسیار دور منتهی می‏‌شود و به نوشته تاریخ نگاران، پس از اسلام با تصرفات و تغییراتی که در آن به عمل آمده تاکنون در میان ایرانیان باقی‌مانده است. ایرانیان باستان معتقد بودند که در ایام نوروز، ارواح مردگان به خانه‏ها باز می‏‌گردند. به این جهت مردم باید خانه‏‌های خود را در این ایام، پاکیزه کنند، فرش‏‌های زیبا بگسترانند و غذای خوب طبخ کنند.

در صدر اسلام، ایرانیانی که در مرکز خلافت به سر می‏‌بردند طبق سنت ملی خویش به این عید پایبند بودند. در خبر است که برای امیرالمومنین(ع) هدیه نوروزی آوردند و نیز امام صادق(ع) فرمود: "در عید نوروز حق تعالی در روز اَلَست، از ارواح بندگان پیمان گرفته است که او را به یگانگی بپرستند و برای او شریکی قرار ندهند. این روز، اولین روز طلوع آفتاب، اولین روزِ وزیدن بادها و رویش گیاهان می‏باشد. در این روز، جبرئیل بر حضرت رسول، وحی آورد و بعثت پیامبر از این روز آغاز شد و پیامبر اسلام(ص)، در چنین روزی، بت‏های کافران را نابود کرد، روزی است که پیامبر اکرم(ص) در غدیر خم برای ولایت امیرالمومنین(ع) از مردم پیمان گرفت. روزی که آن حضرت بر خوارج نهروان پیروز شد و روزی است که قائم ما اهل‏بیت(ع) ظهور خواهد کرد." (بحار، ج 56، ص 119) سیدبن طاووس که از دانشمندان بزرگ شیعه است درباره نوروز می‌‏نویسد: "و در چنین روزی مردم باید همانند روز مبعث و غدیر، با دعا و نماز و روزه به سپاسگزاری از افاضه نعمت بزرگ هستی بپردازند و با استعمال بهترین عطرها و پوشیدن تمیزترین جامه‌‏ها به استقبال آن روند.

* تنظیم ماه‏‌های هجری بر اساس تاریخ خورشیدی در ایران (1314 ش)

هجرت رسول گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی(ص)، از مکه به مدینه که برابر با سال 622 م است، مبدأ سال قمری است. سال قمری تا سنه 1344 ق، مبنای تاریخ رسمی کشور ایران بود. در آن سال که بر حسب تاریخ، 1304 سالِ شمسی از هجرت پیامبر اسلام(ص) می‏گذشت، تاریخ خورشیدی برای امور دولتی انتخاب شد و به موجب قانون، رسمیت یافت. به موجب این قانون که از تصویب مجلس شورای ملی گذشت، ادارات دولتی، مؤسسات اداری، اقتصادی و موظف شدند که از ماه‏های شمسی یا خورشیدی استفاده کنند. اما پس از گذشت ده سال، در سال 1314، در راستای سیاست اسلام‏زدایی رضاشاه پهلوی، تاریخ رسمی کشور فقط بر ماه‏های شمسی تنظیم شد و استفاده از ماه‏های قمری، ممنوع اعلام شد.

*عملیات قوچ سلطان در مریوان، به طور مشترک (1360ش)

عملیات قوچ سلطان در منطقه مریوان در اول فروردین 1360 ; این عملیات به منظور آزادسازی ارتفاع قوچ سلطان و روستاهای اطراف آن و با استعداد دو گردان از سپاه و ارتش اجرا شد . در این عملیات نیروهای خودی ضمن آزادسازی ارتفاع یادشده و روستاهای اطراف آن 87 تن از نیروهای دشمن را به اسارت درآوردند.

*تبدیل واحد پول ایران از قِران به ریال و چاپ اوّلین اسکناس توسط بانک ملی ایران (1311 ش)

در ایران تا سال 1268 ش (1889 م) که بانک شاهنشاهی توسط انگلستان تشکیل شد، پول رایج کشور، مسکوک نقره و طلا بود. در آن سال، به موجب یکی از بندهای امتیازنامه بانک، نشر اسکناس در سراسر ایران منحصراً به بانک شاهنشانی ایران تعلق گرفت و یک سال بعد، اسکناس جدید با علامت شیر و خورشید و عکس ناصرالدین شاه قاجار و ذکر ارزش آن منتشر شد. مجموعاً بانک شاهنشاهی، چهل سال در ایران اسکناس منتشر کرد تا اینکه در 23 اردیبهشت 1309، حق انتشار اسکناس از آن بانک سلب و به بانک ملی ایران واگذار شد. در نهایت، دو سال بعد و همزمان با آغاز سال 1311ش، واحد پول کشور از قِران به ریال تبدیل شد. از آن پس ریال جدید توسط بانک ملی ایران در سراسر کشور پخش شد و ملاک معاملات قرار گرفت. اسکناس‌‏های اولیه بانک ملی در قطعات 500 100 50 20 10 5 و 1000 ریالی، چاپ می‏‌شد.

*تأسیس مدرسه علمیه حقانی (1339 ش)

در اول فروردین 1339 ش، مدرسه علمیه منتظریه (حقانی) با تلاش و همت حضرات آیات سید محمد حسینی بهشتی، مهدی حائری تهرانی، علی مشکینی و حاج علی حقانی با هدف تحول در نظام آموزشی حوزه و کادرسازی برای آینده اسلام، در قم تأسیس شد. این مدرسه اولین تشکیلات منظم حوزوی بود که طلاب در آن با رعایت نظم، دفتر حضور و غیاب و نمره امتحان آشنا می‏شدند. همچنین مواد درسی جدیدی همچون محاوره زبان عربی، ریاضیات و انگلیسی در آن تدریس می‏شد. این مدرسه در جریان نهضت اسلامی، نقش مهمی در پرورش نیروهای آگاه و پیرو خط امام ایفا کرد و طلاب فاضلی در آن تربیت شدند.

* محکومیت کاربرد سلاح‌‏های شیمیایی توسط عراق در شورای امنیت سازمان ملل (1365ش)

با شروع عملیات والفجر 8 در منطقه فاو در بیستم بهمن 1364، و پیشروی اعجاب برانگیز رزمندگان اسلام و عقب‏نشینی مزدوران بعثی، رژیم عراق بار دیگر به سلاح‏های شیمیایی متوسل شد و آن را در سطحی وسیع به کار گرفت. جمهوری اسلامی ایران با اعلام موضوع به دبیرکل سازمان ملل متحد، درخواست اعزام هیئت کارشناسی به منطقه را مطرح کرد. با گسیل شدن هیئت کارشناسی به ایران و بازدید از مصدومین حادثه، گزارشی تهیه شد که از دامنه گسترده کاربرد سلاح‌‏های شیمیایی به شدت اظهار نگرانی شده و به کارگیری این سلاح‏ها را تأیید کردند. شورای امنیت پس از استماع گزارش هیئت کارشناسی اعزامی به منطقه، طی بیانیه 21 مارس 1986 برابر با اول فروردین 1365، از استفاده گسترده عراق از سلاح‌‏های شیمیایی اظهار نگرانی عمیق کرده و این عمل را قویاً محکوم کرد. در بخش‏های دیگر این بیانیه، با اشاره به بیانیه‏های قبلی، رعایت قوانین مربوط به جنگ خواسته شده و ادامه جنگ محکوم شده است. در این بیانیه، برای نخستین بار، عراق با ذکر نام به عنوان به کار برنده سلاح‏های شیمیایی مورد خطاب قرار گرفته و نیز ارتباط کاربرد سلاح‏های شیمیایی با کل مساله جنگ، ضعیف‏تر و کم رنگ‏تر شده است.

*درگذشت دانشمند گرانقدر "دکتر ابوالحسن شیخ" پدر علم شیمی نوین ایران (1376ش)

استاد  ابوالحسن شیخ در سال 1286 ش در تهران در خاندانی مذهبی به دنیا آمد. پدرش مرحوم دکتر محمد شیخ معروف به احیاءُ الملک از نوادگان علامه بزرگوار، شیخ حرّ عاملی صاحب کتاب گرانسنگ وسایل الشیعه متوفی 1104 ق بود. وی پس از اتمام دوره ابتدایی و متوسطه وارد مدرسه صنعتی ایران و آلمان شد و در رشته شیمی و داروسازی به تحصیل ادامه داد. سپس در 20 سالگی به همراه نخستین گروه دانش‏آموزان ایرانی برای ادامه تحصیل عازم آلمان شد تا این که پس از اقامتی هشت ساله موفق شد تا به عنوان اولین ایرانی، دکترای شیمی دریافت کند. دکتر ابوالحسن شیخ سپس به کشور بازگشت و به تدریس همت گماشت. او در مدت 32 سال تدریس، صدها نفر از دانشجویان را در این رشته تربیت کرد و در سال 1322، نقش مهمی در تأسیس دانشکده علوم دانشگاه تهران ایفا کرد. دکتر شیخ در سال 1332 به نمایندگی از سوی آیت‏اللَّه کاشانی در کنفرانس اسلامی بیت‏المقدس شرکت کرد و در سال 1365 بازنشسته شد. وی همواره به مطالعه کتاب‏های دینی و عرفانی اشتغال داشت و در تربیت دینی خود و اطرافیان می‏کوشید و همچنین سالیان بسیار از محضر عرفان و اخلاق بزرگان بهره‏مند شد. از این دانشمند برجسته که به عنوان بنیانگذار و پدر علم نوین شیمی ایران یاد می‏‌شود تألیفاتی به جای مانده که تئوری‏های شیمی آلی در 2 جلد و عملیات شیمی آلی در 2 جلد از آن جمله‏‌اند. سرانجام این دانشمند گرانمایه در ساعات آغازین سال 1377 ش در نود سالگی چشم از جهان فروبست.

*برف و باران شدیدی در تهران و سایر شهرها در سی سال اخیر بی سابقه بود و خسارات زیادی به بار آورد(1351ش)

* به مناسبت اقامت قوای بیگانه در خاک ایران مراسم نوروز برپا نشد و در عوض روز عزای ملی اعلام شد(1290ش)

*رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 19 جمادی الاول 1435 )

*درگذشت "جلال الدین سیوطی"، فقیه، محدث و لغت‏شناس بزرگ عرب(911 ق)

عبدالرحمان بن ابی بکر بن محمد، معروف به سیوطی در 849 ق در قاهره به دنیا آمد. در 8 سالگی قرآن را حفظ کرد و در درس ابوالعباس شَمَنی و محیى الدین کافیجی و دیگر بزرگان حاضر شد. وی در تمام فنون رایج به ویژه فقه، هیئت، حدیث، تفسیر، معانی، بیان، بدیع، نحو و لغت متبحر بوده و بر همه‏ی هم‏دوره‏های خود، برتری یافت. تالیفات سیوطی را تا سیصد و حتی پانصد کتاب ذکر کرده‏اند که تعداد زیادی از آن‏ها جزوه هستند. آدابُ السّلوک، اُصول النحو، شرح الفیه‏ی ابن مالک و و نیز شرح ابن عقیل از کتب اوست. وی در هر یک از زمینه‏های ادبیات، تاریخ، رجال، تراجمِ احوال و علوم دیگر، تالیفات جامع و نافع دارد.

*تولد "اُلغ بیگ" فرمانروای دانشمند تیموریان و منجم ایرانی(796 ق)

(اُلغ بیگ) دانشمند و منجم ایرانی در دربار جدش "امیر تیمور گورکانی" تربیت شد و از سال 812 قمری فرمانروای ماورالنهر شد. اُلغ بیگ بر خلاف پدربزرگش، تیمور، علاقه‏ای به کشور گشایى نداشت و بیشتر به سبب علاقه به علوم به ویژه علم نجوم شهرت یافت. در سال 842 قمری در سمرقند مدرسه‏ای بنا کرد که مهم‏ترین موضوع درسی آن نجوم بود. اقدام مهم دیگر وی ایجاد رصدخانه‏ی 3 طبقه‏ای در سال 828 قمری بود. از ابزارهای اصلی این بنا "ثلث فخری" بود که برای رصد کردن خورشید، ماه و سیارات ساخته شده بود. الغ بیگ با استفاده از این وسیله، حرکات سالانه‏ی 5 سیاره‏ی زحل، مشتری، مریخ، زُهره و عطارد را بیان کرد که با نتایج امروزی فقط حدود 2 تا 5 ثانیه اختلاف دارد. او نتایج فعالیت‏‌های علمی خود را در کتابی به نام "زیج الغ بیگی" یا "زیج گورکانی" جمع آوری کرده است که در اصل به زبان فارسی نوشته شده و شامل بخش نظری و بخشی درباره‏ی جداول محاسبه‏ی تقویم، جداول مثلثاتی و اوضاع ستارگان است. این پادشاه، ایام حیات را به مطالعه و خدمت به علوم و فنون به سر برد. محضَرَش همیشه مجمَع اُدَبا و محفِل علما و دانشمندان عصر بود و او بعضی افرادِ مُستعِد را برای تحقیقات فنی، تا چین نیز اعزام کرد. اُلغ بیگ سرانجام در رمضان سال 853 قمری در 57 سالگی در نزدیکی سمرقند در جنگ با پسر خود که داعیه‏ی حکومت داشت، کشته شد.

*تولد آیت اللَّه "شیخ محمدقاسم اردوبادی" عالم و ادیب ایرانی در تبریز(1274 ق)

آیت اللَّه شیخ محمدقاسم اردوبادی، پس از اتمام تحصیلات متوسطه، به نجف رفت و نزد علمای مشهور زمان، دانش آموخت. این عالم بزرگ پس از اخذ درجه‏ی اجتهاد، به زادگاهش تبریز بازگشت و در این شهر، علاوه بر تدریس، کتب متعددی را نیز به رشته‏ی تحریر درآورد. آیت اللَّه اردوبادی در سال 1333 ق در 59 سالگی درگذشت.

* رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 21 مارس 2014 )

* تولد "یوهان سباستین‏ژان‏باخ" موسیقیدان و آهنگ‏ساز نامی آلمان (1685م)

یوهان سباستین ژان باخْ موسیقی‏دان معروف آلمانی در 21 مارس 1685م در آیْزْناخ آلمان و در خانواده‏ای که همه افراد آن بیش از یک‏صد سال با موسیقی آشنایى داشتند به دنیا آمد. وی در ده سالگی پدر و مادرش را از دست داد و از آن پس تحت نظر برادرش به فراگیری موسیقی پرداخت. علاقه به موسیقی در یوهان به قدری بود که در زمان کوتاهی قطعاتی را که برادرش برای تمرین به او یاد می‏داد فراگرفت. باخ در نهایت با کوشش و زحمت زیاد به دنیای موسیقی راه یافت و راه خود را در این هنر باز کرد. خط سیر زندگی فعال و سازنده باخ از شغل نسبتاً پایینِ نوازندگی مجلسی آغاز شد تا آن‏که به رهبری اُرکِسْتر دربار آلمان دست یافت. هنر باخ در روزگارش و حتی تا یک قرن بعد با بی‏اعتنایى روبرو بود و او را موسیقی‏دان ناسازگار با زمان معرفی می‏کردند. حتی پسرانش، آثار پدر را عجیب می‏پنداشتند و معتقد بودند که این آثار به درد موزه می‏خورند. باخ در اواخر عمر، پیوسته درسفر و در حال اجرای کنسرت و نیز تصنیف تعداد فراوانی اثر بود. باخ با توسل به تزکیه و ریاضت، موسیقی خود را برای هنر سخت مُردن که از آنِ گذشتگان بود آماده می‏کرد و در ده سال آخر عمرش چنان تغییر کرد که دیگر قابل شناسایی نبود. از آثار مهم باخ می‏توان سویت‏ها، کنسرتورهای برانْدْبورگ و سونات‏ها برای ویولن را نام برد. باخ در موسیقی مذهبی نیز آثار بزرگی هم‏چون ای مسیح(ع) و روح را تصنیف کرده است. یوهان سباستین باخ سرانجام در 22 ژوئیه 1750م در 65 سالگی درگذشت.

* تولد "ژان ژوزف فوریه" ریاضی‏دان معروف فرانسوی (1768م)

ژان باپتیست بارون ژوزف فوریه، ریاضی‏دان برجسته فرانسوی در 21 مارس 1768م در اوگزر فرانسه به دنیا آمد. وی که از دانشمندان برجسته فرانسه در قرن هجده و نوزده به شمار می‏رود به عنوان استاد برجسته ریاضی به تدریس پرداخت و این، هم‏زمان بود با انقلاب کبیر فرانسه. در این زمان، فوریه نیز به جرگه انقلابیون و آزادی‏خواهان پیوست. پس از آن ژان فوریه در جریان لشکرکشی ناپلئون بُناپارت به مصر در سال 1798م همراه وی رفت. و مدتی در ناحیه تحت اشغال فرانسه به فرمان‏روایى پرداخت. فوریه در عین حال به تحقیقات علمی خود مشغول بود و به واسطه مطالعات دامنه‏دار و نتیجه‏مند خود در رشته ریاضیات، از طرف ناپلئون به لقب "بارون" مفتخر شد و در سال 1822 به عنوان منشی آکادمی علوم برگزیده شد. وی درباره انتشار حرارات به تحقیق پرداخت و موضوعی را که به نام وی "سلسله فوریه" نام دارد حل کرد. فوریه هم‏چنین در زمینه نظریه تحلیل حرارت کتابی منتشر کرد که مورد استفاده دانشمندان پس از خود قرار گرفت. علاوه بر آن، فوریه درباره پدیده‏های ارتعاشی شامل صوت و نور تحقیقات ارزنده‏ای ارائه کرد و یافته‏هایی به دست آورد. وی هم‏چنین پس از زحمات فراوان موفق شد ارتعاشات امواج الکتریکی را توسط منحنی‏‌های مثلثاتی نمایش دهد. ژان باپتیست فوریه پس از سال‏ها تحقیق و مطالعه سرانجام در تاریخ 16 ماه مه 1830م در سن 62 سالگی درگذشت.

*امضاء قرارداد امنیت و استقلال بین افغانستان و انگلیس (1905م)

بعد از مرگ عبدالرحمان خان حاکم افغانستان و روی کار آمدن حبیب‏اللَّه خان در سال 1901م، سیاست خارجی این کشور همانند زمان گذشته، در اختیار انگلستان بود. در این میان نمایندگی انگلستان در هند، با توجه به شرایط جهانی خواستار امتیازات بیشتری از حاکم جدید افغانستان بود. بنابراین در سفر هیأت انگلیسی به افغانستان، مذاکراتی طولانی میان سرلوی دین سرپرستِ هیأت با امیر حبیب‏اللَّه خان انجام گرفت که به امضای قراردادی در 21 مارس 1905م انجامید. به موجب قرارداد استعماری که میان انگلستان و افغانستان منعقد شد، انگلستان تعهد کرد که سالانه مبلغ 160 هزار لیره به افغانستان بپردازد و در قبال آن، سیاست خارجی این کشور را به مدت چهل سال، تحت نظر داشته باشد. با این حال حاکم افغانستان از پذیرش درخواست انگلستان در صدور اجازه امتداد راه‏آهن از منطقه چمن تا قندهار و از پیشاور تا کابل، که در راستای تأمین اهداف دولت استعماری انگلستان بود، خودداری کرد. سرانجام این قرار داد در8 اوت 1919 لغو و استقلال افغانستان اعلام شد.

*روز جهانی مبارزه با تبعیض نژادی (1966م)

واژه آپارتاید (آپارتْهایْد، آپارتْهِیْدْ) به معنای جدایى و تفکیک می‏باشد و در اصطلاح با تبعیض‏نژادی و نژادپرستی مترادف شده است. گرچه اِعمال سیاست‏های تبعیض نژادی از دوره آغاز استعمار و به ویژه از قرن هفدهم شکل گرفته و نقاط گسترده‏ای را شامل می‏شد، اما به صورت مشخص، این کلمه از سال 1948م توسط دفتر مرکزی حزب ناسیونالیست کشور افریقای جنوبی به کار گرفته شد. هدف از اعلام و اعمال این سیاست، جداسازی سفیدپوستان از غیر سفیدپوستان و به ویژه سیاهان بود. با این که بیش از 80% جمعیت افریقای جنوبی را غیر سفیدپوستان تشکیل می‏دادند، اما اقلیت سفیدپوست با اجرای سیاست‏های غیرانسانی، جامعه‏ای طبقاتی به وجود آورد. آنها رسماً اعلام کردند که سیاست آپارتایدْ همه گروه‏های نژادی را فروتر از سفیدپوستان می‏داند و علی‏رغم اعتراضات افکار عمومی و سازمان‏های بین‏المللی، به رفتار خود ادامه دادند. این وضعیت تا آخرین دهه قرن بیستم ادامه داشت و سرانجام، تلاش‏ها و کوشش‏های مردمی به لغو این سیاست در هفدهم ژوئن 1991م انجامید. با این حالْ مساله تبعیض‏نژادی در بسیاری از کشورها که دارای نژادهای مختلف می‏باشند، همچنان اعمال می‏شود. نمونه بارز آن، کشور ایالات متحده امریکاست که علی‏رغم ادعای وجود دموکراسی و حمایت از حقوق بشر، سیاست‏های ظالمانه‏ای علیه سرخ‏پوستان و سیاهان این کشور انجام می‏دهد.

* وقوع نبرد بین مبارزان فلسطینی و مزدوران رژیم صهیونیستی (1968م)

پس از اعلام موجودیت سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) در سال 1965م، این سازمان به تدریج بر تعداد و شدت عملیات نظامی خود علیه نیروهای رژیم صهیونیستی افزود تا این که در روز 21 مارس 1968م با یورش نیروهای صهیونیستی به اردوگاه فلسطینیان در نزدیکی شهر کرامه در اردن، نبردی سنگین میان چریک‏های فلسطینی و مزدوران رژیم صهیونیستی آغاز شد. در نبرد کرامه، حداقل 1200 نفر از سربازان این رژیم به هلاکت رسیدند و ده‏ها تانک و زره پوش آن‏ها نابود و یا توسط چریک‏های فلسطینی به غنیمت گرفته شد. در اثر این جنگ، استقبال جوانان فلسطینی از پیوستن به سازمان آزادی بخش فلسطین جهت نبرد برای بازپس‏گیری سرزمینشان به شدت افزایش یافت. با این حال سازمان آزادی‏بخش فلسطین از سال 1991، اعتبار بین‏‌المللی، منطقه‏‌ای و داخلی خود را به دلیل عدول از مواضع انقلابی‏‌اش از دست داد و به تصور دستیابی به صلح با رژیم اشغال‏گر قدس، به مذاکره با این رژیم نشست.

*روز ملی و استقلال "نامیبیا" (1991م)

کشور نامیبیا با وسعت 824 /268کیلومتر مربع در جنوب‏‌غربی افریقا و در ساحل اقیانوس اطلس واقع شده است. جمعیت این کشور درحدود 2 میلیون نفر بوده که بیش از 90 درصد آن‏ها را سیاه‏پوستان تشکیل می‏دهند و بیشتر آنان دارای ادیان بومی و مسیحیت می‏باشند. پیش‏بینی می‏‌شود که جمعیت نامیبیا تا سال 2025م بیش از 2 میلیون نفر گردد. نظام سیاسی نامیبیا جمهوری است و اکثر مردم آن به زبان انگلیسی صحبت می‏کنند. واحد پول این کشور دلار نامیبیا می‏باشد. مرکز نامیبیا شهر وینْدْهوگ نام دارد و شهرهای مهم آن والویس بی، اوشاکاتی و اوندانگوا هستند. نامیبیا تا سال 1990م در کنترل کشور افریقای جنوبی قرار داشت ولی مجامع بین‏المللی، سازمان خلق افریقای جنوب غربی موسوم به سوآپو را به عنوان تنها نماینده قانونی مردم نامیبیا مورد شناسایى قرار می‏دادند. سرانجام سال‏ها مبارزه مردم و سازمان‏های استقلال‏طلب باعث شد تا افریقای جنوبی نیروهای خود را از این کشور بیرون برد و نتیجه انتخابات انجام شده به پیروزی سازمان سوآپو رقم خورد. ریاست جمهوری "سام‏نجوما" که حدود 30 سال در تبعید بود، آغازی بود به استقلال این کشور که در 21 مارس 1990م اعلام شد. نامیبیا در همین سال نیز به عنوان یک کشور مستقل به عضویت سازمان ملل متحد درآمد. (ر.ک: 20 مارس)

انتهای پیام/