به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیدین آلتای، روزنامه نگار و پژوهشگر کرد ترکیهای از پژوهشگران عرصه سیاست و فرهنگ ترکیه است. او سردبیر سایت خبری تحلیلی «7sabah» هم هست. آلتای اطلاعات جالبی در مورد فعالیتهای جریان گولن و پشت صحنه فعالیتهای این گروه برای مقابله با اسلام انقلابی در منطقه دارد. با او درباره این جریان به گفتوگو نشستیم. بخش اول از این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
* تسنیم: ابتدا بهتر است در مورد رابطه جریان گولن و جریان نورچیها که پیروان بدیع الزمان نورسی هستند صحبت کنیم. با توجه به این که گولنیستها اکثراً خود را شاخهای از جریان نور میدانند به نظر شما بین جریان گولن و جریان سعید نورسی چه رابطهای وجود دارد؟
باید بگویم که جریان نور جریانی کاملا مجزا و متفاوت از این جریان است. ما باید جریانی را که عالمی اسلامی به عرصه اجتماع آورده است را با این جریان جدا بدانیم. جریانی که آن عالم اسلامی که در راه اندیشههایش در طول حیات خود با هزار و یک ابتلا و گرفتاری روبرو شده و بخش قابل توجهی از زندگیاش را در تبعید و زندان گذرانده و در نهایت نیز اعدام شده است، با این جریان متفاوت است. فتح الله گولن در دورهای که بدیع الزمان نورسی در قید حیات بود با او دیداری نداشته است و حتی به دلیل کرد بودن او حتی از دیدار با او استنکاف میکرده است.
اما پس از وفات بدیع الزمان نورسی به یکباره فتح الله گولن پیدایش میشود و متاسفانه با گذشت مدتی با وجود تفاوتهای فکری قابل توجهی که با سعید نورسی داشته تبدیل به یکی از سران جریان نور که دنباله روان سعید نورسی بودند، میشود. در این که چرا این وضعیت به وجود آمد اقوال مختلفی وجود دارد. اما به نظر من مطرح شدن گولن و ارتقا آن تا این سطح در واقع توطئهای بود برای در هم شکستن و تحت کنترل در آوردن جنبش مقاومتی که در کل آناتولی شکل گرفته بود و روز به روز تقویت میشد.
آیدین آلتای، پژوهشگر ترکیهای
برای اثبات این نظریهام نیز اسناد و مدارک لازم را میتوانم ارائه دهم. بدیع الزمان رهبری اسلامی است که مردم را به قیام برای ساختاری اسلام دعوت کرده و بهای لازم برای این دعوتش را نیز پرداخت. اما گولن شخصی دقیقًا بر خلاف این تفکر است. حتی پس از برهه ای خاص از خوانده شدن کتابهای سعید نورسی در خانههای جمعی این جریان ممانعت به عمل آمد و مقرر شد که کتابهای گولن جایگزین آنها شود. به صورت اجمال اگر بخواهم عرض کنم باید بگویم که فتح الله گولن دارای اندیشهای مانند سد مقابل اسلام در ترکیه است. این جریان بیشتر به دنبال اسلامی ملایم و نزدیک به اروپا و غرب است تا اسلامی مربوط به جهان اسلام. اگر به فعالیتها و موضعگیریهای 15 سال اخیر او نگاهی اجمالی داشته باشیم این حقیقت را به روشنی مشاهده خواهیم کرد. بارزترین و روشنترین پروژهای هم که برای این نوع اندیشه او میتوان ارائه داد پروژه گفتگوی ادیان اوست.
* تسنیم: میزان نفوذ و تاثیرگذاری شخص فتح الله گولن بر روی اعضای جریان در چه حدی است یا به عبارت دیگر می توان چنین پرسید که چه عواملی اعضای جریان را به او و این جریان متصل می کند؟
گولن فردی نیست که یک شبه پیدایش شده باشد. او برای این که بتواند در برابر مردم ظاهر شود فرآیند طولانیای را پشت سر گذاشته است. به عنوان مثال باید بگویم که در ترکیه امکانات دولت برای تحصیلات عمومی در ترکیه محدود است، حال گولن با فهم دقیق این مشکل تمام تلاش خود را مصروف آن کرد که با استفاده از این خلا جامعه را تحت تاثیر خویش قرار دهد. او در هر شهر مدارس غیر انتفاعی، کالج، خوابگاه دانشجویی و دانش آموزی، دانشگاه و به صوررت طبیعی موسسات آموزشی آزاد که وظیفه جذب نیرو و مشتری برای این نهادها را دارند را تاسیس کرد. باید توجه کنید که تمام این موسساتی که نام بردم قابلیت درآمدزایی بالایی نیز دارند و توانست از طریق این درآمد قدرت اقتصادی قابل توجهی نیز برای خود دست و پا کند.
اما مسئلهای که امکان چشم پوشی از آن وجود ندارد این است که گولن با کدام توان مالی و اداری توانست در بازه زمانی بسیار کوتاهی این حجم بزرگ از مدارس و موسسات را راهاندازی کند. در حالی که دولت ترکیه با وجود دولت بودنش از این توان برخوردار نیست که گسترهای به پهنای کشورهای ناشناخته آفریقایی تا پایتختهای اروپایی، از کشورهای آسیای میانه تا قاره آمریکا را با مدارس و کالجها و سایر موسسات آموزشیاش تحت پوشش خود قرار دهد. تا جایی که من اطلاع دارم به استثنای روسیه و ایران در تمام کشورهای جهان این جریان برای خود مدارسی را تاسیس کرده است.
آیدین آلتای، پژوهشگر ترکیهای
زمانی که این جریان توانست این حجم قابل توجه از فعالیتها را از خود بروز دهد به صورت طبیعی در نزد مردم ترکیه صاحب اعتبار شد. از جمله عوامل دیگری که موجب حسن ظن و اقبال عمومی به این جریان شد کیفیت بالای آموزشی مدارس، وجههای که از تبلیغ خوب ترکیه در جهان خارج به دست آورده بود، تامین معنوی دانشآموزان و ممانعت از اندیشههای افراطی در میان آنان و امکانات غیر قابل رقابتی که ارائه میدهد را میتوان نام برد. از سوی دیگر تمام دانش آموزان و دانشجویانی که در مدارس، موسسات، دانشگاهها و خوابگاههای این جریان تحصیل کردهاند زیرساختهای نیروی انسانی لازم برای ادامه فعالیتهای جریان را تامین میکنند. از سوی دیگر تمام دانشآموزانی که در سیستم جریان گولن تحصیلات خود را به پایان ببرند با مشکل کار مواجه نخواهند بود و به زودی استخدام میشوند. به این ترتیب جریان به صورت حلقه حلقه بزرگتر شده و جمعیتی میلیونی را شامل میشود. این حلقهها که عناصر اولیهشان اکنون دارای سابقهای 30 ساله هستند پشتوانه کادری و ساختاری لازم را برای جریان تامین میکنند.
در کنار فعالیتهای آموزشی، این جریان با گروههای مختلف مردم نیز توانست ارتباط موثری برقرار کند. در نتیجه این ارتباطات پایدار موسسات و نهادهایی متشکل از بازرگانان، تجار، موسسات خیریه و کمکرسانی، انجمنهای اجتماعی و صنفی مختلف را توانست سازماندهی کرده و از این طریق نیز قشر دیگری از مردم را به خود جذب کند. در کنار این فعالیتها جنبش از اندیشههای ملیگرایانه و ناسیونالیستی هم برای جذب افراد استفاده کرد و با این گرایشها و شعارهای ملی گرایانهاش توانست احساسات ملی گرایانه مردم را نیز به سمت خود جذب کرده و از این طریق هم قشر دیگری از مردم را با خود همراه کند.
فتحالله گولن
* تسنیم: آیا آمار دقیقی از جمعیت آماری افراد مرتبط با جریان در دست است؟
آمار عدید خاصی نمیتوان گفت اما در مورد سطح کیفی مرتبطین با جریان باید گفت که جریان توانسته است در داخل نهادهای دولتی کادرسازی قابل توجهی برای خود داشته باشد. تمام این کادرها در واقع دانش آموزانی هستند که از مدارس و موسسات آموزشی جریان فارغ التحصیل شدهاند. به عبارت دیگر تمام این افراد اهل ترکیه هستند اما برای جریان در داخل دولت تبدیل به کادر شدهاند. با در نظر گرفتن این کادرها و حجم بزرگ ارتباطات جماعت میتوان چنین احتمال داد که جماعت گولن جمعیتی 10 میلیونی را به نوعی با خود همراه و مرتبط کرده است.
-----------------------------
گفتوگو از مسعود صدر محمدی
-----------------------------
ادامه دارد ...
انتهای پیام/