دلیجان، شهری به بلندای تاریخ و فرهنگ + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از دلیجان، شهرستان دلیجان با مرکزیت شهر دلیجان در منتهی الیه جنوب شرق استان مرکزی واقع شده و از شمال با قم، از جنوب با استان اصفهان از شرق با کاشان و از غرب با شهرستان محلات مجاورت دارد و دارای یک بخش  به نام مرکزی و دو شهر به نام های دلیجان و  نراق  و چهار دهستان به نام های دودهک ، جاسب ، جوشق، و هستیجان است.

اهالی شهرستان دلیجان به زبان فارسی و گویشی راجی صحبت کرده و سوغات این شهرستان جوزقند است و کشاورزی و دامپروری فعالیت عمده اقتصادی آن است و صنایع دستی زنان روستای داران گیوه و قالی و دست بافتهای سبک است.

دلیجان دارای زمستانهای سرد، تابستانهای به نسبت گرم است، هرچند در شمال شرقی و در منطقه جاسب در فصل تابستان آب و هوای معتدل حاکم است که گرم ترین ماه مرداد و سردترین ماه بهمن است.

به طور کلی شهرستان دلیجان را می توان قلمروی با آب و هوای نیمه خشک دانست و قسمت عمده این شهرستان را نقاط هموار و دشت تشکیل می دهند که بصور عموم بین 1000 تا 1500 متر ارتفاع دارد و کم ارتفاع ترین ناحیه شهرستان دلیجان را حوزه آبریز رودخانه قمرود تشکیل می دهد.

جاذبه های گردشگری:

کاروانسرا وپل دو دهک، مسجد بزرگ (مسجدالنبی) ، مجموعه بازار نراق، امامزاده سلیمان، امامزاده یحیی، امامزاده بی بی زبیده خاتون، غار شگفت انگیز نخجیر، کاروانسراو قلعه و غار کهک، بادگیرها و آب انبارها، منازل تاریخی که در نراق وجود دارندو نیز روستای هدف واقع در این شهرستان، روستای زیبای واران می باشد که در 25 کیلومتری شمال شرقی شهر دلیجان واقع است.

مناطق نمونه گردشگری شهرستان:

منطقه جاسب و منطقه بهار اردهالی که هر دو منطقه به سبب ویژگیهای طبیعی و خاص خود جذب کننده گردشگران بوده و این دو منطقه از زیباترین روستاهای استان هستند که به لحاظ طبیعت و چشم انداز مسحور کننده اند.

نراق نیز جزء مناطق نمونه گردشگری شهرستان بوده که بافت تاریخی نراق سبب شد این شهر جزء 10 شهر برتر از نظر بافت تاریخی به حساب آید.

در این شهر موزه ای وجود دارد که به موزة آب نراق شهرت دارد و  می تواند برای بازدیدکنندگان در نوع خود جالب و دیدنی باشد.

جاذبه های طبیعی:

شهرنراق : نراق در 15 کیلومتری شرق دلیجان و 20 کیلومتری مشهد اردهال قرار دارد که از قدمت تاریخی بسیار طولانی برخوردار است و بعضی مورخان تاریخ نراق را قبل از اسلام می دانند بطوریکه معتقدند نراق در محل فعلی نبوده بلکه از هفت دهکده پراکنده تشکیل می شده که این دهکده ها در اطراف نراق و در قسمت شمال و جنوب شرقی آن بوده است.

نراق پس از اسلام سابقه درخشانی در تاریخ داشته بطوری که سبک بناهای تاریخی آن نشان دهندة این واقعیت است.

از نظر آب و هوایی دارای زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل است و فاصله آن تا مرکز شهرستان 15 کیلومتر بوده و این منطقه دارای جاذبه های گردشگری و بناهای تاریخی همراه با بافت تاریخی با ارزشی است.

امامزاده زبیده خاتون : این امامزاده در 7 کیلومتری جنوب غربی شهر نراق واقع شده و امامزاده بی بی زبیده دختر امام جواد (ع) بوده که به نقل مشهور به دست عمال بنی عباس به شهادت رسیده که در سالهای پیش بارگاه معنوی ایشان بازسازی شده است.

بازار و کاروانسرای شمس السلطنه: قدمت این بنا به دوره قاجار می رسد که توسط فردی به نام محمد نراقی ساخته شده و بعدها به شمس السلطنه دختر ایشان ارث رسیده و پس از فوت مرحوم شمس السلطنه ورثه وی این بنا را وقف تحصیل افراد بی بضاعت کردند و این مجموعه شامل راسته بازار ، تاجر سرا و کاروانسرا است.

آب انبار حاج عبدالباقی: این بنا در مرکز شهر واقع شده که نزدیک به 200 سال پیش توسط حاج عبدالباقی احداث و به همراه یک باب حسینیه وقف سید و سالار شهیدان شده است و اکنون با بازسازی و مرمت انجام شده مخزن  آن به عنوان موزه آب استان تبدیل شده است.

کاروانسرا و تاجر سرای حاج مهدی: این بنا توسط یکی از تجار شهر نراق به نام حاج مهدی نراقی ساخته و وقف شده که دربهای چوبی گره کاری شده موجود در این کاروانسرا جلوه زیبا و بی نظیری به آن داده است.

آب انبار حاج مهدی نراقی: این بنا در سال 1264 ه ق توسط یکی از تجار به نام حاج مهدی نراقی در محله علیا ساخته شده و این مجموعه در کنار خود حسینیه را نیز به همراه دارد که به عنوان تکیه در ایام محرم در عزای سید و سالار شهیدان مورد استفاده قرار می گیرد.

امامزاده سلیمان (ع): در این مکان 6 امامزاده به نامهای هادی ، سلیمان از نوادگان حضرت علی (ع) و امامزادگان مهدی ، مطهر ، طاهر و حسین از نوادگان امام کاظم (ع)  مدفون هستند و ساختمان این بنا متعلق به دوره سلجوقی است که در دوره های صفویه و قاجار الحاقاتی به آن صورت گرفته است. ایوان با گچبری و نقاشی دوره صفویه تزیین شده است در مجاورت این بنا قبوری از دوره صفویه وجود دارد.

مسجد امام حسن (ع): این بنا از قدیمی ترین مساجد استان مرکزی است که قدمت آن به قرن دوم ، سوم هجری قمری می رسد

این مسجد در یکی از قدیمی ترین محله های شهر به نام محله پایین شکل گرفته و در حیاط این مسجد درخت چناری وجود دارد که قدمت آن به بیش از 500 سال باز می گردد.

منازل تاریخی: در شهر نراق منازل تاریخی بسیاری وجود دارد که قدمت بیش تر آنان به 200 سال قبل می رسد که هر کدام نمادی از فرهنگ و معماری زمان خود است. 

از جمله این بناها می توان منازل تاریخی هاشمی ، رئوفی، نراقی ، عباسی ، فروغی ، اردهالی ، و یوسفی را نام برد.

جاذبه های طبیعی

آبشار گیسو: این آبشار در 3 کیلومتری شمال غرب شهر نراق در مزرعه بهشت آباد واقع بوده و گردشگران در ایام بهار و تابستان به این منطقه روی می آورند و در حال حاضر به عنوان پارک کوهستانی مورد استفاده قرار می گیرد.

غار چال نخجیر: این غار در 5 کیلومتری شمال غرب شهر نراق و دامنه کوهی به نام تخت واقع شده و عامل اصلی به وجود آورنده این غار گسل معکوسی است که در منطقه واقع شده و پس از گذشت میلیونها سال به شکل کنونی در آمده و این غار با دیدنی های خود از عجایب طبیعی ایران به شمار می رود.

منطقه جاسب: منطقه ییلاقی جاسب واقع در شمال شرق شهر دلیجان با آب و هوای معتدل آن در فصل تابستان و وجود دره بسیار زیبای ازنا که در بدو ورود به منطقه جاسب مشخص است و در بستر آن رودخانه فصلی ازنا جریان دارد، چشم اندازهای طبیعی سرسبز و باغات قابلیت های طبیعی مناسبی را جهت تفریح فراهم آورده است.

منطقه جاسب در فاصله 40 کیلومتری تا مرکز شهرستان قرار گرفته که از جاذبه های آن می توان به قبرستان قدیمی واران، خانه ایالتی قاجاریه اشاره کرد.

حوزه سد 15 خرداد: این بنا در مسیر اراک دلیجان سد 15 خرداد قرار گرفته و این دریاچه موقعیت طبیعی مناسبی جهت برنامه گردشگری به شمار می رود.

مجتمع تفریحی و فرهنگی سد 15 خرداد با مساحتی بیش از 50هکتار در 15کیلومتری مرکز شهرستان واقع شده و سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری در حال تکمیل مجتمع فرهنگی و تفریحی در کنار سد است و این منطقه از جمله مناطق نمونه گردشگری محسوب می شود.

منطقه غار نخجیر: غار نخچیر در فاصله 8 کیلومتری شمال دلیجان و در منطقه ای به نام چال نخچیر واقع شده و این غار در دامنه کوهی کم ارتفاع قرار داشته و دسترسی به آن آسان است.

غار دارای یک شاخه اصلی و چندین شاخه فرعی بوده و از راه همواری می توان به راحتی در غار حرکت کرد و درون غار بصورت عموم کریستالیزه بوده و از سنگهای تزئینی زیبا تشکیل شده و کف و دیوارهای غار پوشیده از بلورهای اسفنجی است که از این جهت یکی از غارهای زیبای کشور است.

علاوه بر این غار دارای دالان ها و دهلیزهای بسیاری بوده که زیبایی خاصی به آن بخشیده و منطقه غار نخجیر در مساحت 300 هکتار و در فاصله 20 کیلومتری تا مرکز شهر واقع شده است این منطقه از مناطق نمونة گردشگری به حساب می آید.

روستای واران: روستای واران از توابع بخش مرکزی شهرستان دلیجان در 25 کیلومتری شمال شرقی شهر دلیجان قرار دارد و این روستا از جنوب شرقی به کوه سرتخت، از شمال به کوه مصلی و از شمال غربی به کوه اوراز محدود می شود که آب و هوای این روستا گرم و خشک است.

غار شاه بلبل: این غار در کوههای شرقی شهرستان محلات (بین خورهه و دلیجان) واقع شده که دارای چشمه ای کم آب است و از نظر مذهبی برای اهالی منطقه غاری مقدس به شمار می آید.

جاذبه های تاریخی و فرهنگی:

کاروانسرا و پل دودهک مربوط به دوره صفوی و این کاروانسرا در شمال شرق محلات و در مسیر جادة دودهک به دهستان خورهه و نزدیک جاده آسفالته قم به دلیجان قرار گرفته است. در چهار گوشه آن برجهای مراقبتی ساخته شده. پل دودهک نیز بر روی رودخانه قمرود زده شده و دارای چهار دهانه متقارن است. عرض پل حدود 3 متر است که در دو طرف آن دیوارهایی به ارتفاع 1 متر ساخته شده است.

بازار نراق معروف به بازار شمس السلطنه از آثار تاریخی بسیار زیبا و دیدنی است که در قرن 13 هجری قمری ساخته شده و این مجموعه به لحاظ هویت تاریخی و سبک معماری دارای ارزشهای فراوان است.

مسجد جامع نراق مربط به دوره قاجار بوده و این بنا در سال 1243 هـ ق در زمان فتحعلی شاه ساخته شد و در ورودی مسجد بطور تمام از چوب گردو است که روی آن به زیبایی کنده کاری شده است.

محراب مسجد نیز با کاشی های رنگین و طرح های اسلیمی از قسمتهایی است که به معماری زیبا و هنرمندی خاصی ساخته شده است.

آب انبار حاج مهدی نراقی مربوط به دوران قاجار در شهرستان دلیجان، نراق ، خیابان فاضل شمالی واقع شده است.

امامزاده شاه یحیی مربوط به دوره ایلخانیان- صفویه در شهرستان دلیجان حاشیه غربی شهر نراق، امامزاده ابوالفضل مربوط به دوره صفویه واقع در شهرستان دلیجان، دهستان جوشق، 1 کیلومتری غرب روستای مهدی آباد، امامزاده بی بی زبیده خاتون مربوط به دوره صفویه - قاجاریه و واقع در شهرستان دلیجان بخش مرکزی، 7 کیلومتری جنوب شرقی شهر نراق، سد خاوه مربوط به صفویه- قاجاریه و واقع در شهرستان دلیجان، بخش مرکزی، دهستان جوشق، 1 کیلومتری شمال غرب، تپه قلعه سرخ مربوط به دوره اسلامی که در دهستان جاسب، 500 متری شمال غرب روستای هرازجان واقع شده، قبرستان قدیمی واران مربوط به عصر صفویه- معاصر در شهرستان دلیجان، دهستان جاسب، شمال روستای واران، خانه فاضلین نراق و مربوط به عصر صفوی و واقع در شهرستان دلیجان، شهر نراق، خ شهید بهشتی، کاروانسرای شاه عباس  واقع شده در کهک مربوط به دوران صفوی از دیگر جاذبه های تاریخی و فرهنگی این شهرستان است.

مفاخر و مشاهیر:

ملامحمد نراقی ملقب به عبدالصاحب، ملا مهدی و ملا احمد نراقی دو تن از شخصیتهای علمی قرن 12 و 13 ه ق بوده و بیش از 80 جلد تالیف از آنان در ابواب مختلف از جمله فقه، ریاضیات، هندسه، نجوم، فلسفه، منطق، اخلاق، به جا مانده و منزل این دو عالم بزرگوار با قدمت بیش از 300 سال در شهر نراق از جمله بناهای با ارزش تاریخی به شمار می رود

صنایع دستی:
دستبافتهای سنتی (قالی بافی، گلیم بافی) رودوزیهای سنتی، آثار چوبی( معرق کاری، محرق، معرق ساقه گندم) ، نقاشی روی چوب صنایع دستی این شهرستان را تشکیل می دهند.

انتهای پیام/ ب