خبرگزاری تسنیم_محراب محمدزاده:
بودجه تئاتر، دو کلمهای که هر هنرمند تئاتر با شنیدن آن لبخند تلخی میزند، آهی میکشد و ابتدا آرام میگوید «چقدر دیگر در این رابطه حرف بزنیم، زبانمان مو در آورد» بعد کم کم لحنش تند میشود و از دغدغههای اقتصادی یک هنرمند میگوید تا دلی پر درد از اینکه در برخی مکانها امکانات و ظرفیت حمایت از تئاتر موجود است، اما هیچ اقدامی صورت نمیگیرد.
بودجه تئاتر از زمانی که هنرمندان تئاتر به یاد دارند در حال افزایش است. البته افزایشی که هیچ تناسبی با تعداد هنرمندان و نیاز فرهنگی مردم ندارد. دولت یازدهم که با شعارهای خاصی روی کار آمد، در زمینه تئاتر هم شعارهایی درباره بهبود وضعیت اقتصاد آن داد، هرچند مدیران ارشاد تاکید بسیاری بر سپردن تئاتر به دست هنرمندان، مردم و درآمدزایی مستقل توسط خود تئاتر داشتند. اما این مسئله را نیز قبول داشتند که بودجه 18 میلیاری سال 92 که با هزار سلام و صلوات 9 میلیاردش پرداخت شد باید در سال 93 افزایش پیدا کند.
علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اواخر سال گذشته گفت: «دولت براساس تواناییهای مالی خود عمل میکند، اما متاسفانه ما هنوز با مشکلات ناشی از تحریمها دست به گریبان هستیم و امروز تنگناهای مالی جدی در دولت وجود دارد. بسیار امیدوار هستم که در سال 93 در وضعیت بودجه دولت گشایشی حاصل شود، اگر امکانی فراهم شود تمام توان خود را به کار میگیریم تا نقایص موجود را بهبود ببخشیم.»
علی مرادخانی که خود نیز همواره بر افزایش بودجه تاکید داشت و البته به گفته خودش دوست نداشت رقمی را اعلام کند که امکان پذیر هم نیست در جدیدترین گفتوگوی خود اعلام کرد: «امسال در بودجه تئاتر هیچ تغییری اتفاق نخواهد افتاد، چراکه بودجه و امکانات به لحاظ دولتی محدود است. بر این اساس با بررسی همه جانبه، برنامهریزی صحیحی برای آن صورت خواهد گرفت. نگاه اساسی آن است که کلیه گروه های نمایشی بتوانند با روشهای مناسب، فعالیتهایشان را انجام دهند.»
در دی ماه سال 92 هنرمندان فرصتی هم چون اختتامیه سیویکمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر پیدا کردند تا همان طور که با احمدینژاد، دغدغههای خود را بیان کردند، اینبار همان حرفها را به روحانی بزنند. بسیاری از هنرمندان تئاتر که جامعه وسیعی را تشکیل میدهند بیش از هر چیز انتظار داشتند ثمینی -هنرمندی که برای صحبت مقابل رئیسجمهور انتخاب شده بود- در مقابل رئیس جمهور تاکید خود را بر روی مشکلات اهالی تئاتر به ویژه در بودجه، سالن، امکانات و ساماندهی هزاران هنرمند تئاتری بگذارد، اما چنین نشد. برخی از این هنرمندان پس از این مراسم این سوال را داشتند که آیا دغدغه تمام جامعه تئاتری به این وسعت در مقابل رئیس جمهور این جمله است که «حذف شدگان را فرابخوانید، به ما اعتماد کنید و امید مختصر را در جانمان نمیرانید.» ثمینی این جمله را انتهای مطالبات اهالی تئاتر دانست و شاید منظورش این بود که اگر هنرمندان تئاتری که از صحنه فاصله گرفتهاند دوباره روی صحنه بیایند و بتوانند با بودجه مناسب در سالنهای تئاتری روی صحنه بروند دیگر جامعه تئاتر کشور نیازی به بودجه و امکانات ندارد و مهم نیست مثلاً در کرمانشاه، نمایشی روی صحنه برود یا نه.
اگر نغمه ثمینی نیز چنین منظوری نداشته است، لابد دولت چنین برداشتی از صحبتهای او کرده است که بودجه تئاتر تا کنون افزایش نداشته. سیروس همتی در گفتوگویی عنوان کرده است:«احساس میکنم کسانی که در دوره دولت قبل به خارج از کشور رفتهاند و با دولت قبلی مخالف بودند، الان خیلی راحت و روال اجرا میروند و ما که به هر حال زبانمان را نگه داشتیم و با شرایط ساختیم وضعیتمان در حال حاضر بسیار سخت است. آدمهایی که به خارج از کشور رفتند و مخالف طیف سیاسی خاصی بودند و هستند در حال حاضر به راحتی تمام اجرا میروند. این کارها یعنی چه ؟تئاتر باید از سیاست جدا باشد. باید با خودم بگویم ای کاش من نیز در دوره گذشته به خارج از کشور میرفتم و از دولت و سیاستهایش انتقاد میکردم حداقلش این بود که الان راحت میتوانستم اجرا بروم.»
به گفته برخی از اهالی تئاتر اگر حضور تعداد معدودی از هنرمندان که به دلایلی نتوانستند آن طور که باید در سالهای اخیر روی صحنه بیایند، یک تدبیر از سوی دولت یازدهم است، اما باید به این نکته توجه کرد که بودجه مسئله مهمی در تئاتر است و عدم افزایش بودجه و بدتر از آن، عدم پرداخت معوقات هنرمندان در سال 92، تعبیری بهتر از تعبییر خیرالله تقیانیپور ندارد که میگوید:«همه ما هنرمندان یاد گرفتیم که امیدوار باشیم، ولی در حوزه فرهنگ و هنر در مدتی که دولت جدید آمده اگر تدبیر را در نظر نگیریم بیشتر ناامیدی دیدیم تا امید.»
حضور هنرمندان پیشکسوت و باتجربه تئاتر همواره باعث دلگرمی جوانان این حوزه بوده است و هنرمندان جوان حاضر هستند برای تماشای تئاتر این بزرگان بلیطهایی با سه برابر قیمت نیز خریداری کنند، یعنی از طرفی هم نمایش از بودجه دولتی استفاده میکند و هم به خوبی میتواند فروش کند. در دولت آقای روحانی همواره از اقتصاد فرهنگ و هنر صحبت شدهاند، اما برخی هنرمندان نسبت به این عملکرد نقد دارند و به گفته جمعی از آنان تنها برای افرادی این رویکرد پیادهسازی شده که نه بازیگر چهره دارند و نه سالن مناسب و نه تعداد اجرای معقول. در این میان حتی هنرمندان با تجربه و چهره همچون ریما رامینفر نیز نتوانستهاند دستمزد خود را دریافت کنند. مسعودی در این رابطه به یکی از رسانهها گفته است: «بهار سال گذشته نمایش «این جا کجاست؟» را در تئاتر شهر اجرا کردیم اما بعد از گذشت این همه مدت، هنوز تسویه حساب کامل با ما انجام نشده و نزدیک به یک چهارم مبلغ قرارداد ما باقی مانده است که دستمزد ریما رامینفر است.»
بودجه تئاتر در سال 93 به میزان سال گذشته اعلام شده، بودجهای که تا زمان پرداخت آن دو ماهی باقی مانده است، جشنواره تئاتر عروسکی، جشنواره تئاتر صاحبدلان، جشنواره تئاتر کودک و نوجوان، جشنواره تئاتر خیابانی مریوان، جشنواره تئاتر فجر از مهمترین جشنوارههای تئاتری کشور هستند که بودجه آنها مستقیم از 18 میلیارد بودجه فعلی پرداخت میشود. اگر برای هر یک از این جشنوارهها با کمترین هزینهکرد، یک میلیارد کنار گذاشته شود، 13 میلیارد باقی میماند که باید با این مبلغ، معوقات سال 92، هزینه سالنهای نمایشی، بودجه کمک هزینههای اجرا در سال 93، بودجه مختص به آثار فاخر و دیگر مسائل ریز و درشت تئاتر کشور پرداخت شود.
آیا 18 میلیاردی که تاکنون تنها یک آرزو بوده است و در بهترین حالت 12 میلیارد آن پرداخت شده، میتواند پاسخگوی تئاتر کشور باشد؟ آیا تئاتر با 18 میلیارد جلو میرود؟ قادر آشنا، مدیر اسبق تئاتر کشور معادله سادهای را مطرح میکند که تنها مختص به نیروی انسانی است، او میگوید:«حدود 150 هزار نفر هنرمند در عرصه هنرهای نمایشی و تعزیه در کشور داریم. اگر بخواهیم ببینیم سرانه تئاتر کشور در چهوضعی بهسر میبرد 18 میلیارد را تقسیم بر 150 هزار نفر کنید، خواهید فهمید چه رقم ناچیزی است.»
انتهای پیام/