به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عبدالرحیم گواهی معاون اسبق وزیر نفت و استاد رشته ادیان در دانشگاه و پژوهشگر دینشناسی است که در سومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با موضوع «ملاحظاتی درباب نظریه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» سخنرانی کرد.
وی با بیان اینکه عدهای میگویند پیشرفت، پیشرفت است مانند اینکه میگوییم علم، علم است و اسلامی و غیراسلامی ندارد، گفت: من در مقالهام مفصلا به این موضوع پرداختهام که اتفاقا در این معنا پیشرفت، صرفا پیشرفت نیست و اسلامی و غیراسلامی دارد. زیرا توسعه که واژه صرفا غربی است از آغاز خود در راستای علم و تکنولوژی و با هدف اقتصادی طراحی شد و کاری به حوزههای فرهنگ و اخلاق و معنویت ندارد.
گواهی ادامه داد: پیشرفت غربی مبتنی بر بهرهبرداری است و به طور کامل از مباحث اخلاق و دین منفک است. اگر این فرض درست باشد که هست، توسعه صرفا صنعتی نمیتواند توسعه مطلوب انسان مسلمان باشد و انسان مسلمان حق دارد به دنبال پیشرفتی متنوعتر و کاملتر برود.
معاون اسبق وزیر نفت خاطرنشان کرد: بدین معنا پیشرفت ما باید مادی و معنوی یا به بیان دیگر دنیوی و اخروی باشد و در آن استعلا و استکمال وجود داشته باشد. اما این به معنای آن نیست که ما به نفی صرف توسعه غربی بپردازیم آنها با هدفی که داشتند تحقیق و تلاش و کار کردند و الگوهای ویژه خود را ساختند، ما هم معتقدیم اسلام خودش یک مکتب بسیار دقیق است و حرف برای گفتن دارد. این مکتب نه سوسیالیسم شرقی است و نه لیبرالیسم غربی و باید الگوی خود را داشته باشد.
این استاد دینشناسی دانشگاه گفت: الگوی غربی در خیلی از حوزهها جوابگو نبوده و اگر ما بخواهیم ارزشها و هنجارهای دینیمان را در طول تاریخ حفظ کنیم باید یک الگوی بومی داشته باشیم. حتی خود غرب هم امروز به این نتیجه رسیده که پیشرفت، پیشرفت نیست و جهتدار است به همین خاطر در سالهای اخیر از «توسعه پایدار» صحبت میکند. آنها دریافتند که پیشرفت تک بعدی یا به بیان ما پیشرفت منصرف از وحی هزار نتیجه و صدها تبعات و مشکل دارد. اما ما هم نباید تصور کنیم که پیشرفت ضرورتا مستلزم سکولاریزم است و فکر نکنیم که وقتی از الگوی اسلامی حرف میزنیم باید برادران حوزهای ما بنشینند و یک الگو را طراحی کنند. اتقاقا این نکته جزو نگرانیهای شهید مرتضی مطهری بود و میگفت من نگران پیشرفت صرف در فقهاهت هستم. به نظر من شهرسازی را دانشمندان حوزه شهرسازی و جامعهشناسی، اقتصاد و... را دانشمندان همان حوزه باید انجام دهند.
گواهی در بخش دیگری از سخنانش گفت: به نظر من کشور ژاپن در موضوع تلفیق سنت و مدرنیته الگوی بسیار خوبی داشته و ما هم میتوانیم از آن الگو استفاده کنیم. منظور من از سنت اصل ثابت آموزههای ارزشی بومی است و منظورم از مدرنیته یا عقلانیت به روز کردن این ارزشهاست. ژاپن میتواند در این خصوص الگوی ما باشد.
انتهای پیام/