چشم انداز بحران عراق به کجا می انجامد؟ برای پاسخ به این سوال باید از چند دیدگاه پیدایش داعش را بررسی کرد. نخست این که گروه داعش کپی برداری از طالبان و القاعده است که دنیای غرب در پاکستان و افغانستان به منظور برخورد با روسیه و شوروی سابق ایجاد کرد. غرب بدون این که از نیروهای خودش برای برخورد با شوروی سابق هزینه کند از جیب عربستان و با نیروهای افغانی و پاکستانی نیروی قوی علیه شوروی سابق ساخت. همان داستان در سوریه و عراق در حال تکرار شدن علیه خط مقاومت است. این جریان خط مقاومت را که قدرت آینده منطقه است هدف قرار داده که هزینه های آن را عربستان با همان ویژگی نیروهای طالبانی تأمین می کند. در تحلیل دوم شاهد هستیم که این درگیری ها بعد از انتخابات سوریه و عراق آغاز شد. به عبارت دیگر زمانی که جریان افراط نشانه های باخت را در منطقه احساس کردو پس از آن که متوجه شد مردم سوریه از انتخابات استقبال کرده و در عراق نیز مردم به نوری المالکی رأی دادند وارد عرصه اقدامات افراطی شد. و اما سومین تحلیل که مبتنی بر دو دیدگاه قبلی است؛ برخی معتقدند اگر نگاهی به پانزده سال گذشته داشته باشیم می بینیم که دنیای غرب زمانی که در انتخابات های مختلف کشورها بازنده می شد از شیوه انقلاب های رنگین بهره می برد. این انقلاب ها برخاسته از اقلیت بازنده است.
این گروه با حضور بدون خشونت خود در سطح شهرها به آرامی مراکز حساس دولتی - سیاسی را تسخیر می کردند و بدین ترتیب وارد عرصه براندازی می شدند. اما عرصه اوکراین پایان این شیوه بود. یعنی اقلیت این بار دست به خشونت زدند و به شیوه انقلاب رنگی پایان دادند. هم اکنون به نوعی این موضوع در صحنه عراق در حال تکرار شدن است. براین اساس صحنه گردانانی که بازنده انتخابات بودند وارد عرصه انقلاب رنگین نشدند بلکه با استفاده از سلاح و حمایت مالی و لجستیکی برخی از کشورهای منطقه و گروه های افراطی درون عراق، بحران این کشور را رقم زدند. اما در باره این که نحوه و میزان تأثیر این گروه بر خط مقاومت شامل ایران ،عراق ،سوریه و حزب ا... چگونه خواهد بود باید به این سخن شیخ حسن نصرا... اشاره کرد که گفت: «اگر داعش در سوریه شکست نخورده بود الان در لبنان بود.» بنابراین داعش به دلیل شکستی که در سوریه متحمل شد از فضای به هم ریخته در عراق سوء استفاده کرده و خود را بروز داده و بعثی های ضعیف و سکولار عراق را به کار گرفته است به همین دلیل این اتحاد پایدار نخواهد بود چرا که بعثی ها سکولار و ضد مذهب هستند و در مقابل داعش به شدت خود را مذهبی نشان می دهد.
این تضاد آن ها را در طول زمان از درون از هم خواهد پاشید. بنابراین تحرکات این گروه زمان زیادی دوام نخواهد یافت.داعش در سوریه هم ریشه و نفوذی ندارد بلکه گروه کوچکی است که بعد از کناره گیری امیر قطر از موضوع سوریه با حمایت مالی عربستان و ترغیب ترکیه به حمایت لجستیکی کمی جان گرفت و به خاک عراق عقب نشینی کرد.در این میان گروه هایی تلاش دارند بر این بحران برچسب شیعه و سنی بزنند در حالی که ما دیدیم علمای اهل سنت به شدت علیه داعش واکنش داشتند و حکم جهاد دادند.این اختلاف افکنی از یک استراتژی بسیار قدیمی ادامه دار استعمار نشأت می گیرد. هر چه اسلام قدرتمند شود به کارگیری این استراتژی از سوی استعمار پررنگ تر می شود. در حال حاضر هم آن ها احساس می کنند که مرکز ثقل جهان در حال انتقال به شرق و کشورهای اسلامی است. بنابراین غربی ها برای جلوگیری یا کند کردن این انتقال بر این استراتژی اختلاف اندازی خود تکیه کرده اند. اما نکته مهم این است که هوشیاری جهان اسلام به این گروه و این جریان اجازه نخواهد داد که پیشرفت کند. همان گونه که ما شاهد شکست طالبان با همه تلاش شان در افغانستان بودیم. از طرف دیگر طالبان نتوانست افکار عمومی را به سمت خود جلب کند و به نظرم این آینده نیز به زودی درباره داعش تکرار خواهد شد. چرا که داعش فاقد جایگاه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی قوی در میان مردم هستند.
با این تفاصیل در پاسخ به سوال ابتدایی که بحران عراق به کجا می انجامد ، باید گفت به نظر می رسد آمریکایی ها هیچ علاقه ای به این که بحران عراق موجب التهاب در منطقه شود و در نتیجه آن جریان نفت، بازارها و اقتصاد منطقه را به خطر بیندازد ندارند. اما علاقه دارند که این گروه تروریستی اقدامات نظامی و سیاسی که آمریکایی ها نتوانستند انجام بدهند را پی گیری کنند. ضمن این که نمی خواهند این گروه رشد زیادی پیدا کنند و علاقه مند هم نیستند که تحرکات آن ها متوقف شود. آمریکایی ها می خواهند داعش همچنان به عنوان گیوتینی بالای سر دولت عراق موجب تضعیف خط مقاومت در منطقه که شامل ایران – عراق – سوریه و حزب ا... است باشد و وسیله ای برای فشار به دولت عراق هستند.به همین دلیل به طور قطع اگر داعش بخواهد از خطوط قرمز آمریکایی ها عبور کند به شدت با آن ها برخورد خواهد شد.بنابراین اگرچه این جریان فاقد پایگاه اجتماعی و سیاسی در میان مردم است اما باید دید تاریخ مصرف آن تا چه زمانی برای به وجود آورندگانش به صرفه خواهد بود.
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.