به گزارش خبرگزاری تسنیم از نظرآباد، سال 83 بود که به درخواست ستاد حوادث غیر مترقبه استان تهران در پی ریزش و شکسته شدن لوله های جدارۀ چند چاه در منطقۀ نظرآباد تیم کارشناسی از سوی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی عازم نظرآباد شدند.
آن زمان علیرغم اینکه به نظر می رسید لوله های جدارۀ چاه ها بالا آمده اند، کارشناسان از پدیدۀ فرونشست زمین خبر دادند.
طی بررسی هایی که آن زمان صورت گرفت و با توجه به قرار گرفتن شهر نظرآباد بر روى رسوبات آبرفتى دشت هشتگرد که بطور عمده حاصل عملکرد رودخانه کردان مى باشند، برخی بحران های حوزۀ چاه های نظرآباد تبیین و راهکارهایی کوتاه مدت و بلند مدت برای جلوگیری از خطرات احتمالی پدیدۀ فرو نشست منطقه عنوان شد.
اگرچه در آن زمان پیشنهاد شده بود در اسرع وقت چاه هاى موجود در سطح شهر از مدار خارج و بجاى آنها در خارج از محدوده شهر با رعایت اصول زمین آبشناسى نقاط جدیدى براى حفر چاه انتخاب گردد، ولی تا امروز که 10 سال از آن مطالعات می گذرد، شاهد عملکرد چشمگیری در این زمینه نبوده ایم.
همچنان در بین 25 حلقه چاهی که آب شرب شهر نظرآباد را تأمین می کند ادامۀ فعالیت چاه های آب نظیر چاه آب کوثر سیدجمال الدین که پدیدۀ فرونشست زمین های اطرافش را تجربه کرده است، را شاهد هستیم.
این در حالی است که طبق مطالعات زمین شناسی وجود چاه آب در سطح شهر تهدیدی برای منطقه است، چراکه در صورت وقوع حوادثى چون فروریزش زمین ، تخریب و ریزش دیواره چاهها و یا گسترش ترکها در اطراف چاه ها خسارات جانى و مالى بیشترى به همراه خواهد داشت.
رئیس آبفای شهری شهرستان نظرآباد در این باره می گوید: «تعدادی از چاهها از گذشته در محدودۀ شهر بودند، تعدادی که از مدار خارج شدند به خارج از شهر و مناطق حاشیه ای شهر انتقال دادیم.»
وی دربارۀ پروسۀ حفر چاه های جایگزین می گوید: «باید منابع تأمین آب جدید پیدا کنیم، آب منطقه ای استان مجوز حفر چاه جدید به ما بدهد، تا بتوانیم چاههای مذکور را از مدار خارج کنیم، فعلاً به دلیل محدودیت منابع آب مجبوریم از آنها استفاده کنیم.»
امیری ادامه می دهد: «کل منابع آب هر استان توسط آب منطقه ای مدیریت می شود، آنها مطالعات منابع زیرزمینی را صورت می دهند و ما تنها می توانیم محلهای حفر چاه جدید را پیشنهاد بدهیم، آنها دربارۀ اینکه آیا حفر چاه در آن نقطه به آب می رسد یا خیر بررسی و مطالعات لازم را انجام می دهند.»
چاه های غیرمجاز را پلمب می کنیم
حفرچاه های غیرمجاز هم در شهر نظرآباد از دیگر مقولاتی است که باعث برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی و تشدید پدیدۀ فرونشست زمین این منطقه شده است.
فرماندار شهرستان نظرآباد در این خصوص می گوید: «ما بیش از 1000 حلقه چاه غیر مجاز در شهرستان داریم؛ تعدادی از اینها در امر کشاورزی مشارکت دارند ولی نتوانستند مجوز احداث چاه را داشته باشند، گروهی هم به صورت باغ و باغ ویلا در ملک خود اقدام به حفر چاه کردند.»
وی ادامه می دهد: «طبق مصوبۀ شورای تأمین شهرستان و با هماهنگی دادستان ورود و خروج دستگاه های حفاری توسط بخشداری ها و پاسگاه ها کنترل و به محض رویت توقیف می شود و تنها با نظر دادستان امکان آزادسازی آنها وجود دارد؛ ولی متأسفانه علیرغم سختگیری های صورت گرفته بعضا ًدستگاه ها به صورت قطعه های جدا وارد شهرستان شده و در محلی تجمیع و متصل می شوند و حفاری غیر مجاز صورت می گیرد.»
شهریار آقایی ضمن اشاره به همکاری مثبت جهادکشاورزی، امور آب، دادستانی و نیروی انتظامی شهرستان در زمینه برخورد با چاه های غیرمجاز می گوید: «به زودی و در یکی دو هفته آینده اقدام به پلمب تعداد زیادی از چاه های غیر مجاز خواهیم کرد.»
چاه های آب شرب نظرآباد ماسه دهی دارند
بحث کیفیت آب نظرآباد و در صد بالای ماسه دهی چاه های آب منطقه هم جزء موضوعاتی است که از دیرباز توسط مردم و مسئولان نظرآباد مطرح می شود.
امیری موضوع ماسه دهی آب شرب را می پذیرد و علت آن را چنین تشریح می کند: «بافت زمین نظرآباد آبرفتی است و چاه ها ماسه دهی دارند، تعدادی از این چاههای مستقیم به شبکه تزریق می شوند و راهی هم جز این نداریم چراکه این شبکه ها از قبل طراحی شده اند، و باید به دنبال مجوزهایی از آب منطقه ای استان برای حفر چاههای جدید خارج از محدودۀ شهری و با شبکه های جدید باشیم.»
رئیس آبفای شهری نظرآباد می گوید:تعبیه شیرهای تخلیه و بازکردن این شیرها در ساعات پایین بودن مصرف آب از جمله عملکردهایی بوده است که برای کاهش ماسه های موجود در آب شرب صورت گرفته است، و تا به حال 100 مورد شیر تخلیه بسته به گزارش مردم از آب مناطق مختلف در مسیر شبکه های آبرسانی قرار گرفته، و طبق پیمایش های صورت گرفته رضایت نسبی مردم را در پی داشته است.
نظرآباد نیازمند حق آبه از سد طالقان
فرماندار نظرآباد در خصوص تأمین منابع آب شهرستان نظرآباد به حق آبۀ این شهرستان از سد همسایه، طالقان، اشاره می کند و می گوید: « نامه ای به امضای بنده، نمایندۀ مجلس و امام جمعه شهرستان در خصوص دریافت حق آبه ای از آب طالقان تهیه شد، تا به حال به نتیجه نرسیده است و امیدواریم نتیجه ای حاصل شود.»
بحث احداث تصفیه خانه فاضلاب هم از دیگر مواردی است که در مدیریت منابع آب شهرستان نظرآباد مطرح است و مدیر آبفای شهرستان در این باره می گوید: آذر ماه سال 91 فاز اول مطالعات شبکه فاضلاب نظرآباد به تأیید وزارت نیرو و آب و فاضلاب کشور رسید، سال گذشته با وجود مشکلات مالی دولت ما نقشه برداری کل شهر را در رابطۀ طراحی شبکه فاضلاب انجام دادیم و وارد فاز طراحی شبکه فاضلاب شده ایم.»
وی ادامه می دهد: «در بحث تصفیه خانه باید جانمایی مناسب صورت بگیرد، طبق نظر مشاوری که در بحث شبکه فاضلاب گرفته بودیم چندین گزینه در جنوب شهر پیشنهاد شد.از سوی دیگر برای احداث تصفیه خانه باید مجوزهای لازم از سازمان حفاظت محیط زیست را دریافت می کردیم تا پروژه ای با این حجم کاری در نیمۀ راه به خاطر مخاطرات زیست محیطی متوقف نشود، سه گزینه پیشنهادی مشاور توسط سازمان حفاظت محیط زیست رد شد و تنها یکی از موارد به تأیید رسید که چون این زمین 7 هکتاری مالک خصوصی دارد منتظریم ارزیابی های نهایی توسط سازمان محیط زیست صورت بگیرد و ما برای تملک اقدام کنیم.»
با این تفاسیر در حال حاضر آب شرب نظرآباد از چاه های قدیمی در سطح شهر تأمین می شود و برداشت های غیرمجاز از آب های زیرزمینی نظرآباد هم ادامه دارد و بحث تصفیه خانه فاضلاب در مرحلۀ انتظار تأییدیه های نهایی و منابع مالی است.
در حال حاضر موضوع آب از اولویت های دستگاه های مختلف شهرستان می باشد و طبق تجربه معلوم نیست در آینده چه سیاست هایی بر این شهرستان حاکم باشد، باید دید تغییر مدیریت ها در سطح استان و سیاست های کلی استان وضعیت مدیریت منابع آب را به چه سمتی هدایت می کند.
گزارشم از وضعیت چاه های نظرآباد به پایان می رسد و پاراگرافی از هشدار سازمان زمین شناسی کشور در اردیبهشت سال 89 را به آخر مطلب اضافه می کنم، تا یادمان نرود خطرات ناشى از فرونشست زمین در دشتهاى کشور و از آن جمله دشت نظرآباد جدى است:
«فرونشست بزرگى با وسعت 500 کیلومترمربع و با نرخ سالانه 17سانتىمتر، جنوب تهران را که با هیچ رودخانهاى تغذیه نمىشود، تهدید مىکند که با توجه به نقشه محدوده فرونشست در جنوب البرز، دشتهاى ورامین، قرچک، مردآباد، مهرشهرکرج و نظرآبادِ ساوجبلاغ نیز به آن افزوده مىشود.»
گزارش از سکینه اکبری
انتهای پیام/