به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند, دکتر محمد حسن گنجی، در 21 خرداد سال 1291 خورشیدی در بیرجند به دنیا آمد. پس از پایان تحصیلات مقدماتی در مدرسه شوکتیه بیرجند، وارد دارالمعلمین عالی تهران شد و در رشته تاریخ و جغرافیا به دریافت درجه کارشناسی نائل گردید. سپس به عنوان دانشجوی برگزیده به اروپا اعزام شده و در دانشگاه ویکتوریا منچستر انگلستان به تحصیل ادامه داده و در سال 1317، لیسانس تخصصی خود را در جغرافیا اخذ کرد.
وی بار دیگر در سال 1331، با استفاده از بورس تحصیلی عازم آمریکا شد و دکتری خود را در رشته جغرافیا، از دانشگاه کلارک دریافت داشت.
دکتر گنجی پس از بازگشت به ایران در دانشگاه تهران، مشغول به تدریس شد و با درجه استادی در سال 1358 بازنشسته گردید. با این حال وی هیچ گاه دست از کار نکشید و از سال 1364 با مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، آغاز نمود. وی از سال 1370 به عنوان مشاور رئیس دانشکده علوم زمین با دانشگاه شهید بهشتی همکاری داشت.
وی علاوه بر مدیریت گروه جغرافیا، ریاست دانشکده ادبیان و علوم انسانی و معاونت دانشگاه تهران، پیش از انقلاب اسلامی، ریاست اداره کل هواشناسی ایران و ریاست هواشناسی منطقه آسیا را نیز بر عهده داشت و عضو کمیته اجرایی سازمان هواشناسی جهان بود.
گنجی در کنار فعالیت خود در دانشگاه تهران، از مهرماه 1335 تا مهرماه 1347 ریاست اداره کل هواشناسی ایران را نیز عهده دار بود. در این مدت، وی نماینده ثابت دولت ایران در سازمان هواشناسی جهانی، به مدت 5 سال ریاست هواشناسی منطقه آسیا (به مدت 5 سال) و عضویت کمیته اجرایی سازمان مزبور را برعهده داشت.
گنجی از اردیبهشت ماه 1342 تا مهرماه 1347 معاونت پارلمانی وزارت راه و در زمان ریاست دانشگاهیِ پروفسور رضا، از سال 1347 به مدت یک سال پست معاونت اداری و مالی دانشگاه تهران را عهده دار شد. آنگاه پس از چندی مشاور دانشگاه گردید و سپس از خردادماه 1353 عهده دار ریاست دانشکده ادبیات و علوم انسانی گردید و تا پایان خدمت 37 ساله ی دانشگاهی خود در این سمت باقی بود.
وی در بهمن ماه 1354 به افتخار بازنشستگی نائل آمد و از مهرماه 1354 تا پایان سال 1357 ریاست مؤسسه آموزش عالی امیر شوکت الملک علم بیرجند را برعهده داشت.
وی از سال 1368 تا 1372 مشاور رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح بود. و از سال 1373 نیز با سمت مشاور دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی در طراحی و اجرای برنامهها مشارکت داشتهاست.
همچنین از سال 1365 عضویت بخش جغرافیایی سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی (سمت) را دارا بوده و با بیشتر دانشگاههای تهران بویژه دانشگاه تربیت مدرس در دورههای دکترای جغرافیا تدریس همکاری داشتهاست.
وی همچنین عضویت کمیته رهبری اطلس اقلیمی ایران را در سازمان هواشناسی برعهده داشتهاست.
از دیگر سوابق کاری وی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عضو مادام العمر انجمن جغرافیائی انگلستان
عضو سابق انجمن سلطنتی مردم شناسی انگلستان و ایرلند
عضو شورای عالی آمار
عضو هیأت تحریریه دائره المعارف بریتانیا
عضو افتخاری انجمن آمریکایی پیشرفت علوم
عضو شورای عالی مردم شناسی
عضو انجمن جغرافیائی کشورهای آسیا و آفریقا
عضو کمیته ملی آبشناسی (یونسکو)
عضو هیأت ممیزه دانشگاه تهران
عضو کمیسیون بورسهای دانشگاهی
عضو کمیسیون همکاری فرهنگی ایران و فرانسه (دانشگاهی)
عضو کمیته جغرافیائی فرهنگستان ایران
عضو شورای عالی جغرافیائی وابسته به سازمان جغرافیائی کشور
عضو کمیته برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش
عضو هیأت امنای مدرسه عالی بازرگانی رشت
* عضو هیأت امنای مدرسه عالی علوم اراک
عضو هیأت امنای مدرسه عالی فنی تهران
عضو اتحادیه انحمنهای علمی
رئیس اولین کنگره جغرافیدانان ایران 1352
عضو شورای دانشگاه تهران
اولین رئیس انجمن جغرافیدانان ایران 1353 تا 1357
دکتر گنجی، در سال 1354 به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران انتخاب شد.
وی در بیست و نهمین کنگرهٔ اتحادیهٔ بین المللی جغرافیایی در کره جنوبی در سال 2000 میلادی به عنوان یکی از 15 جغرافیدان برجستهٔ جهان شناخته شد و سازمان هواشناسی جهانی، جایزه علمی سال 2001 خود را به وی اعطا کرد.
ایشان همچنین دارای نشان درجه سه در خدمات دولتی را دریافت کردهاست. دکتر گنجی از اوایل انقلاب تا هم اکنون بالغ بر 63 لوح تقدیر از مراکز آثار و مفاخر علمی، چهره های ماندگار، انجمنهای علمی جغرافیایی و دانشگاهها دریافت کردهاست.
محمد حسن گنجی ،28 تیرماه سال 91بر اثر زمین خوردن در منزل شخصی خود دچار خونریزی مغزی شد. پس از آن وی به بیمارستان پیامبران منتقل و تحت عمل جراحی قرار گرفت، ولی در این بیمارستان از دنیا رفت.
پیکر وی پس از انتقال به بیرجند در زادگاهش و پارکی که بنام او درخیابان توحید بیرجند نامگذاری شده است به خاک سپرده شد.
روحش شاد و یادش گرامی باد.
انتهای پیام/ج