به گزارش گروه "رسانههای دیگر" خبرگزاری تسنیم، هر از گاهی خبر میرسد درگوشهای از کشور اتوبوسی واژگون یا طعمه حریق شده و مسافرانش را به کام مرگ کشانده است. هرچند اوایل حساسیت بیشتری در اینباره وجود داشت اما رفته رفته حساسیتها کاهش یافت و اتوبوسها همچنان با همان شرایط نا ایمن گذشته در جادههای کشور جولان میدهند و جان هموطنان مان را به بازیچه میگیرند. اما چه عواملی اتوبوسهای بین شهری را تا این حد ناایمن کرده و موجب شده است ایمنی اتوبوسهای بین شهری به یکی از مهمترین چالشهای حملونقل بینشهری تبدیل شود؟
علت حادثهها
تاکنون مهمترین حوادث اتوبوسهای بین شهری برای اتوبوسهای اسکانیا اتفاق افتاده و همین موضوع سبب شده این شرکت در کانون توجهات قرار بگیرد و انگشت اتهام به سوی آن نشانه گرفته شود. فقط در 3سانحه 86نفر جان خود را از دست دادند. برخورد 2دستگاه اسکانیا در آزادراه قم - تهران که موجب کشته شدن 43نفر شد، مرگ 26دختر دانشآموز بروجنی در راه بازگشت از اردوی راهیان نور در کیلومتر 185جاده لردگان و آتش گرفتن اتوبوس اسکانیا در محور اهواز به هفتکل که به کشته شدن 17مسافر منجر شد ازجمله مهمترین سوانح برای اتوبوسهای بین شهری است که همگی آنها برای اتوبوسهای اسکانیا اتفاق افتاد.
این در حالی است که مدیران شرکت اسکانیا اتوبوس هایشان را مطابق استانداردهای روز اروپا میدانند و مدارک و شواهدی را ارائه میکنند که حاکی از آن است اتوبوسها بعد از تحویل به رانندهها دستکاری و از حالت استاندارد خارج شده و همین مسئله باعث حادثه ساز شدن اتوبوسها شده است. نصب باکهای اضافه گازوئیل و دستکاری در سیستم برق اتوبوسها ازجمله مهمترین نکاتی است که مسئولان اسکانیا به آن اشاره میکنند.
زمانی برای استقبال از خطر
اینجا کیلومتر 5جاده خاوران، نمایندگی خدمات پس از فروش یکی از بزرگترین تولید کنندههای اتوبوس در کشور است. داخل محوطه سرپوشیده که محل اصلی تعمیرگاه بهحساب میآید مملو از اتوبوسهایی است که با نواقص گوناگون به آنجا منتقل شدهاند. مهندس محسن نوروزی، مدیر خدمات پس از فروش مرکز میگوید: اتوبوسها بعد از تولید از نظر استانداردهای گوناگون کنترل میشوند اما خیلی مشکلات درست بعد از تحویل اتوبوس به راننده شروع میشود.
ما در بدو ورود اتوبوسها نواقص آنها را در چک لیستهای مخصوصی که داریم ثبت و به راننده یادآوری میکنیم اما بیشتر رانندهها به این عیوب توجهی نمیکنند و فقط میخواهند آن عیبی که اتوبوس را از کار انداخته برطرف شود و به مشکلات دیگر توجهی ندارند. نکته جالب اینکه آنها حتی زیر برگه مخصوص ما را هم امضا میکنند و این یعنی آنها از عیب اتوبوسشان مطلع شدند اما نمیخواهند ما آن عیب را برطرف کنیم و همین بیتوجهی معمولا حادثه ساز میشود.
بمبهای متحرک
نوبت به بررسی چند نمونه دستکاری شده از اتوبوسها میرسد. از این بخش به بعد مهندس سلطانی مدیر تعمیرگاه مرکزی هم همراه مان است. او که هر روز با اتوبوسهای معیوب سر و کار دارد بهشدت از عملکرد رانندهها در نگهداری اتوبوسهایشان ناراضی است و میگوید: «بسیاری از رانندهها با دستان خودشان اتوبوسها را دستکاری و نا ایمن میکنند و این یعنی رفتن به استقبال خطر.» اشاره مهندس سلطانی به اضافه کردن باک اضافی برای قاچاق سوخت، تغییر در سیستم سیم کشی اتوبوس و کارهایی از این دست است که زمینه ساز وقوع حادثهها میشود.
نخستین خودروی معیوب یک اتوبوس ناوگان برون شهری است که صاحبش باکهای اضافی متعددی به آن اضافه کرده است. مهندس سلطانی میگوید: «چند روز قبل وقتی این اتوبوس را پذیرش میکردم راننده اتوبوس خودش اعتراف کرد که با اتوبوسش بیشتر سوخت حمل میکند تا مسافر. یعنی این اتوبوس بیشتر یک نفتکش است تا یک اتوبوس مسافربری و این یعنی کاری بالاتر از خطر.» مدیر تعمیرگاه در ادامه باکهای اضافی را که در جاهای مختلف اتوبوس جاسازی شده را نشان میدهد و میگوید:
«ظرفیت باک این اتوبوسها بهطور معمول 700لیتر است اما این اتوبوس با باکهای اضافیاش دستکم ظرفیت 7هزار لیتر گازوئیل را دارد». وی در ادامه به مشکلات اضافه کردن این باکها اشاره میکند و میگوید: «یکی از مشکلات این است که اتوبوس برای تحمل وزن خاصی طراحی شده است و حمل حجم زیادی گازوئیل وزن اتوبوس را بالا میبرد و تعادل اتوبوس را بر هم میزند و گاهی ممکن است موجب واژگونی شود. از طرفی باکهای اضافه استاندارد نیستند و معمولا نشتی دارند و این مشکل باعث میشود هر لحظه خطر آتش گرفتن اتوبوس وجود داشته باشد.»
از نمایی دیگر
در ادامه همراه جمعی از مهندسان تعمیرگاه وارد چال میشویم تا آنها باکهای اضافه را از زیر اتوبوس نشان دهند. بیشتر از یک روز از پذیرش اتوبوس نمیگذرد اما زیرش مملو از گازوئیل است. گازوئیل از هر گوشهای از اتوبوس چکه میکند. معلوم نیست اگر کسی بخواهد با این اتوبوس سفر برود چند درصد ممکن است سالم به مقصد برسد. اینها همه معایب این اتوبوس نیست. وقتی وارد چال میشویم باکهای اضافی بیشتر خودنمایی میکنند.
بعضی از باکها درست روی منبع اگزوز نصبشده است و معلوم نیست راننده هنگام نصب این باک در کنار منبع اگزوز با آن حرارت با خودش چه فکری کرده است. بعضی هم بهدلیل وزن زیادی که تحمل میکنند فرسوده شده یا اینکه پروفیلهای محافظشان شکسته شده است. مدیر تعمیرگاه در تاریکی چال با چراغ کم جانی که در دستش است باکی را پیدا میکند که پروفیل محافظش شکسته و راننده بیاحتیاط، باک به آن سنگینی را با یک زنجیر بسته است. کمی آن طرفتر گازوئیل بهطور ممتد چکه میکند. وقتی مهندس سلطانی با چراغش رد گازوئیل را دنبال میکند به شیر مخفی یکی از باکهای اضافه بر میخورد.
مشکلات ناشی از نصب باکهای اضافه یکیدو تا نیست. مهندس نوروزی مشکل مهمی را یادآوری میکند که میتواند باعث واژگونی اتوبوس شود: «اتوبوسها روی کیسههای بادی قرار دارند و این کیسهها تعادل اتوبوس را حفظ میکنند. جنس این کیسهها از لاستیک است و نشت گازوئیل ناشی از نصب باکهای اضافه باعث آسیب دیدن کیسههای باد میشود و اگر حین حرکت یکی از کیسهها سوراخ شود اتوبوس واژگون میشود و معلوم نیست چه بلایی برسر راننده و مسافران اتوبوس میآید.»
ایجاد اختلال در سیستم برق
این اشکالات فقط مختص این اتوبوس نیست. چرا که وقتی از چال بالا میآییم مهندس نوروزی به اتوبوس کناری اشاره میکند و میگوید در بررسیهای کارشناسی انجام شده مشخص شده یکی از دلایل عمده آتش گرفتن اتوبوسها دستکاری در سیستم برق خودرو است. کافی است او درِ تابلو برق اتوبوس معیوب را باز کند تا بهتر بتواند منظورش را منتقل کند. راننده یک ظرف پر از گازوئیل را داخل جعبه برق گذاشته و نشتی آن، همه تابلو برق را به گازوئیل آغشته کرده است. از طرفی وضعیت سیمهای داخل تابلو برق هم آشفته است.
مهندس نوروزی میگوید: «وقتی رانندهها میخواهند باکهای اضافی را نصب کنند سیمکشی اتوبوس زخمی میشود و این سیمها در معرض دید نیست و به سختی قابل تشخیص است و همین کار در تابلو برق اتصالی ایجاد میکند، فیوزها میسوزد و راننده فیوزهایی با آمپر بالاتر نصب میکند. در چنین وضعیتی اگر مشکلی در سیستم برق رسانی ایجاد شود راننده متوجه نمیشود و همه اینها یعنی خطر.»
سایر سهلانگاریهای حادثهساز
سوانحی که در سالهای اخیر برای اتوبوسهای برون شهری رخ داده علتهای دیگری هم دارد که مدیر خدمات پس از فروش اسکانیا ترجیح میدهد بعد از حدود 2ساعت بازدید از تعمیرگاه آنها را در دفتر کارش توضیح دهد. مهندس نوروزی سی دی تصاویر اتوبوسهای حادثه دیده را داخل لپ تاپش میگذارد و عمدهترین علتهای وقوع حادثه برای اتوبوسهای برون شهری را اینطور شرح میدهد: «علاوه بر نصب باک اضافه و دستکاری در سیم کشی، حمل بار تجاری توسط اتوبوسها و قرار دادن بار در موتور یا حتی روی صندلی یا روی سقف اتوبوس یکی دیگر از کارهای خطرناکی است که رانندهها انجام میدهند و حادثهساز میشوند. یکی دیگر از عوامل ناآگاهی رانندههاست.
برای ناوبری هواپیما و قطار و کشتی دورههای آموزشی متعددی باید طی شود اما یک نفر صرفا با داشتن گواهینامه پایه یک میتواند راننده اتوبوس شود و جان 40مسافر به او سپرده میشود. چنین افرادی حتی نمیتوانند از امکانات اتوبوس استفاده کنند. مثلا دنده اتوبوسها حالت دستی و اتوماتیک دارد اما برخی از رانندهها با بیاحتیاطی در سرازیری از دنده اتوماتیک استفاده میکنند و برای کنترل سرعت ترمز میگیرند و همین عامل سبب میشود کاسه چرخ اتوبوس داغ شود و حرارت به لاستیک منتقل شود و در نهایت حادثه تلخی اتفاق بیفتد.»
منبع: همشهری
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.